Вирустардың таксономиясы

Орындаған: Өркен Айсулу БГ-31

Жоспар:

Қазіргі кезде вирустардың номенклатураның және таксономияның негізгі принциптері, олардың ғылыми және практикалық маңыздылығы.

Приондар және вироидтар, олардың таксономиядағы орыны.

Д. Балтимор бойынша вирустардың классификациясы

Таксондардың белгілері

1. НҚ типі (ДНҚ немесе РНҚ) және оның құрылымы (тізбектерінің саны және формалары) ; 2. Вирусты геномының стратегиясы; 3. Вирионның мөлшері және морфологиясы, симметрияның типі, капсомерлердің саны; 4. Физико-химиялық қасиеттер (температураға, май еріткіштерге және т. б. төзімділігі, рН. ) 5. Липопротеидты қабығының болуы; 6. Антигенді қасиеттер; 7. Патогенділігі, оның ішінде жасушаішілік қоспалардың және клеткалық цитопатикалық өзгерістер; 8. Сезгіш қожайындардың өрісі; 9. Таралу жолдары; 10. Географиялық таралуы және т. б.

Вирустардың таксондары

ОТРЯД (Отряд) 3 СЕМЕЙСТВО (Тұқымдас) 56 ПОДСЕМЕЙСТВО (Тұқымдас тармағы) 3 РОД (Туыс) 233 ВИД (Түр) 1550 Түрдің ішінде келесі деңгейлері болуы мүмкін уровни: СЕРОТИП ВАРИАНТ ШТАММ ИЗОЛЯТ Вироидтар вирустарға арналған ережелер бойынша классификацияланады. Рекомбинантты вирустар түрлер немесе түр тармақтар ретінде классификацияланады. Вирустар-сателлиттер және приондар вирустар сияқты классификацияланбайды, оларда жеке классификациясы бар.

Түрдің белгілері

Туыс

Туыс- бұл вирустардың түрлерінің тобы, жалпы айқын белгілері бар.

Туысының белгілері: 1. Вирионның мөлшері және морфологиясы, симметрияның типі, капсомерлердің саны; 2. Липопротеидты қабығының болуы; 3. Физико-химиялық қасиеттер ((температураға, май еріткіштерге және т. б. төзімділігі, рН. )

Туысының номенклатурасы: Туысының жалғауы-virus. Мысалы: Mastadenovirus туысы, Aviadenovirus туысы

Тұқымдас

Тұқымдас - бұл вирустардың туыстарының тобы, жалпы айқын белгілері бар

Тұқымдас белгілері: 1. НҚ типі (ДНҚ немесе РНҚ) және оның құрылымы - тізбектерінің саны: бір бұрамалы және екі бұрамалы; - тізбектерінің формасы: сызық немесе сақиналы; үздіксіз немесе сегменттелген; 2. Вирусты геномының стратегиясы (Балтимор классификация бойынша репродукцияның тәсілі) Тұқымдас номенклатурасы: Тұқымдас жалғауы-viridae. Мысалы: Adenoviridae тұқымдасы, Herpesviridae тұқымдасы

Прион

Прион - бұл амин қышқылдарының тізбегінен тұратын инфекциялық ақуыз бөлшегі. Олардың құрамында ДНҚ немесе РНҚ сияқты нуклеин қышқылдары жоқ. Көптеген приондар вироидтерге қарағанда аз.

Приондар жануарларға жұқтырады, бұл сиырдағы ақылды сиыр ауруы (ірі қара малдың көпіршікті энцефалопатиясы), қой мен ешкідегі скрапи ауруы, куру және герстман-страуслер-шииндер аурулары, креутцфельдт-жакоб ауруы және басқалары. аурулар өте жиі кездеседі және олардың белгілері қозғалтқышты және әдеттен тыс әрекеттерді жоғалтуды қамтиды.

Прион аурулары үш түрлі жолмен пайда болуы мүмкін: сатып алынған, отбасылық және спорадиялық. Алайда, жануарларда прионды жұқтырудың негізгі әдісі - ішу.

Вириоид

Вироид дегеніміз - бір тізбектелген дөңгелек РНҚ-дан пайда болатын инфекциялық РНҚ бөлшегі. Вироидтерде ақуыз капсиді немесе конверт жоқ. Олар тек РНҚ молекулаларынан тұрады. Вироидтер РНҚ бөлшектері болғандықтан, оларды рибонуклеазалар қорытуы мүмкін. Приондардан айырмашылығы, вироидтер К протеиназасы мен трипсинмен жойылмайды. Вироидтің мөлшері әдеттегі вирустық бөлшектен аз болады. Виоридтерге көбею үшін хост жасушасы қажет. Бір реттік РНҚ молекуласынан басқа, олар ақуыздарды синтездемейді.

Вироидтер адамның ауруын тудырмайды. Олар жоғары өсімдіктерді жұқтырады және картоптың шыбық тәрізді түйнек ауруы және хризантема ауруы сияқты ауруларды тудырады. Бұл жұқпалы РНҚ бөлшектері егіннің бұзылуына және кейіннен жыл сайын ауыл шаруашылығында миллиондаған ақшаның жоғалуына жауап береді. Картоп, қияр, қызанақ, хризантема, авокадо және кокос пальмалары - көбінесе вирустық инфекцияға ұшырайтын өсімдіктер. Вироидты инфекциялар өсімдіктерге механикалық зақымданумен, көлденең ластану жолымен беріледі. Кейбір вирустық инфекциялар тли мен жапырақ арқылы жапырақпен байланысқа өтеді.

Вирустар келесі қасиеттер бойынша жіктеледі:

Балтимор классификациясы

Вирустардың Балтимор классификациясы вирус геномының репликация механизмдерінің ерекшеліктеріне байланысты. Осы қағида бойынша вирустар 7 күрделі топқа бөлінген.

Вирус тек қана +иРНҚ (ақпараттық РНҚ) синтездейді (вириондарының құрастыру және өз белоктарының синтезі үшін) . Классификацияны Дэвидом Балтимор ұсынды.

I Класс : Екі бұрамалы ДНҚ

Репликация ядрода өтеді (папова-, адено-, герпесвирустар) . Осы вирустардың репликациясы клеткалық факторларға байланысты.

Репликация в цитоплазме өтеді (поксвирустар) . Транскрипцияға және репликацияға қажетті факторлар вирусты геномы кодтайды. Репликация клеткалық факторларға тәуелсіз.

(папова-, адено-, герпес-, поксвирустар) .

Репликация ядрода өтеді.

Алғашта (-) ДНҚ тізбектер қалаптасады, олар (+) ДНҚ матрица негізінде қолданады.

(парвовирустар) .

II Класс : Бір бұрамалы (+) ДНҚ

III Класс : Екі бұрамалы РНҚ

Осы вирустардың геномдары сегментке бөлінген.

Әрбір сегмент бөлек транскрипцияланады және жеке моноцистронды мРНҚ өндіреді.

(реовирустар) .

a) . Полицистронды мРНҚ вирустар (полно-, калици-, флавивирустар) . Геномды РНҚ инфекциядан кейін трансляцияланады, полипротеин құралады. Бұл полипротеин функционалды вирусты белоктарға кесіп өтеді.

б) . Вирустардың кешенді трансляциясы бар (тога-, коронавирустар) . Геном екі кезеңде трансляцияланады. Бірінші этапта ерте белоктар пайда болады. Олар кешкі белоктардың трансляциясын және вирусты геномның кейінгі репликациясын қамтамасыз етеді.

(пикорна-, калици-, тога-, флави-, коронавирустар) .

IV Класс : Бір бұрамалы (+) РНҚ