Географиялық зерттеулердің әдістері

Презентация қосу

І- бөлем. Географиялық зерттеулердің әдістері
Сабақтың тақырыбы: География ғылымының дамуы

Сабақтың мақсаты: Саяхатшылар мен зерттеушілердің
география ғылымының дамуына қосқан үлесін
сипаттап,баға береді

Негізгі ұғымдар: Саяхатшылар,зерттеушілер,Географиялық қоғам
Географиялық зерттеулер не үшін қажет?
Географияның дамуына қандай саяхатшылар ,зерттеушілер мен
ғалымдар үлес қосты?
География ғыллымының даму кезеңдері

Ежелгі кезеңдегі зерттеулер- б.зб.-V ғасырға дейін;

Ортағасырдағы зертеулер-V-ХV аяғына дейін (1492жылға дейін)

Ұлы географиялық ашылулар уақыты ХV-XVllғасырдың ортасы (1492-1642)

Жаңа заман зерттеулер-XVll ғасырдың ортасынан ХХ ғасырдың басы
(1642-1914 жж дейін)
Қазіргі заманғы зерттеулер 1914 жылдан қазіргі уақытқа дейін;
Кезеңдер Зерттеуші Еңбектері
Клавдий Птолемей (б.з.б. ІІ ғ) Ғаламның қалдырған материалдары негізінде «әлем
Антика кезеңі б.з.д ІV-II мыңжылдық картасын» жасалған
(ежелгі грек және рим ғаымдары) Фалес және Анаксимандар Географиялық өзгерістерді ,ғылыми тілде түсіндіріп,
алғаш рет масштабты қоланып,қарта жасаған

Геродот («Тарих» ғылымының Алғашқы геграфиялық карта жасағандардың бірі болды
атасы)
Пифей Алғаш рет айдың әсерінен мұхит суының толысуы мен
қайтуын түсіндірді
Аристотель Жердің шар тріздес екендігін алғаш алғаш рет негіздеген.

Эротосфен Бірінші рет «география» ұғымын енгізген.Сол кезеңде
гректерге белгілі адамдар қоныстанған жерлерді
«ойкумен» деп атап, ойкумендер картасын құрастырған.
Ол картада Еуразия және Африка материктері
бейнеленген
Кезеңдер Зерттеуші Еңбектері
Әл-Масуди Шығыс Африка еңбегі бар
Орта ғасырлар V-XV ғғ. Әл-Бируни Геодезияны дамытты
(Араб саяхатшылары) Идриси Арабтардың карта құрастырушысы болды
ибн Батути Маңызды саяхаттар жасады
Марко Поло Қытайға саяхат жасап, « Дүниежүзінің алуан
түрлілігі туралы кітап» еңбегін жазды.
1271-1298 жж
Афанасий Никитин Ресейден шығып,Персия арқылы Үндісанға дейін
барды.1472 жылы еліне қайтар оралып, «Үш
теңіздің арғы жағына саяхат» еңбегін жазды.
Христофор Колумб Үндістанды ашу мақсатымен Вест-Индия деп атаған « Жаңа Жерге» жол ашты. «Санта
Мария» немесе «Ра», «Пинте», «Нинья» деген кемелермен 1492 жылы 3 тамыз күні саяхатқа
аттанды.
Америго Веспучи Колумбтың барған жерінің жаңа дүние екенін дәлелдеді. Еуропалықтар үшін белгісіз болып келген
«Жаңа Жерді» Америго атымен Америка деп аталды.(1494-1498 жж)
Фернан Магеллан, Себастьян Элькано 1519-1522жж. Тұңғыш рет жер шарын айналып шығу саяхатын жасады.Саяхатқа 5 кеме 239 адам
жасақталып 3 жылдық саяхатты 1 кеме 18 адаммен аяқтады.Ф.Магеллан бұл экспедициядан
Ұлы географиялық ашылулар XV ғ соңы-XVІІ ғ.ортасы

оралмады.Оңтүстік-шығыс Азиядағы Гуам аралында жергілікті тайпалармен қақтығыста қайтыс
болды. Оның досы С.Элькано аяқтады. Олар бұл жасаған экспедициясында Жердің шар тәріздес
екенін дәлелдеді, Жер бетінің көп бөлігі су алып жатқанын және Тынық мұхитын, Магеллан
бұғазын ашты.
Джеймс Кук ,Абель Тасман Жаңа Зеландия мен Аустралияның шығыс жағалауын және Тасмания аралын(1642ж) ашты,зерттеді.
XVІ-ғ.аяғы –XVІІ ғ. басы орыс саяхатшылары Сібір мен Қиыр Шығысты зерттеді.Сібір арқылы орта және Шығыс Азияға,
И.Ребров,С.Дежнев, Е.Хабаров,С. Ремезов. Үндістанға ,Монғолияға және Қытайға өтті.Орыс елшілері И.Петлин,Ф.Байков және Спафарияның
Қытайға саяхаты көптеген географиялық мәліметтер жинады.
Қазақстан аумағын соғысқа Экспедиция бастаған ғалымдар мен ботаниктер:
дейінгі кезеңде зерттеу С.С.Неуструев,Л.И.Прасолов,А.И.Безсонов.Фаунасын
В.Н.Шнитников,Б.С.Виноградов.М.Д.Пономарев, В.Н.Барсук
кейінгі кезеңдердегі ғылыми зерттеулері

«Қазақстанның климаттық жағдайы». Қазба жұмыстарын
зерттеумен В.П.Нехорошев және Қ.И.Сәтбаев айналысты.
Қазақстан аумағын соғыстан 1946 жылы Қазақстаннның ғылым Академиясы
кейінгі кезеңде зерттеу құрылды.Қ.И.Сәтбаев 1950 жылы «Формациялық металлогендік
сараптау және кен орнына болжам жасаудың кешенді әдісі»
еңбегі 640 ғылыми еңбек жазды.1952 жылы Қазақстанда География
қоғамы құрылды.

Ұқсас жұмыстар

Құрылыс карталары

Гидрологиялық зерттеулердің әдістері

Мемлекет болжау және жер ресурстарын пайдалану жолдары

Маркетинг және Маркетингтік зерттеулер

Геоэкологияның негізгі санаттары

Психологиялық зерттеудегі тәжірбиеші мен зерттеуші ролі

Әлеуметтанулық зерттеудің сандық және сапалық әдістері

Туристік - өлкетану жұмысы мақсатында аймақты рекреациялық бағалау

Географиялық зерттеу әдістері

Денсаулық сақтауды жоспалау

Пәндер