Тұлғаның дамуы

Тұлғаның
дамуы
Индивид - биологиялық тіршілік иесі,
барлық адамдар тумысынан индивид болып
табылады.
Тұлға - өзіне биологиялық және әлеуметтік
қасиеттер мен сапаларды меңгерген адам.
Даралық - бір адамды басқа адамнан ерекше
көрсетіп тұратын интеллектуалдық, еріктік,
моральдық, әлеуметтік және тағы басқа
қасиеттерінің жиынтығы.
Тұлғаның қалыптасуы – барлық
факторлардың (экологиялық, экономикалық,
әлеуметтік, биологиялық және т.б.) әсерінен
индивидтің тұлғаға айналу процесі.

Тұлғаның дамуы - адамның ағзасындағы
сандық және сапалық өлшемдердің өзгеру
процесі.

Тұлғаның тәрбиеленуі -тұлғаның аға
ұрпақтың әлеуметтік тәжірибелерін меңгеру
процесі.
тұлға дегеніміз ол тұрақты
психологиялық сипатамалар жүйесінде
алынған нақты адам. Ондай
сипаттамалар қоғамдық байланыс пен
қатынастарда көрініс беріп, адамның өзі
мен оны қоршағандар үшін маңызды орын
алады, оның адамгершілік қылықтарын
айқындайды және оның өзіне ,ортасы үшін
маңызды мәнге ие.
Адам даму субъектісі ретінде
Жалпы дене Интелектуалдық
дамуы даму

Адам
Эстетикалық
даму
Адамгершіліктік
даму

Эмоционалдық
даму
Адам дамуының ерекшеліктері
Нәрестелік шақ

Б Мектеп алды балалық шақ
Ә
и л Метепке дейінгі балалық шақ
о е
л у Кіші мектеп жасы
о м
г е Жасөспірімдік шақ
и т
я т Жастық шақ
л і
ы к Ересектік шақ
қ

Адам дамуының кезеңдері
ТҰЛҒАНЫҢ ДАМУЫ ТУРАЛЫ ТЕОРИЯЛАР
Биологизаторлық теория - адам ол биологиялық тіршілік иесі.
Тұлғаның рухани қасиеттері табиғи негізде қалыптасады, даму
және мінез-құлық туа біткен қажеттілік. Қажеттілік пен қызығушылық
инстинкттермен, сыртқы талаптармен анықталады. Тәрбие табиғи
дамуды жылдамдатады немесе тежейді.

Әлеуметтік теория - Адам биологиялық тіршілік иесі ретінде
дүниеге келеді, бірақ өмір сүру барысында ортаның әсерінен
әлеуметтенеді. Тұлға қалыптасуында негізгі фактор - әлеуметтік
фактор. Тәрбие ортаның ықпалын реттеуге бағытталады.

Биоәлеуметтік теория - адам биологиялық және әлеуметтік
тіршілік иесі: психикалық процестер (қабылдау, ойлау, сезіну және
т.б.) биологиялық сипатқа ие, ал бағыттылық, қабілеттіліктер
объективті және арнайы ұйымдастырылған әлеуметтік орта
әсеріне байланысты. Бұл көзқарас өзін-өзі тәрбиелеу мен
іс-әрекеттің ролінің маңызын төмендетеді.
Адамныңжекетұлғаболыпқалыптасуынаәсерететінфакторлар

Биологиялық Әлеуметтік фактор
фактор
Макро орта
Анатомиялық- Мезо орта
физиологиялық Микро орта
ерекшеліктері
Еңбек іс әрекеті
Жеке тұлға
Нышандар Қарым- қатынас

Адамның сыртқы Ұйымдастырылған
келбеті тәрбие
Өзін- өзі
тәрбиелеу
ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ АДАМГЕРШІЛІК-РУХАНИ ҚАСИЕТТЕРІНІҢ
ДАМУЫНА ЫҚПАЛ ЕТЕТІН ІЗГІЛІКТІ БІЛІМ БЕРУ ОРТАСЫН ҚҰРУ:
ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУ, ӨЗІН-ӨЗІ ІСКЕ АСЫРУ

