Қалталық дербес компьютер

Презентация қосу

Компьютер
түрлері
Кампьютер
туралы
мәлімет
• «Компьютер» сөзі ағылшын тілінен аударғанда есептеуіш , емептеуге арналған құрылғы дегенді білдіреді. Компьютерлер
есептеу операцияларының қатарларын адамның қатысуынсыз, алдын ала көрсетілген нұсқаулық – бағдарлама бойынша
жүргізуге мүмкіндік береді. Есептеуіш техниканың қазіргі тарихының негізі 1943 жылы «Марк-1» машинасының дүниеге
келуінен бастап қаланды. Компьютерлердің алдыңғы буындары шамдық есептеуіш машиналар болатын, олардың орнын
транзисторлы электронды есептеуіш машиналар (ЭЕМ), содан кейін – интегралды сызбалар пайдаланылатын электронды
есептеуіш машиналар және ең ақырында, қазіргі таңда аса үлкен интеграциялық деңгейлі сызбалар пайдаланылатын ЭЕМ
басты.

• Негізгі принциптері: Өзінің алдына қойылған тапсырманы орындау үшін компьютер механикалық бөліктердің орын
ауыстырылуын, электрондардың, фотондардың, кванттық бөлшектердің ағынын немесе басқа да жақсы зерттелген физикалық
құбылыс әсерлерін қолданады. Көбімізге компьютерлердің ең көп таралған түрі — дербес компьютер жақсы таныс.

• Компьютер архитектурасы алға қойылған мәселені, зерттеліп отырған физикалық құбылысты максималды айқын көрсетіп,
модельдеуге мүмкіндік береді. Мысалы, электрондық ағындар бөгеттер салу кезіндегі су ағынының үлгісі ретінде қолданылуы
мүмкін. Осылай құрастырылған аналогтық компьютерлер XX ғасырдың 60-жылдары көп болғанымен, қазір сирек кездеседі.

• Қазіргі заманғы компьютерлердің басым бөлігінде алға қойылған мәселе әуелі математикалық терминдерде сипатталады, бұл
кезде барлық қажетті ақпарат екілік жүйеде (бір және ноль ретінде) көрсетіледі, содан кейін оны өңдеу үшін қарапайым логика
алгебрасы қолданылады. Іс жүзінде барлық математикалық есептерді бульдік операциялар жиынына айналдыруға
болатындықтан, жылдам жұмыс жасайтын электронды компьютерді математикалық есептердің, сонымен қатар, ақпаратты
басқару есептерінің көпшілігін шешу үшін қолдануға болады.

• Бірақ, компьютерлер кез келген математикалық есепті шеше алмайды. Компьютер шеше алмайтын есептерді ағылшын
математигі Алан Тьюринг сипаттаған болатын.

• Орындалған есеп нәтижесі пайдаланушыға әр түрлі енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен көрсетіледі, мысалы, лампалық
индикаторлар, мониторлар, принтерлер және т.б.

• Компьютер — жай ғана машина, ол өзі көрсетіп тұрған сөздерді «түсінбейді» және өз бетінше «ойламайды». Компьютер тек
қана бағдарламада көрсетілген сызықтар мен түстерді енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен механикалық түрде
көрсетеді. Адам миы экрандағы көріністі қабылдап, оған белгілі бір мән береді.
Апараттық және бағдарламалық жасақтама

