Қазақ ұлттық қыздар педогогоикалық университтт

Презентация қосу

Қазақ ұлттық қыздар педогогоикалық университтт

Ұлы дала ойшылдарының әлеуметтік
көзқарастары
Жоспар

• Қазақ ұлы ойшылдарының көзқарасы

• Абай Құнанбаевтың әлеуметтік көзқарасы

• Ыбырай Алтынсариннің әлеуметтік көзқарасы

• Ш. Уәлихановтың әлеуметтану жөніндегі
тұжырымдамалары

• Қорытынды
Қазақ елі ойшылдарының әлеуметтік көзқарасы өз
бетімен, әлемдік, еуропалық және батыстың
ағымдарының ықпалынсыз дамыған. Ұлы дала
ойшылдарының қазақтың мәдениетіне сай өз ойлары,
әлеуметтік көзқарастары қалыптасқан.

Ұлы дала ойшылдары сонау Әбу Наср әл-Фарабиден
бастау алған, сонымен қатар Қорқыт бабамыз, Жүсіп
Баласағұни, Қожа Ахмет Йассау, Махмұт Қашқари, кейінгі
Абай Құнанбаев, Шәкәрім, Ыбырай Алтынсарин секілді
ағартушылардың әлеуметтік көзқарастармен жалғасқан.
Менің ойымша, әлеуметтік көзқараста
мәдениет кез келген қоғамдағы өмірді
ұйымдастыру мен қалыптастыру факторы
ретінде түсіндіріледі. Әр халықтың
ойшылдары өз мәдениетіне лайықты
ойларымен бөліседі, нақыл сөздер, мақал-
мәтелдер солардың сөздерінен басталса
керек.
Біріншіден, Қазақ елі
ойшылдарының әлеуметтік
көзқарасы туралы
мысалдар көп, соның
ішінде,
Абай Құнанбаев өз
сөзінде: «Шынымен де біз
дүние жүзіндегі
халықтардың ішінде ең
елеусіз болып қала береміз
бе?» – деген екен. Абай
айтқандай, қазақ
ауылының қараңғы,
сауатсыз бұқарасы
өздерінің надандығын
білмейді. Сондықтан ол
қазақты қараңғылықтан
шығуға, оқыуға, сауатты
болуға шақырады. Сондай-
ақ, би болыстардың
Екіншіден, Ұлы дала ойшылы
Ыбырай Алтынсарин қазақ
қоғамының өркениетті елдер
қатарына қосылатынына кәміл
сенді. Осымен байланысты
қазақтарға білім беруді қолға
алды. Білімсіздіктің алдын алып,
қазақ балаларын оқуға шақырды.
«Кел, балалар, оқылық» осыған
нақты мысал. Ол қазақ
қоғамының әлеуметтік
құрылымын әлеуметтік-білімдік
құрылымы арқылы ған
қарастырып қоймаған, оның
әлеуметтік таптық құрылымына
да көңіл аударған. Торғай
облысының халқын алып, оны
әлеуметтік зерттеу объектісі
етеді. Ол жердегі халықты бай,
орта, кедей деп үш әлеуметтік
Ал, «Қазақтардың өрісі мен
қонысы туралы» деген
мақаласында Шоқан
Уалиханов: «Қазақтар ұлан-
байтақ жер кеңістігін
иеленгенімен, қазіргі
уақытта тек оның шамалы
ғана бөлігін
пайдаланыпотырса да
жергеәрдайым зәру», – деп
құнарлы жерлерден
айырыла бастағанын
жазады.
Осы секілді қазақ
ойшылдарының әлеуметтік
көзқарастары өте көп. Ол
біздің ұрпақтарға тарихи
құндылық деп айтар едім.
Адам ұғымының мәні биологиялық және қоғамдық
байланыстардың жиынтығы ретінде қарауды талап
етеді. Адамдар жануар әлемінен шыққандықтан ең
алдымен табиғи тірліктің иесі болып танылады. Бірақ
та ол дүниеге келген соң, қоғамдық
өміртіршілігіндегі әлеуметтік мәнді жайттар оның
одан әрі қалыптасуы мен дамуының анықтаушы
күшіне айналады. Абай жеке адам мен қоғам
арасындағы өзара байланыспен қарым-қатынастың
мазмұнына үңіліп, оған әлеуметтік процесс іспетті
қарады. .
Пайдаланылған әдебиеттер

Қарабаев Ш.К әлеуметтану негіздері: оқу
құралы.- алматы
Әбсаттаров Р.Б. Дәкенов Н әлеуметтану.
Алvаты Ғылым, 2004
Социология оқулық – Алматы 2002
https://stud.kz/referat/show/29847

Ұқсас жұмыстар

Павлодар облысы білім басқармасының Ямышев орта білім беру мектебі КММ, Павлодар облысының әкімдігі

Жұмыстың мақсаты

Қазақ халқының ұлттық бас киім және аяқ киімдері

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ

Қыз бала - ұлттың ұяты, халықтың шырайы

ҮСТІНЕН КИЕТІН КИІМ АТАУЛАРЫ

ТОҒЫЗ АЯҚ ТОҒЫЗ ТАБАҚ

Музыка мәдениеті

Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық университеті

Ұлттық ойындар туралы ақпарат

Пәндер