Өкпе веналары

Презентация қосу

“Қалыпты анатомия” кафедрасы

Презентация
Үлкен және кіші қан айналым жүйесінің
артериялары. Ұрықтың қанайналым
ерекшеліктері

Орындаған: Сатыбалдина Н. Ә.
Тобы: В-ЖМҚБ-04-21
Қабылдаған: Джубанишбаева Г.Н.

Шымкент 2022
Жоспар:
I) Кіріспе
II) Негізгі бөлім
2.1. Кіші қан айналым жүйесінің артериялары.
2.2. Өкпе сабауы оның тармақтары, оң және сол
өкпе артерияларының өкпе ішінде тармақталуы
2.3. Үлкен қан айналым жүйесінің артериялары
2.4. Қолқа доғасының кеуделік және құрсақтық
бөлімнің тармақтары
2.5 Ұрықтың қан айналымы
III) Пайдаланылған әдебиеттер
Өкпе сабауы
Өкпе
Өкпе сабауы,
сабауы, truncus
truncus
pulmonalis
pulmonalis ұзындығы 5-6
ұзындығы 5-6
см, ені 3 см-ге жуық
см, ені 3 см-ге жуық оңоң
қарыншаның
қарыншаның артериялық
артериялық
конусының
конусының жалғасы,
жалғасы, солсол 33
қабырға шеміршегінің
қабырға шеміршегінің
төске
төске бекінген
бекінген жерінде
жерінде
өкпе сабауы тесігінен,
өкпе сабауы тесігінен,
ostium
ostium trunci,
trunci, басталады.
басталады.
Оның
Оның бастапқы бөлігі
бастапқы бөлігі
төменнен
төменнен және оңнан
және оңнан
жоғары жэне солға
жоғары жэне солға
бағытталып,
бағытталып, қолқаның
қолқаның
жоғарылаған
жоғарылаған бөлігінің
бөлігінің
алдында
алдында және сол
және сол
орналасады.
орналасады. Кейін өкпе
Кейін өкпе
сабауы
сабауы қолқаның
қолқаның
жоғарылаған
жоғарылаған бөлігін
бөлігін
солынан
солынан айналып, сол
айналып, сол
жүрекшенің
жүрекшенің алдынан өтіп,
алдынан өтіп,
қолқа
қолқа доғасының
доғасының астында
астында
орнасалады.
орнасалады. IVIV кеуде
кеуде
омыртқасы денесінің
омыртқасы денесінің
деңгейінде
деңгейінде немесе
немесе сол
сол II
II
қабырға шеміршегінің
қабырға шеміршегінің
жоғарғы
жоғарғы жиегінде
жиегінде 22
тармаққа
тармаққа бөлінеді: өкпенің
бөлінеді: өкпенің
оң артериясы, arteria
оң артериясы, arteria
pulmonalis
pulmonalis dextra
dextra және
және
өкпенің сол артериясы,
өкпенің сол артериясы,
arteria pulmonalis
Өкпе
веналары
Өкпе
Өкпе веналары,
веналары, оң
оң
және
және сол,
сол, venae
venae
pulmonales
pulmonales dextrae
dextrae et
et
sinistrae
sinistrae
Оң
Оң өкпенің
өкпенің жоғарғы
жоғарғы
үлесінің
үлесінің қақпасында 2-
қақпасында 2-
3 артериялық
артериялық тармақ,
тармақ,
соншама
соншама веналық
веналық
тармақтар
тармақтар жәнежәне бір
бір
бронх жиі кездеседі.
бронх жиі кездеседі.
Ортаңғы
Ортаңғы үлесінің
үлесінің
қакпасында
қакпасында 2 2
артериялық
артериялық тармақ,
тармақ, бір
бір
веналық тармақ
веналық тармақ және және
бір
бір бронх
бронх орналасады.
орналасады.
Томенгі үлесінің
Томенгі үлесінің
қақпасында
қақпасында 2 2
артериялық,
артериялық, 2 2 веналық
веналық
тармақ
тармақ және 2 бронх
және 2 бронх
бар.
бар. Сол
Сол өкпенің
өкпенің
жогаргы
жогаргы үлесінің
үлесінің
қақпасында
қақпасында өкпелік
өкпелік
артерияның
артерияның 3-4 3-4
тармағы,
тармағы, окпелік
окпелік
веналық
веналық 2-32-3 тармагы
тармагы
және
және 2 бронх бәрінен
2 бронх бәрінен
жиі
жиі кездеседі.
кездеседі. Төменгі
Төменгі
үлесінің
үлесінің қақпасында 3
қақпасында 3
артериялық
артериялық тармақ,
тармақ, 2-3
2-3
веналық
веналық және
және 2 2 бронх
бронх
бар.
бар.
Үлкен қанайналым шеңберінің артериялары
Қолқа, aorta – адам денесіндегі ең ірі
артериялық сабау. Ол сол
қарыншадан шығады; басталу орны - қолқа
тесігі, ostium aortae.
- Қолқадан үлкен қанайналым
шеңберін құрайтын барлық артериялар
тармақталады.

