Мәліметтерді енгізу

Презентация қосу

Microsoft Excel кестелік
процессорында жұмыс істеу.
Электрондық кестелерді
әзірлеу
EXCEL кестесімен, терезелердің элементтерімен және кестенің құрылымымен,
деректерді енгізу тәсілдерімен тыңдаушыларды таныстыру.

Ұқыптылыққа, ақпараттық мәдениеттілікке тәрбиелеу

Оқушылардың электрондық кесте тақырыбында алған білімдерін
электрондық кестенің негізгі дамыған түрі EXCEL-де дамыту.
Кестелік кұрылымды құжаттармен жұмыс істеуге арналған кең тараған кұралдардың
бірі Місcrosoft Ехсеl болып табылады. Ол сандық мәліметтермен жұмыс істеуге
негізделген. Ехсеl көптеген математикалық амалдарды, күрделі есептеулерді жеңілдету
үшін пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті
диаграммалар түрғызып, мәліметтер базасын даярлап, олармен жұмыс істеуді, сандык
тәжірибелер жүргізуді қамтамасыз ете алады. Ехсеl мүмкіндігінің көпжақтылығы тек
экономика саласында ғана емес, ғылыми зерттеу, әкімшілік жұмыстарында да кеңінен
қолдануынан көріне
Excel программасын іске қосу үшін
бірнеше тәсілдері бар.

1) Пуск -> Программы->
Microsoft Office -> Microsoft
Excel

2) Жұмыс
үстелінен Құру
-> Microsoft Excel
әрекеттерін
орындау арқылы
Аспаптар тақтасы
Тақырып жолы Меню жолы

Ағымдағы
(ерекшеленг
ен ұяшық) Бағандар
тақырыбы
Енгізу мен түзету жолы
(Формула жолы)

Жолдар Ұяшық адресі
дың
тақыры
бы

Шиыру жолағы

Парақтар
жарлығы
Меню жолы – Excel командаларына қатынас құруға мүмкіндік береді.
Тақырып жолы – құжат атауы мен терезені басқару батырмаларын қамтиды.
Стандарттық тақта – Excel командаларының көпшілігіне арналған батырмаларды қамтиды.
Форматтау тақтасы – форматтау командаларына арналған батырмаларды қамтиды.
Формула жолы - ағымдағы ұяшықтардың ішіндегі барын, оның адресін немесе сілтемесін
бейнелейді.
Тапсырмалар аймағы – ағымдағы тапсырмалар тізімін қамтиды.
Жолдар тақырыбы – бұл әрбір жолдың сол жақ бөлігінде орналасқан нөмірленген ентаңба.
Бағандар тақырыбы – бұл алфавит бойынша реттелген әріптік ентаңбалар, олар әрбір бағанның
үстінде орналасқан.
Қалып-күйлер жолы – құжаттың ақпаратын қамтиды.
Шиыру жолақтары - құжаттың әр түрлі бөліктерін қарауға мүмкіндік береді.
Жолдар мен
бағандар
• Ехсеl даярлайтын күжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы жұмыс
парағынан тұрады. Жұмыс парағының күрылымы кестенің күрылымындай және
ол бір немесе бірнеше кестені камтиды. Әрбір парақтын аты төменгі жағында
орналасқан таңбашада көрініп тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты
парактауға болады. Таңбашаны тышқанның батырмасымен екі рет шерту арқылы
атын езгертуге болады.
• Әрбір жұмыс парағы жолдар мен бағандардан тұрады. Бағандардың аты латын
алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір жұмыс парағы 256-ға дейін баған
санын қамти алады. Бағандар А-дан Z әріптерінің комбинацияларымен
белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап 65536-ға дейін нөмірленеді.

