ТАС ЖҰМЫСТАРЫ ТАС ҚАЛАУ ПРОЦЕСІ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Презентация қосу

ТАС ЖҰМЫСТАРЫ
ТАС ҚАЛАУ ПРОЦЕСІ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

1. Тас қалау процесі технологиясының негізгі
ережелері
2. Тас қалауының процестері мен тәсілдері
3. Кірпіш қалау технологиясы
4. Тас жұмыстарын жаңғырту жағдайында
орындау ерекшеліктері
5. Тас жұмыстарын төтенше жағдайда атқару
6. Тас жұмыстарының сапасын бақылау
7. Тас жұмыстарын қауіпсіз орындау техникасы
Тас қалау қолданатын тас
материалдарының түріне байланысты
табиғи және жасанды тастардан жасалған
қалауға бөліненді.

Сыртқы пішіндері дұрыс
емес табиғи тастардан
Тас жұмыстары
жасалған қалауды шой (бут) өндірісін жобалау
тастан, ал дөрекі, жартылай ҚМЕ 111-17-78
таза және өңделген тастардан
жасалған қалауды шабылған
талаптарына сөйкес
тастан қалау деп атайды жасалу керек

Жасанды тастардан қалау
тұтас немесе қуыс кірпіштен
орындалады. Балшықты
күйдіріп жасаған кірпіштер
күйдірілген, ал
байланыстырығыш заттар
негізінде дайындалғандар
күйдірілмеген болады
Тас жұмыстары
негізгі және
қосалғы
процестердің
кешенінен
болады

Незізгі процес –
жасанды не табиғи
тастардан
жасалған кірпішті
ерітінгіге төсеу

Қосалқы процес –
төсеніштер орнату,
материалдар
әзірлеу, арматура
салу және т.б.
1.
Қатарлағы
ш орнату
2. Қалаудың 3. Кірпіш
дұрыстығын әперу және
қамтамасыз оны
ету үшін бау қабырғаға
тарту жаю

Тас қалау
Қалаудың процесіне 4. Қабырғаға
ерітінді беру
төселген
қатарының келесі жұмыс және оны
сыртқы шек
дұрыстығы
н тексеру
операцияла- қатарына
жаю
ры кіреді

5. Сыртқы
7. Шойма шек
қалау қатарын
қалау
6. Шойма
астына
ерітінді
жаю
Тас
Табиғи тас
Жасанды тастар
материалдары
ішінде кең тарау
ретінде мыналар
алғандары:
қолданылады:

Төсемді және Кәдімгі балшық , кеуекті,
жырымдалған шой тас қуыс және кеуекті-қуыс
(әк тас, доломит, құмдақ кірпіш; өң балшық және
және басқа силикат кірпіші, қуыс
жыныстардан) керамика тастары

Қаптау және сәндік қалау
үшін шабылған тастар; Тесіктері және тесіп
әк тастан, туфтан, өткен үш қуысы бар
ұлутастан, басқа жеңіл жеңіл бетоннан жасалған
тау тастарынан уақ тастар
араланған уақ тастар
Кәдімгі қызыл кірпіш (МСТ-
530-80). Оның өлшемдері
250х120х65мм, салмағы 3,5 кг
нан 3,8 кг дейін және
маркалары 300; 250; 200; 150;
125; 100 және 75 болады.
Қысу беріктігі 30; 25; 20 МПа
және т.б.

Кәдімгі кірпіштің 1м3
көлемдік массасы 1800 кг
шамасында. Кірпіштің
техникалық
көрсеткіштері: беріктік,
көлемдік салмағы, аязға
төзімділігі, сусіңіруі
Кірпіш қалау маркасы 4; 10;
25; 50; 75; 100; 150 және 200
жәй (ізбес, цемент) және
күрделі (цемент-ізбес,
цемент-балшық)
ерітінділерімен жүргізіледі

Цемент ерітінділері беріктігі
мен тұрақтылықты жоғары
талап ететін конструктивті
элементтерді (діңгектер,
күмбездер, үймереттің
төменгі қабаттарының
аралық қабырғалары)
тұрғызғанда қолданылады
Ізбес ерітінділері аз күш түсетін
және құрғақ жағдайларда
пайдаланылады

Цемент-ізбес, цемент-балшық
дағдылы күш түскенде құрғақ
және дымқыл жағдайларда
кең қолданыс алған

