Педагогикалық процестің ерекшеліктері

Презентация қосу

ЖОО-дағы тұтаспедагогикалық процесс:
мәні,мазмұны, құрылымы
1. Педагогикалық процесс
2. Педагогикалық процестің ерекшеліктері
3. Педагогикалық процестің басты мақсаты
4. Педагогикалық процестің субъектісі
5. Педагогикалық процестің педагогикалық
құрылымы
6. Педагогикалық процестің компоненттері:
7. Біртұтас педагогикалық процестің қасиеттері:
Жоспар
8. Педагогикалық заң
9. Біртұтас педагогикалық процестің принциптері:
10. Оқудың педагогикалық технологиялары түсінігі
11. Оқудың педагогикалық технологиялары
сипаттамасы
12. оқу- оқытудың басты əдістері
13. Мұғалім қызметтері
14. Қорытынды
15. Бақылау сұрақтары
16. Қорытынды тест
Педагогикалық процесс

01 02 03 04
«Педагогикалық «Педагогикалық процес «Педагогикалық «Педагогикалық процесс
процесс - өзінің тәрбиеленушінің – тұлғаны тәрбиелеу мен
процесс – көптеген
табиғатында өзіне-өзі тұлғалық қасиеттері мен дамыту заңдылықтары
сапалық түрленуіне алып процестердің ішкі
әрекет жасай алатын байланысқан негізінде қойылған
келетін, арнайы
жеке қоғамдық ұйымдастырылған жиынтығы, оның мәні мақсатқа сәйкес баланың
тұлғаның жан-жақты тәрбиеші мен әлеуметтік құнды өмірлік іс-әрекетін
жетілуі» П.Ф.Каптере тәрбиеленушінің өзара тәрбие адамның мақсат-бағыттылыққа
в. іс- қалыптасқан сапасына ұйымдастыру»С.А.Пуйм
әрекеті» В.И.Смирнов. айналатындығы» М.А. ан.
Данилов.
Педагогикалық процестің ерекшеліктері

оның
құрамындағы бірізді жүйесіндегі
бөліктерінің әрекеттердің түпкі
ішкі бірлігін мақсатқа
байланыстар білдіреді. бірізді
ымен көрінеді әрекеттер
Мұнда
Процесс алға «процесс»
басу, жағдай, деген
бірліктері
белгілі бір ұғымның
арқылы
нәтижеге мағынасы
жету
жетудегі «мұғалім мен
оқушы»
Педагогикалық процестің басты мақсаты

Педагогикалық процеске əлеуметтік
қоғамның əлеуметтік
тəжірибе ұсынылады, əрі ол белсенді
тапсырысын іске асыру, яғни
игеріліп отырылады, бұл мақсат бағдарлы
өздеріне жүктелінген
ұйымдастырылған іс-əрекеттер жəрдемімен,
міндеттерді табысты шеше
тəрбиелеуші жəне тəрбиеленушілер қарым-
білетін адамдардың жан-
қатынасымен, шəкірттер санасына, еркі мен
жақты дайындығын
көңіл-күйіне жүйелі əсер етумен
қамтамасыз ету.
орындалып жатады.
Педагогикалық процестің қамтиды
Педагогикалық процестің субъектісі

тəрбиелеушілер
тəрбиеленуші жəне сапында ата-
тəрбиелеушілер аналарды, кəсіби
педагогтерді тікелей
01 тəрбие субъектісі деп
02 білсек, бұқаралық
ақпарат құралдарын,

тəрбиеленушілер
қатарында алты
04 салт-дəстүр, дін, тіл,
жастан алпыс жасқа
дейінгі сəбилер мен 03 табиғат жəне с.с.
балаға ықпал
қариялар жасайтын барша
əлеуметтік-қоғамдық
құбылыстардың бəрі
Педагогикалық процестің педагогикалық
құрылымы

мақсат принциптер мазмұн әдістер құралдар түрлер
Педагогикалық процестің педагогикалық
құрылымы

Мақсат – ұстаз бен шәкірт
арасындағы педагогикалық Әдістер – мұғалім мен
қатынастардың нәтижесі. оқушының мазмұнды
жетілдіру-қабылдауға
арналған іс-әрекеттері.
Принциптер – мақсатқа
жету жолдарын
анықтайды.