65536 жол
255 бетке
Жұмыс кітабы
дейін
256 бағана
Ұяшықтар мен оның адрестері
Ұяшық – бұл баған мен жолдың қиылысы.
Ағымдағы ұяшықтың ішіндегі мәліметтері
мен адресі Формула жолында бейнеленеді
Ол электрондық кестенің мәліметтер
енгізетін ең кіші элементі болып
табылады. Әрбір ұяшықтың жол мен
бағандардың белгіленуінен тұратын адресі
болады. Мысалы: С22, А21, Е15, Е28.
Ұяшықтар мен оның адрестері

• Әрқашанда ұяшықттардың біреуі ағымдық ұяшык болып
есептеледі және жақтаумен ерекшеленіп тұрады. Осы жақтау
кестелік меңзердің рөлін атқарады және оны тышқанның
немесе басқару пернелерінің көмегімен экранда жылжыта
аламыз. Мәліметтерді енгізу, пішімдеу және басқа да іс-
әрекеттер осы ағымдағы ұяшыкта жүзеге асырылады. Бірнеше
ұяшықтар тобын ұяшықтар ауқымы деп атайды. Ауқымдар тік
төртбұрыш қалыпты болады. Оларды былай белгілейді:
А7:Е25. Мұндағы А7 — тік төртбұрыштын сол жақ жоғарғы,
ал Е25 — он жак төменгі бұрыштары.
А7:Е25 аралығындағы ұяшықтар
Мәліметтерді енгізу

• Енгізілетін мәліметтің сан немесе формула екенін оның алғашкы
символына қарап аныктайды. Егер енгізілетін символдың біріншісі сан
болса, онда оны сандық типке жатқызады. Егер біріншісі теңдік белгісі
болса, формула деп қабылдайды. Егер бірінші символымыз әріп немесе
апостроф (') болса, мәтін деп кабылдайды.
• Мәліметтерді енгізу Еnter пернесін басумен жүзеге асырылады.
Енгізілген мәліметтерді енгізбей алып тастау үшін немесе ұяшыктың
бастапкы мәндерін калпына келтіру үшін Еsс пернесін басамыз немесе
формулалар жолындағы Болдырмау(Отмена) батырмасын шертеміз
Енгізген мәліметтер Формула
жолында
және ағымдағы ұяшық ішінде
көрінеді

Мәліметтерді Формула жолында енгізу жөн.
Енгізуді растау үшін Енгізу батырмасын немесе
Enter пернесін басамыз, ал болдырмау үшін
Болдырмау батырмасын немесе Esc пернесін
1 2 3 4
1. Excel программасын іске қосу.
2. Мәзір жолымен жұмыс жасаңыз. Өңдеу мәзірінің
қосымшаларымен танысыңыз.
3. Стандартты және пішімдеу үстелдерін зерттеңіз.
Атқаратын жұмыстарын орындап қараңыз.
4. Көрініс мәзірінің құралдар үстелі қосымшасының
құрамымен танысыңыз.
5. Электрондық кестені бірнеше жолмен жауып
қараңыз.
• Электронды кестеде қосу (СУММ) функциясы жиі
қолданылады,

• Стандартты аспаптар тақтасында
белгісінін басса жеткілікті.
Диаграмма дегеніміз – кестедегі мәліметтің
графикалық түрде көрсетілуі
Мысалы біз өмірімізді 100 жылға теңестіріп оны
кестедегідей бөліктерге болеміз.

Ал бір жылымыз төрт мезгілден құралған және
барлығының бір мақсаты 100% көрсеткішке жету.

Диаграммада сол сияқты салыстырмалы түрдегі
көрсеткіш
Үлгерім 100%

Білім сапа 85%
ОЙ ҚОРЫТУ
МІНДЕТТІ ДЕҢГЕЙ
Төмендегі y=x2 функцияға график типін таңдап диаграмма тұрғыз.
х 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
у

ЛАЙЫҚТЫ ДЕҢГЕЙ

ЖОҒАРҒЫ ДЕҢГЕЙ

Кестелік процессордың көмегімен фирма қызметкерлерінің айлық жалақысын
есептеу есебін қарастырайық: 8% табыс салығы, 2% зейнетақы қорын
есептегендегі қолына тиетін ақша көлемін анықтау.
Бекіту
сұрақтары

