Микроорганизмдерді дақылдандыру

Презентация қосу

Микрорга
низмдерді
дақылданд
ыру
ОРЫНДАҒАН: ӨРКЕН
А Й С УЛ У Б Г - 3 1
Жоспар:
• Микроорганизмдерді дақылдауға арналған қоректік орталар,
қоректік орталардың залалсыздандыру әдістері.
• Қоректік орталардың құрамы мен физикалық күйінің негізгі
типтері.
• Микроорганизмдерді дақылдау әдістері.
• Аэробты және анаэробты микроорганизмдерді дақылдау
Жасуша ішіне сыртқы ортадан енген
қоректік заттардан жаңа заттардың
түзілуі немесе олардың ыдырауы күрделі
биохимиялық процестердің көмегімен
іске асып отырады. Микроорганизмдер
табиғатта қоректік заттарды өсімдіктер
мен жануарлар қалдықтарынан немесе
тірі жасушалардан алады.
Зертханаларда микроорганизмдерді
өсіру үшін арнайы әзірленген қоректік
орталар қолданылады.

Қоректік орталар. Құрамы
• Табиғи – сүт, сарысу, жұмыртқа, ет, картоп, бұршақ, сәбіз, өсімдіктер және
олардың қайнатпасы
• Жасанды қоректік орталар арнайы рецептер бойыншадайындалады. Олар
жануар текті (ЕПС,ЕПА, ЕПЖ) және өсімдік текті (сыра суслосы) болып екі
топқа бөлінеді
• Синтетикалық орта деп – белгілі бір химиялық қоспалардан тұратын ортаны

Пайдалану мақсатына қарай қоректік
орталардың топтары
• Әмбебап қоректік орта
• Мюллера-Хинтонның Әмбебап қоректік ортасы
• Арнайы орта.
• Элективті немесе таңдамалы орта.
• Дифференциалды-диагностикалық орталар.
• Және т.б.
Әмбебап қоректік орта
Әмбебап қоректік орта. Бұл орталарда хемогетеротрофты, арнайы органикалық заттарды қажет
етпейтін микроорганизмдердің көптеген түрлері өседі.Бұл орталарға бактериялар жақсы өсетін ет-
пептонды сорпасы және ашытқы саңырауқұлақтарға лайықты сусло жатады.

Құрамы: (г/л):
Жануар ұлпасының пептикалық
қайнатпасы 5,00
Ет экстракты 1,50
Ащытқы экстракты1,50
Натрий хлориді 5,00
Агар-агар 15,00
рН (25°С) 7,4 ± 0,2

Мюллера-Хинтонның Арнайы орта.
Әмбебап қоректік ортасы
• Ерекше органикалық заттарды қажет ететін және
• Neisseria sp үшін қолданады әмбебап ортада өспейтін хемоорганотрофты
микроорганизмдерді өсіретін орта. Мысалы,
және микроағзалардың антибиотикке спирохеталарға көмірсутегі мен
сезімталдығын анықтайды. аминқышқылдардан басқа, ұзын тізбекті майлы
қышқылдар қажет. Олар қан сарысуы құрамына
кіреді. Сондықтан спирохеталарға арналған
Құрамы (г/л): қоректік ортаға қан не қан сарысуын қосады. Ал
Ет 300,00
Казеина гидролизаты 17,50 кейбір теңіздерде тіршілік ететін бактериялар,
Крахмал 1,50 мысалы, Marinomonasтуысына жататындар, теңіз
Агар-агар 17,00 суына қажетті болады.
рН ( 25°С) 7,3 ± 0,2
Құрамы(г/л):
Протеозопептон 15,00
Бауыр қайнатпасы 2,50
Ащытқы 5,00
Натри хлорид5,00
Агар-агар 12,00
рН (25°С) 7,4 ± 0,2 7
Элективті немесе Дифференциалды-
таңдамалы орта. диагностикалық орталар.
Бұл орталарды жалпы микробиологияда әр түрлі
Бұл орта табиғи субстраттардан (топырақ, су, субстраттардан бөліп алынған бактериялардың
тағамдардан, өсімдік пен жануарлардан) физиологиялық-биохимиялық қасиеттерін анықтап, оларды
микроорганизмдердің жеке топтарын бөліп жіктеу үшін пайдаланады. Ал медициналық және
алуға арналған. Оларды микробиологияға ветеринарлық микробиологияда оларды ауруларды
қоздыратын бактерияларды анықтау үшін қолданады. Бұл
С.И.Виноградский енгізді. Элективті деп орталар бактериялардың белгілі бір ферменттерінің,
микроорганизмдердің белгілі бір тобының мысалы, каталаза, оксидаза, протеаза, фосфотаза,
немесе түрінің өсуіне қажетті құрамы ерекше желатиназа және гемолитикалық ферменттердің бар-жоғын
қоректік орталарды атайды. анықтау үшін қажет.