Құралдар – мазмұнмен
Мазмұн – мақсатқа
жұмыс жасайтын
жету жолында
материалдық тәсілдер
оқушыларға берілетін
мен әдістер.
тұлғалар тәжірибесінің
бөлігі.
Педагогикалық процестің компоненттері:

Педагогикалық процестің
Педагогикалық процестің нәтижесін қоршаған ортамен
бағалау. Оқушының іс-әрекетінің нәтижесінің байланысында
қорытындысын, бағасын, сол баланы қоршаған
орта, қауым береді. Педагогикалық процестің
мазмұны ол адамның әлеуметтік
Педагогикалық диагностика. Ұстаз бен қатынасынан туындайды. Оның
шәкірттің тәрбие, оқу, үйрену процесін жүргізу мазмұнына идеология, өндіріс, еңбек,
барысында істің нәтижесін білуі. ғылым, мәдениет т.б. жатады.
Оқушы - тыңдаушы –
объект және субъект
ретінде қарастырады. Педагогикалық процесті
ұйымдастыру және басқару
Мұғалім – арнайы
комплексі. Оған
дайындығы, білімі бар
педагогикалық процестің
ұстаз, педагогикалық
мақсаты, міндеті, мазмұны,
процесті жүргізетін
түрі, әдісі, құралы жатады.
маман;
Біртұтас педагогикалық процестің қасиеттері:

педагогикалық процесс әлеуеті
«мұғалім-оқушы» жүйесінің
оның өмір сүруі, қызмет
біртұтастығы педагогикалық
істеуі оған қатысушылардың
процесс ішіндегі әртүрлі
арасындағы іс-әрекеттердің
деңгейдегі жүйелердің өзара
алмасуымен анықталады;
әрекеттері барысында
мақсат пен нәтижелердің
бірлігімен анықталады;
ынтымақтастық: оқушы (тек қана
мұғалімдермен ғана емес, бір-бірімен
педагогикалық процестің негізгі де) үшін әртүрлі іс-әрекеттердің
интеграктивтік қасиеттерін әртүрлі тәсілдерін тезірек меңгерудің, яғни
тетіктердің бірлігі деп есептеу керек,
педагогикалық процестегі іс-әрекет
ондағы үздіксіз өзара байланысқан
жүйедегі оқушы «тұлғасының» субъектісінің қалыптасуына жағдайы
қалыптасуына әсері іс-әрекет болады;
субъектілерінің (мұғалім бен
оқушылардың) қайта құру белсенділігімен
анықталады.
Педагогикалық заң

Заңдылықтар педагогикалық
процестің ішкі және сыртқы
педагогикалық құбылыстардың байланыстарын көрсетеді, олар
дамуына жағдай туғызатын өз кезегінде жеткілікті
олардың объективтік негізі, дәрежедегі күрделі
маңызды тұрақты байланыстарды құрайды.
байланыстары,

ал педагогикалық заңдылық – нақты педагогикалық заңның көрінісі».
Педагогикалық процестің төмендегідей негізгі
заңдылықтары бар:
Оқу орнының педагогикалық педагогикалық процестің қызметі оның
процесі қоғамның әлеуметтік жасалуы мен ұйымдастырылуы оқушылар
экономикалық қажеттілігіне сай болады; ұжымы, сонымен қатар жеке оқушылардың
Педагогикалық процестің мақсатқа жас ерекшеліктері мен даму деңгейлеріне
бағыттылығы: қоғамның мақсатын сай келуіне байланысты;
айқындайды, ол әлеуметтік тапсырыс 1 педагогикалық процесс бөліктерінің
ретінде, білім беру заңдары арқылы талап мағынасы, маңыздылығы әртүрлі,
етіледі; олардың бір-біріне
бағыныштылығы (иерархия) мен бір-біріне
педагогикалық процесс – екі жақты 2 әсері бар;
процесс, ол ұстаздар мен оқушылардың,
өзара тәрбиеші мен тәрбиеленушілердің педагогикалық процесс бір қас-қағым сәттік
әрекетімен байланысты, міндетті түрдегі
екі жақты іс-әрекет;
3 емес, ұзақ мерзімдік уақытқа
бағытталған;
оқушылардың шығармашылық
педагогикалық процестің ішіндегі қосымша
белсенділігі - мұғалімнің мұқият
жүйелердің ортасы мен өзара байланысқан
ойластырған және ұйымдастырылған іс- 4 бағыттарының әсері көптеген
әрекеттің нәтижесі;
факторларды тудырады, соның ықпалы
негізінде ең ақырғы, түпкі нәтиже
қалыптасады.
Біртұтас педагогикалық процестің принциптері:
оқушы мен ұжымның дамуында жеке
даралықты, психологиялық
физиологиялық жас ерекшелік пен
ұлттық ерекшеліктерді ескеру;
педагогикалық процестің педагогикалық басшылықты
ізеттілігі, тұлғалық-нысаңдық оқушылардың инциативасымен,
бағыттылығы; қайраткерлігімен ұластыру;
іс-әрекеттің сана мен мінез-құлық бірлігін оқушылардың іс-әрекеттерде тиімді
қалыптастыруға бағыттылығы; нәтижелерге жетуге көмектеседі;

