Ақаба сулардағы мұнайды тазалауға озонды пайдалану

Презентация қосу

Мұнай қалдықтарының
ластануынан қоршаған
ортаны қорғау

Тараз 2020 жыл
Құрылғы атауы Судағы мұнай өнімдерінің мөлшері, мг/л

Құрылғыға келіп Тазартылған
түсетін
Мұнай ұстағыш 400-15000 50-100
Флотациялық қондырғы (коагуляциямен) 50-100 15-20
Тұндырғыш 50-100 15-30
Биологиялық тазарту станциясы 20-50 5-10
Озондау қондырғысы (екі деңгейлі) 10-15 1-3
Ақаба сулар алумен бай- Ақаба суларды қайта Ластағыштардың дисперсті
ланысты технологиялық пайдалану және олардан құрамы
үрдістер бағалы заттарды шығарып алу
Бос және байланысқан, шикізат Қолдану: 10-5 -10-4 и бөлшекті ерімейтін
пен бастапқы өнімдердегі сулар 1.Тұрмыстық қажет қосындылар
үшін;
Жуу сулары Коллоидты ерітінділер
2. Қабатқа суды қайтадан
Сулы экстракттар мен Еріген газдар мен
жіберу;
адсорбционды сұйықтар молекулярлы-еритін
3.Өндірістік қажет үшін
органикалық заттар
Суытатын сұйықтар электролиттер
Техникалық сулар
Потенциалды ластағыштар
аумағынан жаңбырлы және
еріген сулар
Ингредиенттері, мг/л
Станция Тұздылығы/ Тереңдігі, ШРЕМ
Zn Cu Pb Сd HП
мг/л м асуы
БКНС-1 қабат-ты- 2300,0 450 0,17 5,11 ,42 ,12 0,6 Сu Z
техникалық су
ГУ-8 Жер асты 1919 450 9,46 2,41 76 01 6,65 Cu Z
қондырғысы суы
Скважина-12 430- 8,53 5,21 58 11 8,1 Cu Z
Қабатты су 460
Скважина-10 1835,0 430- 9,11 7,14 11 99 6,61 Cu Z
Қабатты су 460
Скважина-10 940.0 430- 7.48 2.21 12 11 9.44 Сu Z
Қабатты су 460
Скважина-10 1909 430- 4,56 3,49 08 13 3,46 Cu Z
Қабабатты су 460
Пд-2 2300 430-460 Z
Нөсерлі су 1200 үсті 64 12 21 4 1,75
Тастамалы су, С-1 1060 үсті 6,48 2,45 54 6 9,48 Cu Z
тастамалы су, С-2 1200 үсті 7,56 3,69 11 01 1,46 Cu Z
1 Ағын тәжірибелі 3500 үсті 1,48 0,56 45 05 2,46 Cu Z
2 Ағын тәжірибелі 3500 үсті 2,65 14 15 83 3,18 Cu Z
3 Нөсерлі ағын 850 үсті 45 02 07 94 6,61
4 Нөсерлі ағын 910 үсті 11 11 88 56 5,18
5 Нөсерлі ағын 1200 үсті 15 12 11 71 2,14
Сынама Ингредиенттері,мг/л
алу орны Қатты Құрғақ Са Мg Хло- Суль- NH4 N NO HП Fe
лығы қалдық 2- ридтер фаттар O2 3
тар
2018
Құмкөл 8,3 1728 64 61, 891 652,5 29,5 0,01 1,0 9,82 0,30
Станция-1 94 7 75

