АСТАНА МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ ГИСТОЛОГИЯ ЖӘНЕ ЭМБРИОЛОГИЯ

Презентация қосу

АСТАНА МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
ГИСТОЛОГИЯ ЖӘНЕ ЭМБРИОЛОГИЯ
КАФЕДРАСЫ

Дәнекер тіндері.Адамның жасына байланысты
жасушалары мен жасушааралық затының
өзгерістері.Арнайы қасиеті бар дәнекер тіндері.

•Орындаған :Хасенбайұлы Ерасыл
•Қабылдаған: Зайв Жансая
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлімі:
Дәнекер тіндері.
Адамның жасына байланысты жасушалары мен жасушааралық
затының өзгерістері.
Арнайы қасиеті бар дәнекер тіндері.
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Дәнекер тіндердің даму көзі - мезенхима (грек тілінен
алынған mesos - орта, enchima - толтыру массасы). Бұл
эмбриондық бастамалардың бірі (кейбір көзқарастарға
сәйкес – эмбриональдық тін), бұл ортаңғы ұрық
жапырақшасының бөлігі.
Мезенхиманың жасушалық элементтері дерматом,
склеротом, спланхнотомның висцеральдік және
париетальдік жапырақшалары дифференциалдану
процесінде түзіледі. Сонымен қатар, жүйке айдаршасынан
(ганглийлық табақшалар) дамитын эктомезенхима
(нейромезенхима) бар.
Дәнекер тіндерінің қызметтері:

трофикалық
қорғаныс

тіректік
(биомеханика
лық),

пластикалық, морфогенетикалық
.
Арнайы қасиеттері бар дәнекер тіні.

ретикуляр
лы май

шырышты
Ретикулярлы тін. Ретикулярлы
тін (textus reticularis) - бұл
торлы құрылымға ие, өсінді
торлы жасушалардан және
ретикулярлы (аргирофильді)
талшықтардан тұратын
дәнекер тінінің түрі.
Адамдардағы ақ май тіндері тері
астына, әсіресе құрсақ қабырғасының
төменгі бөлігінде, бөкселер мен
жамбастарда орналасады, ол тері
астындағы май қабатын құрайды,
шажырқай, мезентерия және
ретроперитональды аймақта. Май
тіндері борпылдақ талшықты дәнекер
тіннің қабаттарымен әр түрлі мөлшерде
және пішіндегі бөлікшелерге аз немесе
көп мөлшерде айқын бөлінеді.
Бөлікшелер ішіндегі май жасушалары
бір-біріне өте жақын орналасқан
Май тіні (textus adiposus) - көптеген мүшелерде кездесетін
май жасушаларының жиналуы. Май тіндерінің екі түрі бар
- ақ және қоңыр. Бұл терминдер жасушалардың түсінің
ерекшеліктерін көрсетеді. Ақ май тіндері адам ағзасында
кеңінен таралған, ал қоңыр май тіндері негізінен жаңа туған
нәрестелерде және кейбір жануарларда (кеміргіштер мен
қыста ұйықтайтын) өмір бойы кездеседі.
Қоңыр май тіні жаңа туған нәрестелерде және кейбір
жануарларда мойнында, иық жауырындарының
айналасында, төс сүйегінің артында, омыртқа бойында, тері
асты мен бұлшықеттер арасында кездеседі. Ол
гемокапиллярлармен тығыз өрілген май жасушаларынан
тұрады. Бұл жасушалар жылу өндіру процестеріне
қатысады. Қоңыр май тінінің адипоциттерінде
цитоплазмада көптеген май қосындылары бар. Ақ майлы
жасушалармен салыстырғанда оларда митохондриялар
едәуір көп. Май жасушаларының қоңыр түсін темірі бар
пигменттер митохондриялық цитохромдар бере
Шырышты тін (textus mucosus) әдетте эмбрионда ғана болады.
Зерттеудің классикалық нысаны адамның кіндік бауы болып
табылады. Бұл жерде жасушалық элементтер жатырішілік кезеңде
мезенхималық жасушалардан дивергентивті түрде
дифференцияланатын гетерогенді жасушалар тобымен ұсынылған.
Олардың арасында ірі жұлдыз тәрізді фибробласттар,
миофибробласттар, тегіс бұлшықет жасушалары бар
Жасқа байланысты өзгерістері

Адам қартайған сайын протеогикандар концентрациясы
және гидрофильділігі азаяды. Хондробластар мен
хондроциттердің көбеюі төмендейді. Ал хондрокластар
дистофиялық өзгеріске ұшыраған жасушаларды жоюын
іске асырады. Жасуша аралық заттың кейбір жерлерінде
кальциий тұздарының әктенуі жүреді. Шеміршектің
орталық бөлігінде қоректену бұзылуынан қан тамырлар
жайлып сүйектенуге әкелуі мүмкін.
Қалпына келу.
Физиологиялық қалпына келуі шеміршек үсті
қабығының және аздифференцияланған
жасушаларының есебінен прехондробластардың жіне
хондробластардың көбейуі арқылы жүреді. Мысылы
терең және терең емес зақымдану кезінде.
Қолданылған әдебиеттер.
Афанасьев Ю.И., Юрина Н.А. “Гистология” Москва 1989
Данилов И.А. “Гистологи” Москва 2003Лекциялар жинағы.
Гистология, цитология және эмбриология. Мушкамбаров,
Кузнецов С.Л.
Цитология,эмбриология,гистология Ж.О.Аяпова 2007 Алмат
Р.Б. Абильдинов, Ж.О. Аяпова, Алматы 2006ж. 38-бет.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар

Гистология даму тарихы

Қазақстанда гистология ғылымының дамуы

Физиологиялық және жарақаттан кейінгі регенерациясы

Гистология туралы

Гистология жайлы түсінік

Гистологияның дамуы

Гистология, цитология және эмбриология пәндерінің даму тарихы. Қазақстан Республикасындағы гистология пәнінің даму тарихы

Жасушаға әсер етуші факторлар

КӨП ҚАБАТТЫ ЭПИТЕЛИЙЛЕР

Нерв талшықтарының регенерациясы

Пәндер