• Сөзімізді жалғастырмас бұрын, сіз мына маңызды заттарды біліп алуыңыз керек:
Бұл компьютердің аппараттық жасақтамасы немесе басқаша айтқанда «Темір»,
сонымен қатар бағдарламалық жасақтама немесе компьютерде сіздің жұмыс
істейтін бағдарламаларыңыз.
• Аппараттық жасақтама (темір) — бұл біз қолмен ұстап көре алатын компьютердің
бөлігі, яғни монитор, жүйелік блок, пернетақта немесе тінтуір (mouse). Сонымен
қатар компьютердің аппараттық бөлігіне барлық ішкі компоненттер кіреді,
мысалы, жүйелік блоктың ішінде орналасқан жүйелік тақта.
• Бағдарламалық жасақтама – бұл компьютердің аппараттық бөлігін басқаратын зат,
яғни қарапайым сөзбен айтқанда бұл Microsoft Word, Excel, Windows, браузерлер,
ойындар және т.б. бағдарламалар. Төмендегі суретте презентация құруға
көмектесетін Microsoft PowerPoint бағдарламасын көре аласыз.
Компьютердің түрлері мен типтері

Дербес компьютерлер және Мак
Үстел үстілік Планшеттік
Портативті компьютерлер
компьютерлер компьютерлер

Дербес
компьютерлер
және Мак
• Компьютердің түрлері мен типтері
• Көптеген адам компьютер сөзін естігенде дербес компьютер немесе
ноутбукты елестетеді. Алайда, түрлері мен мөлшерлері әртүрлі компьютерлер
болады және олар күнделікті өмірде әртүрлі функцияларды атқарады. Сіз
банкоматтан ақша алғанда, супермаркетте азық-түлігіңізді бағасын
анықтайтын сканерден өткізгенде немесе калькулятор қолданғаныңызда.
Мұның бәрі компьютер, тек типі мен мақсаты басқа.
• Дербес компьютерлер және Мак
• Дербес компьютерлер екі түрлі болады: ДК (Дербес Компьютер) және Мак.
Екеуі де толықтай функционалды, бірақ сырт келбеті әртүрлі.
• ДК: Мұндай компьютер ең алғаш 1981 жылы шығарылып, IBM PC деп
аталды. Кейін осыған ұқсас компьютерлерді басқа компаниялар да шығара
бастады. Бүгінде бұл ДК-нің ең көп таралған типі және ода Microsoft Windows
операциялық жүйесі жұмыс істейді.
• Мак: Бұл компьютерлерді Apple Inc. компаниясы 1984 жылы шығара бастады.
Ол қолданушының графикалық интерфейсі (GUI) бар алғашқы компьютер
болып саналады. Оларда Mac OS X операциялық жүйесі пайдаланылады.
• Біз үстел үстілік компьютерлерді жұмыста, үйде, мектепте,
кітапханада және т.б. жерлерде қолданамыз. Олар кішкентай,
орташа, үлкен бола алады және әдетте үстел үстінде тұрады.
Ол пернетақта, тінтуір, монитор және жүйелік блоктан
тұрады. Көптеген үстел үстілік компьютерлерді жаңарту,
жетілдіру немесе ішіне жаңа бөлшектер салу оңай. Үстел
үстілік компьютерлердің тағы бір артықшылығы – бұл
олардың бағасы. Егер функционалдылығы жағынан бірдей
болатын үстел үстілік компьютер мен ноутбукты
салыстыратын болсаңыз, бағасы жағынан үстелік үстілік
компьютер арзанырақ болатынын байқайсыз.

Үстел үстілік
кампьютерлер
Портативті компьютерлер

• Компьютерлердің екінші типі – бұл ноутбуктер. Бұлардың
артықшылығы, батареямен жұмыс істейтіндігінде және жинақы,
оңтайлылығында, сондықтан оны кез келген жерде пайдалануға
болады.
• Ноутбук үстел үстілік компьютерден кішкентай болғандықтан,
ішкі компоненттеріне қолжетімділік қиынға соғады. Бұл дегеніміз
– сіз оған үстел үстілік компьютердегі сияқты жаңа бөлшектер
қосып немесе оңай жаңарта алмайсыз.
Планшеттік компьютерлер
• Планшеттік компьютерлер немесе жай ғана «планшет». Олар
ноутбуктен де жинақы әрі оңтайлы. Пернетақта мен тачпадтың
орнына мәтінді теру мен навигация үшін сенсорлық экран
қолданылады. iPad — планшеттік компьютерге мысал бола алады.
• Планшет үстел үстілік компьютер немесе ноутбуктың орнын
толық баса алмайды, өйткені бағдарламаларды ашуға және
құжаттармен жұмыс істеуге ноутбук немесе үстел үстілік
компьютер ыңғайлы. Бірақ егер сіз жай ғана ойын ойнап,
әлеуметтік желіде отырып, видео көріп, музыка тыңдауды
ойласаңыз, онда планшет компьютерді толықтай алмастыра
алады.
Дербес компьютерлер және Мак

