Халықаралық құн мәні

Презентация қосу

Дж.Ст.Милльдің
халықаралық баға
теориясы
Жоспары.

1. Джон Стюарт Милльдің экономикаға
қосқан үлесі
2. Интернационалдық құн мәні,
• халықаралық баға теориясының мәні
01
Джон Стюарт Милльдің
халықаралық
экономикаға қосқан
үлесі.
Джон Стюарт Милль (1806-1873) – британдық экономист, философ, саяси
қайраткер.
Дж. Милль саясаттану, әлеуметтік зерттеулер, Саяси экономика, сондай-ақ
либерализм философиясы сияқты білім салаларының дамуына айтарлықтай
үлес қосты. Милль жеке бостандық тұжырымдамасының күшті жақтаушысы
болды, ол оны шексіз мемлекеттік бақылауға қарсы қойды. Милл-
утилитаризм сияқты философиялық-этикалық ілімнің жарқын өкілі.
Дж. Милль 19 ғасырдағы капитализмнің экономикалық процесін қайта
негіздеп, жаңғыртуға ұмтылды. Бұл үшін ол өзінің замандастары
Д.Рикардо,Ж.Б.Сэй және Т.Р.Мальтустың жетістіктерін пайдаланды. Атап
айтқанда, Милльдің іліміндегі құнның теориялық негіздемесі
Давид Рикардоның "еңбек теориясының” көптеген ережелеріне негізделген.
02
Интернационалдық
құн мәні,
халықаралық баға
теориясының мәні.
Халықаралық құн мәні.
Интернационалдық құн - әлемдік экономикада
тауарлар мен қызметтерді өндіруге арналған қоғамдық
қажетті еңбек шығындары. Әр түрлі елдерде өндірістің
әр түрлі шарттары, Еңбек өнімділігі мен қарқындылығы,
жұмысшылардың білім деңгейі мен біліктілігі, еңбек
күрделілігінің деңгейі және т.б. әр елде тауар өндіруге
әлеуметтік қажетті еңбек шығындарының өзіндік деңгейі
болғандықтан, әлемдік экономика шеңберіндегі мұндай
шығындар олардың ұлттық құнын анықтайтын жеке
шығындар болып табылады.
Халықаралық баға теориясының
мәні.
Стюарт Милль өзінің «Саяси экономияның принциптері»
(1848 ж) атты еңбегінде айырбас қандай баға арқылы
жүзеге асырылатынын анықтады.

Милльге сәйкес, айырбастау бағасы сұраныс пен ұсыныс
заңы бойынша әр елдің экспортының жиынтығы оның
импортының жиынтығын төлеуге мүмкіндік беретін
деңгейде белгіленеді. Бұл халықаралық құн заңы –
Милльдің маңызды еңбегі болып табылады.
Әрбір елдің экспорты мен импорты нақты және құндық
көрсеткіштер бойынша есептеледі. Құндық көрсеткіштер ұлттық
валютамен есептеледі және халықаралық салыстырулар үшін
АҚШ долларына айналдырылады. Халқықаралық салыстырулар
жүргізу мақсатында экспорт FOB бағасымен, ал импорт CIF
бағасымен есептеледі.
Халықаралық сауда-саттықтың құрылымы негізінен екі түрлі
бағытта қарастырылады:
- географиялық бөлінуі тұрғысынан (географиялық құрылым);
- тауарлық толығулар тұрғысынан (тауарлық құрылым).
CIF халықаралық саудаға жаңадан келгендер үшін тауарларды сатып алудың
ең жақсы тәсілі болып саналады. Бұл сондай-ақ шағын жүктері бар жаңа
трейдерлер үшін ең жақсы нұсқа болуы мүмкін. CIF-те сатушы тауарларды
жақын маңдағы портқа тасымалдауға, тауарларды кемеге тиеуге және
тауарларды сатып алушы таңдаған портқа жеткізгені үшін жүк ақысын төлеуге
CIF
жауапты. Сатушы сонымен қатар тауарларды сақтандыруды төлеуге
жауапты.Халықаралық саудамен бұрыннан таныс адамдар үшін fobs сатып
алған дұрыс. Бұл трейдерлердің портында экспедиторлық және логистикалық
агенттері бар, онда сатып алушы тауарларды импорттау үшін жөнелтеді.