arcus
• қолқа aorta • төмендем
өрлемелі • қолқа елі
қолқа доғасы • қолқа
aorta
aorta
descende
ascendin
ns

Төмендемелі қолқа, aorta descendens,
өзі қолқаның кеуделік бөлігіне, aorta
thoracica, және қолқаның іштік бөлігіне,
aorta abdominalis, бөлінеді.
Қолқа доғасы 3 тармақ береді. Оң жақ иық бас сабауы. Сол
жақ жалпы ұйқы артериясы. Сол жақ бұғана асты артериясы.
Бірақ қолқа доғасының тармақталуы әр түрлі болып келеді,
ғылыми зерттеулерге сүйенсек 120 дан астам түрі бар
Кеуделік қолқа,
aorta thoracica,
артқы
көкірекаралықта
орналасып, омыртқа
жотасында жатады.
Кеуделік қолқа
өзінің жогарғы
бөлімінде омыртқа
жотасының сол
жағында, ол төмен
бағытталып кішкене
оңға жылжиды. Іш
қуысына өткенде
орталық сызықтан
солырақ орналасады
Кеуделік қолқа

Оңынан кеуде
түтігі, ductus
thoracicus және
сыңар вена,
v. azygos
Солынан -
жартылай сыңар, v.
hemiazygos
Алдынан сол
бронхы жанасады.
Кеуделік қолқадан висцералді және
париеталді тармақтар таралады

Висцералді тармақтар
Бронхтық тармақтар, rr.
bronchioles- өкпені
қанмен жабдықтайды
Өңештік тармақтар, rr.
esophagei- өңешке
барады
Көкірекаралық
тармақтар, rr.
mediastinales- тармақтар
лимфа түйіндерімен
артқы көкірекаралықтың
май ұлпасын қанмен
жабдықтайды
Жүрекқаптық тармақтар,
rr. Pericardia
Париеталді тармақтар
Жоғарғы көкет
артериялары, aa.
phrenicae superiores
Артқы қабырғааралық
артериялар (ІІІ-ХІ), aa.
intercostales posteriores
Құрсақтық қолқа

Құрсақтық қолқа,
aorta abdominalis
кеуделік қолқаның
жалғасы. Омыртқа
жотасының бойымен
іш қуысының артқы
жағында, төменгі
қуыс венадан сол
жақта орналасады.
Құрсақтық қолқадан екі
тармақ:
париеталді (қабырғалық)
висцералді (ішкімүшелік)
Қабырғалық тармақтар
Төменгі көкет артериясы a.
phrenica inferia, көкетті қанмен
қоректендіруге қатысады
Бел артериялары, aa. lumbales
(төрт жұп) омыртқа жотасының бел
бөлімін, жұлынды, бел аймағының
бұлщық еттері мен іш қабырғасын
қанмен жабдықтайды.
Орталық сегізкөз артериясы, a.
sacralis mediana, Ол -сегізкөздің
жамбастық бетінің
ортасыменжогарыдан томен
жүретін және қүйымшақ денесінде,
corpus coccygeum, аяқталатын
жіңішке тамыр.
Орталық сегізкөз артериясынан V
бел
омыртқа аймагында жұп ең томенгі
бел артериясы, a. lumbalis ima,
тармақталады, ол т.iliopsoas-ты
Ішкімүшелік (вицералды)
тармақтары
ТАҚ және ЖҰП