Ерітінділер құрғақ
күйіндегі тығыздығы
бойынша тығыз
толтырғыштарда Аязға төзімділігі
дайындалған – ауыр бойынша 10; 15; 25; 35;
(тығыздығы 1500кг/1м3 100; 150; 200; 300
артық) және жеңілдерге
маркаларға бөлінеді
(тығыздығы 1500кг/1м3
кем) бөлінеді
Ерітінділер берілген маркадан басқа
созымдылыққа және жақсы су
ұстайтын қабілетте болу керек.
Ерітінділер ерітінді-бетон
араластырғыш зауыттарда және
қондырғыларда дайындалады

Орталықтандырылған
кәсіпорындардан әкелінген
ерітіндінің әр тобында дайындалған
күні, уақыты, маркасы,
жылжымалылығы, ал құрғақ
қоспалар үшін 1%-тен аспайтын
нақты дымқылдығы көрсетілген
паспорт болу керек
Қалау –
қолданатын тас
түрлеріне
байланысты

Жеңілдетілген қалау –
Шой тастан қалау – сыртқы сыртқы қабырғаларды тұрғызу
пішіні дұрыс емес табиғи үшін кірпіштен және жылу
тастан өткізбейтін материалдардан
жасалған
Шой бетонды қалау –
іргетастар, үйасты Ұсақ блокты қалау -
қабырғаларын, биік емес қабырғалар, діңгектер құру
үймереттерді, тірек үшін керамика, жеңіл бетон
қабырғаларды тұрғызу үшін және пішіні дұрыс табиғи
бетон қоспасынан жасалған тастардан жасалған
және тастар батырылған
Отқа төзімді қалау – жоғары
Біріңғай кірпіштен қалау – температура жағдайларында
қабырғалар, діңгектер, жұмыс істейтін конструкцияны
аркалар күмбездер т.б тұрғызу қаптау және қалау үшін
үшін кәдімгі тұтас, кеуекті, шамотты, магнезиалы,
ұуысғ кеуекті-қуыс немесе көміртекті және кірпіштің
силикат кірпіштен жасалған басқа түрлерінен жасалған
Тас қалауын Қалау элементтері: а-тас қырларының
жіктестіру аттары; б-үшкір қыр; в-бүйір қыр; г-шек
қатарлары мен қалау жіктері
Шектес тастардың аралығындағы
бойлай және көлденең
бағыттардағы ерітіндімен
толтырылған саңылауларды
жіктер деп атайды. Қалау жіктері
көлденең және тік болады.
Параллелепипед пішінді
тастардың қырлары төсем, бүйір
және үшкір қырлары деп аталады.
Сыртқы бүйірімен төселген қалау
қатарын бүйір, ал үшкірінен
төселгендерді үшкір қатарлы деп
атайды.
Қалаудың сыртқы (қасбет
бойынша) және ішкі қатарлары
сыртқы және ішкі шек қатары, ал
олардың аралығы – шойма деп
аталады.
Жіктерді байлау
жүйелері
Жіктер байлау бір қатарлы
және көп қатарлы жүйелерге
бөлінеді. Бір қатарлы
жүйемен байлау дәстүрлі
болып саналады. Оның мәні:
бір қатардың барлық жіктері
бойлай тік жіктердегі келесі
қатардың кірпішін ½ кірпішке
жылжыту арқылы, ал
көлденеңдікі – ¼ кірпішке
асыра басып жабылады.
Тізбекті қалаудың үшкір
қатарлары бүйір қатарлармен
алмасып отырады.
Суретте бір қатарлы жіктер байлауы:
а-қасбет; б-тік бұрыштарды және тік
шектеуі бар конструкцияларды түзілісті
қалау; в-қабырғалар жанасуын қалау; г-
доғал бұрыштарды қалау; д-сүйір
бұрыштарды қалау; 1,2-бұрыштың
сүйір бұрышына салатын шабылған
кірпіш
Байланыстырып
калау
(ушкатарлап
калау):
1 - первый ряд; 2 -
второй ряд; 3 -
третий ряд; 1А -
начало второй
трехрядки
Көп қатарлы жүйемен жіктер байлау
кірпіш және тастың өлшеміне сәйкес
орнатылады. Жалаң қабатты
кірпіштен қалағанда бойлай тік
жіктер әр бес бүйір қатардан кейін
үшкір қатарымен асыра жабылып
отырылады. Мұндай қалау бес
қатарлы деп аталады. Көп қатарлы
жүйенің кемшілігі – қалаудың бес
қатарына дейінгі биіктікте бойлай
жіктер байлаудың болмайтындығы,
бірақ бұл оның беріктігі мен
тұрақтылығын төмендетпейді. Бір
қатарлымен салыстырғанда толық
өлшемді емес кірпішті аз қажет етеді.
Сондықтан мұндай қалау материал
шығыны бойынша өте үнемді.