FOB шарттарымен сауда жасау кезінде сатушы тауарды өз жағындағы ең
жақын портқа жеткізуге ғана жауапты болады. Бұл орын FOB-тан кейін
тізімделеді және бухгалтерлер үшін маңызды, өйткені тауарлар сол жерге
жеткен күні Сатып алушы үшін активке айналады. Тауар кеменің тұтқаларын
кесіп өткенде жеткізілген болып саналады. Осылайша, сатып алушы кеменің
FOB
жүктері мен сақтандыруын төлеуге жауапты. FOB шарттарымен сатып алудың
артықшылығы-сатып алушы CIF-тен айырмашылығы, сатып алушы сатушы
таңдаған жүк қызметтеріне сүйенуі керек жүк қызметтері бойынша жақсы
ұсыныстар ала алады. Себебі сатушы көлік қызметтерінен пайда табуға
ұмтылуы мүмкін. Осылайша, сатып алушы FOB сатып алудан пайда табады.
CIF аббревиатурасы «құны, сақтандыру және жүк» дегенді білдіреді,
ал FOB «бортта тегін» дегенді білдіреді. Бұл терминдер
халықаралық саудада жүк тасымалына қатысты қолданылады ,
мұнда тауарлар бір межелі жерден екінші жерге теңіз көлігімен
жеткізілуі керек. Терминдер ішкі және әуе тасымалы үшін де
қолданылады.
Халықаралық саудадағы қарапайым ереже - FOB сатып алу және
CIF сату. Осы ережені ұстану трейдер үшін белгілі бір көлемде
пайда әкелуі мүмкін.
Халықаралық құн теориясы елдер арасындағы
тауар алмасуды оңтайландыратын Баға бар екенін
көрсетеді. Бұл нарықтық баға сұраныс пен
ұсынысқа байланысты.
Дж.Ст.Милльге сәйкес, құн көзі ретінде тірі еңбекті
ғана емес, өндіріс құралдарында жинақталған және
жабдықталынған, яғни бұрын өндірілген өнімда
материалдандырылған еңбек, еңбекті де
мойындауы керек. Нәтижесінде жалдамалы
жұмысшылар мен капиталистер арасында «тең
тауар иелерінің» қарым-қатынасы пайда болды,
олардың әрқайсысы өндірістік өнімде тиісті үлеске
ие болды. Жұмыс тұтынатын заттарды өндірудегі
техникалық прогресс осы тауарларды өндіруге
кететін шығындарды азайтады, бұл нақты
жалақыны капиталға түсетін пайданы
төмендетпей-ақ өсіреді.
Бартерлік сауда айырбастау шарттары өндіріс шығындарына
ғана емес, сонымен бірге «өзара сұранысқа» да байланысты.
«Халықаралық сұраныс теңдеуі» бір елдің экспортының мәні
басқа елдің импортынының мәніне тең болуы керек екенін
және сауда шарттары осылайша «сұраныстың мөлшері мен
созылуы деңгейін» анықтайды. Яғни, қазір әр елдегі импортқа
сұраныстың деңгейі мен икемділігі деп атауға болады.
Шетелдік сұраныс неғұрлым көп және икемді болса, белгілі бір
елдің саудасы үшін қолайлы жағдайлар болады.

Дж.Ст.Милль көлік шығындары ұғымын енгізеді және бұл
шаманың кез-келген мөлшерде өсуі саудадан түсетін кірістің
азаюын білдіретінін атап өтеді; егер көлік шығындары болса,
онда екі тауардың айырбастау пропорциясы екі ел үшін бірдей
болмайды; ақырында, көлік шығындары мүлдем
экспортталмайтын және импортталмайтын отандық
тауарлардың бағасын көтереді.
Дж. С. Милл барлық экспорттық
тауарларды үш сыныпқа бөледі:

«сұраныс бағаның төмендеуінен гөрі көбірек
1 өсетін» тауарлар, яғни тауарға деген
сұраныс бағаға тәуелсіз жағдай;

баға төмендеген кезде жиынтық кіріс
тұрақты болып қалатындар, өйткені
2 сұраныс «арзандату сияқты» сандық түрде
өседі, яғни тауардың бағасы төмендегенде,
сұраныс көлемі артады;

түсім төмендейтіндер, өйткені сұраныс
бағаның төмендеуіне қарағанда аз
3 «қатынаста» өседі, яғни баға төмендесе
де, сұраныс көлемі азаятын жағдай.
1. Пайдаланылған әдебиеттер
Дж.Ст.Милль, және оның халықаралық тізімі. ресурс.
баға теориясы – электрондық
URL:
http://international-relations-tourism.karazin.ua/themes/irtb/resources/32611fc8b944754d735959
2753c2c7b2.pdf
2. Дж.Ст.Милль, британдық философ, экономист және саяси қайраткер – электронды-
желілік ресурс.
URL:
https://spravochnick.ru/ekonomicheskaya_teoriya/dzhon_styuart_mill_britanskiy_filosof_ekonom
ist_i_politicheskiy_deyatel/?ysclid=l9poxi6ld2160975091
3. Халықаралық сауда теориялары – электрондық ресурс.
URL: https://www.freepapers.ru/110/halyaraly-sauda-teoriyalary/178314.1073786.list1.html
4. Халықаралық құн – электронды ресурс.
URL:
http://topknowledge.ru/mezhdunarodnaya-ekonomika/3567-internatsionalnaya-stoimost.html
5. FOB және CIF бағалары – электронды ресурс.
• URL: https://www.investopedia.com/ask/answers/012615/when-do-you-buy-cif
-and-when-do-you-buy-fob.asp
Назарларыңыз
ға рақмет!
CREDITS: This presentation template was
created by Slidesgo, including icons by Flaticon,
infographics & images by Freepik and
illustrations by Storyset

Ұқсас жұмыстар

БХХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІҢ КОНСЕПСЯСЫ СТАНДАРТЫ

Ақшаның мәні және атқаратын қызметі

Адамзаттың ғаламдық

Көрісу күні

Күн радиациясы

ҚР БЮДЖЕТТІК КІРІСТЕР ҚҰРЫЛЫМЫНДАҒЫ САЛЫҚТЫҚ ТҮСІМДЕР

Сұрақтар түрі

Физикалық шамалардың өлшем бірліктері

Жаһандық проблемалар және болашақ мәселесі

Жаһандық теңсіздік

Пәндер