• 1. Microsoft Excel бағдарламасы қандай процессорға
жатады?
• 2. Microsoft Excel кестелік процессорының терезесінің
құрамы
• 3. Microsoft Excel-дің файлдары қалай аталады?
• 4. Кітаптар нелерден тұрады?
• 5. Жұмыс кітабында неше баған неше жол бар?
• 6. Баған мен жолдардың қиылысы қалай аталады?
• 7. Бағанның және жолдың биіктігін қалай өзгертеміз?
• 8. Жаңа бетті қалай енгіземіз?
• 9. Беттің атын өзгерту?
• Excel бағдарламасын іске қосу.
• 3 – парақты екпінді жасаңыз.
• Қайтадан 1 – параққа көшіңіз.
Ctrl +→комбинациясын басып, соңғы бағана атауына назар
аударыңыз.
Ctrl + Home пернелерін басып А1 ұяшығына оралыңыз.
• Ctrl +↓комбинациясын басып, соңғы ұяшық адресін
анықтаңыз.
• Кестелік жүгіргіні Home пернесі арқылы А1 ұяшығына, одан
соң Ғ9 ұяшығына орналастырыңыз.
• Бағыттаушы стрелкалар арқылы қайтадан А1 ұяшығына
әкеліңіз.
1. А1:Ғ9 аралығын белгілеңіз.
2. Қатар орналаспаған С7:D9, E5:F11, D13:E15
аралықтарын белгілеңіз.
3. 5-ші қатарды белгілеңіз.
4. Белгілеуді алып тастаңыз.
5. Ғ бағанасын белгілеңіз.
6. А2:Е17 аралығын тінтуір көмегімен белгілеңіз.
7. А, В, С бағаналарын белгілеңіз.
8. С4:Ғ10 аралығын пернелердің көмегімен белгілеңіз
9. Жұмыс парағын белгілеңіз
1. Жаңа жұмыс кітабын ашыңыз.
2. Оны құжат деп Менің құжаттарым қалтасына
сақтаңыз.
3. Жаңа парақ қосыңыз.
4. Парақтың атын Диаграмма деп өзгертіңіз.
5. Диаграмма парағын жойыңыз.
6. 1 парақ пен 4 парақтың орнын алмастырыңыз.
7. Жұмыс кітабына барлығы 16 парақ
болатындай етіп бірнеше парақ қосыңыз.
Тест
сұрақтары
1. Microsoft Excel дегеніміз - бұл
1. Microsoft Excel дегеніміз - бұл
a) Операциялық жүйе
a) Операциялық жүйе
b) Текстік редактор
b) Текстік редактор
c) Антивирустық программа
c) Антивирустық программа
d) Электрондық кесте
d) Электрондық кесте
2. Microsoft Excel жолдар саны
2. Microsoft Excel жолдар саны
a) 65536
a) 65536
b) 256
b) 256
c) 125
c) 125
d)1256
d)1256
3. Microsoft Excel бағандар саны
3. Microsoft Excel бағандар саны
a) 65636
a) 65636
b) 256
b) 256
c) 125
c) 125
d)1256
d)1256
4. Диаграмма дегеніміз не ?
4. Диаграмма дегеніміз не ?
a) Бірнеше ұяшықтар тобы
a) Бірнеше ұяшықтар тобы
b) Мәліметтердің графикалық түрде көрсетілуі
b) Мәліметтердің графикалық түрде көрсетілуі
c) Мәтіндік редакторда қолданылытын жазу түрі
c) Мәтіндік редакторда қолданылытын жазу түрі
d) Жол мен бағанның қиылысуы
d) Жол мен бағанның қиылысуы
•Диаграмманың неше түрі бар?
•Диаграмманың неше түрі бар?
а) 20
а) 20
b) 16
b) 16
c) 14
c) 14
d) 12
d) 12
6. Ұяшық дегеніміз не?
6. Ұяшық дегеніміз не?
a)Беттер саны
a)Беттер саны
b)Баған мен жолдардың қиылысуы
b)Баған мен жолдардың қиылысуы
c) Бағана әрпі
c) Бағана әрпі
d) Жолдар саны
d) Жолдар саны
7. Диаграмманы құру қадамдарын көрсет
7. Диаграмманы құру қадамдарын көрсет
a) 4
a) 4
b) 5
b) 5
c) 6
c) 6
d) 7
d) 7
8.Электрондық кестеде мәліметтерді өңдеу түрлерін көрестіңіз
8.Электрондық кестеде мәліметтерді өңдеу түрлерін көрестіңіз
a) Ғ2 жетелік пернесі арқылы
a) Ғ2 жетелік пернесі арқылы
b) Өрнек жолағы арқылы
b) Өрнек жолағы арқылы
c) Тінтуірді екі сырт еткізу
c) Тінтуірді екі сырт еткізу
d) Барлық жауап дұрыс
d) Барлық жауап дұрыс
9. Электрондық кестеде мәлімет енгізетін кестенің ең кіші бөлшегі
9. Электрондық кестеде мәлімет енгізетін кестенің ең кіші бөлшегі
a) Жол
a) Жол
b) Ұяшық
b) Ұяшық
c) Баған
c) Баған
d) Кесте
d) Кесте
10) MS Excel-де кестенің жеке ұяшықты көрсететін, жолдың нөмері мен бағананың атын
10) MS Excel-де кестенің жеке ұяшықты көрсететін, жолдың нөмері мен бағананың атын
білдіретін ол-....
білдіретін ол-....
а) Есептеу нәтижесі
а) Есептеу нәтижесі
б) ұяшыққа енгізілген формула
б) ұяшыққа енгізілген формула
с) Ұяшық адресі
с) Ұяшық адресі
Дұрыс жауаптары:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

