Рабдовирустар және құтыру вирусы: таксономиясы, құрылымы, патогенезі, диагностикасы және емдеу-сақтандыру шаралары

Қожа Ахмет Яссауи атындағы қазақ-түрік университеті

Тақырыбы: Рабдовирустар

Орындаған: Бектемір Махдия

Тобы: ЖМ105

Қабылдаған: Ғалия Нематуллаевна

Түркістан 2022 жыл

Рабдовирустар (грекше: - шыбык, таяк деген магына береді) -сүтқоректілерде, балықтарда, жәндіктерде, қарапайымдыларда және өсімдіктерде әртүрлі зақымдану туғызатын, РНҚ- құрамды вирустар, олардың 80-нен астам түpлepi белгілі. Rhabdoviridae тукымдастығы өкілдері табиғи иесі кең ауқымды-олар әртүрлі омыртқалы және омыртқасыз жануарларға пaтoгeндi. Адамдарға везикулярлы стоматит және құтыру вирустары патогенезді болып табылады.

Таксономиясы:

Тұқымдастығы : Rhabdoviridae

Туыстастығы: Vesicolovirus -везикулярлы Индиана стоматит вирусы;

Lissavirus - кұтыру вирусы;

Ephemerovirus- сиырдың бipкүндiк қызба вирусы;

Cytorabdoviru-салатта сарғышнекр қоздыратын вирус;

Nuclerabdovirus - картопта сарғыш ергежейлік қоздыратын вирус;

Novirabdovirus- гематопоэздің жұкпалы некрозын коздыратын вирус

Құрылымы: Вириондары - ок (пуля) тәрізді немесе таякша пішінді мөлшepi 170 х 70 нм. Сыртында

Екі қабатты липидкурамды қабықшасы (суперкапсид) болады, одан гликопротеинді тікенекшелер

(узындыгы 5-10 нм, диаметрі - 3 нм) шығып турады. Вирионның ортасында- сыртқы қабатпен матрикстік

ақуызбен (М) бөлініп тұратын, симметриясы спираль типті нуклеокапсид (РНП) орналасқан

Геномы - біржіпшелі сызықшалы фрагментгелмеген (-) РНҚ Вириондарының кұрамында бірнеше акуыздар

болады: капсидік және матрикстік ақуыздар, РНҚ- полимераза жэне баска да ферментгер, және де сыртқы

кабыкшаның тікенек тәрізді өсінділердің кұрамына кіретін гликопротеин

ҚҰТЫРУ ВИРУСЫ

Орталық жүйке жүйесінің ауыр зақымдалуымен сипатталатын және соңы өліммен аяқталатын вирусты ауру.

• Бір тізбекті РНҚ; •

Пішіні оқ тәрізді;

• Нуклеокапсид - жүрек тәрізді NP ақуызы және вирустық транскриптаза;

• Суперкапсиді «тікенекті»;

Репродукциясы (көбеюі) -цитоплазмада жүреді. .

ҚҰТЫРУ ВИРУСЫНЫҢ ІШКІ ҚҰРЫЛЫСЫ

• Зоонозды инфекция; • Инфекция резервуары:барлық сүтқоректілер (иттер, мысықтар, ірі қара мал, жыртқыш аңдар) ;

Негізгі таралу жолдары: ауру жануарлардың тістеуі арқылы, зақымдалған тері қабаттарға түскен сілекей арқылы.

Аурудың 2 типін ажыратады:• Жабайы (ормандық) құтыру вирусы : Резервуары - жабайы жануарлар;

Қалалық құтыру вирусы:резервуары - ауру иттер мен мысықтар.

1. «Фиксацияланған» вирус (virus fixe) :Зертханалық жануарларды иммундау арқылы Пастер ашқан;

Шеткі жүйке жүйесін зақымдамайды.

2. «Көшелік» вирус:

Құтыру ауруының қоздырғышы.

АНТИГЕНДІК ҚҰРЫЛЫСЫ

ПАТОГЕНЕЗІ

Инкубациялық кезеңі:1-3 айдан 1 жылға дейін.

• Мазасыздану, ұйқының бұзылуы.

• Бұлшық еттер тонусының бұзылуы:

- жұтудың қиындауы; - сіңірдің тартылуы; - Комаға түсу.

МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАСЫ

Зерттелетін материал: сілекей, қан, секрециялық материал.

Вирусоскопиялық әдіс: Пашен-Негри эозинофильді денешігі;

Серологиялық әдіс: ИФР, ИФБР;

Биологиялық әдіс: тышқандар мен қояндарды зақымдау.

Лабараториялық диагностика

Гистологиялық әдіс- аммонов мүйізінде және Гимза, Манн, Туревич әдісімен боялған сілекей бездерінде Бабеш-Негри денешіктерін анықтауға негізделген.

Иммунофлюоренция әдісі- қайтыс болған адамдар мен жануарлардың миынан және сілекей бездерінен вирусты антигендерді анықтауға негізделген. Бұл әдіс басқа әдістермен салыстырғанда сезімтал және тез болып келеді

Биологиялық әдіс- құтырма вирусын мәйіттің миынан, сілекей бездерінен және сілекейінен бөліп алу арқылы анықталады.

Антирабикалық вакцина немесе антирабикалық иммуноглобулин.

ЕМДЕУ ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУ

• 1. МИКРОБИОЛОГИЯ. В. Д. ТИМАКОВ, В. С. ЛЕВАШЕВ, Л. Б. БОРИСОВ. • 2. МИКРОБИОЛОГИЯ7 ВЕРБИНА Н. М., КАПТЕРЁВА Ю. В. • 3. “ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАР” А. Қ. ДҮЙСЕНОВА

Google. www

Пайдаланылған әдебиеттер

Ұқсас жұмыстар

Тогавирустар мен рабдовирустар: альфавирустар, құтыру вирусы және клиникалық-эпидемиологиялық сипаттамасы

Мониезиоз (аноплоцефалятоз): эпизоотологиясы, патогенезі, клиникасы, диагностикасы және емдеу-сақтандыру шаралары

Пикорнавирустар, рабдовирустар, реовирустар, ретровирустар, тогавирустар және флавивирустар: құрылымы, таксономиясы және репродукциясы

Gardnerella vaginalis: таксономиясы, морфологиясы, экологиясы, патогенділігі, диагностикасы және емдеу

Пикорнавирустар, рабдовирустар, реовирустар, ретровирустар және тогавирустар: морфологиясы, генетикасы және патогенезі

Семірудің этиологиясы, эпидемиологиясы, классификациясы, патогенезі, диагностикасы және емдеу мен алдын алу шаралары

Тырысқақ (холера): этиологиясы, эпидемиологиясы, патогенезі, клиникасы, диагностикасы, емдеу және алдын алу шаралары

Фосфорорганикалық қосылыстармен улану: патогенезі, клиникалық көрінісі, диагностикасы және емдеу-алдын алу шаралары

Тогавирустар мен рабдовирустар: таксономия, құрылым, патогенез және диагностика