Күш қандай шама

Презентация қосу

р/с Оқушының Үй тапсырмасын Жаңа сабақ Қорытындылау
аты-жөні тексеру

«Ыстық Суретт Бекіту Бекіту «Кім Эссе Флипчарт
орындық» і тест сұрақтары тест жылдам?» (2 ұпай)
стратегиясы (әр (әр сұрақ (әр есеп (2
(әр сұрақ сурет 1 ұпай) сұрақ шығару ұпай)
2 ұпай) 2 ұпай) 2 ұпай) (2 ұпай)

“Ыстық орындық” стратегиясы:
1.1. Инерция деп нені айтады?
2.2. Денеге еш нәрсе әрекет етпесе, ол қандай күйде болады?
3.3. Инерция сөзі латын тілінен аударғанда қандай мағынаны
білдіреді?
4.4. Инерция құбылысын ашқан кім?
5.5. Денелердің өзара әрекеттесуі деген не?
6.6. Күш дегеніміз не?
7.7. Күш қандай шама? Белгіленуі
8.8. SI жүйесінде күштің өлшем бірлігі?
9. 9. Көлік оңға немесе солға бұрылғанда ондағы жолаушы
қалай қарай қисаяды? Неліктен?
10.10. Аяқты қағып, бәтеңкеден қарды немесе батпақты түсіре
алатынымыз неліктен?
“Суретті тест”
белгілеуі
бағыты

?
Исаак Ньютон өлшем
Физикалық бірлігі
шама
Сабақтың тақырыбы:

Тартылыс құбылысы.
Ауырлық күші. Бүкіләлемдік
тартылыс заңы.
Басқа планеталардағы ауырлық
күші.
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік:
Тартылыс құбылысы, бүкіләлемдік тартылыс
заңы туралы жүйелі білімдерін қалыптастыру
2. Дамытушылық:
Ойлау қабілетін, танымын дамыту.
Оқушының физика пәніне ынтасын, күнделікті
өмірмен байланысын қалыптастыру.
3. Тәрбиелік: Оқушының ой-өрісін кеңейте
отырып, тәртіптілікке, ұқыптылыққа,
адамгершілікке, өз бетінше оқуға, ізденуге
тәрбиелеу.
денелерге Жер тарапынан күш
әрекет етеді.

Жер барлық денелерді өзіне
тартады.

Тартылыс
денелердің бір-біріне тартылуы
құбылысы. бүкіләлемдік тартылыс деп аталады.

Ағылшын ғалымы И.Ньютон бұл
құбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы
заңы-Бүкіләлемдік тартылыс заңын
тұжырымдады.
денелердің Жерге тартылу күшін
ауырлық күші деп атайды

ауырлық күшін Fa әрпімен белгілейді.

ауырлық күшінің дене массасына
қатынасы тұрақты
Бұл тұрақты шаманы g әрпімен
Ауырлық белгілейді

күші Fa
g
m

ауырлық күші дене массасына тура
пропорционал:
Fa mg

Тұрақты g-дің шамасы жуықтап
алғанда 9,8 Н/кг тең.

Өлшем бірлігі [Н] (Ньютон)
Исаак Ньютон –
ағылшын физигі
және математигі
1643ж. –1727ж.

“Табиғат – оған
ашық кітаптай,
үнемі оқумен
болатын”
А. ЭЙНШТЕЙН
«Егер мен
басқалардан
әрірек көрсем,
оның тек
алыптардың
иықтарында
тұрғандығымнан
болар»

И.Ньютон
Ньютонның
бүкіләлемдік тартылыс
заңын қалай ашқаны
туралы бір қызық оқиға
бар:

бақшада отырған
кезінде ол алма
ағашынан алмалардың
Жерге құлауын бақылай
отырып, осы заңды
ашқан екен деген
болжам бар.
Әр түрлі планеталарда массалары
бірдей денелерге әрекет ететін
ауырлық күші де түрліше болады

Планетаның массасы неғұрлым аз
болса, оның ауырлық күші соғұрлым аз
болады
Басқа
планеталарда Әр түрлі аспан денелері үшін тұрақты g-
ғы ауырлық ның мәні түрліше болады.
күші
Жерде g= 9,8 Н/кг
Меркурийде g= 3,7 Н/кг
Шолпанда g= 8,8 Н/кг
Марста g= 3,8 Н/кг
Юпитерде g=24 Н/кг
Сатурнда g=9,1Н/кг
Уранда g= 9,8 Н/кг
Нептунда g= 13,5 Н/кг
Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:

1.Неліктен денелер Жерге құлайды?
2.Әлемдегі денелердің бір-біріне тартылуы қалай
аталады ?
3.Бүкіләлемдік тартылыс заңын ашқан ғалым кім?
4.Тауға қарай көтерілу,тіпті жол тегіс болғанның
өзінде,төмен түсуден гөрі қиын болатыны
неліктен?
5.Жаңбыр тамшысының Жерге қарайғы
қозғалысын туғызатын қандай құбылыс?
Оркестр құру
Мына техника түрлерінің қайсысының ауырлық күші көп болады?

А) Ә) Б)
Әрбір оқулықтың массасы 1 кг болса, 3 кітаптың үстелге түсіретін ауырлық күшінің
мәні қандай болады? Еркін түсу үдеуі 10 Н/кг.

А) 30Н Ә) 20Н Б)15 Н

Салмағы 250 г үнді шайының массасын ХБЖ-не айналдыр.
А) 2,5 кг Ә) 25 кг Б) 0,25 кг

Еркін түсу үдеуінің мына мәндерін салыстыр: g1 = 9,8066 Н/кг және g2 = 9,780 Н/кг
А)g1=g2 Ә)g1>g2 Б)g1 Жәшіктің массасы 25 кг болса, онда оның ауырлық күшінің мәні нешеге тең болады?
Еркін түсу үдеуін шамамен 10 Н/кг деп ал.
А) 2,5Н Ә) 25Н Б)250Н
1 2 3 4 5

Ә А Б А Б
3-есеп.
Үстелдің үстінде компьютер тұр
делік. Үстелдің массасы 5 кг,
компьютердің массасы 12 кг болса,
онда осы жүйенің жерге түсіретін
ауырлық күші неге тең болады?
(Жауабы: F=166,6 Н)
1 есеп 2-есеп 3-есеп

2,45Н 100 кг 166,6 Н
1, 3 топ – эссе жазу (5 минут)
2, 4 - топ флипчарт жасау
(5 минут)
18-20 ұпай – “5”

14-17 ұпай – “4”

9-13 ұпай - “3”
Сабақ аяқталды
т !
е
р ахм
ы з ға
ы ң
рл ар
а
Наз

Ұқсас жұмыстар

Механикадағы күштер

Инерция. Күш

Физикалық құбылыстар

Дене импульсінің өлшем бірлігі

Денелерге бір түзудің бойымен әрекет ететін күш

Күштің өлшем бірлігі

Ньютон заңдары

Тартылыс құбылысы. Ауырлық күші. 7-сынып

Физикалық лото

Қысым бірліктері

Пәндер