Жасушалардың культуралары




Презентация қосу
Вирустарды өсіру үшін тірі
жүйелерге шолу
Орындаған: Өркен Айсулу БГ-31
Тексерген: Динмухамедова А.С.
Жоспар:
1. Жасушалардың культуралары;
2. Жасуша культуралары классификациясы, ерекшеліктері;
3. Вирустар, вирустарды дақылдандыру
(культивирлеу).Тауықтардың эмбриондары, табиғи сезгіш
жануарлар.
Жасуша культурасы
Микроорганизмнің таза
культурасы бір ұрпақты клетка деп
Коректік ортада
аталады. Таза культураны табиғи Азық-түлік өнімдері немесе табиғи
микроорганизмдердің өсуі
жолмен алу мүмкін субстраттан (топырақ, су және
культивирлеу деп аталады.
емес,сондықтан оны жасанды т.б)микроорганизмдердің таза
Культуралардың өсуі кезінде
жолмен алады. Таза дақылдың культурасын бөліп алу үшін,
физиологиялық процесс жүреді,
бөлінуi үшiн әр жасушаға бөлек алдымен жинақтаушы культураны
нәтижесінде биомасса ұлғаяды.
колония түрде өскен тығыз алады, яғни элективті қоректік
Биомасса- осы микроорганизмнің
қоректiк орталар, бiр түрдегі орталарда өсіреді.
клеткалық затының массасы.
микроорганизмдердің
популяцияларын пайдаланады.
Жасуша-тірі материяның
универсалды құрылым бірлігі.

Жасушалар(тіндер)дақылын вирустарды
дақылдандыруда жиі қолданылады.Жасушалар дақылы
әдісін XX-шы ғасырдың 50-ші жылдарында
Дж.Эндерс соавторлармен ашып,осы жаңалық үшін
Нобель сыйлығын алды.
Жасушалар дақылдарын өсіруде бірқатар
талаптарды орындау қажет:
Асептика ережелерін сақтау;
Бейтарап шыныдан жасалынған зертханалық
ыдыстарды немесе биологиялық өнімді алуға
арналған реакторларды қолдану;
Құрамы күрделі құрамына минералдық тұздар,амин
қышқылдар,витаминдер,глюкоза,адам немесе жануар
қанының сарысуы,тұрақты рН-ты сақтайтын буферлік
ерітінділер кіретін қоректік орталарды қолдану;
Жасушалардың өсуіне ең тиімді температураны(36-
38,5С)ұстау.
Жасушалар дақылдары дақылдандыру барысында ондаған
генерацияланудан өтуі мүмкін.Тіршілікке қабілетті
генерацияланудан санына байланысты жасушалар
дақылдарын:

1)біріншілік;

2)қайта есілген;

