Антигендер жалпы сипаттамасы Эритроциттер антигендері

Презентация қосу

Тақырыбы: Адам организміндегі антигендер:
эритроциттер антигендері, гиперсезімталдық
антигендер.

Орындаған: Қыдырбай Бауржан
Қабылдаған: Тұрсынқызы Аяжан
Мамандығы: стоматология
Тобы: 204Б

2023
Жоспар:
Кіріспе
• Антигендер жалпы сипаттамасы Эритроциттер
антигендері
• Адам ағзасының антигендері
• Қорытынды
Қолданылган әдебиеттер
Антиген− организмде антидене пайда
болуын және иммундық жауаптың басқа
түрлерін тудыра алатын, сонымен қатар Антигеннің макроорганизмге кіру
антиденелермен және жолдары әр салалы: тері, не шырышты
антигентаныстырушы жасушалармен қабықша арқылы, организмнің ішкі
әрекеттесе алатын химиялық топтасуға ортасына тікелей кіру, не организмнің
тән генетикалық бөгде зат (нәруыз, бойында құрылу.
полисахарид, липополисахарид,
липопротеин, нуклеопротеин).
Антигендердіңқасиеттері
Антигендердің қасиеттері
Антигендердің антигендік, спецификалық және иммуногендік деп аталатын басты қасиеттері болады.
Антигендік.Антигендік дегеніміз ол антиген молекуласының иммундық жүйе бөлімдерінің
белсенділігін арттырып және иммунитет факторларымен (антидене, эффекторлық лимфоциттердің
клоны) спецификалық байланысқа түсу қабілеті. Иммундық жүйенің бөлімдерімен байланысуға
антигеннің тек кана белгілі бір бөлігі жауапты. Антигеннің ол бөлігі “антигендік
детерминант” не “эпитоп” деп аталады.
Эпитоп - ықшам көлемді, бірақ құбылмалы. Ол қасиет бір жағынан иммунитет факторларына
байланысты болса, екінші жағынан эпитоптың түріне тәуелді.
Эпитоптың құрылысы мен құрамының аумалы кезеңді маңызы бар. Антигеннің тек қана бір құрылыс
құрамы аустырылса, ол өзге қасиетті жаңа эпитоп пайда болуына соғады. Антиген ыдыраған кезде
эпитоптан айырылып, немесе жаңа эпитоптарға ие болады да, сонымен қатар антигеннің спецификалық
қасиеті жоғалады.
Антигендердіңжіктелуі
Антигендердің жіктелуі
Тегіне экзогендік (организмнен тыс пайда болған) және
эндогендікке (ағзаның өзінде пайда болған) бөлінеді.
Эндогендіктің арасында ерекше көңіл аударатындары
ауто- және неоантигендер.

Табиғатына ақуызды (протеидтер), не бейақуызды (полисахаридтер,
липидтер, липополисахаридтер, нуклиен қышқылдары т.б.)
биополимерлер.

Молекулалық құрылысына глобулиндік (молекуласы шар тәрізді) және фибриларлық
(жіп тәрізді).

Иммуногендік дәрежесіне құнды және құнсыз болып бөлінеді.

Бөгделік дәрежесіне ксено-, алло-, изоантигендер бар.
Эритроцитантигендері
Эритроцит антигендері

• Эритроциттердің мембранасында 100-ден артық антигендер бар, олар 19
жүйеге бөлінген.
•Адам эритроциттерінде III антигеннің әр түрлері кездеседі.
• Гетерофильді антигендер көптеген жануарларда және бактерияларда бар.
• Бейспецификалық немесе түрлік антигендер (видовые).Мысалы: адамдарда
бар, жануарларда жоқ.
Спецификалық немесе топты антигендер. Мысалы, жеке адамдардың
бірінде бар, бірінде жоқ. Эритроциттердің барлық антигендері ішінде
маңыздысы АВО және Rh (резус).

АВО жүйесі (1901 ж) – 4 топқа бөлінеді;

О (I) —антидене АВ (IV) —
А (II) —антиген В (III) — антиген
А және В антиген А және
А — бар В — бар
(антиген жоқ) В бар.

А- және В — антигендері лейкоциттерде де, тромбоциттерде,
әр түрлі ұлпада, түкірікте, спермада, көз жасында, зәрде бар,
олар — хрусталикте, жатырда, ликворда (арқа миында) жоқ.
Қан сарысуында антиденелер бар, бiрақ оларға қарсы ағзада антигендер жоқ. Бұл
антиденелер сондай антигендер кездескенде эритроциттердің агглютинациясын береді,
осыған қарай қан топтарының сәйкестігін анықтап, қан құюмен емдеу жүргізіледі. Сол
арқылы сот медицинасында әке-шешесін анықтауда және қан тамшысының кімге
жататынын білуге болады.

Rh (резус) антиген жүйесі (1940) ашылған. Макака резус маймылының эритроциттерімен
қоянға егіп, алынған сарысу адам эритроциттерін агглютинациялады.

