БІРІНШІ РЕТ АНЫҚТАЛҒАН АУРУЛАР

Презентация қосу

Батыс Қазақстан Жоғары Медициналық
колледжі

АУРУШАҢДЫҚ

ДАЙЫНДАҒАН: ЖАСҚАЙРАТОВА ЗАРИНА ГЭ-23
АУРУШАҢДЫҚ (АЛҒАШҚЫ АУРУШАҢДЫҚ, INCIDENCE) ХАЛЫҚ АРАСЫНДА
НЕМЕСЕ БӨЛЕК ТОПТАРДА БІР ЖЫЛ ІШІНДЕ АЛҒАШҚЫ РЕТ АНЫҚТАЛЫП,
ТІРКЕУГЕ АЛЫНҒАН АУРУЛАРДЫҢ ЖИЫНТЫҒЫ;

Алғашқы аурушаңдық (ауру ЖАЛПЫ АУРУШАҢДЫҚ
сырқаулық) (ТАРАЛУЫ) – БҰЛ БИЫЛҒЫ
халық арасындағы жаңа, бұрын еш ЖЫЛЫ
БІРІНШІ РЕТ АНЫҚТАЛҒАН АУРУЛАР
жерде
МЕН ӨТКЕН ЖЫЛЫ АНЫҚТАЛЫП,
тіркелмеген және биылғы БИЫЛҒЫ ЖЫЛЫ СОЛ АУРУДЫҢ
календарлық жылда САЛДАРЫНАН БІРІНШІ РЕТ
алғаш рет анықталған аурулардың ҚАРАЛҒАН ХАЛЫҚ АРАСЫНДАҒЫ
жиынтығы. БАРЛЫҚ АУРУЛАРДЫҢ ЖИЫНТЫҒЫ
• Қазақстан халқы арасында алғашқы аурулық
құрылымында негізгі рангтік орындарды тыныс
алу жүйесі аурулары, тері және тері асты шел
қабаты аурулары, жарақаттар мен уланулар,
зәр шығару, асқорыту аурулары алады, жалпы
аурулық құрылымында – тыныс алу жүйесінің
аурулары,ас қорыту, зәр шығару, қан айналым
жүйесі аурулары, көз және оның қосалқылары
аурулары алады.
• Аурушаңдықты зерттеу статистикалық
зерттеудердің жалпы қабылданған схемасы және БАСҚА СТАТИСТИКАЛЫҚ З
қатаң кезекті этаптар бойынша жүргізіледі. ТӘРІЗДІ
Халық аурушаңдығын бағалау үшін 1000, АУРУШАҢДЫҚТЫ ЗЕРТТЕУ Ә
10000, 100000 тұрғынға есептеліп шығарылған ЖАППАЙ
орташа жылдық халық санына қатысты аурулар НЕМЕСЕ ТАҢДАМАЛЫ БОЛА
саны ретінде есептелген көрсеткіштер ТЕРРИТОРИЯДАҒЫ НЕМЕСЕ
қолданылады. Аурушаңдықта себеп-салдарлық
ЖЕКЕ
ТОПТАРЫНДА ХАЛЫҚ
байланысты анықтау үшін халықтың құрамын
АУРУШАҢДЫҒЫН ЗЕРТТЕУ
(жасы, жынысы, жанұя жағдайы, әлеуметтік
ӘДІСІН ТАҢДАУ ЗЕРТТЕУДІҢ
статусы және т.б.) ескеру қажет. МАҚСАТЫ МЕН
МІНДЕТТЕРІНЕ САЙ АНЫҚТА
Аурушаңдықты зерттеудің
негізгі әдістеріне жатады:
•
- емдеу-профилактикалық мекемелерге өз
бетімен қаралуы бойынша;
- өлім себептері мәліметтері бойынша (Өлім
туралы дәрігер куәлігі (106/у);
- медициналық тексеру мәліметтері бойынша
(профилактикалық тексерулерді тіркеу
картасы (131/у).
Қазақстанда жыл сайын екі мың
әйел жатыр мойнықатерлі ісігіне
шалдығады
Өткен жылы Қазақстанда екі мыңға жуық әйелден жатыр мойнының қатерлі ісігі
анықталды. Онкологиялық аурулар бойынша ең жоғарғы көрсеткіш Солтүстік
Қазақстан облысына тиесілі, деп хабарлайды Azattyq Rýhy тілшісі.
Онколог мамандарының мәлімдеуінше қыз-келіншектерде жатыр мойны обырын
анықтау жеңілдеген. Басты себеп – әйелдердің өз денсаулықтарына немқұрайлы
қарамауы. Скринингтік тексерулерден өту, гинеколог маманға қаралу – ауыр
дертті болдырмаудың маңызды факторы болып есептеледі. Мәселен, өткен
жылы тек скринингтің арқасында 14 әйелде қатерлі ісік ерте сатысында
анықталып, тиісті шаралар қабылданған. Солтүстік Қазақстанда өткен жылы 202
әйел сырқаттанған. Соның ішінде 14 қыз-келіншек қатерлі ісіктен көз жұмды.
Жалпы, қазіргі таңда онкологиялық диспансердің есебінде 499 әйел тұр.
Жатыр мойны обыры әйелдердің қатерлі ісіктерінің арасында
кездесу жиілігі бойынша екінші орында тұр. Егер 2018 жылы
жатыр мойны обыры 51 әйелде анықталса, 2019 жылы бұл
көрсеткіш 73-ті құраған. Бұл дертпен 50-60 жаста да ауырады.
Ең бастысы әйелдер тазалықты ұстануды ұмытпай, гинеколог
маманға үнемі қаралуы тиіс. Мұнымен қоса, скринингтік
тексерулерден өтуді ұмытпаған абзал», - дейді облыстық
көпбейінді аурухананың онко-гинекологы Наида Набиуллина.
Жалпы, жатыр мойны қатерлі ісігінің дамуына бірнеше себеп
бар. Олар ерте жыныстық жетілу, 20 жасқа дейін және 40
жастан кейін босану, жыныстық гигиенаның болмауы. Бұл
дертті анықтаудың бірнеше түрі де бар. Бірақ ең тиімдісі –
скрининг.
«Скринигтік бағдарламаның басты мақсаты – жатыр мойны
обырын уақытылы анықтау. Әсіресе есепте тұрмаған 36-50 жас
аралығындағы қыз-келіншектерде. Скринигтік бағдарлама екі
деңгейден тұрады. Біріншісі ол кәдімгі дәрігер маманға қаралу
болса, екіншісі медициналық талдау жасау.
ҚАЗАҚСТАНДА ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАР САНЫ
СОҢҒЫ 10 ЖЫЛДА 2,3 ЕСЕГЕ ТӨМЕНДЕДІ