Вицериалды тақ
тармақтары:
1. Іш бағаны, truncus
coeliacus
2. Жоғарғы
шажырақай, a.
mesenterica superior
3. Төменгі шажырақай,
a. mesenterica
inferior
Вицериалды тақ
тармақтары Іш
бағаны, truncus
coeliacus, ұзындығы 1-
2 см
Сол жақ
асқазан Жалпы бауыр Көк бауыр
артериясы, a. артериясы, a. артериясы ,
gastrica hepetica a.lienalis
sinistra, communis, 4 см. Үйқыбез
асқазанның тармақтары, rr.
кіші йілімімен асқазан Pancreatici
жүре он екі елі Меншікті Кокбауырлық
отырып, оны ішек бауыр тармақтар, rr.
қанмен артерияс артерияс lienales,
қоектендіред ы, ы
і a.gastrodu Қысқа асқазан
odenalis артериялары, aa.
Оң асқазан gastricae
жоғаргы үйқыбез - breves
он екі елі артериясы,
a. gastrica Сол асқазан -
ішек артериясына, шарбы
a. dextra артериясы,
pancreaticoduodenali
s superior a. gastroepiploica
sinistra

оң асқазан - шарбы
артериясына,
a. gastroepiploica
dextra
Вицериалды тақ тармақтары:
Жоғарғы шажырақай артериясы, a. mesenterica
superior
1. Төменгі үйқыбез - он екі елі ішек артериясы, a.
pancreaticoduodenalis inferior
2. Ішектік артериялар, aa. Intestinales
3. Мықын - жиек артериясы, a. iliocol
• a) Алдыңғы жэне артқы сокыр ішек артериялары, aa.
caecales anterior et posterior, соқыр ішектің сэйкес
бетіне багытталатын.
• б) Мықын ішек тармагы, a. iliocolica-ның жалгасы,
төмен мықын-соқыр ішек бүрышына багытталып, аа.
ііеі – соңгы тармақтарымен байланысып, дога түзеді,
догадан мықын ішектің соңгы бөліміне тармақтар
таралады.
• в) Жиек ішек тармагы, жогарылаган жиек ішекке
оңга багытталады. Осы ішектің медиалді жиегіне
жетпей, артерия екі тармаққа бөлінеді: -
жогарылаган артерия, a. ascendens, жогарылаган
жиек ішектің медиалді жиегімен котеріліп, a. colica
dextra-мен (дога түзеді) анастомоз түзеді; екінші
тармақ жиек ішектің медиалді жиегімен томен гүсіп,
а. іііосоііса – мен (дога түзеді) анастомозданады.
4. Оң жиектік артерия, a. colica dextra
5. Ортаңғы жиектік артерия, a. colica media
Төменгі шажырақай артериясы, a. mesenterica
inferior
1. Сол жиектік артерия, a colica sini
2. Сигматәрізді артерия, a. sigmoidea
Висцералды
жұп
тармақтары
Ортаңғы бүйрекүсті
артериясы, а. suprarenalis
media- іш аортасынан
жоғары шажырақай
артериясынан төменірек
шығып, бүйрекүсті
бездеріне барады
Бүйрек артериясы, a.
renalis- бүйрек қақпасына
бағыт алады да қанмен
жабдықтайды, жолында
бүйрекүсті бездеріне де
тармақ береді (төменгі
бүйрекүсті артериясы)
Атабез артериясы, a.
testicularis, анабез
артериясы, a. оvarica-
терідегі шат сақинасына
түседі. Содан соң шәует
бауының құрамында шат
өзегімен өтіп, ұмаға,
аталық безге, оның
қосалқысына барады.
Әйелдерде аналақ без
артериясы кіші жамбас
астауына аналық безге
барады
Құрсақ ішіндегі кезеңнің қан айналым
Плацентарлық қан айналыс ол
туғаннан кейінгі қан айналыстан
ерекшеленеді
1. Ұрықта кіші(өкпелік) қаи айналыс
арқылы қан отеді,бірақ газ алмасу
процесіне қатыспайды;
2. Сол және оң жүрекшелер арасында
қатынас бар;
3. Өкпе сабауы мен қолқа арасында
сага бар. Соның нәтижесінде ұрық
аралас (артерия-вена) қанмен
қамтамасыз етіледі.
Плацентада, placenta, өзінің
түбірлерімен кіндік венасы, v.
umbilicalis, басталады, ол арқылы
плацентада оттегіне қаныққан
артериялық қан ұрыққа бағытталады.
Кіндік венасы кіндік өзекшесінің,
funiculis umbilicalis, құрамында
ұрыққа барады, кіндік венасы кіндік
сақинасы, anulus umbilicalis, арқылы