• Дербес компьютерлер екі түрлі болады: ДК (Дербес Компьютер) және Мак. Екеуі де
толықтай функционалды, бірақ сырт келбеті әртүрлі.
• ДК: Мұндай компьютер ең алғаш 1981 жылы шығарылып, IBM PC деп аталды. Кейін
осыған ұқсас компьютерлерді басқа компаниялар да шығара бастады. Бүгінде бұл ДК-
нің ең көп таралған типі және ода Microsoft Windows операциялық жүйесі жұмыс
істейді.
• Мак: Бұл компьютерлерді Apple Inc. компаниясы 1984 жылы шығара бастады. Ол
қолданушының графикалық интерфейсі (GUI) бар алғашқы компьютер болып саналады.
Оларда Mac OS X операциялық жүйесі пайдаланылады.
Компьютердің құрылысы
• Жүйелік блок
• Жүйелік блок - дербес компьютердің ең негізгі құрылғысы. Жүйелік блоктың ішінде жүйелік тақша(аналық плата), процессор,
оперативті жад, қатқыл диск, қоректендіру блогы, видеокарта секілді көптеген маңызды құрылғылар орналасады. Жүйелік блоктың
алдыңғы панелінде қосу (Power) және қайта жүктеу (Reset) батырмасы, компакт-диск мен дискетаны оқитын дискжетектер
және қызыл-жасыл жарық индикаторлары орналасады. Жүйелік блоктың артқы жағында негізгі (монитор, пернетақта, тышқан)
және қосымша құрылғыларды (принтер, модем, сканер, микрофон) қосатын порттар мен кірістік құрылғылар орналасқан.
• Дисплей
• Дисплей (монитор) – компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы. Сыртқы пішіні бойынша дисплей кәдімгі түрлі түсті
теледидарға ұқсайды, сондықтан оны жиі телевизиялық техникадағыдай монитор деп те атайды.
• Пернетақта
• Пернетақта – компьютердің жұмысын басқара отырып, қажетті ақпаратты енгізу үшін қолданылатын құрылғы. Ол әріптің және
цифр пернелерінің көмегімен компьютерге кез келген ақпаратты енгізуге мүмкіндік береді. Қазіргі компьютерлердің пернетақтасында
101 немесе 105 перне, ал оң жақ жоғарғы бұрышында жұмыс режимі туралы ақпарат беріп отыратын 3 жарық индикаторы
орналасады.
• Тінтуір
• Тінтуір, кейде тышқан – «графикалық» басқару құрылғысы. Тінтуірді кілемшенің үстімен жылжытқанда, экрандағы тышқанның
нұсқағышы да сонымен қатар қозғалып, қажетті объектілерді таңдауға мүмкіндік береді. Тінтуірдің екі (немесе үш) батырмасының
бірін баса отырып объектілермен көптеген операцияларды орындауға болады. Батырмалардың ортасында орналасқан доңғалақшаны
айналдырып, экранға тұтасымен сыймай тұрған мәтінді, суретті немесе web-парақты жоғары-төмен жылжытуға болады.
• Принтер
• Принтер - ақпаратты қағазға басып шығаратын құрылғы. Принтердің бірнеше түрі: матрицалық, сия бүріккіш, лазерлік,
сублимационалдық, жарық диодты (LED) принтерлер бар.
• Сканер
• Сканер - қағаздағы мәтін мен суретті компьютерге автоматты түрде енгізу үшін қолданылады. Сканер кескінді (суретті, т.б.)
машина кодына ауыстырып, компьютердің жадына жазады. Сканердің жұмысының принципі былай: жарық сәулесі жол-жолмен
жазық суретті сканерлейді, оның жұмыс принципі электрондық сәуленің дисплей экранын сканерлеуіне ұқсайды. Сканерлер қара-ақ
түсті немесе түрлі түсті болады.
Нөлдік буын
• Early Personal Computers.jpg
• б.э.д. 3000 жыл — Ежелгі Вавилонда алғашқы есептегіштер — абак пайда болды.
• б.э.д. 500 жыл — Қытайда абактың «жаңа» нұсқасы пайда болды.
• 1492 жыл — Леонардо да Винчи өзінің бір күнделігінде он тісті сақиналары бар 13-разрядты есептегіш құрылғының сызбасын көрсеткен. Бұл сызбалар
негізінде жұмыс жасайтын құрылғы XX ғасырда ғана жасалғанымен Леонардо да Винчи жобасының дұрыстығы расталды.
• 1623 жыл — Вильгельм Шиккард, Тюбинген университетінің профессорі, тісті сақиналар неізінде алты разрядты ондық сандарды қосып және азайта алатын
