Психологиялық эксперимент нәтижелерін статистикалық өңдеу және гипотезаларды тексеру

Эксперимент нәтижелерін статистикалық өңдеу

Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті

Орындаған: Абдрахман. Ақмарал

Топ: ХНК- 1

Қабылдаған: Ақжолова Ә

Жоспар

Психологиялық экспериментте математикалық әдістерді қолдану маңызы

Статистикалық гипотеза тәсілдері және белгілердің мәні

Тарихы

200 жыл бұрын ұлы ғалым И. Кант психологияның құбылыстар ешқандай өлшеуге келмейді, сәйкесінше оларға математикалық өңдеу әдістері жүргізілмейді, сондықтан психология ғылым ретінде орын алмайды деген. И. Канттың ойына қарсы пікірді И. Гербарт «Психология - метафизика және математиканың тәжірибесіне негізделген ғылым ретінде» атты еңбегінде дәлелдеді.

Математикалық әдістердің мағынасын тұрмыстық және ғылыми психологияны салыстыру барысында ұғынуға болады. Шындықты тұрмыстық деңгейде тануда негізгі құрал - ақыл-ой

Танудың нәтижесі -жеке пікіріміз субъективті, ал ғылыми танымда оның мақсаты бойынша болжам жасау және сәйкесінше оны интерпретациялау.

Гипотеза - бұл әлі де бекітілмеген әлі жоққа, бекерге шығарылмаған теориядан туындайтын болжам. Гипотезаларды қалыптастыру зерттеудің бағытын жүйелеп, нақтылайды.

Статистикалық гипотезаны тексеру алғаш Д. Арбутиоттың жұмысында тексерілген.

Қорытындылай келгенде, ғылыми таным математикалық өңдеуді қажет етеді және бұл процесс 3 модель түрінде көрінеді:

Гипотеза - бұл әлі де бекітілмеген әлі жоққа, бекерге шығарылмаған теориядан туындайтын болжам. Гипотезаларды қалыптастыру зерттеудің бағытын жүйелеп, нықтылайды.

Статистикалық гипотеза - математикалық статистика тілінде параметрлер арасында байланысты орнатады. Статистикалық гипотеза - Нөлдік, Альтернативті, Бағытталған, Бағытталмаған болып бөлінеді.

Нөлдік гипотеза - (белгіленуі Н0) бұл өлшеніп отырған екі құбылыстың немесе екі параметр арасында айырмашылықтың жоқтығы туралы гипотеза.

Альтернативті гипотеза - (белгіленуі Н1) өлшеніп отырған екі құбылыстың немесе екі параметр арасында мәнді, жеткілікті айырмашылықтың бар болуы туралы гипотеза. Бұл гипотеза кейде эксперименталды жұмыс гипотезасы деп аталады.