Құмкөл 8,4 3108,0 40 77, 1637,0 675 2,4 0,02 1,3 21,0 0,10
Станция-3 76 6 55

Ст.БКНС- 16 5782 1680 63 2750,9 200 19,4 0,31 0,2 11,1 1,07
1(аралас) 1 0 40

2019
Құмкөл 7,9 836 76 49,8 411,2 691 10,1 0,042 0,36 5,3 0,21
Станция-1 1
Құмкөл 9,0 2154 60 72,9 435,5 600 9,37 0,009 0,32 3,3 0,23
Станция-3 2
БКНС-1 96 44400 152 247, 1940,0 136 28,8 0,65 0,08 15, 2,70
(аралас) 0 9 4 2
2020
Құмкөл станция- 19 1364 72 187, 765,7 400 18,0 0,109 0,08 3,3 0,21
1 1 6
Құмкөл 9 2154 60 72,9 435,5 600 9,37 0,009 0,32 3,3 0,22
Станция-3 2
Ст.БКНС- 110 34900 160 364, 1580,0 118 10,0 0,085 0,32 18, 0,85
1(аралас) 0 5 1 4
X Y In Y Y meop ∆Y r
1 2 3 4 5 6
Хлоридтер
5,0 27509 10,22 27516 -7 0,80
6,0 19400 9,87 19394 7 0,80
7,0 15805 9,67 15821 016 0,70
8,0 14023 9,54 14006 +17 0,68
9,0 9824 9,19 9850 026 0,60
10 9001 9,5 9600 +1 0,99
X Y InY Ymeop ∆Y r
Сульфаттар
5,0 200,0 5,30 200 0 1,0
6,0 136,8 4,92 136 +1 0,99
7,0 108,2 4,68 111 -3 0,94
8,0 100,1 4,60 105,0 -5 0,84
1 2 3 4 5 6
9,0 88,1 4,48 82,1 +6 0,80
10 86,7 4,46 88,0 -3 0,94
X Y InY Ymeop ∆Y r
Құрғақ қалдық
5,0 57820 10,96 57814 6 0,80
6,0 444000 10,7 44408 -8 0,87
7,0 35900 10,46 35897 +3 0,94
8,0 34206 10,44 34205 +1 0,99
9,0 26815 10,19 26806 +9 0,88
10 21003 9,95 21000 +3 0,94
X Y InY Ymeop ∆Y r
Мұнай өнімдері
5,0 11,9 2,41 10,0 +2 0,95
6,0 15,2 2,72 18,2 -3 0,94
7,0 18,4 2,91 15,3 +3 0,94
8,0 20,9 3,04 21,0 0 1,0
9,0 24,7 3,2 25,7 -1 0,99
10 39,0 3,66 39,0 0 1,0
МҰНАЙ ӨНІМДЕРІ БАР АҚАБА СУЛАРДЫ ТАЗАЛАУ ТӘСІЛДЕРІ
МЕН ҚОНДЫРҒЫЛАРЫ
Мұнай өнімдері бар сұйықтарды тазалауды өңделетін ортаға озон
енгізу арқылы іске асырады. Бірінші жағдайда құбырлардан мұнайы бар
сұйық ағып жатқанда озоны бар құбырмен газ көпіршіктері арқылы
енгізіледі және оның ортамен әсерлесуі көлемі мен тиімділігі газ
көпіршіктерінің бақылауымен анықталады.
Екінші жағдайда озонды алу мен оны жұмыс ортасына енгізу су
сорғысында газ ажырау арқылы іске асырылады.
Ақаба суларын озон көмегімен тазалау процестерін тәжірибелі
өлшеу мен экспериментальді зерттеулер Қызылорда экология
басқармасы, ауаны және қоршаған ортаны қорғау, ОблСЭС-тің
лабораториялық жағдайында 2018-2019 жж. аралығында жүргізілді. Ал
ақаба сулардың үлгісі Қызылорда облысының әр түрлі мұнай
орындарынан алынған.
Төмендегі суретте трубоөткізгіштегі мұнайөнімдері бар сұйықтың
ақаба суындағы газкөпіршіктерін бақылау құрылғысыз функциональді
схемасы көрсетілген.