ұстаздардың, оқушылар ұжымының
педагогикалық процестегі іс-әрекеттерді және отбасыларының оқушыларға
оқушылар тұлғасын дамытудың қоятын талаптарының үйлесімділігі;
көкейкесті қажеттілігін ескере отырып әрбір бала үшін тиімді психологиялық
ұйымдастыру; ахуалдың әлеуметтік қауіпсіздігін
педагогикалық талап қоюшылықты қамтамасыз ету;
оқушының көзқарасын оны адамдарға, оқушы тұлғасы мен ұжымның
құбылыстарға, процестерге қарым- дамуындағы жаңа құрылымды үздіксіз
қатынасын сыйлаумен ұйымдастыру; бақылау.
Оқудың педагогикалық технологиялары түсінігі

бұл Əрі сол жобаның Ол өз құрамына қамсыздандыру,
педагогикалық дəл жаңғырып іске адамдарды, бағалау жəне білім
əрекеттер асуы. идеяларды, құрал- меңгерудің барша
табысына кепіл Педагогикалық жабдықтарды, қырлары жөніндегі
болардай қатқыл технология сонымен бірге проблемалар
ғылыми жоба. кешенді, бірігімді жоспарлау, шешімін басқаруды
процесс. қамтиды.
Дидактикада оқу технологиялары төмендегідей
сипаттарыменжіктеліп, топтастырылады:

1 2 3 4

тəжірибе меңгерудің тұлғалық құрылымға
қолдану деңгейі: жалпы философиялық негізі:
ғылыми негіздемесі бағдарлануы: ақпараттық
педагогикалық, пəн ғылыми жəне діни,
(концепция): байланыс- (білім, ептілік жəне
əдістемелік, бөлімдік гуманистік жəне
жауапты (ассоциатив- дағдылар қалыптастыру),
(модульдік); əміршіл- əкімшіл
рефлекторлы); іс-əрекетті нақты қимыл-əрекеттік
(авторитарлы);
(бихевиористік), іштей (оперативті- ақыл-ой
ұғу (интериоризаторлы), əрекеттері əдістерін
дамытушы; қалыптастыру);
Оқу технологиясын оқу Ал əдістеменің соңғы тиімді
əдістемесінен ажырата білген нəтижеге жете алмауы жиі
жөн. Олардың бір-бірінен кездеседі. Сонымен бірге,
айырмасы – оқу технологиясын əдістеме технологиялық деңгейге
қайталап, көбейте таратуға дейін көтерілуі мүмкін. Мысалы,
болады. Қай жағдайда да жаңа материалды түсіндірудің
технология өзіне сай түзілген оқу белгілі əдістемесі бар. Егер ол
процесінің жоғары сапасына əдістеме шынайылық, сенім,
жəне педагогикалық міндеттердің сəйкестік талаптарына орайласса,
табысты шешілуіне кепіл бола оны технология деп тануға
алады. болады.
Оқу технологиясы педагогикалық шеберлікпен өзара
байланысты. Оқу технологиясын жете білудің өзі –
шеберлік. Бір технологияны əрбір оқытушы жеке іске
асырып отыруы мүмкін, ал осы іске асырудағы
технологиялық ерекшеліктерден мұғалімнің оқу шеберлігі
көрінеді.

Осы заманғы дидактикада əрқилы оқу
технологиялары көрініс беріп жүр. Олардың көп түрлі
болу себебі - əр автор мен орындаушының
педагогикалық процеске өзінше жаңалық қосып,
технологияға өзгеріс ендіріп баруымен байланысты.

Оқудың педагогикалық технологиялары сипаттамасы

1 ептілік жəне 3 қайта жасау деңгейіндегі 5
дағдыларды білім сапасының
ұсынуға бағалануын қамтамасыз
бағытталған. етеді.

