Частных детских Мини - центра сада

Частных детских

сада

Мини-центра

ҚАЗАҚ ТІЛІ

9-СЫНЫП

Частных детских

сада

Мини-центра

Бөлімнің тақырыбы

6-бөлім: Биотехнология және гендік инженерия келешегі

Биотехнология-тағам өндірісінде

3 тоқсан 8 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Частных детских

сада

Мини-центра

Оқу мақсат(тар) ы

Қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (пікірталас, дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдап, салалас және сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата біледі, түрлендіреді.

Частных детских

сада

Мини-центра

1. Қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми тақырыптарға байланысты әртүрлі жанрдағы кең көлемді мәтіндердегі (пікірталас, дәріс) мақсатты аудитория мен көркемдегіш құралдардың рөлін талдайды

2. Салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата біледі

3. Сабақтас құрмалас сөйлемдерді түрлендіріп қолданады. ( мезгіл бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем)

Бағалау критерийлері

Частных детских

сада

Мини-центра

Биотехнология дегеніміз-биологиялық организмдердің қатысуымен жүретін процестерді адамның мақсатына сай өзгерту арқылы өндірісте пайдалану.

«Биотехнология» терминін алғаш рет 1917 жылы венгр ғалымы Карл Эреки енгізді.

Биотехнологияның басты мақсаты- өсімдіктердің жаңа сұрыптарын, жануарлардың асыл тұқымын, микроорганизмдердің штамдарын шығару.

Сүт өнеркәсібі

Частных детских

сада

Мини-центра

Сүт - өте бағалы өнім. Олай дейтініміз, адам ағзасына сүттің құрамдас бөлігінің 95-98 % сіңеді. Сүт сондай -ақ амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің, дәрумендердің таптырмайтын көзі болып табылады. Сүт өсімдік өнімдерімен және мал өнімдерімен қосылып, адам тағамының биологиялық құндылығын арттырады. Сүт өнеркәсібінің бастапқы сатылары (пастерленген сүт, қаймақ, кілегей, айран шығару) тұтынушыға таяу орналасады.

Нан өнеркәсібі

Частных детских

сада

Мини-центра

Тамақ индустриясының бірқатар салалары шикізатқа да, тұтынушыға да бағытталып жұмыс істейді. Ұн тартатын өнеркәсіптер астық өңдеумен айналысады. Нан пісіру көптеген елді мекендерде бар. Кондитер, макарон өнімдері өндірісінің де кеңістікте таралу «бейнесі» осыған ұксайды. . Ұнды кондитер өнімдердің жаңа түрін шығаруда көптеген қоспаларды қосып, адам ағзасына пайдалы, табиғи өнім болып табылады.

Ет өнеркәсібі

Частных детских

сада

Мини-центра

Қазақстан тамақ өнеркәсібі 1000 жуық тамақ өнімдерінің түрлерін шығаратын көптеген салаларға бөлінеді. Ең дамыған сала ет өнеркәсібі, республикада бүкіл тағам өнімдерінің 32% еттен жасалады.

Тапсырма 1. «Пікірлер сызығы» әдісі

Частных детских

сада

Мини-центра

Оқушыларға биотехнология туралы бейнежазба көрсетіледі.

https://youtu. be/Qv0WdWT_wh8

Дескриптор

1. Бейнежазбаны көреді, тыңдайды.

2. Танысқан ақпараттарды талдайды, пікірлеседі.

Тапсырма 2. «Ой қозғау» әдісі Мәтінді түсініп оқып, сұрақтар құрастырыңыздар.

Частных детских

сада

Мини-центра

«Биотехнология» термині өндірістің саласын білдіргенімен, оның ғылыммен тікелей байланысы бар: оны жаңа тірі организмдерді құрастыру жолдарын зерттейтін ғылым ретінде де және материя қозғалысының биологиялық формасын іске асыратын өндіріс саласы ретінде де түсінуге болады. Биотехнология ғылым ретінде генетикалық инженериямен біртұтас бірігіп кеткен. Мұнда ген инженериясының алдына қойған мақсаты алдын- ала жоспарланған үлгіге сәйкес жаңа немесе жақсарған қасиеті бар тірі организмдерді құрастыру.

Ата-әжелеріміз ежелден микроорганизмдерді қымыз бен шұбат, айран ашытуға, құрт пен ірімшік жасауға, нан пісіруге, тері илеуге, т. б. қажетті заттарды дайындауға пайдаланған. Қазіргі биотехнологияның мынадай негізгі бағыттары бар: микробиоло-гиялық өндіріс, жасушалық инженерия және генді инженерия. Биотехнологияда биохимия, микробиология, молекулалық биология, генетика ғылымдарының жетістік-терінің нәтижесінде өте бағалы биологиялық белсенді заттар гормондар, ферменттер, витаминдер, антибиотиктер, органикалық қышқылдар-сірке, лимон, сүт және кейбір дәрі-дәрмектер алынады.

«Ой қозғау» әдісі арқылы

Частных детских

сада

Мини-центра

1. Биотехнология дегенді қалай түсінесің?

2. Қазіргі биотехнологияның қандай негізгі бағыттары бар?

3. Гендік инженерияның алдына қойған мақсаты қандай?

4. Ата-әжелеріміз ежелден микроорганизмдерді қандай заттарды дайындауға қолданған?

Дескриптор

Мәтінді түсініп оқиды.

Мәтіннің мазмұнына сәйкес сұрақтар қоя алады.

Частных детских

сада

Мини-центра

Частных детских

сада

Мини-центра

МММезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас

Сабақтас құрмалас сөйлемнің бірінші сыңары бағыныңқы, екінші сыңары басыңқы деп аталады.

Мезгіл бағыныңқылы сабақтастың бағыныңқы сыңары басыңқы сыңарда айтылған іс-әрекеттің болу уақытын көрсетеді де қашан? қашаннан бері? қай кезде? қашанға шейін? Т. б сұрақтарға жауап береді.

Мезгіл бағыныңқылы сөйлемнің бағыныңқы сыңарының баяндауыштары төмендегідей жасалады:

-Ғалы (-гелі), -қалы (келі)

-Ып (-іп, -п)

-Ғанда -(генде) -ған соң, (-ген соң)

-Са (-се)

-Ысымен(-ісімен)

Мысалы: Ол жұмыстан келген соң, бүгінгі газеттерді қарап шықты.

Абай араларынан кетісімен, анталап тұрған қалың жиын арасына ауыздан-ауызға көшкен сыбыр бұйрық жайылады.