d a c b c b a d b c
6. Excel бағдарламасы дегеніміз не?

Сандық кестемен
жұмыс істеуге
арналған
бағдарлама
7. Диаграммалардың қандай түрлерін
білесің?

Дөңгелек,
бағандық,
сызықтық,
нүктелік,
көпіршіктік, т
.б
8. Диаграмманы жасаудың неше қадамы бар?

9. Диаграмманы жасау қадамдарын
тізбектеп айтып бер?

1. Типі;
2. Мәлімет
тер аралығы;
3. Парамет
рлері;
4. Бөліктер
і.
10. Өріс және жазулар деп нені
айтамыз?

A, B , C , D , E , F
жазулары өріс, а
л
3-12 жолдары
жазулар деп ата
лады
11. Диаграмма дегеніміз не ?

Бұл мәліметте
рді талдау
мен салыстыр
у ыңғайлы
болу үшін кес
тедегі
мәліметтердің
көрнекі
графиктік түр
де берілуі.
12. Автоформат не үшін қажет?

Мәліметтерді
немесе ұяшық
тарды
форматтау үш
ін
14. Электронды кесте дегеніміз не?

Кәдімгі кестен
ің
компьютерлік
бейнесін
электрондық к
есте
деп атаймыз
15. Кез келген электронды кестенің
ұяшығына нені енгізуге болады?

-сан;
-формула;
-мәтіндік
ақпараттарды
енгізуге болады

Ұқсас жұмыстар

Тақырып жолы Меню жолы

Microsoft Acces

Ұяшықтар мен оның адрестері

Microsoft Access бағдарламасында жұмыс жасау

EXCEL – кестелік процессор

ГАЖ - бен жұмысты ұйымдастыру

Дербес электронды есептеу техникасының архитектурасы туралы мәлімет

Microsoft Excel кестелік процессорында жұмыс істеу. Электрондық кестелерді әзірлеу

MS Excel бағдарламасы

Тілдік құрылымы

Пәндер