құрылғы жасап шығарды. 1960 жылы профессордың сызбасы бойынша қайта жасалып, дұрыс жұмыс жасайтындығын көрсетті.
• 1630 жыл — Ричард Деламейн шеңберлік логарифмдік сызғыш жасады.
• 1642 жыл — Блез Паскаль «Паскалин» — алғашқы нақты жүзеге асырылған және кең танылған цифрлық есептеуіш құрылғыны ұсынды. Құрылғы прототипі
бес разрядты ондық сандарды қосып және азайта алатын еді. Паскаль бұндай есептегіштердің оннан астамын жасады, соңғы үлгілері сегіз разрядты сандармен
де жұмыс жасай алатын еді.
• 1673 жыл — көрнекті неміс философы және математигі Готфрид Вильгельм Лейбниц механикалық калькулятор жасады, ол екілік санау жүйесінің көмегімен
көбейту, бөлу, қосу және азайтуды орындай алатын еді.
• Осы кездер шамасында Исаак Ньютон математикалық анализ негіздерін қалады.
• 1723 жыл — неміс математигі және астрономы Христиан Людвиг Герстен, Лейбниц жұмыстарының негізінде арифметикалық машина жасады. Машина
сандарды көбейту кезінде бүтін бөлігін және тізбектелген қосу амалдарының санын есептей алатын еді. Сонымен қатар бұл машина енгізілген мәліметтерді
енгізудің дұрыстығын тексере алатын еді.
• 1786 жыл — неміс әскери инженері Иоганн Мюллер «айырмалық машина» идеясын ұсынды — бұл машина айырмалық әдіспен
есептелетін логарифмдерді табуляциялай алатын еді. Лейбництің тісті доңғалақтары негізінде жасалған бұл машина біршама кішкентай
(биіктігі 13 см, диаметрі 30 см) болғанымен, 14-разрядты сандармен негізгі төрт арифметикалық амалды орындай алатын еді.
• 1801 жыл — Жозеф Мария Жаккард бағдарлама арқылы басқарылатын тігін станогын құрды, оның жұмысы перфокарталар жиыны
көмегімен көрсетілетін еді.[1]
• 1820 жыл — француз Тома де Кальмар арифмометрлерді алғаш рет өндірістік жағдайда шығарды.
• 1822 жыл — ағылшын математигі Чарльз Бэббидж айырмалық машинаны (математикалық кестелерді автоматты түрде құруға арналған
арифмометр) ойлап тапты, бірақ іс жүзінде жасап көрсете алмады.
• 1855 жыл — Стокгольм қаласында ағайынды Георг және Эдвард Шутц Чарльз Бэббидж жұмыстарының негізінде алғашқы айырмалық
машина жасады.
• 1876 жыл — орыс математигі П.Л.Чебышев ондықтарды үзіліссіз тасымалдайтын қосқыш аппарат құрды. Бұл ғалым 1881 жылы осы
машинаға көбейту және бөлуге арнап қосымша бөліктер жасады.
• 1884—1887 жж — Герман Холлерит электрлік табуляциялық жүйе (Холлерит табуляторын) жасап шығарды, бұл жүйе 1890 және 1900
жылдары АҚШ-тағы, 1897 жылы Ресейдегі халық санағында қолданылды.
• 1912 жыл — орыс ғалымы А.Н.Крылов жобасы бойынша қарапайым дифференциалдық теңдеулерді интеграциялауға арналған машина
жасалды.
• 1927 жыл — Массачусетс технологиялық университетінде аналогтық компьютер жасап шығарылды.
• 1938 жыл — неміс инженері Конрад Цузе өзінің алғашқы есептеуіш машинасын жасап, оған Z1 деген ат берді (Оның соавторы ретінде
Гельмут Шрейердің есімі де аталады). Бұл толықтай механикалық, бағдарламаланатын цифрлық машина еді. Бұл үлгі іс жүзінде
қолданылмады. Оның қалпына келтірілген нұсқасы Берлиндегі неміс техникалық мұражайында сақталған. Осы жылы Цузе Z2
машинасын жасауға кірісіп кетті.
• 1941 жыл — Конрад Цузе Z3 машинасын жасады. Бұл машина қазіргі заманғы компьютердің барлық қасиеттерін ие болатын.
• 1942 жыл — Айова штатының университетінде Джон Атанасов және оның аспиранты Клиффорд Берри АҚШ-тағы алғашқы
электрондық цифрлық компьютерді жасап бастады. Бұл машина толықтай аяқталмағанымен (Атанасов әскерге кетті), тарихшылардың
