Бактериялардың клеткалық циклы және бөлінуі

Презентация қосу

Прокариоттардың
ультрақұрылымды
қ ұйымдасуы
ОРЫНДАҒАН: ӨРКЕН
АЙСУЛУ БГ-31
Жоспар:

• Бактериялардың клеткалық циклы және бөлінуі.
Бөлінудің алуантүрлілігі.
• Клеткалық циклдар: мономорфты, диморфты,
полиморфты.
• Простекобактерияларының морфологиясы және
клетка циклы.
• Миксобактериялардың тіршілік циклі
Бактериялардың клеткалық
циклы және бөлінуі.
Бактериялардың көбеюi клетканың екiге бөлiнуi арқылы жүредi (жыныссыз көбею).
Бөлiну жылдамдығыжоғары әр 20 мин. бiр бөлiнедi. Мұндай жылдамдықпен 6 сағат
iшiнде бiр клеткадан 250 мың клетка түзiледi. Кейбiр кезде бактерияларда жынысты
көбеюге ұқсас процесс (генетикалық ақпарат алмасу) байқалады.
Қолайсыз жағдайда бактериялар спора түзедi. Спора күйiнде бактериялар жоғарғы және
төменгi температураға төзiмдi және ұзақ уақыт бойы сақталуы мүмкiн. Осылай сiбiр
жарасының таяқшасы спора түрiнде 30 жыл бойы өз тiршiлiк ету мүмкiндiгiн сақтайды.
Бактерияның вегетативтi формасы 60 градус температурада 30-60 мин. iшiнде, 80-100
градуста 1-2 минуттан кейiн өледi. Споралар төзiмдi болады. Сiбiр жарасының
бацилласының спорасы қайнатуға 10-20 мин., ал ботулизм клостридийдiң спорасы 6
сағатқа шыдайды.
Клеткалық циклдар: мономорфты,
диморфты, полиморфты.
1) мономорфты – жасушалардың бір ғана морфологиялық
түрі қалыптасады (бациллалар, E. coli), бөліну жасушаның
ұзын осіне перпендикуляр жазықтықта жүреді,
2) диморфты – жасушалардың екі морфологиялық түрі пайда
болады (Саулобактер тұқымдасы),
3) полиморфты – бірнеше морфологиялық әр түрлі
жасушалар пайда болады (актиномицеттер, Аrthrobacter).
Диморфты және полиморфты жасушалық циклдарда аналық
және аналық жасушалар бөлінеді (бағаналы бактериялар).
Простеобактериялар
• Протеобактериялар-бактериялардың жаңа класы,
грам-теріс бактериялардың ең кең тобы, түрлер
саны мен физиологиялық функциялары бойынша әр
түрлі, оның ішінде фототрофты және химотрофты
бактериялар.
• Протеобактериялар-бактериялардың ең көп тобы-
1534 түрі немесе бактериялардың барлық белгілі
түрлерінің үштен бірі.
Простеобактериялар
• Протеобактериялар өте гетерогенді топ болып табылады, бұл
топқа эукариоттық симбионттар да, патогендік және
оппортунистік микроорганизмдердің көп саны да, автотрофтар
да, гетеротрофтар да бактериялардың фото және химотрофты
түрлері кіреді.
• Барлық протеобактериялар грам-теріс, сыртқы мембрана
липополисахаридтен тұрады. Топқа міндетті және қосымша
аэробты және анаэробты бактериялар кіреді.
• Қозғалыс түрлері де өте жақсы, топқа флагелла бар
бактериялар да, қозғалмайтын бактериялар да, деп аталатын
бактериялар да кіреді. "жылжымалы" қозғалыс түрі.
Простеобактериялар
• Морфологиялық тұрғыдан алғанда, топ гетерогенді: бұған
таяқша тәрізді бактериялар, кокки және спираль тәрізді
бактериялар кіреді.
• Топ 16s ррнқ нуклеотидтер тізбегін талдау негізінде
оқшауланған, ежелгі грек құдайы Протейдің есімімен аталған,
ол өз еркімен пішінін өзгерте алатын (протеобактериялардың
атауында осы топқа тән биохимиялық, физиологиялық және
морфологиялық қасиеттердің алуан түрлілігі көрсетілген).
• Бактериялардың номенклатурасы ережелеріне сүйене отырып,
протеобактерия таксоны белгілі бір типтік төменгі таксонның
болмауына байланысты лигитимсіз болып табылады.
Миксобактериялар
• Миксобактериялар-шырышты түзетін жылжымалы
бактериялар. Олар тығыз шырышты сымдарды
қалыптастыру үшін субстрат бойымен қозғалады.
• Олар әртүрлі пішіндер мен түстердің жеміс денелерін
қалыптастыру үшін күрделі даму цикліне ие. олар
жасушалар мен шырыштың агрегациясы кезінде пайда
болады.
• Піскен жеміс денелеріндегі жасушалар жаңа субстратта
жаңа вегетативті таяқшаларға айнала алатын
микроспораларға айналады.
М
И
К
С
О
Б
А
К
Т
Е
Р
И
Я
Миксобактериялардың
тіршілік циклі
• Миксобактериялар жеміс денелерін құрайды, олардың даму циклінде
қарапайым түрлердегі формалардың өзгеруіне ұқсас формалардың
өзгеруіне ұшырайды: айналу және кисталардың пайда болу кезеңдері.
Псевдоплазмодия кезеңінде миксобактериялар көлденең бөліну арқылы
көбейіп, олар өмір сүретін және қозғалатын мол шырышты шығарады.
• Бұл кезең 1 - ден 7 күнге дейін созылады, содан кейін таяқшалар
субстраттың үстінде өсетін кластерлер түзе бастайды. Кейбір түрлерде
таяқшалар осы күрделі құрылымдардың жоғарғы жағында қозғалады.
Онда таяқшалар қысқарады, демалу жасушаларының күйіне өтеді.
• Микрококтарда, мысалы, Олар сопақша болады, қара түске айналады,
қалың қабықтарға ие болады және хламидоспораларға
(микроцисталарға) ұқсас болады. Ылғалданған кезде демалып жатқан
вегетативті жасушалар өсіп, псевдоплазмодия сатысына ауысады.
Қолданылған әдебиеттер
• 1 Шигаева М .Х., Канаев А. Микробиология мен
вирусология негіздері. 2012.
• 2 Шлегель. Общая микробиология. 2005.
• https://en.ppt-online.org/78164
• http://plantlife.ru/books/item/f00/s00/z0000032/
st092.shtml

Ұқсас жұмыстар

Таяқша бактериялар

Фитофтораның өмірлік циклы

Саңырауқұлақтар әлемі

Микроорганизмдер систематикасы

Қышқылға төзімді бактерия

Бактерия клеткасының құрылысы

Клеткаға дейінгі ағзалар

Аусыл ауруының диагностикасы

Эвристикалық кезең

Аурудың белгілері

Пәндер