3)жартылай қайта есілген
Вирустар
• Вирустар Vira Әлеміне жатады. Бұлар өте ұсақ,жасуша
қабығы жоқ,ақуыз синтездеуші жүйесі жоқ,нуклейн
қышқылының бір типінен тұратын микробтар болып
табылады.
• Вирустар жасуша ядросында немесе цитоплазмасында
көбейіп,тіршілік ететін облигатты жасушаішілік паразит.
Олар автономды генетикалық құрылымды және ерекше
жолмен көбейеді.
• Вирустардың құрылымы мен морфологиясын электронды
микраскоптың көмегімен зерттейді,өйткені вирустар өте
ұсақ,бактерия қабығының жуандығындай өлшемле болады.
Вирустарды дақылдандыру
Вирустарды үшбиологиялық үлгіде
дақылдандырады.
зертханалық жануарлар организмінде
құстардың дамып келе жатқан
эмбриондарында
жасуша дақылдарында
Вирустардың өзіндік
ерекшелігі
• Зертханалық жануарларды вирус қосылған зерттейтін
затпен тропоизмдеріне байланысты түрлі жолмен
жұқтырады.Диагностикалық мақсатта вирустар кеңінен
қолданылмайды,себебі жануарлардың көпшілігі адамдарда
ауру қоздыратын вирустардың біразына төзімді болып
келеді.
• Жануарлардың организміндегі вирустардың
репродукциясы жайында,оларда көзге көрінетін аурудың
клиникалық белгілеріне ағзалар мен тіндердің
патоморфологиялық өзгерулеріне,сонымен қатар вирустар
бар ағзалардың суспензиясынан қойылған
гемагглютинация реакциясының негізінде тұжырымдайды.
РЕПЛИКАЦИЯСЫ
• -вирустың рецепторлармен әрекеттесуі
және вирустың жасушаға веропексис
және эндоцитоз жолымен енуі.
• - нуклеин қышқылының вакуольден
РНҚны егу арқылы ЦПМ арқылы шығуы
• - үлкен полипротеннің синтезі және
протеолиттік ферменттердің көмегімен
бірнеше фрагменттерге (капсомерлерге,
ішкі ақуыздарға, ферменттерге)
ыдырауы
• - құрылымдық ақуыздар капсидке
жиналады
• - жүздеген вириондардың жиналуы және
түзілуі
• - жасушадан шығуы (лизис)
• Репродукция жасуша цитоплазмасында
өтеді және ЦПӘмен сипатталады.
Жасуша дақылдарында агар астында
таңдақтар пайда болады.
Вирус эволюциясының негізі
нейравируленттігінің өсуі механизмі-
адамдардың көшуіне байланысты
вирус жаңа орындарға тасымалданды,
адамдар арасында ошақтар туа
бастады; жаңа келген вирустармен
рекомбинациялану нәтижесінде
аймақтық эпидемиялық штаммдары
түзілді. Осылай жаңа вируленттігі
жоғары штаммдар сұрыпталды.
ПАТОГЕНЕЗІ:
Инкубациялық кезеңі 7-14 күннен 35 күнге дейін
Ауру алдымен жедел бастың ауруымен, температураның
көтерілуімен,іш өтумен басталады, 2 күннен соң температура
күрт түседі, жүрек айну тоқтайды, бала ұйықтап, оянғанда
аяқтың салдануымен оянуы мүмкін.
Кіру қақпасы- ауыз бен мұрын-жұтқыншақтың шырышты
қабаты.
Алғашқы репродукциясы ауыздың, жұтқыншақ пен жіңішке
ішектің, пейер таңдақтарының шырышты қабығында өтеді
КЛИНИКАЛЫҚ ТҮРЛЕРІ:

• МЕНИНГИАЛЬДІ ФОРМА (асептикалық менингит)
• ПАРАЛИТИКАЛЫҚ ФОРМА
• -ЖҰЛЫНДЫ ПОЛИОМИЕЛИТ (төменгі
мүшелердің ассиметриялық зақымдануы)
• -БУЛЬБАРЛЫ ПОЛИОМИЕЛИТ (жұлынды-
бульбарлы зақымдану)
• ЭНЦЕФАЛИТТЕР
• ПОСТПОЛИОМИЕЛИТТІ СИНДРОМЫ (бала
кезінде ауырған 20-30% адамдарда 25-30 жылдан
соң әлсіздік, бұлшықеттің атрофиясы мен ауыруы
байқалады)-ұзақ дамиды.
Қорытынды
Вирустарды дақылдандырудың арнайы зерттеу әдістері арқылы
зерттеудің маңызы бүгінгі күнде зор.
Өйткені бұл әдістермен зерттей отырып біз белгілі бір жұқпалы
ауруға диагноз қоямыз,диагноз қоя отырып емдеу шараларын
жүргіземіз.
Осының арқасында қазіргі кезде көптеген аурулар емі табылған
мысалы:тұмау,шешек,герпес және т.б.
Қолданылған әдебиеттері:
“Жалпы микробиология” Алматы 2008
Земсков М.В., Соколов Н.И., Основы
общей микробиологии, вирусологии и
иммунологии, М."Колос", 1972.
Борисов Л.Б. «Медицинская
микробиология, вирусология,
иммунология» Москва 2005

Ұқсас жұмыстар
Жануарлар клеткасының және ұлпаның культурасы
Бағаналы жасушаларды өсіру
Шұжық өндірісінің биотехнологиясы
Жалпы індеттану
Сүт және сүт өнімдерін бұрмалау
Эпителий жасушалары
Жасушаларды өсіру жүйелері
ҰЛПАЛЫҚ ИНЖЕНЕРИЯ
Моноклоналды антиденелер туралы
Қартаюдың молекулярлық- генетикалық механизмдері
Пәндер