айтуына қарағанда, американ ғалымы Джон Мочлидің екі жылдан кейін Эниак ЭЕМ-ін жасап шығаруыны көп әсерін тигізді.
• 1943 жылдың басында алғашқы американдық есептеуіш машина — Марк I жасалды. Бұл машина АҚШ әскери-әуе күштерінің күрделі
баллистикалық есептерін шығаруға арналған еді.
• 1943 жылдың соңында арнайы мақсаттарда қолданылатын ағылшын есептеуіш машинасы — Колосс жасалды. Машина фашисттік
Германияның құпия кодтарын шешумен айналысты.
• 1944 жылы Конрад Цузе Z4 компьютерін жасап шығарды.
• 1946 жылы алғашқы әмбебап электронды цифрлық есептеуіш машина — Эниак жасап шығарылды.
• Кеңес Одағында алғашқы электрондық есептеуіш машинасы Киевте Сергей Алексеевич Лебедевтің басшылығымен 1950 жылы
жасалды.
• Компьютер техникасының экспоненциалды дамуы
• Егер есептеуіш құрылғылардың 1900 жылдан бастап даму тарихына көз жүгіртетін болсақ, машиналардың
жұмыс өнімділігі әрбір 18-24 айда екі есеге өсіп отырғанын байқаймыз. Бұл ерекшелікті алғаш рет 1965
жылы «Intel» компаниясының басшыларының бірі Гордон Е. Мур сипаттаған болатын. Компьютерлер
көлеміні кішірею процессі де осындай жылдамдықпен жүріп келеді. Алғашқы электрондық есептеуіш
машиналар көптеген тонна салмағы бар, бірнеше бөлмеде орналасқан үлкен құрылғылар болатын. Олардың
қымбат екені сонша, оларды тек үкіметтер мен үлкен зерттеу ұйымдары ғана пайдалана алатын еді. Олармен
салыстырғанда, қазіргі заманғы компьютерлер біршама қуатты, кішкентай және арзан болып табылады.
Компью́тер (ағылшынша: computer — «есептегіш»), ЭЕМ (электрондық есептеуіш машина) — есептеулерді
жүргізуге, және ақпаратты алдын ала белгіленген алгоритм бойынша қабылдау, қайта өңдеу, сақтау және
нәтиже шығару үшін арналған машина. Компьютер дәуірінің бастапқы кезеңдерінде компьютердің негізгі
қызметі — есептеу деп саналатын. Қазіргі кезде олардың негізгі қызметі — басқару болып табылады.
• Негізгі принциптері: Өзінің алдына қойылған тапсырманы орындау үшін компьютер механикалық
бөліктердің орын ауыстырылуын, электрондардың, фотондардың, кванттық бөлшектердің ағынын немесе
басқа да жақсы зерттелген физикалық құбылыс әсерлерін қолданады. Көбімізге компьютерлердің ең көп
таралған түрі — дербес компьютер жақсы таныс.Компьютер архитектурасы алға қойылған мәселені,
зерттеліп отырған физикалық құбылысты максималды айқын көрсетіп, модельдеуге мүмкіндік береді.
Мысалы, электрондық ағындар бөгеттер салу кезіндегі су ағынының үлгісі ретінде қолданылуы мүмкін.
Осылай құрастырылған аналогтық компьютерлер XX ғасырдың 60-жылдары көп болғанымен, қазір сирек
кездеседі.Қазіргі заманғы компьютерлердің басым бөлігінде алға қойылған мәселе әуелі математикалық
терминдерде сипатталады, бұл кезде барлық қажетті ақпарат екілік жүйеде (бір және ноль ретінде)
көрсетіледі, содан кейін оны өңдеу үшін қарапайым логика алгебрасы қолданылады. Іс жүзінде барлық
математикалық есептерді бульдік операциялар жиынына айналдыруға болатындықтан, жылдам жұмыс
жасайтын электронды компьютерді математикалық есептердің, сонымен қатар, ақпаратты басқару
есептерінің көпшілігін шешу үшін қолдануға болады.
• Бірақ, компьютерлер кез келген математикалық есепті шеше алмайды. Компьютер шеше алмайтын есептерді
ағылшын математигі Алан Тьюринг сипаттаған болатын.
• Орындалған есеп нәтижесі пайдаланушыға әр түрлі енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен көрсетіледі,
мысалы, лампалық индикаторлар, мониторлар, принтерлер және т.б.
Қолданылуы бойынша бөлу

