Сыртқы қарызды басқару әдістері

Мемлекеттік борыш
және оны басқару

Тексерген:Кожахметов З.К.

Дайындаған:Ахжан Айдана EA-2
LOGO

Мемлекеттік борыш - бұл
алынған (игерілген) және
белгілі бір күнге өтелмеген
мемлекеттік қарыздардың,
сондай-ақ борыштық
міндеттемелердің сомасы .

Мемлекеттік борыш ұлғаймалы ұдайы
өндірісті және қоғамдық
қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін
ақша ресурстарын тарту
нысандарының бірі ретінде
мемлекеттік қарыздарды
пайдаланудан туады.
Мемлекеттік борышты мемлекет мемлекеттік
бюджеттің қаражаттары есебінен өтейді.Орналастыру
рыногына, қарыз валютасына және басқа
сипаттамаларына қарай мемлекеттік борыш ішкі және
сыртқы борыш болып бөлінеді.
Ішкі мемлекеттік борыш – Сыртқы мемлекеттік
Үкіметтің, Ұлттық банктің борыш- Үкімет пен Ұлттық
және жергілікті атқарушы банктің Қазақстан
органдардың Қазақстан Ре Республикасының қарыз
спубликасының қарыз беруші- бейрезиденттердің
беруші- резиденттердің алдындағы сыртқы
алдындағы ішкі мемлекеттік қарыздары
мемлекеттік қарыздары мен басқа борыштық
мен басқа борыштық міндеттемелері бойынша
міндеттемелері бойынша мемлекеттік борышының
мемлекеттік борышының құрамдас бөлігі.
құрамдас бөлігі.
Күрделі мемлекеттік борыш деп
01 мемлекеттің шығарылған және
өтелмеген борышқорлық
Сондай-ақ міндеттемелрінің бүкіл сомасын
күрделі және айтады.
ағымдағы
Ағымдағы борыш- бұл
мемлекеттік
борыш болып
02 мемлекеттің барлық
борышқорлық міндеттемелері
бөлінеді. бойынша несиелерге табыс
төлеу және мерзімі келген
міндеттемелерді өтеу жөніндегі
шығыстар.
Қазақстан Республикасында мемлекеттік борыш өз
кезегінде тікелей Үкіметтің және Ұлттық банктің
кепілдігі уәдесін алған кәсіпорындардың борышы болып
бөлінеді.
Егер борышты кредиторлардың түрлері бойынша өзара
бөліске салсақ көбінесе
Дүниежүзілік банкке,
Халықаралық валюта қорына
Қазақстандық экспортты қаржыландыратын ұйымдарға
қарыз.
Қарыз алудың едәуір көлемі жеке несиелерге де тиеді.
Бұлар көбінесе
Қазақстанның бағалы қағаздарын – қазынашылық
міндеттемелерді,
Ұлттық банктің ноттары
еурооблигацияларын сатып алатын шетелдік жеке және
заңи ұйымдар. Орналастырылған еурооблигацияларды
өтеу мемлекетік борышқа қызмет көрсетуге,
LOGO
Мемлекеттік борыштың едәуір бөлігі Үкімет тұрғызатын өзгеше
«қаржы пирамидасы» болып табылатын мемлекеттік қазынашылық
міндеттемелер бойынша берешек нысанында көрсетіледі.
Мемлекеттің қолданыстағы жоғары дисконтқа қарыз алған сомасы
ішкі берешекті үнемі арттырады.

Мемлекеттік борыштың басқа нысандарына мыналар жатады:

бюджет тапшылығын жабу үшін бұрын алынған кредиттер
бойынша Ұлттық банкке берешек;
Облигациялар және басқа бағалы қағаздар шығарумен
ресімделген халықтан, шаруашылық жүргізуші
субъектілерден алынған қарыздар бойынша борыш.
LOGO

Сыртқы мемлекеттік борыш-шетелдік
кредиторлар турасында белгілі бір
күнге, белгіленген мерзімде өтеуге
жататын елдің қаржылық
міндеттемелерінің сомасы.
Елдің сыртқы борышының болуы
орынды дүниежүзілік практика болып
саналады. Алайда, оның шегі болады,
ол шектен мемлекетік борыштың артуы
қауіпті бола бастайды. Мемлекеттік
сыртқы қарыз алу бойынша
тартылатын қаражаттардың көлемі
елдің Ұлттық банкінің таза алтын-
валюта резервтерінің 50 пайызынан
аспауы тиіс. Сыртқы қарыздарды
көптен-көп ауқымда тарту кредитор
елдерді экономикалық және саяси
тәуелдікке ұрындыруы мүмкін.
LOGO
II.Мемлекеттік борышты
басқару әдістері

Сыртқы борыштың болуы жасалынған өнімнің
бір бөлігін елден тыс жерге берудің қажеттігін
білдіреді. Мемлекеттік борыш бойынша
пайыздық төлемдердің тез өсу үрдісі бар.
Мұндай төлемақылар болашақ экономикалық
дамуды тежейді және реципиент-ел
бюджетінің тапшылығын ұлғайтады.
Сыртқы борыштың өсуі сонымен қатар
реципиент-елдің халықаралық абыройын
төмендетеді және ел үкіметінің саясатына
халықтың сенімін кетіреді.
Сыртқы қарыз мәселесі үнемі бақылап, реттеп отыруды
талап етеді, себебі ол мемлекеттің болашақта дамуына
кері әсерін тигізуі мүмкін. Латын Америкасында жоғары
инфляция мен өндірістің төмен деңгейімен сипатталған
онжылдық өте терең құлдыраудың үлкен сомадағы
сыртқы қарыздардан туындағанын ұмытпау
керек.Мемлекеттік қарызды басқару негіздері жоғарыдан
келетін бұйрықтыр мен арнайы тапсырулардан тұрады.
Сыртқы қарызды басқару әдістері:
Қайта қаржыландыру әдісі
Қарызды төлеуден бас тарту
Қарызды кешіру
Реструктуризация әдісі
LOGO

Сыртқы қарызды басқарудың қаржылық
әдістері:
1) Реттеудің конверсионды әдісі;
2) Қарызды жеке инвестиция мен
салымдар тарту арқылы толық өтеу;
3) Қарызды өтеу дамуды қаржыландыру
үшін пайыздық төлемдерді пайдалану.

Сыртқы қарыздың конверсиясы ретінде
сыртқы қарызды міндеттердің басқа
тұрлерімен өтеуге болатын барлық
механизмдерді түсініледі. Бұған
инвестициядағы қарыз конверсиясы,
тауарлы жеткізілімдермен өтеу, қарызды
меншікке айырбастау, қарызды
облигацияға айырбастау және т.б.
кіреді.Сыртқы қарызды басқару
кредиторлар (жеке және ресми) және
қарыз алушылар түріне байланысты
LOGO

Назарларыңызға
рахмет

Ұқсас жұмыстар

БЮДЖЕТТІК ТАПШЫЛЫҚ

Қарызды басқару

Қазақстанның сырты қарыздары

НЕСИЕЛІК ТӘУЕКЕЛДІ КЕМІТУ ӘДІСТЕРІ

Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру көздері мен әдістері

БАНКТІК ТӘУЕКЕЛ

Қарыз мерзімі

Меншік құқықтары

«Химиялық тазарту мекемесін ұйымдастыру»

Жекеше кредит

Пәндер