Суретте көп қатарлы жіктер байлауы: а-
қасбет; б-шектелген бұрыштары бар
қабырғаларды қалау; в-қабырға жанасуын
қалау
Кірпіш қалауында барлық
Сылаққа арналған кірпіш
жіктерді ерітіндімен толтыру
қабырғаларының өң бетіндегі
керек. Бұл конструкцияның
жіктерін 10-15мм тереңдіктегі қыс
беріктігін және жылылық сақтау
жіктер сылақ қабатымен
қасиеттерін көтереді
толтырылады. Ал сылақталмайтын
қабырғалардың өң беттеріінің
жіктері ерітіндімен толық бітеліп,
артығы күрекшемен (кельма) кесіп
алынып тасталады

Кірпіш қалауының көлденең
жіктерінің орташа қалыңдығы 12мм,
ал тіктерінікі 10мм болады. Кейбір
жерлерде көлденең жіктердің
қалыңдығы 10-15мм шегінде болса,
тіктердікі 8-15мм ге шейін болуы
мүмкін екен
Тасшылар
бригадасы
Қалауға арналған құрал-
саймандар жинағы.
пайдаланатын
Төсеніштер мен саты құрал-саймандар
ағаштар жинағына

жұмыс және
бақылау-өлшеу
аспаптары,
құрылғылар
кіреді
Күрекше (кельма) ерітінді төсемін
тегістеуге, тік ерітінді жіктерін жасауға,
ерітінді артығын тақап кесу үшін қызмет
атқарады.
Ерітінді жіктерінің пішінін
әшекейлегіштермен жасайды
Қалау жұмысының
барысында тасшы
бақылау-өлшеу
аспаптарын: өлшеу
лентасын, тіктеуішті,
деңгей өлшеуішті,
үшбұрышты сызғышты
үлгілерді (шаблондарды)
пайдаланады
Қатарлардың көлденеңділігін
және көлденең жіктердің
қалыңдығын сақтау үшін
қатарлағышқа бекітілген
арқан-бау қолданылады.
Қатарламалар бұрыштардың
тіктігін және кірпіш
қалауының біркелкі
қалыңдығын қамтамасыз ету
үшін қолданылады. Биіктік
белгілерді түсіруге және
тексеруге, арқан-бауды
бекітуге қызмет жасайды.

Бұрыш қатарламаның қанат-бауды бекітетін
тесіктері бар, ол перпендикуляр орналасқан
қанат-бауды ауыстыру және жаңа орында
бекіту үшін қондырғымен жабдықталады.
Бұрыш қатарламасын бұрыштың сыртқы
және ішкі жағынан тіктей отырып
орнатады, аралықтары әр 12 м сайын
қабырға ұзындығы бойынша бекітіледі
Тас қалау биік
ғимараттарда
жүргізілгенде жұмыс орнын
дұрыс және қауіпсіз
ұйымдастрыу үшін
төсеніштер мен саты
ағаштар қолданылады

Ұй құрылысында қабат биіктігі
3,5 м дейін болғанда үшбұрышты
металл қайырмалы тіректері бар
топсалы-панельді төсеніштер кең
қолданылады, олар
қабырғаларды екі жағдайдан
қалауға мүмкіндік береді:
1,15м және 2,05 м биіктікте
Үздіксіз көтерілетін рычакты
төсеніштір 5 м-ге дейін биіктікте тас
және әрлеу жұмыстарын орындауға
арналған. Төсеніштерді көтеру және Биіктігі 40 м-ге дейін
төмен түсіру – гидродомкратпен, ал өнеркәсіп үймереттердің
оларды аралық биіктіктерде бекіту қабырғаларын қалағанда
арнайы тежеуіш құрылғымен жүзеге металл құбырлы болтсыз
асырылады
саты ағаштар кеңінен
қолданылады. Олар
құбырлы тіректерден,
Пакетті өзі бір қалыпқа түсетін әмбебап ригельдерден,
төсеніштер тұрғын, азаматтық және башмактардан,
өнеркәсіптік ғимараттардың кірпіш ағаштарды қабырғаға
қабырғаларын және қабат биіктігі 9 м-ге
бекітілген құрылғыдан
дейін қалау үшін арналған және болат
рамадан, ағаш төсемнен және
және төсем
қоршаудан тұрады қалқандарынан тұрады
• Кірпіш немесе керамика тастары тиелген табандықтар көлік құралдарынан кранмен
жұмыс орнына немесе қоймаға түсіріледі. 1
• Табандықтар қоймаларда бір ленталы қатарлармен және бір ярусқа орналастырып
сақталады
• Кірпіш және керамика тастарын объектіге көтерін ілмектері немесе көлденең тіреу
брустары бар берік ағаш – металл қалқандар түріндегі инвентарлы табандықтармен
жеткізеді
• Кірпішті “елка” сияқты немесе айқасқан байлаумен және керамика тастарын да байлаумен
төсейді
• Ерітінді құрылыс алаңына дайын немесе құрғақ қоспа
рды беру
түрінде түсіріледі. Объектіге автоерітінді тасушымен
немесе өзі қотарғыш автомобильдермен жеткізіледі.
материалда
• Жеткізілген ерітінді эстакада сыйымдылығы 0,24-0,35м3 орындарына
жәшіктерге түсіріледі, сосын кранмен тікелей тасшылар
жұмыс орындарына беріледі
Жұмыс
Тас қалау процесстері
мен тәсілдері