Құрамы (г/л):
Арнайы пептон 2,50
Ет 2,50
Натрий хлориді 1,25
Глюкоза 2,50
рН ( 25°С) 7,3 ± 0,2 Плоскирев
ортасы
Гисс қоректік ортасы
Левин ортасы
Қоректік орталарды залалсыздандыру
• Микроорганизмдерді өсіруге арналған қоректік
орталарда басқа микроорганизмдердің тірі клеткалары
және олардың споралары мүлде болмауы керек.
• Бөгде микроорганизмдерді жою үшін арнайы
залалсыздандыру әдістерін қолданады. Бұл мақсатта,
көбінесе, жоғары температураның әсерін
пайдаланады.
• Температура микробтардың өсуіне лайықты
деңгейінен жоғарылаған сайын, оның әсері күшейе
түсетіндігі бұрыннан белгілі.
• Температураның әсерін микроорганизмдер
популяциясының белгілі бір бөлігін жою үшін қажетті
уақытпен сипаттайды.

Микроорганизмдерді дақылдандыру
Микроорганизмдерді дақылдандыру- микроорганизмдердің өсіп-
өнуіне, көбеюіне қолайлы жағдай жасау болып табылады.
Бактерияларды дақылдандыру шарттары:
• қоректік орта
• оптимальді температура
• аэробты және анаэробты жағдайлар
- дақылдандыру уақыты.
Дақылдандыру көріністері:
I. Сұйық ортада өсуі:
- табиғи тұнба түрінде (қауыз тәріздес, ұнтақ, мақта кесегі
түрінде);
-беткей үлбір түрінде (жіңішке, жұмсақ, қабыршақты-сүйелді,);
- диффузды бірқалыпты лайлану түрінде
II. Тығыз ортада өсуі - әртүрлі колония түзу (тығыз, шырышты,
қаймақ тәріздес), өлшемдері (нүктелі - 1 мм дейін, ұсақ – 1-2 мм,
орташа – 2-4 мм, ірі – 4 мм жоғары), түсі (сары, көк, қызыл, қара),
иісі, пішіндері (домалық, сопақша, бұтақша).
- S-типті – аналашеті тегіс, жұмсақ, жылтыр, томпақ;
- R-типті –шеті дұрыс емес, бұдырлау.
Анаэробтарды дақылдандыру тәсілдері:
• Жартылай сұйық ағар құйылған пробиркаға жоғарыдан түбіне дейін себу
әдісімен.
• Анаэростатта өсіру – саңылауы жоқ жабық ыдыстарда:
- механикалық әдіс бойынша ауаны, вакуумдық насос арқылы шығару;
- химиялық әдіс «пирогаллолмен», «ГазПак»;
- ауаның инертті газбен (азот) алмасуы немесе оттексіз газдың қоспасымен (N 2-
85%, CO2-10%,H2-5%).
• Биологиялық Фортнер әдісі – аэроб пен анаэробтарды бірге өсіру.
• Веньяль-Вейон әдісі – қантты агары бар пробиркаға пипеткамен балқытылған
агарға себу.
• Комбинациялық әдіс –оттегіні өзіне адсорбциялайтын және жұтатын ішкі
органдардың бөліктері бар ортаны қолдану.
Анаэробтарды ақылдандыруға
арналған қоректік орталар:
Китт-Тароцци

Вильсон-Блер

Стерильдікті бақылау ортасы

Блаурок
Анаэробтық жағдай жасау әдістері:
• Физикалық (ауаны механикалық жолмен жою)
• Химиялық (пирогаллол,тиогликольдық қышқыл, натрии
гидросульфат заттарымен оттегіні жұту)
• Биологиялық (Пастер әдісі-анаэробтар мен аэробтарды бірге
өсіру)
• Арнайы орталарды қолдану (Китт-Тароцци, Вильсон-Блер, СКС
және т.б)
Микроорганизмдерді дақылдандыруды
тәжірибеде қолдану:
• Жұқпалық ауруларға диагноз қою үшін
бактериологиялық (вирусологиялық) әдісті
қолдану,
• Биотехнологиялық жұмыстар атқару үшін.

Ұқсас жұмыстар

Үздіксіз культивирлеу

Вакцина. Вакцина алу биотехнологиясы

Микроорганизмдердің өсуі және дақылдау

Вирустық аурулардың спецификалық алдын алу.Вакцина дайындау принциптері

Анаэробты организмдер

Бактериялардың химиялық құрамы

Вирустарды дақылдандыру

Вирусологиялық зерттеу әдістері

Дақылдандыру мен репродукциясы

Жасушалардың культуралары

Пәндер