Жаңа кезеңдегі білім берудің өзекті
мәселесі жас ұрпаққа-адамгершілік-рухани
тәрбие беру, ізгілікті білім беру ортасын
құру. Құнды қасиеттерге ие болу, рухани
бай адамды қалыптастыру оның туған
кезінен басталуы керек.
ОРТАНЫҢ ТҰЛҒА ДАМУЫНА ӘСЕРІ

МАКРООРТА
Космос Планета

МЕЗООРТА
Діни Дәстүрлер
нормалар
Саясат МИКРООРТА
Қала Ғылым
Ауыл Отбасы ТҰЛҒА Ұжым
Достар

Өнер Табиғи-географиялық Дін
жағдайлар

Демографиялық жағдай
ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚТЫҢ ТҰЛҒА ДАМУЫНА ӘСЕРІ

Тұқымқуалаушылық - ата-анадан ген арқылы берілетін
физиологиялық, дене ерекшеліктері және белгілі бір нышандар.

Тұқымқуалаушылық

Дене Физиологиялық Белгілі бір
ерекшеліктері: ерекшеліктер: әрекетке
- сыртқы - қан тобы мен бейімділікті
нәсілдік белгі; резус-фактор; айқындайтын
- тері, шашы - зат алмасу нышандар
және көзінің формалары;
түсі; - ағзада ақуыз
- бет әлпеті. үйлесімділігі.
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ ТҰЛҒА ДАМУЫНДАҒЫ ОРНЫ
Қарым-қатынас - екі немесе бірнеше адамның арасындағы
өзара әрекеттесу, оның барысында ақпарат алмасу жүреді.

Көзқарастары мен
мінез-құлық нормалары
қалыптасады
Ойлау қабілеті Сөйлеу қабілеті
дамиды мен тіл мәдениеті
дамиды

Қарым-қатынас

Аға ұрпақтың
Дүниетанымы
тәжірибесін меңгереді
қалыптасады

Қарым-қатынас
тәжірибесі
қалыптасады
ІС-ӘРЕКЕТТІҢ ТҰЛҒА ДАМУЫНДАҒЫ ОРНЫ

ІС-ӘРЕКЕТ НЕГІЗІНДЕ:

- адам өмірінің материалдық жағдайын жасауды қамтамасыз
етеді, адамның табиғи қажеттіліктерін қанағаттандырады;

- адамның рухани әлемінің дамуының факторына айналады,
оның мәдени қажеттіліктерін іске асырудың жағдайы мен
формасы болып табылады;

- адамның өз мүмкіншілігін іске асырудың, өмірлік мақсатқа
жетудің сферасы болып табылады;

- адамға қоғамдық қатынастар жүйесінде өзін-өзі дамытуға
жағдай жасайды;
- қоршаған әлемді тануды және өзгертуді қамтамасыз етеді.
Қорытынды
Тұлға дамуының мәселелерін қарастырған
авторлар адам дамуының шарты болып
табылатын себептерді анықтауға
тырысады. Көптеген зерттеушілердің
ойынша тұлға дамуынынң қозғаушы күші -
түрлі қажеттіліктердің кешені. Олардың
ішіндегі маңызды орын алатыны - өзін өзі
дамыту қажеттілігі. Тұлға үшін нақты
мақсатқа жету немесе белгілі әлеуметтік
статус алу маңыздырақ.

Ұқсас жұмыстар

Мәдениет және жеке тұлға

Тұлғаның қалыптасуы

Жеке тұлға және оның дамуы

Жеке тұлғалар және азаматтық субъектілері

Тұлғаны бағдарлы оқытудағы психологиялық қолдау

Жеке тұлға туралы жалпы түсінік

Педагогика факультеті

Оқушылардын дамуының жас кезеңдері

Педагогика, жеке тұлға

Ересектік шақ

Пәндер