Қазақстанның ақпарат нарығы: құрылымы, даму кезеңдері және қазіргі сын-қатерлер

Қазақстанның ақпарат нарығы

Ақпараттық сала тауарлар мен қызметтердің кең ауқымын алады. Ақпарат нарығы келесідей секторларды қарастырады: коммуникация, білім, ғылыми-техникалық зерттеулер, басылым, кино, жарнама, басқару қызметтері және тағы басқалары. Әлі күнге дейін ақпараттық тауарлар мен қызметтер нарығының жалпы қабылданған нақты классификациясы жоқ.

Ф. Махлуп ақпарат саласын бес топқа бөліп қарастырған: білім, ғылыми зерттеу мен әзірлеулер, бұқаралық ақпарат құралдары мен байланыс, ақпараттық машиналар мен құрал-жабдықтар, ақпараттық қызметтер.

Ал В. Томбовцев ақпараттық нарықтың мынадай бес топқа бөлген: ғылыми-техникалық өнімдер, көркем әдебиет объектілер, басқарушылық мәліметтер мен хабарламалар, тұрмыстық ақпараттар, қызметтер мен білім.

Экономиканың ақпараттық инфрақұрылымын ақпаратты талдау мен өңдеудің орталық ұйымдары, ақпараттық айналым каналдары, коммуникациялар мен байланыс желілері, сондай-ақ ақпарат құралдары қалыптастырады.

Қазақстан Республикасында 2021 жылдың 8 тамызда 4873 БАҚ есепке қойылған, оның ішінде 3541 мерзімді баспа басылымы, 184 -телеарна, 79- радио, (459- ақпарат агенттігі, 343 - желілік басылым) 790-интернет БАҚ.

4606 - Отандық БАҚ

267 - шетелдік БАҚ.

Аймақ / қала

БАҚ түрі

Барлығы

МББ

Электрондық БАҚ

Интернет

БАҚ

Нұр-Сұлтан қаласы

507

164

704

Алматы қаласы

1143

170

1380

Түркестан облысы, Шымкент қаласы

428

180

629

Қарағанды обл

282

342

Алматы обл

157

202

ШҚО

138

177

Қызылорда обл

141

175

Қостанай обл

118

155

Павлодар обл

108

130

Жамбыл обл

150

Ақмола обл

124

БҚО

114

Ақтөбе обл

Атырау обл

СҚО

Маңғыстау обл

Барлығы

3541

263

802

4606

Қазақстанның it-нарығының 72% - ын $2, 4 млрд-қа мемлекет реттемейді, бұл $1, 72 млрд; қалған 28% - мемлекеттік органдар, квазимемлекеттік сектор және жер қойнауын пайдаланушылар, реттелетін және жартылай реттелетін нарықтар деп аталады.

Қазақстанның барлық ақпараттық-коммуникациялық технологиялар нарығы 2019 жылы $5, 9 млрд құрады, оның ішінде $3, 5 млрд байланысқа және $2, 4 млрд - IT-нарыққа келді.

Мұндай деректерді 2020 жылдың жазында Қазақстанның цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі келтірді.