Содан маймыл мен адам эритроциттеріне бiрдей антиген
ашылып, оны резус антигенi — деген. Осы антиген Еуропа
халықтарының 85% — де бар. Резус антигеннің 6 түрі
табылған. (С, D, Е, с, d, e) Олардың ішінде маңыздысы — D.
Бұл антиген жер жүзі халықтарында бар (тек Қиыр
Шығыстың кейбір халықтарында жоқ). Ал шешесінің
антиген резусы теріс және резусы оң ұрық кездессе,
иммуноконфликт дамып, нәрестеде гемолитикалық ауру
пайда болады. Резус антигенін бейтараптау үшін бала туар
алдында антирезусты сарысу құяды.
Адамағзасының
Адам ағзасыныңантигендері
антигендері
Адам организмінің тінінің аллоантигендік қасиеті бар екенін 1900
жылы К.Ландштейнер дәлелдеген. Сол уақыттан бастап адам
организмінде алуан санды антигендердің түрі табылды. Бұл
биологиялық объектілер бүкіл организмнің нәтижелі өсіп, жұмыс
атқаруы үшін қажет. Сонымен қатар, олар трансплантация кезінде
ағзалар мен тіндердің иммунологиялық сәйкестілігін
анықтау,клиникалық-лабораториялық диагноз қою және де ғылыми
зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін аса маңызды ақпарат жеткізеді.
Клиникалық тұрғыдан топтыспецификалық аллоантигендердің
арасында ең қажеттілері мен маңыздылары қан топтарының антигені,
жеке дараның гистиосәйкестік (изоантигендер)- антигендері, орган К.Ландштейнер
және тін спецификалықтарының арасында- қатерлі ісіктік эмбрионалды
антигендер болып табылады.
Адамның қан тобының антигендері
Адамның қан тобының антигендері

Адамның қан тобының антигендері эритроцитердің мембранасынан жеңіл
анықталатындылығынан, олар “эритроцитарлық антигендер” деп аталынды. Бүгінгі күнде
250 ден астап әртүрлі эритроцитарлық антигендер табылған.

АВО мен Rh (резус-фактор) жүйесі антигендерінің аса зор клиникалық маңызы бар.
Содндықтан олар қан кұйғанда, емдеуде, орган мен тін ауыстырғанда,әйелдердің жүкті
кезінде, иммундық ауытқулардың алдын алу мен емдеуінде үнемі есте болу керек.

АВО жүйесінің антигендері адамның қан және тін жасушаларының барлығының
мембранасында, бірақ ең көріністілері эритроцидтерде болады. Сонымен қатар,
адамдардың 80 пайызында айтылған антигендер қан плазмасында, лимфада, шырышты
қабықшаның секретінде, және де басқа биологиялық сұйықтықтардан табылады.
АВО жуйесінің антигендері эритроциттердің
алғашқы ядролы жасушаларымен және адамның
басқа да бірталай жасушаларымен түзіледі. Олар
жасуша арасындағы кеңістікке еркін бөлініп
шығарылатындықтан, жасушалық биосинтез өнімі
ретінде, не жасуша арасындағы сұйықтықтан
сорылу нәтижесінде жасуша мембранасында пайда
болады.

АВО жүйенің антигендері аса жоғары
гликолиздтенген пептидтер: 85 пайызын көмірсулар
және 15 пайызын полипептидтер құрайды. Пептид
құрамы 15 аминқышқылының қалдығынан тұрады.
Ол барлық қанның АВО-сы үшін тұрақты және
иммунологиялық бейтарапты. АВО жүйесі
молекуласының иммуногендігі оның көмірсулық
бөлімімен анықталады.
Көмірсу бөлімінің құрлысы бойынша АВО жүйесінің антигендерінің үш нұсқасы ажыратылады:
Н, А және В. Көмірсудың үш қалдығы негізгі Н антиген молекуласының спецификалығын
анықтайды. А-антигеннің құрамына қосымша төртінші N-ацетил-Д- галактоза көмірсу қалдығы,
ал В-антигенге-Д галактоза кіреді. АВО жүйе антигендерінің тұқым қуалайтын тәуелсіз қасиеті
бар, ол қасиет ұрпақта қаның төрт түрі: О(I), А(ІІ), В(ІІІ) және АВ(ІV) бар екенін анықтайды.
Сонымен қатар популяцияда әр түрлі жиілікпен кездесетін А және В антигендердің бірнеше
аллотиптері бар (мысалы А1 А2 А 3….не В1 В2 В3….).

АВО жүйесінің қандай антигендік тобына жататынын агглютинация реакциясымен анықтап,
аурудың эритроциттерін спецификалық топтық антисарсумен тексереді.
Резус-антиген, не резус-факторлар деп аталатын эритроциттік антигендердің екінші
маңызды жүйесі-резус жүйе (Rh). Бұл антигендер эритроциттердің бастамасымен
түзіліп тек қана эритроциттерде болады, өйткені олар биологиялық сұйықтықта
ерімейді. Химиялық құрылысы бойынша резус – антиген қыздыруға шыдамсыз
липопротеид болып келеді. Антигеннің 6 түрі бар. Олардың құрылысы туралы
генетикалық ақпарат бірімен бірі тіркелген көпсанды аллелдердің локусында болады .

Адамдардың арасында резус-факторының болуы, не болмауына сәйкес резус-оң, резус-
теріс жеке даралар деп ажыратылады. Rh антигеннің бірдей болуы тек қана қан
құйғанда емес, жүктіліктің дамуы мен аяқталуында да маңызды.
Қорытынды:
Қолданылған әдебиеттер:
1. Медициналық микробиология. Оқулық/Рамазанова
Б.А.,Құдайбергенұлы.Қ., Котова.А.Л.ж.б-Алматы.-2010ж. 683
б.
2. http://kazmedic.kz/archives
3. https://emirsaba.org/mikrobiologiya

Ұқсас жұмыстар

Агглютинация реакциясы

АНТИГЕНДІК ЖҮЙЕЛЕР

Қан эритроциттері

Ісіктердің иммунды диагностикасы

Антигендердің қасиеттері

СЕРОЛОГИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАР

Аглютинация реакциясы

Агглютинация реакциясын қою әдістері

Бактериялар мен вирустардың антигендері

HLA антигендерінің класстары

Пәндер