ПСИХОЛОГИЯНЫ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

Психологияны зерттеу әдістері

Көкшетау, 2022

Кіріспе

Негізгі бөлім

Психологияда негізгі зерттеу әдістері

Психологияда эмоциялардың түрлері

Психологияның көмекші әдістері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Психологиялық әдістер - зерттеушілер психологияда ғылыми теориялар мен практикалық ұсыныстар жасау үшін қажетті ақпаратты алу және кеңейту үшін қолданатын әдістер мен әдістердің жиынтығы. «Методология» және «әдіснама» терминдері «әдіснама» анықтамасымен бірге қолданылады. Әдіс зерттеуге қажетті ережелер жиынтығы болып табылатын әдістемеде жүзеге асырылады, белгілі бір жағдайларда қолданылатын қолданбалы құралдар мен объектілердің жиынтығын сипаттайды және зерттеушінің іс-әрекетін реттеумен реттеледі. Әрбір психологиялық әдіс жас, жыныс, этникалық, кәсіби және діни ерекшеліктер туралы мәліметтерге негізделген

Әдістеме - теориялық ғылыми білімге жету жолдарын және практикалық іс-әрекетті ұйымдастыру әдістерін анықтайтын ғылыми зерттеуді ұйымдастырудың принциптері мен әдістерінің жүйесі. Әдістеме зерттеушінің көзқарасын, оның көзқарасын және философиялық ұстанымын көрсететін зерттеулерге негізделген.

Психология зерттейтін құбылыстар өте күрделі және алуан түрлі, олар ғылыми таным үшін өте қиын, сондықтан бұл ғылымның жетістіктері зерттеу әдістерінің жетілдірілуіне байланысты болды.

Ғылымның дамуында психологияның пәні, міндеттері мен әдістері өзгерді. Психологиялық біліміңізді дұрыс пайдалану үшін психологияның негізгі әдістерін білу қажет. Нақты принциптерді сақтау және нақты әдістерді қолдану сенімді ақпарат алуға байланысты.

Психологияда негізгі зерттеу әдістері

Психологиялық зерттеулердің табиғилығын сақтау-бақылауға қойылатын бірінші талап. Бақылау әдісіне қойылатын екінші талап - бақылау үнемі мақсатты болуы қажет, яғни зерттеудің мақсаты мен міндеттері айқын қойылуы керек. Бақылау әдісіне қойылатын үшінші талап - оның нәтижесін тіркеу. Негізінен әртүрлі техникалық құралдар (бейнекамера, фотокамера, т. б. ) жазбалардың түрлері (стенограммалар, хаттамалар, бақылау күнделіктері т. б. ) .

Экспериментатор өзінің жағдайына қарай тәжірибені жүргізу шартын өзгерте алады. Бұл эксперименттің негізгі артықшылығы, сонымен қатар ол оқу-тәрбие үрдісінде тәсілдерді табуға мүмкіндік береді.

Эксперименттің барысында арнаулы құралдар мен аппараттардың көмегімен психикалық үрдістер өзгерістерінің уақытын дәл көрсетуге болады, мәселен, жауап беру (реакция), оқу, еңбек, дағдылардың қалыптасу жылдамдығы.

Психологиялық зерттеулерде негізінен екі түрлі эксперимент қолданылады. Олар зертханалық (лабораториялық) және табиғи деп аталады. Зертханалық эксперимент арнайы ұйымдастырылып, құралдар мен аспаптарды қолдану арқылы жүргізіледі. Зертханалық эксперимент адамның психикалық ерекшеліктерінің физиологиялық тетігін зерттеуде ерекше. Бұл әдіс жекелеген таным үрдістері мен психикалық қалыпты тиімді зерттеу үшін қолданылады, ең алдымен, түйсіктер, қабылдау, ес, зейін зерттеледі. Мәселен, қабылдаудың жылдамдығы, зейіннің көлемі, ес ассоциациясының ерекшелігі қарапайым немесе электрондық тахистас көп сияқты құралдар көмегі пайдаланылады.

Психологияның көмекші әдістері

Анкета әдісі. Анкетаны қосымша әдістердің бірі есебінде қолдануға болады; Әдейілеп белгілі мақсатпен және формамен қойылған сұрақтарға жауап алу арқылы зерттелуші адамдардың психикалық әрекеттерін сипаттауда, немесе кейбір психикалық проблемаларды шешуде жалпы мағлұматтар, кейбір фактілі материалдар жинауға бо

Психологиялық тестілер. Тест әдісі балалардың білімі мен икемділігі, бейімділігі, жалпы ақыл-ойының даму дәрежесі, не жекелеген жан қуаттарының дамып, қалыптасуы жөнінен мағлұмат алуға көмектеседі. Мұндай салыстырулар алдын ала белгіленген жас белгілеріне қарай жүргізіледі.