• Жалпы соңғы 10 жылда туберкулезбен сырқаттану көрсеткіші 2,3
есеге төмендеді. Егер 2011 жылы 100 мың адамға шаққанда 81-
ден астам жұқтырған жағдай анықталса, 2021 жылы – 35,9.
Сонымен қатар профилактикалық тексерулердің арқасында 0-ден
17 жасқа дейінгі балалардың аурушаңдығы төмендеді, сондай-ақ
туберкулезден болатын өлім-жітім деңгейін айтарлықтай
төмендетуге мүмкіндік туды.
БІЗДІҢ ЕЛІМІЗДЕ ТУБЕРКУЛЕЗДІҢ АЛДЫН АЛУ, ДИАГНОСТИКАЛАУ
ЖӘНЕ ЕМДЕУ ТЕГІН ЖҮРГІЗІЛЕДІ. ҚАЗАҚСТАН БЮДЖЕТ ҚАРАЖАТЫ
ЕСЕБІНЕН ХАЛЫҚАРАЛЫҚ СТАНДАРТТАРҒА СӘЙКЕС ТУБЕРКУЛЕЗДІ
ЕРТЕ ДИАГНОСТИКАЛАУДЫҢ, ЕМДЕУДІҢ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛУДЫҢ
ЕҢ ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕРІН ЕНГІЗГЕН САНАУЛЫ ЕЛДЕРДІҢ ҚАТАРЫНА
ЖАТАДЫ

• «Елімізде туберкулезбен ауыратын науқастарды емдеудің
тиімділігі әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып
табылады, 2021 жылы сезімтал туберкулезбен алғаш
анықталған науқастар арасында ол 87,5%-ды, ал дәріге төзімді
туберкулез – 82,5%-ды құрады, бұл әлемдік стандарттарға
сәйкес келеді»
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Аурушаңдықты зерттеу әдістері

Тұрғындардың мүгедектігі

ЖАЛПЫ АУРУШАҢДЫҚ

Ревматоидты артрит

Ашқарынға гликемияның бұзылуы

ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Подагра ауруы

Аурушаңдық көрсеткіштері

Геномдық импринтинг аурулары

Лабораториялық тексеру

Пәндер