• Graphing calculator.JPG
• Калькулятор
• Консольдық компьютер
• Миникомпьютер
• Мэйнфрейм
• Дербес компьютер
• Ойын консолі
• Қалталық дербес компьютер
• Жұмыс станциясы
• Benq laptop.jpg
• Ноутбук (Лэптоп)
• Сервер
• Суперкомпьютер
Физикалық жүзеге асыру

• Компьютерлерді жіктеу үшін оларды құру кезінде қолданылған технологияларды пайдалануға болады.
Бастапқыда компьютерлер толықтай механикалық жүйе болғандығы белгілі. Соған қарамастан, XX ғасырдың 30-
жылдары телекоммуникациялық өндіріс электромеханикалық компоненттерді ұсынды, ал 40-жылдары
вакуумдық электрондық лампалар негізінде құрылған толықтай электрондық компьютерлер жасалды. 50-60-
жылдары лампалардың орнына транзисторлар келді, ал 70-жылдардың басында — қазіргі кезге дейін
қолданылатын интегралдық жүйелер (кремний чиптері) пайдаланыла бастады.

• Бұл тізім толық деп айта алмаймыз; ол тек есептеуіш техниканың негізгі даму тенденциясын ғана көрсетеді. Әр
кезеңдерде көптеген түрлі технологиялар қолданылған болатын. Мысалы, гидравликалық және пневматикалық
компьютерлерді жасау мүмкіндігі қарастырылған, ал 1903-1909 жылдары Перси И. Луджет атты өнертапқыш
тігін механизмінің негізінде жұмыс жасайтын аналитикалық машина жобасын құрған болатын.