іш қуысына кіріп, бауырга, sulcus v.
umbilicalis (fissura ligamenti teretis)
багытталып, бауыр қалыңдыгына
енеді. Бауыр паренхимасында кіндік
венасы бауыр тамырларымен қосылып,
веналық түтік, ductus venosus,
атауымен, бауыр веналарымен бірге
канды төменгі қуыс венага, v. cava
inferior, апарады.
Қан төменгі қуыс венамен оң
жүрекшеге құйылады, оның ең
негізгі бөлігі төменгі қуыс
венаның жапкышы, valvala venae
cavae inferioris, көмегімен,
жүрекшелер арасындагы
қалқадағы сопақша тесік, for.
ovale, арқылы сол жүрекшеге
өтеді. Қан кейін сол қарыншаға,
одан қолқаға өтіп, қолқаның
тармақтары аркылы, біріншіден
жүрекке (тәждік артериялар
арқылы), мойын мен басқа және
қолға (иық-бас сабауы, сол жалпы
ұйқы және сол бұғанаасты
артериялары арқылы) қан барады.
Оң жүрекшеге төменгі қуыс
венадан, V. cava inferior, басқа,
қанды жоғарғы қуыс вена, V.
cava superior, әкеледі. Оң
жүрекшеге екі соңғы тамырмен
құйылған веналык қан төменгі
қуыс венадагы аралас қанмен
бірге оң қарыншаға, ол одан -
өкпе сабауына, truncus
pulmonalis, бағытталады. Сол
бұғанаасты артериясының
тармақталған жерінен төмен,
қолқа доғасына артериялық түтік,
ductus arteriosus, ашылады. Ол
қолқаны өкпе сабауымен
байланыстырады және ол арқылы
қан қолқаға құйылады.
Қан өкпе сабауынан өкпе артерияларымен
өкпеге барады, ал ең көп мөлшері
артериялық сабаумен, ductus arteriosus,
төмендемелі қолқаға бағытталады. Сонымен,
ductus arteriosus ашылған жерінен төмен
қолқада артериялық қанға бай сол
қарыншадан келген аралас қан және көп
мөлшерде веналық қаны бар артериялық
түтіктен келген қан болады. Қолқаның іштік
және кеуде бөлігінің тармақтарымен аралас
қан кеуде және іш, жамбас астауы
қабырғалары мен ағзаларына және аяқтарға
барады. Көрсетілген қанның бөлігі кіндік
өзекшесі, funiculus umbilicalis,
қүрамындағы, несепқуықтың айналасында
орналасатын, іш қуысынан кіндік сақннасы
арқылы өтетін оң және сол кіндік
артерияларымен аа. umbilicales dextra et
sinistra, плацентаға барады. Ұрық қаны
плацентада қоректік заттарды қабылдай,
көмір қышқыл газын береді және оттегіне
қанығып, тағыда кіндік венасымен ұрыққа
бағытталады. Туғаннан кейін кіші қан
айналымының қызметі басталған соң және
кіндік өзекшесін байлаған соң, кіндік венасы,
веналық және артериялык түтіктер, кіндік
артериясының дисталді бөлімі біртіндеп
босап, кейін бекітіліп, жалғамаға айналады.
Кіндік венасы, v. umbilicalis, бауырдың
жұмыр байламын, lig. teres hepatis; веналық
түтік, ductus venosus, веналық байламды,
lig. venosum, артериялық түтік, ductus
arteriosus, артериялық жалғаманы, lig.
arteriosum, ал екі кіндік артерияларынан
бүйір кіндік жалғамалары, ligg. umbilicalia
Пайдаланылған
әдебиеттер
*Адам анатомиясы Атлас 4 том Ә.
Әубәкіров, М. Шайдаров, Ф.
Сүлейменова,Қ. Сарсембаев, Ғ.
Хайрли, Т. Досаев;
*Адам анатомиясы II кітап
Алшынбай Рақышев;
*https://ru.wikipedia.org/wiki/

Ұқсас жұмыстар

Жүрек қан тамырлар жүйесі туралы ақпарат

Тамырлар жүйесін зерттейтін анатомияның бөлімі - ангиология

Құрсақтағы нәрестенің қанайналым шеңбері

Плевра қуысы

ЖҮРЕК ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚЫЗМЕТІ

Капилярлар артерия қан тамырлары вена қан тамырларын байланыстыратын шаштың жуандығынан бірнеше есе жіңішке қан тамырлар

Беттің терең және беткей веналары

Эмболия

Ұрықтың және нәрестенің гемодинамикасы

Жүрек қан тамыр жүйесін тексеру әдісі

Пәндер