Сағаттарды таңдау арқылы жалпы формада және сағаттардың механизміне әсер етіп олардың ұзақ жасаудың тиімділігін қолдауына жағдай жасау

Презентация қосу

* Геронтология (греч. geron,
geront(os) - қартаю + logos ілім
ғылым) – бұл тірі заттардың қартаю
заңдылықтары және соның ішінде
адамдарды қәрілік жасын зерттейтін
ғылым.
* Бұл терминді алғаш рет 1903 жылы
И.И.Мешников ұсынған.
* Қазіргі геронтология – ол көп салалы
ғылым, оның құрамына қартаю
биологиясы, клиникалық геронтология
(гериатрия), геронтопсихология және
әлеуметтік геронтология (герогигиена).
«Геатрия» терминін алғаш рет
американдық дәрігер И.Л.Нашер кіргізген.
Ол 1914 жылы америкада «Геатрия: егде
адамдардың ауырулары және оны емдеу»
атты тұнғыш кітабы жарық көрді.
Биологиялық
қартаюдың
мақсаты – ол
организмнің
алғашқы қартаю
механизмін
және
популяциялық,
өмір сүру
ұзақтығының
факторларын
анықтау.
Қартаю биологиясын зерттеу
кезінде, жануарларға әр –түрлі
эксперименттік талдау жасауды
және адамдардың өмірінен әр
кезеңіндегі клиникалық
зерттеулерді қамтиды.
Геронтологияның ерекшелігі ол
өмір сүру ұзақтығының және
өлімнің кейбір түпкілікті
сұрақтарының шешілу бағыттарын
анықтайды.
Клиникалық геронтологияның міндеті
(гериатрии), қазіргі медицинаның қарқынды
даму кезеңінде қарт адамдардың,
физиологиялық, потофизиологиялық
ерекшеліктерін зерттеу және потологилық
процесс кезеңінде олардың ауыруын анықтап
емдеу.
Геронтопсихологияның негізгі бөлімі болып
табылатын тағылымдық геронтология тірі
жануарлардың жасына қарай мінез құлқының
өзгеруін зерттейді.
Әдеуметтік гигиенаның міндеті (герогигиена)–
тұрмыс жағдайы және қоршаған ортаның
адам өмірінің ұзақтығымен қартаюына әсері.
Ескере келе, қартаю процессін суреттеудегі терминдер
негізінен нақты емес яғни, дәйектіленген анықтамалар
болмағандықтан деуге болады. Ағылшын тіліндегі
әдебиеттерден бұл сөз тек қартаю деп аударылады. Бұл
терминді қолдана отырып біздің түсінетініміз қартаю (aging)
сөзінің астарында өмір сүру кезеңінде бақыланатын және
барлығы бірдей жақсы болмайтын өзгерістерді байқаймыз.
(Finch,1990) «Senescence» С.Е. Finch термині организмдегі
жасқа байланысты өзгерістерді анықтай отырып олардың
биологиялық уақытқа өтуінен функциялық және оның өмір
сүруіне келетін кедергілерді белгілейді. Басқаша айтқанда
бұл қартаюдың дегенеративті процесс екенін анықтайды.
Барлық тарихтағы қартаю биологиясының идеялары
мен концепцияларын қысқаша турде қартаю
тарихының»сағаттарын«іздеу деп қорытындылауға
болады\freeman,1979,Дупленко
1985,Анисимов,Соловьев 1999,Анисимов,2000а).
«Сағаттарды таңдау» арқылы жалпы формада және
сағаттардың механизміне әсер етіп олардың ұзақ
жасаудың тиімділігін қолдауына жағдай жасау.(1
таблица)
Қартаюдың дамуына тән қасиеттер
гетерохрондық, гетеротоптық, гетерокинетикалық,
гетерокатефтік
Г е т е р о х р о н дық — қартаюдың
тканда,орган,ситемадағы әр уақыттағы ерекшелігі.
Гетеротоптық — қартаю процессінің әр түрлі органда
және органның әр түрлі құрылысында бірыңғай көрініуі
Ге т е р о к и н е т и калық. — Жасқа байланысты
өзгерістердің әр түрлі жылдамдықта дамуы. Бір тканда
ол ерте байқалса да, бірақ ол жәй және бірқалыпты
дамиды, басқасында жәй пайда болып тез дамиды.
г е т е р о к а т е ф т і к — жасқа байланысты
өзгерістердің әр бағытта бірін-бірі жоғалту нәтижесінде
екіншісінің кәртең организмде өмір сүру белсенділігінің
артуы.
Әр түрлі клеткалардың қартаюының молекуларлық
механизмі бірдей емес.Қартаюдың әсері әр түрлі
клеткалардың функционалды жетіспеушілігіне
соғады.Метоболизмнің жасқа қарай өзгеруі және оның
құрылысы,клетканың фунционалды дефектілерге ұшырата
отырып оның жоғалуына әсер етеді.Бірақ та фунционалды
біртуысты клеткаларда бір жақты қартаймайды.Сондықтан
куйзеліске ұшыраған клеткалардың қарым қатынасы мен
пайда болған адаптивті реакциялар ,клеткалардың
байланысын анықтай отыра механизмдердің жағдайын
қалыптастырады.Қартаю кезеңінде иммунитеттің көптеген
фукциялары бұзылады.
1950ж басында белгілі отандық георнтолог
В.М.Дильман организмде механизмді реттейтін
организмдегі гомеостатикалық жасқа байланысты
өзгерулерді анықтауға болатындығы туралы идеяны
ұсынып дәлелдеп берді..Дильман гипотезасы бойынша
организмнің жетілу механизмінің (лат. elevatio –
көтерілу басқаша түрде айтылғанда),де сол сияқты
қартаюдың эндокриндік системасының – «дирижер»
болып саналатын гипоталамус.Қартаюдың негізгі себебі
бұл жасқа байланысты гипоталамусқа нерв жүйесінен
және ішкі секреция бездерінен түсетін бірқалыпты
сигналдарға сезімталдығының әсері болып табылады.

Ұқсас жұмыстар

Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясы жайлы ақпарат

Психо - педагогикалық коррекцияның негізгі бағытттары

Антигельминттік заттар

Сынып сағаттарын өткізу формалары

Университеттегі кураторлар жұмысы

"Электронды қызмет түрлері. Электронды құжат айналымы. Электронды оқулықтар дайындау."

"Электронды қызмет түрлері. Электронды құжат айналымы

БЮДЖЕТ –САЛЫҚ САЯСАТЫ

Менеджментті ақпаратпен қамтамасыз ету. Менеджменттегі коммуникация

Оқытудың компьютерлік технологиясы

Пәндер