Коррекциялық әдістер. Қазіргі кезеңдегі психология әр түрлі жолдар арқылы адамның практикалық әрекетіне ықпал етеді. Психологиялық көмек, обьективтілік бар жағдайда ғана емеc, сондай-ақ субъективтілік сәтсіздіктерді уайымдау жағдайларыида да көбірек көрсетіледі және тиімді болады.

Аутотренинг. Аутогендік жаттығулар әдісінің пайда болуы және енгізілуі неміс психотерапевті И. Г. Шульцтің атымен байланысты. Аутогендік жаттығу - психогигиена мен психопрофилактиканың, сондай-ақ төтенше жағдайдағы адам күйін басқарудың әрекетті амалы. Бұл әдістің танымалдылығы өмір жылдамдылығына, адамның нерв жүйесіне түсетін жүктеулердің артуына байланысты болады.

Психологияда эмоциялардың түрлері

Эмпатия( лат. empatheіa ) - өзге адамдардың жан дүниесін түсіну мен жай-күйін ұғыну қабілеттілігі. Эмпатия адам бойында жиі кездесетін, өзіндік мән-мағынасы бар ерекше сезім. Оның айқын көрінісі - өзге адамдардың қайғы-қасіреті мен қиыншылықтарына ортақтасып, оларға жанашырлық білдіру, сол арқылы өзгенің ауыр психикалық жай-күйін өз басынан кешіргендей халге түсуі.

Адаптация адамның өзгеретін жағдайларға бейімделу қабілеті. Адаптивация адамның интеллектуалдық қасиеттерін білдіреді, оның көмегімен адам өз ақыл-ойының бағытын өзгертуге және оның интеллектуалдық белсенділігін белгіленген ақыл-ой міндеттеріне және оларды шешу шарттарына сәйкес өзгерте алады.

Фрустрация - [ лат. frustratio - алдау, сәтсіздік, ақталмаған үміт ] - алға қойған мақсаттарына жете алмаған, жоспарлары күл-талқан болып күйреген адам басынан өткеретін уайым, үрей билеген психологиялық жай-күй. Дегеніне жете алмаған, діттеген мақсатын орындай алмаған саясат субъектілері фрустрация жағдайын кешуі мүмкін.

Акселерация - жасөспірімдердің денесінің дамуының уақыттан бұрын, тез қарқынмен үдеп жүруі; балалармен жасөспірімдердің жыныстың жетілуінің өсуі мен дамуының күрт жылдамдануы.

Эмоция (фр. emotion, лат. enoveo - толғану) - адам мен жануарлардың сыртқы және ішкі тітіркендіргіштер әсеріне реакциясы; қоршаған ортамен қарым-қатынас негізінде пайда болатын көңіл-күй.

Эмоция организмнің әр түрлі қажетсінулерге қанағаттануына (ұнамды эмоция) немесе қанағаттанбауына (ұнамсыз эмоция) байланысты. Адамның жоғары әлеуметтік қажетсінулері негізінде пайда болатын тұрақты змоция. Эмоция жоғары түрі адамның іс-әрекетінің өнімді болуына мүмкіндік туғызады. Оларға қуаныш, сүйіспеншілік және т. б. эмоциялар жатады. Жағымсыз эмоция адамның іс-әрекетіне азды-көпті зиян келтіреді. Оларға қорқыныш, қайғы, абыржу, үмітсіздену, үрейлену және т. с. с. эмоциялар жатады.

Қорытынды

1. Психология адамға өзінің психикалық өмірін түсінуге, өзін түсінуге, өзінің күшті және әлсіз жақтарын, кемшіліктерін түсінуге көмектеседі. Жеке тұлғаның психикалық процестері мен психологиялық ерекшеліктерін, әр түрлі әрекет түрлерін зерттеу үшін психология белгілі зерттеу әдістерін қолданады.

Ұқсас жұмыстар

Арнайы психологияның дамуы

ПСИХОЛОГИЯ ӘДІСТЕРІ

Дифференциалды психологияның зерттеу әдістері

Психология бойынша оқыту пәндері

Бихевиоризм және гештальт психология

Ғылыми зерттеулердегі корреляция

Психологияны оқыту әдістемесі оқу пәні ретінде

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

ПСИХОЛОГИЯНЫ ОҚЫТУДАҒЫ ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІСТЕР

Жоғары мектеп психологиясының пәні, міндеттері және құрылымы

Пәндер