Оқудың дəстүрлі Ол өтіліп жатқан Бұл технологияның
(қайта жасау- материалдың ежелгі түрі. Ол бүгінгі
репродуктивті) 2 игерілуін, 4 таңда да кең таралған
технологиясы білім,

оқу- оқытудың басты əдістері

1 1) көрнекілік жəне онымен бірге жүретін түсіндіру

2 2) оқушының жетекші іс-əрекеттері түрлеріне –
тыңдау мен есте қалдыру

3 3) басты талап жəне тиімділіктің негізгі көрсеткішіне
– игерілгенді қалтқысыз қайталап жаңғырту ептілігі
алынады.
Мұғалім қызметтері

оқушылар орындағандарды бағалау жəне
реттеу 4

3 түзету
түсіндіру

1 əрекеттерді көрсету

Зерттеулер нəтижесінде (Л.В. Занков)
оқу тиімділігін көтеру есебінен оқушы
дамуын жеделдетуге болатыны
дəлелденді. Бұл үшін оқуды жоғары
деңгейлі қиыншылықта жүргізу
принципін ұстану – басты талап. Егер Жоғары қиыншылық деңгейіндегі оқу
алдынан рухани, сезімдік күш-қуаттың принципіне орай білім мазмұны жəне оны
іске қосылуын қажет ететін кедергілер құрастыру реті анықталады. Оқу
(ойын, оқу, тұрмыс) шығып тұрмаса, əрі материалының мазмұн қарқыны ұлғаяды,
оларды жеңуге талпынбаса, бала дамуы əрі тереңдейді, жетекші рол теориялық
бəсеңдейді. білімдерге беріледі, дегенмен,
оқушылардың практикалық ептіліктері
мен дағдыларының маңызы жойылмайды.

Қорытынды

Бір құбылыстың ішінде пайда болған
қайшылық оның өз ішінде шешілмейді,
басқа жоғары деңгейдегі құбылыстармен
Тұлға дамуындағы қайшылықтарды байланыстары арқылы, яғни жаңа, өте
білу жеткілікті дәрежеде әдісін біліп
педагогикалық әрекеттің жүмыс
03 күрделі даму формасы қүрылуы арқылы
жүзеге асады (Э.В. Ильенков).
жемісін жасауға мүмкіндік береді, ол 02
оқушыларға дербес тәуелсіздікке, өз
орнын табуға ұмтылушылдықтағы 01
02
оның формалары мен әдістерін табуға
көмектеседі. (Г.К. Костюк). Дұрыс педагогикалық басшылық жасай
01 алынбаса қайшылық шешілмейді, тұйыққа
кіргізеді, әкеледі, ол бұл әдетте қатты дау
жанжалға әкеледі, дамуда тоқырауларға
әкелетін кейбір үзілістер пайда болады.

Бақылау сұрақтары:

Тұтас педагогикалық Ұстаздың қызметі туралы
процесстің қандай 02 03
қандай пікіріңіз бар ?
қасиеттері бар ?

06

ЖОО оқытудың педагогикалық
01 04 Педагогикалық процессің
технологиялары қандай өзгерістерді
мәні неде ?
талап етеді ?

Қорытынды тест :
1. Оқушы қабілеттерін дамыту: 4. Дидактикалық принципке жатпайды:
A) Табиғи нышандардан тәуелді. A) Ғылымилық.
B) Игерген білімдер, іскерліктер көлемінен B) Теорияның өмірмен, практикамен байланысы.
тәуелді. C) Жүйелілік және бірізділік.
C) Оқыған кітаптар санынан тәуелді. D) Үздіксіздік.
D) Құрдастарымен, үлкендермен қарым- E) Белсенділік және сапалылық.
қатынасқа түсуінен тәуелді.
5. Оқыту процесінің нәтижелілігін дидактикалық
2. Тұлға дамуында қоршаған ортаны шешуші процесті оқыту жағдайымен бірлікте анықтау:
фактор деп қарастыратындар: A) Бақылау.
A) Бихевиористер. B) Жүйелеу.
B) Прагматиктер. C) Оқыту.
C) Әлеуметтік бағыт өкідері. D) Диагностика.
D) Биологиялық бағыт өкідері. E) Тәрбиелеу.
E) Экзистенциалистер.

3. «Ұлы дидактика» еңбегінің авторы:
A) Л.Н.Толстой.
B) К.Д.Ушинский.
C) А.С.Макаренко.
Назарларыңызға
рақмет!

Ұқсас жұмыстар

ТҰТАС ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПРОЦЕСС

Педагогикалық процестің заңдылықтары

Тәрбие үдерісінің теориясы

Педагогикалық процестің жалпы заңдылықтары

Педагогикалық процесс

Оқыту процесі Тәрбие процесі

Көрнекілік принципі

Тәрбие принциптері және заңдылықтары

Тұтас педагогикалық процесс теориясының дамуы

Психология пәнінің теориялық және методологиялық негізі, ғылыми негізі

Пәндер