• Қазіргі кезде оптикалық компьютерлердің жобасы жасалуда. Бұл компьютерлер электр сигналдарының орнына
жарық сигналдарын қолданады. Басқа бағыт бойынша молекулярлық иология және ДНҚ зерттеулерінің
жетістіктерін қолдану қажет. Ақыр аяғында, есептеуіш техника саласындағы өте үлкен өзгерістерге әкелуі
мүмкін тәсілдердің бірі кванттық компьютерлерді жасауға негізделген.

• Кванттық компьютер
• Механикалық компьютер
• Оптикалық компьютер
• Пневматикалық компьютер
• Электрондық компьютер
Компьютердің зияны
• Компьютер – ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі ақпараттық құрылғы, ал ақпараттық процестер
дегеніміз ақпаратты алу, есту, көру, өңдеу, тарту болып табылады. Осы компьютердің пайдасы өте көп.

• Мысал келтіретін болсақ: әр пәнен жазылатын рефераттардың көрнекі әрі таза, әдемі жазылуын мұғалімдер талап
етеді. Қолмен жай сиямен және компьютерде терілген жұмыстарды салыстырайықшы. Екеуінің айырмашылығы
жер мен көктей. Осы жазылған рефераттың бірнеше көшірмесі керек дейік. Оны ашып принтермен көшірмесін
жасаған әлде қайда аз уақыт жұмсалады. Сөзімді қорытындылап келіп «Компьютер – уақыт талабы» біз
уақытымызды ұтымды пайдаланамыз.

• Компьютер зияны туралы мақалалар өткен ғасырдың сексенінші жылдарынан бастап жарық көрген.Әсіресе,
ондағы алуан түрлі ойындар жеткіншек балалар мен бүлдіршіндердің денсаулығына, жүйке жүйесіне зақым
келтіретінін сол кезден-ақ ғылыми негізде дәлелденген.

• Сонымен компьютердің адам ағзасына залалын тигізетін факторлары мынандай:

• Көздің көру қабілетін төмендетеді;
• Омыртқалардың қисаюына әкеледі;
• Жүйкеге салмақ түсіреді;
• Шаршағыштық, әлсіздік басады.
• Бұған қоса және жағымсыздықтары бала күнгі құмарпаздықтар секілді еркінен тыс компьютерге тәуелді болып
"байланады".Мінезі күрт өзгереді, айналасына немқұрайлы қарауды әдетке айналдырады. Басқа ойындарға, ақыл-
ойды дамытатын қызықты тақырыптарға талпынысы болмайды. Баланың көңіл-күйіне де әсер етеді, яғни көңілді,
сергек жүргеннен гөрі көбінесе ашулы, күш көрсетуге бейім тұрады. Сонымен бірге балада тек өзіне ғана мәлім
"жабық әлем" қалыптасады. Тек компьютермен шектелетіндіктен мұндай бала ерте ме, кеш пе әйтеуір
қатарластарымен тілдесе алмайтын халге жетеді. Тіпті,бұған дейін достасып жүрген жолдастарын жоғалтады...
Компьютерге күтім жасау ережелері
және қауіпсіздік техникасы
• Компьютердің үсдіксіз жұмыс істеуін қамтамассыз етуге оған күтім жасау ережелері көмектеседі:

• - компьютерді орналастыратын орынды таңдау кезінде оның жылыту радиаторлары жанында қызып кетуі мүмкін екенін есте
ұстаңыз;

• -мониторды күн сәулесі бейне бетке тікелей түсппейтіндей етіп орналастырыңыз;

• - тінтуірдің жұмыс бетін шаң – тозаңнан үнемі тазартып отырыңыз;

• - компьютер тұрған жайды күн сайын жинастырып отырыңыз;