Тас қалау құрамына тас
жұмыстарынан басқа
құрама түзілістер
элементтерін жинақтау,
төсеніштер мен саты
ағаштарын орнату,
алмастыру және жұмыс
орнына материалдар беру
кіретін кешенді процес
болады
Жұмыстар көлемін және еңбек сыйымдылыгын
анықтау

Кірпіш үймереттерді тұрғызу кешенді
Үймереттердің қабырғаларын
процесінің еңбек сыйымдылығы БНж/еБ
кірпіштен қалау - текше
бойынша белгіленген уақыт мөлшері
метрмен, аралық қабырға
негізімен жұмыстың әр түрі үшін
орнату - шаршы метрмен,
анықталады.
жабын және аралық жабын
тақталарын, балкон
Qжал=Qқ+Qж+Qқос , адам-күн,
тақталарын, саты басқыштары мүндағы Qжал - кешенді процестің жалпы
мен алаңшаларын құрастыру - еңбек сыйымдылығы, адам-күн; Qқ - тас
даралап, құрамалы темір- қалау еңбек сыйымдылығы; адам-күн; Qж -
бетон құралымдардың аралық құрастыру жұмыстарының еңбек
жіктерін құю - метрмен, терезе сыйымдылығы, адам-күн; Qқос - қосымша
және есік блоктарың орнату
және қосалқы жұмыстардың
(балташылар үшін) - метрмен,
еңбексыйымдылығы (терезе және есік
қалау үшін мінбелер орнату -
блоктарын орнату, мінбелер орнату,
пакетпен, құрылыс
құрамалы темір-бетон құра- лымдарының
материалдарын көтеру: кірпіш
аралық жіктерін құю, кірпішпен табандық
даралап, ерітінді - текше
қалау және жіктерге құятын ерітінді көтеру
метрмен.
және т.б.), адам-күн.
Тасшылардың жұмыс
орнын және еңбегін Тасшылар звеносының жұмыс
ұйымдастыру орнын орынды ұйымдастыру
үшін келесі жағдайлар
орындалуын қамтамасыз ету
Жұмыс орнына жұмыс алаңы, керек: тасшылардың жұмыс
материалдар орналастыру және алаңы 60-65см; материал
бос алаңдар кіреді қоятын алаң кірпіш
алаңдықтармен ерітінді
жәшіктер еніне сәйкес және 60-
100см; материал қоятын алаң
кірпіш табандықтары мен
ерітінді жәшіктері аралықтары
30см; жұмыс кеңістігінің
жалпы ені 200-250см болу
керек; ойықтары бар
қабырғаларды тұрғызғанда
ерітінді жәшіктерге ойықтарға
қарама-қарсы қояды, ал екі
жағына кірпіш табандықтарын
орналастырады

Ұқсас жұмыстар

Ежелгі Мысыр, Қытай және т.б. елдерде әктас пен гипс өндіруі мен қолдануының дамуы

Жартылай кокстеу процесі

Алғашқы адамдардың өмірі

Қазақстан территориясындағы палеолит ескерткіштері

Тас дәуірінің кезеңдерін ата

Қазақстан территориясындағы тас дәуірінің тұрақтары

Қиыршық тас

Алғашқы адамдардың тас құралдары

Жансейіт күмбезі

Туынды етістік жұрнақтар

Пәндер