ҚҰТЫРУ ВИРУСЫ

Қожа Ахмет Яссауи атындағы қазақ-түрік университеті

Тақырыбы: Рабдовирустар

Орындаған: Бектемір Махдия

Тобы: ЖМ105

Қабылдаған: Ғалия Нематуллаевна

Түркістан 2022 жыл

Рабдовирустар (грекше: - шыбык, таяк деген магына береді) -сүтқоректілерде, балықтарда, жәндіктерде, қарапайымдыларда және өсімдіктерде әртүрлі зақымдану туғызатын, РНҚ- құрамды вирустар, олардың 80-нен астам түpлepi белгілі. Rhabdoviridae тукымдастығы өкілдері табиғи иесі кең ауқымды-олар әртүрлі омыртқалы және омыртқасыз жануарларға пaтoгeндi. Адамдарға везикулярлы стоматит және құтыру вирустары патогенезді болып табылады.

Таксономиясы:

Тұқымдастығы : Rhabdoviridae

Туыстастығы: Vesicolovirus -везикулярлы Индиана стоматит вирусы;

Lissavirus - кұтыру вирусы;

Ephemerovirus- сиырдың бipкүндiк қызба вирусы;

Cytorabdoviru-салатта сарғышнекр қоздыратын вирус;

Nuclerabdovirus - картопта сарғыш ергежейлік қоздыратын вирус;

Novirabdovirus- гематопоэздің жұкпалы некрозын коздыратын вирус

Құрылымы: Вириондары - ок (пуля) тәрізді немесе таякша пішінді мөлшepi 170 х 70 нм. Сыртында

Екі қабатты липидкурамды қабықшасы (суперкапсид) болады, одан гликопротеинді тікенекшелер

(узындыгы 5-10 нм, диаметрі - 3 нм) шығып турады. Вирионның ортасында- сыртқы қабатпен матрикстік

ақуызбен (М) бөлініп тұратын, симметриясы спираль типті нуклеокапсид (РНП) орналасқан

Геномы - біржіпшелі сызықшалы фрагментгелмеген (-) РНҚ Вириондарының кұрамында бірнеше акуыздар

болады: капсидік және матрикстік ақуыздар, РНҚ- полимераза жэне баска да ферментгер, және де сыртқы

кабыкшаның тікенек тәрізді өсінділердің кұрамына кіретін гликопротеин

ҚҰТЫРУ ВИРУСЫ

Орталық жүйке жүйесінің ауыр зақымдалуымен сипатталатын және соңы өліммен аяқталатын вирусты ауру.

• Бір тізбекті РНҚ; •

Пішіні оқ тәрізді;

• Нуклеокапсид - жүрек тәрізді NP ақуызы және вирустық транскриптаза;

• Суперкапсиді «тікенекті»;

Репродукциясы (көбеюі) -цитоплазмада жүреді. .

ҚҰТЫРУ ВИРУСЫНЫҢ ІШКІ ҚҰРЫЛЫСЫ

• Зоонозды инфекция; • Инфекция резервуары:барлық сүтқоректілер (иттер, мысықтар, ірі қара мал, жыртқыш аңдар) ;

Негізгі таралу жолдары: ауру жануарлардың тістеуі арқылы, зақымдалған тері қабаттарға түскен сілекей арқылы.

Аурудың 2 типін ажыратады:• Жабайы (ормандық) құтыру вирусы : Резервуары - жабайы жануарлар;

Қалалық құтыру вирусы:резервуары - ауру иттер мен мысықтар.

1. «Фиксацияланған» вирус (virus fixe) :Зертханалық жануарларды иммундау арқылы Пастер ашқан;

Шеткі жүйке жүйесін зақымдамайды.

2. «Көшелік» вирус:

Құтыру ауруының қоздырғышы.

АНТИГЕНДІК ҚҰРЫЛЫСЫ

ПАТОГЕНЕЗІ

Инкубациялық кезеңі:1-3 айдан 1 жылға дейін.

• Мазасыздану, ұйқының бұзылуы.

• Бұлшық еттер тонусының бұзылуы:

- жұтудың қиындауы; - сіңірдің тартылуы; - Комаға түсу.

МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАСЫ

Зерттелетін материал: сілекей, қан, секрециялық материал.

Вирусоскопиялық әдіс: Пашен-Негри эозинофильді денешігі;

Серологиялық әдіс: ИФР, ИФБР;

Биологиялық әдіс: тышқандар мен қояндарды зақымдау.

Лабараториялық диагностика

Гистологиялық әдіс- аммонов мүйізінде және Гимза, Манн, Туревич әдісімен боялған сілекей бездерінде Бабеш-Негри денешіктерін анықтауға негізделген.

Иммунофлюоренция әдісі- қайтыс болған адамдар мен жануарлардың миынан және сілекей бездерінен вирусты антигендерді анықтауға негізделген. Бұл әдіс басқа әдістермен салыстырғанда сезімтал және тез болып келеді

Биологиялық әдіс- құтырма вирусын мәйіттің миынан, сілекей бездерінен және сілекейінен бөліп алу арқылы анықталады.

Антирабикалық вакцина немесе антирабикалық иммуноглобулин.

ЕМДЕУ ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУ

• 1. МИКРОБИОЛОГИЯ. В. Д. ТИМАКОВ, В. С. ЛЕВАШЕВ, Л. Б. БОРИСОВ. • 2. МИКРОБИОЛОГИЯ7 ВЕРБИНА Н. М., КАПТЕРЁВА Ю. В. • 3. “ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАР” А. Қ. ДҮЙСЕНОВА

Google. www

Пайдаланылған әдебиеттер

Ұқсас жұмыстар

Альфавирустар тұқымдастығы

Вирустардың жіктелу принциптері. Олардың номенклатурасы. 2. Вирустардың көбеюінің биогенетикалық ерекшеліктері және көбею сатылары

Вирустар репродукциясы

Құрылысы және жіктелуі

Антигендік құрылымы

Жасуша дақылдарында

Вирустың жұғу жолдары

ВИРУСҚА ҚАРСЫ ПРЕПАРАТТАР

Приондар және медициналық құралдар