Сурет 5 – Сұйықтағы газ көбіршіктерін бақылайтын қондырғының схемасы
а-су құбырындағы электролизді датчиктің орналасу схемасы;
б-электролиз тоғы қуатының импультік диаграммасы;
А-импульс амплитудасы; t-уақыт ұзақтылығы; Т0-импульс кезеңі.
Ақаба сулардағы мұнайды тазалауға озонды пайдалану
Зерттеу процесінде озонды алудың және оны іске асырудың тәсілі
жасап шығарылды. Техникалық нәтиже жетістігі болып режим процесінің
оптималдығы және жұмыс тиімділігі мен аз энергопайдалану табылады.
Озонды алу тәсілінің қорытындысы негізгі разряд пен оттекті газдағы сыртқы
электрод арасындағы қозу болып табылады. Мұнда өттекті газдың қысымы
төмен болады. Бұл тәсілді іске асыру үшін негізгі ине мен сыртқы электроды
бар қондырғыда іске асырылады. Мұндағы негізгі ине оттекті газдың
төмендетілген қысымындағы жұмыс аймағында орналасқан.
Озон көзі ретінде ҚР «Табиғат-Ая» ғалымдар Ассоцияциясының
«ОКБР-1» түрінде негізгі-кедергілі озонаторы қолданылған. ОКБР-1
озонаттарының қорек көзінің шықпалы кернеуі 1-4 кВ, жиілігі – 400Гц, қуаты
кернеу 3,2 кВ және тогы 6,1 болғанда 1,9 Вт құрайды. Сонымен қатар өнімнің
максимальді шығыны 61 г озон 1 кВт сағат құрады, ал озонатор өнімділігі –
1,2 г озон сағат болады. Атмосфералық ауа компрессор көмегімен озонаттарға
жиналуы, онда 3 литрлі суы бар ыдысқа түсетін озонды – ауалы қоспа пайда
болады. Озон ауалы қоспа диспергатор арқылы өтіп көлемі 0,1 мм болатын газ
көпіршіктеріне айналады. Бұл озонның өңделетін ортамен әсерлесу процесінің
тиімді болуына мүмкіндік береді.
ҚОРЫТЫНДЫ
•Мұнайды өндіргенде, тазалағанда одан үлкен көлемде ақаба сулар бөлініп
шығады, олар тазаланғаннан соң бір бөлігі қайтадан техникалық
қажеттілікке қолданылады, ал екінші бөлігі - жер астындағы мұнайдан
босаған қабаттарды толтыруға жұмсала алады. Құмкөл кен орнында
тазаланған ақаба суларды қайта ұңғымаларға құю үшін 4 сорғы станциясы
жұмыс істейді. Ақаба сулардың құрамында зиянды ауыр металдар,
қалқымалы және органикалық заттардың бары анықталды. Бақылаулар
көрсеткендей тазаланған ақаба сулардағы мұнай өнімдерінің шекті
мөлшері ШРЕМ-нен 3-10 есе артық екенін көрсетті. Бұл тазалау
әдістерінің сапасының нашар екендігін білдіреді.
•Қазіргі таңда ақаба сулардағы мұнай өнімдерінен тазалау үшін
механикалық, биологиялық, және физикалық және химиялық әдістер
қолданылды. Олардың тазалау деңгейі 45-85% аралығында өзгереді. Соңғы
кездегі озық әдіс болып – ақаба суын озондау арқылы мұнай өнімдерінен
тазалау болып табылады. Озонның сумен байланысу уақытын арттыруға
және оның суда еруін жеңілдету үшін озондауды екі сатыда жүргізу керек.
Пайдаланылып жүрген озонды алу қондырғыларының біраз кемшіліктері
бар: тасымалдау кезінде тез бұзылады, қондырғының энергосыйымдылығы
төмен, электрод қаптағышын жиі ауыстырып отыру керек.
•Мұнай өнімдерінің қоршаған ортаны кешенді ластауы бағаланып, Құмкөл
кен орнының экологиялық мониторингі жүргізілді, осы арқылы су
көздерінің, жер, атмосфералық ауаға тасталатын зиянды көздер анықталды.
Экологиялық мониторинг жүргізудің негізгі міндеттеріне келесілер жатады:
қоршаған ортаның жағдайына жүйелі түрде бақылау жасау, оған әсер
ететін антропогендік және техногендік көздері анықталды, экологиялық
қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша шаралар кешені жасалды, кәсіпорын
аумағындағы экологиялық жағдайды жақсартудың ұсыныстары берілді.
•Ақаба суларының құрамы хлорид, сульфат және мұнай өнімдерімен
ластанған. Жасалған талдау жұмыстары кәсіпорын қызметінің табиғатты
қорғауға жұмсалған шығын көлемінің хлорид, сульфат қалдықтарына
тәуелділігі бар екені анықталды.
•Ақаба суларын мұнай өнімдерінен тазалау қондырғысының имитациялық
моделі жасалды. Озонның ерекше қышқылдану қасиеті оны мұнай
өнімдерінен бөлуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ қатар озон йодты сілтілі
және бейтарап қосындылардан бөлінуге әсерін тигізеді. Су әртүрлі
құрамдағы органикалық және минералды заттар құрамымен ерекшелінетін
күрделі жүйе болғандықтан озонның негізгі бөлігі заттарды қышқылдануға
жұмсалады. Озонның бір бөлігін сумен араластырғанда, жойылатын ауамен
еріп кетеді.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

АҚАБА СУЛАР

Маногидроциклондағы майдың байыту коэффициенті

Өсімдік майларын тазалау қондырғысы

“Шымкентмай” АҚ өндірістік кәсіпорнының ақаба суларын тазарту

Ақаба суы

Ақаба суларды тазарту әдістері

Суды тазалау әдістері

Ақаба суларды тазалау әдістері

Судың ластаушы көздері

Ағынды суларды тазарту

Пәндер