Зәйтүн дақылы

Презентация қосу

Зәйтүн дақылы

Орындаған: Төлеубекова Г.
Қабылдаған: Мажитова Р.
Зәйтүн дақылы

• Зәйтүн, оливка (лат. Olea)
– зәйтүндер тұқымдасына жататын
мәңгі жасыл көп жылдық ағаш тектес
өсімдік.
• Негізінен тропиктік, субтропиктік
аймақтарда өседі. 80-ге жуық түрі бар.
• Бұл түр жабайы түрде кездеспейді.
Биіктігі 5 – 6 м, кейде 10 – 12 м-ге дейін
жетеді. Зәйтүннің кеңінен тараған 500-
ден аса сұрпы шығарылған. Гүлі ұсақ,
қос жынысты, гүл шоғы ақшыл. Жемісі
– сүйек, сопақша, толық піскен кезде
күлгін немесе қара түсті келеді.
Өндірістік аудандары

• Зәйтүн дақылы өнімдерін ең мол өндіретін елдер – Италия, Испания,
Грекия, Португалия, т.б. ТМД елдері
• Зәйтүн майларға бай; абсолютті құрғақ зат бойынша май шығымы
помологиялық дәрежесіне байланысты 50-ден 80%-ға дейін ауытқиды.
Жемістер белоктарға, пектиндерге, қанттарға, витаминдерге бай: В, С, Е, Р-
белсенді катехиндер, құрамында калий, фосфор, темір және басқа
элементтердің тұздары бар.
• Консервіленген зәйтүндер, құрғақ тұздалған қара зәйтүндер, әсіресе
фаршталған зәйтүндер ащы дәмге ие, тәбет ашатын, дәмді консервілер, тамақ
өнімдерінің ассортиментін толықтыратын, ең бастысы, емдік қасиеті бар.
Морфологиялық ерекшеліктері:

Жапырақтары қарапайым, Гүлдері даражынысты Жемісі – сүйек, сопақша,
ланцетті, жақтары жиекті. түсі ақшыл-сары толық піскен кезде
жоғарғы беті көкшіл-жасыл, немесе ақшыл, күлгін немесе қара түсті
ал астыңғы жағы күміс өлшемі 4-6 мм келеді.
түстес сұр.
Биологиялық ерекшеліктері
• Жасы мен өсу күші:
• Зәйтүн ағаштары 1000 жылға дейін өмір
сүреді. Ағаш қартаю уақытында қабық
бетінде терең ойыстар пайда болады, ал діңі
босайды, бірақ егер уақытында шырпып
отырса жеміс салуын тоқтатпайды.
• Зәйтүнді түсіне байланысты 2 түрге бөледі: а)
қара зәйтүн (Black Olives); ә) жасыл зәйтүн
(Green Olives)
• Жарыққа қатынасы – жарықсүйгіш;
• Жылуға қатынасы- жылусүйгіш, 18-22 С-тан
бастап өне бастайды.
• Ылғалға талабы – ылғалды ұнатады, бірақ
қуаңшылыққа да шыдамды.
• Суыққа қатынасы – суыққа төзімсіз, -15-20 С-
та өсуін тоқтадады. -10-12 С-та үсік әсер ете
бастайды.
Агротехникасы
• Топырақты өңдеу жұмыстары 0,8
м тереңдікте терең жырту
жұмыстары жүргізіледі. Осы
жұмыстар арасында органикалық
және косплексті
минералды( компост пен свежий
навоз) тыңайтқыштарды 0,4 м
тереңдікте(50-100 т дейін)
енгізеді.
• Зәйтүнді көктемде немесе күзде
қыздырылған топыраққа егеді.
Қатар арасы 5-7 м. Қатар іші 7-8м.
• Суарылу уақыты қоршаған ортаға,
жасына және дақыл өлшеміне
байланысты, бірақ зәйтүнді орта
есеппен топырағы құрғағаннан
аптасына соң 2-3 рет суарады.
• Өсуіне қажетті pH ортасы (5-7,5)-
ті құрайды. үшін зәйтүн жеткілікті
жауын-шашынның жылдық
орташа мөлшері 400-ден 700 мм-
ге дейін. Егер суарылу вегетация
кезеңінде жүргізілсе өнімділікті
20-40% ға дейін арттырады.

Ұқсас жұмыстар

Тағам майларында болатын фальсификацияны табу әдістері

Қанықпаған және қанықпаған майлар

Ұнтақ күйінде итмұрын қосылған кепкен нан рецептурасы

Асбұршақ біздің елімізде барлық дәнді бұршақ егістігінің 80 -дан астамында өсіріледі. Оны азық-түліктік және мал азықтық дақыл ретінде өсіреді

Өсімдік майларын өндіруге арналған шикізат

Систематиканың негіздері

Кәуәп - еттен жасалатын тағам

Көкөністер, жеміс – жидектер және бөлме өсімдіктерін көбейтіп, өсіру

Көкөністердің ауыспалы егістік танабы мен өсіру әдістері

Сұйық май түрлері

Пәндер