• Аппараттармен, тоқтар немесе кабельдермен және мониторлармен жұмыс істеу кезінде абайсыздық электр тоғынан зардап
шегуге әкеп соқтырды,
• жабдықтарды күйдіріп жіберу мүмкін. Сол себептен:
• - Жалғаушы кабельдердің ажыратқыштарын қолмен ұстауға;

• - Қоректендіру сымдарына және жерге қосу құрылғыларына қол тигізуге;

• - Бейне бетке және монитор мен пернетақтаның сырт жағына қол тигізуге;

• - Монитор мен пернетақтаға диск, дәптер, кітап секілді заттарды қоюға;

• - Дымқыл киіммен және су қолмен жұмыс істеуге қатаң тыйым салынады.

• Күйген иіс шыққан жағдайда жұмысты дереу тоқтатып, құрылғыларды сөндіріп, техникалық қолдау орталығына жүгіну қажет.
Математикалық үлгілер
Фон-Нейман автоматы
Фон-Нейман машинасы
Абстрактты автомат
Шекті автомат
Жадысы бар шекті автомат
Тьюринг әмбебап машинасы
Нанокомпьютер
Кванттық компьютер
Эдлман биокомпьютері
Шапиро шекті биоавтоматы
Компьютер архитектурасы

• Фон Нейман архитектурасы
• Гарвардтық архитектура
• Компьютердің шиналық архитектурасы және компьютердің
арналық архитектурасы
• Дербес компьютер архитектурасы
• Параллельді есептеуіш жүйелерінің санатқа бөлінуі
• Компьютерлік жад
• Процессор
ноутбу
к

Дербес суперко
компьют мпьюте
ер р

мейнфр нетбук
им
1. Дербес компьютер
(PC — Personal
Computer) – бір адамның жалпы
пайдалануы үшін арналған компьютер.
Ең басында PC микрокомпьютер ретінде
танылған, себебі ол бизнес
компанияларда қолданатындай ірі
көлемде емес, керісінше кіші көлемде
қолданылған.
2. Үстел компьютері
(Desktop) – қолға алып жүруге
арналмаған белгілі бір орында
қолдану үшін орналастырылатын
компьютер. Үстел компьютерінің
қуаты ұзаққа жетеді және ішінде
көп ақпарат сақтау мүмкіндігіне
ие.
3. Ноутбук (notebook,
laptop) – экран, пернетақта,
процессор, қатты диск және т.б.
қосымша жабдықтарды бір жерге
жинаған орташа қатты кітаптан
үлкенірек шағын компьютер.
4. Нетбук (netbook) – ноутбуктан
да кішірек шағын компьютер. Бағасы да
ноутбуктан арзан болады, Қазақстанда
шамамен 30 000 теңгеден 70 000 теңгеге
дейін әр түрлі нетбуктар табуға болады.
Дегенмен нетбуктардың ішкі компоненттері
ноутбуктарға қарағанда әлсіздеу болады.
Мейнфрейм (mainframe) – ірі
көлемдегі бір бөлменің не бір
қабаттың өлшеміндей орын
алатын алып көп
функционалды компьютер.
Суперкомпьютер
(Supercomputer) – жүз
мыңдаған немесе миллиондаған
доллар тұратын бір компьютерлік
жүйені және көптеген өндірістік
компьютерлер жинағын өз ішіне
алатын компьютер түрі. Ең
атақты суперкомпьютерлерді
Cray компаниясы шығарады екен.

Ұқсас жұмыстар

Электронды есептеуіш машиналардың даму тарихы

Есептеуіш техниканың даму тарихы

Есептеу техникасының даму тарихы туралы

Бірінші электронды компьютер

Электронды есептеуіш машиналары

Есептеуіш машинасының кезеңдерімен жіктелуі

Компьютерді өшірген жады

ДК қолданбалы программалық қамтамасыздандырылу

Технология жаршысы мультимедиялық жоба

Алғашқы компьютерлер

Пәндер