Өсімдік физиология - сының даму

Презентация қосу

Өсімдік
физиология-
сының даму
Орындағандар: тарихы
Шараман Жанель
Сағындық Сания
Қаржанбай Азиза
Өркен Айсулу
Өсімдіктер физиологиясы (гр. φύσις – табиғат және гр. λόγος –
ілім) – өсімдіктің өсуін, дамуын, көбеюін, тыныс алуын,
қоректенуін, қоршаған ортаның қолайсыз жағдайына бейімделуін
молекулалық, клеткалық, ұлпалық, мүше мен мүшеаралық және
біртұтас организмдік деңгейде зерттейтін ғылым; ботаника саласы.
Өсімдіктер физиологиясының міндеттері

Өсімдіктер тіршілігінің заңдылықтарын зерттеу .

Дақылдардың максималды өнімділігін алудың
теориялық негіздерін жасау.

Жасанды жағдайда фотосинтез процестерін жүргізуге
арналған қондырғыларды әзірлеу. п
1939ж.-Роберт Хилл
1887ж.-
Су фотолизі
1665ж.-Р.Гук жасуша С.Н.Виноградский
атмосфераға бөлініп
ұғымын енгізді. Хемосинтез
шығатындығын
құбылысын ашқан.
алғаш дәлелдеді.

1883ж.- 1945ж.-К.Портер
1831ж.-Р.Броун И.И.Мечников Эндоплазмалық
Ядроны ашты. Фагацитоз торды алғаш рет
құбылысын ашты. тапқан.

1838ж.-Т.Шван мен
1839ж.-Я.Пуркинье
М.Шлейден
жасушадағы
Өсімдіктер мен
протоплазманы
жануарларда ядро
ашты.
болады деді.
• 1937ж.- Өсімдіктер Физиологиясы саласындағы зерттеулер Қазақстанда ҚазҰУда
өсімдіктер физиологиясы кафедрасында зерттеле бастады.
• 1939ж.-КСРО ҒА-ның Қазақ бөлімшесінде өсімдіктер физиологиясы мен биохимиясы
бөлімі ашылған соң жүйелі түрде жүргізіле бастады.
• 1946 ж. Қазақстан ҒА-ның Ботаника институтының, кейіннен 1993ж. Өсімдіктер
физиологиясы, генетикасы және биоинженерия институтының құрамына кірді. Қазір
өсімдіктер физиологиясы саласындағы зерттеулермен осы институт ҚазҰУ, Қарағанды
мемлекеттік университеті, Қазақ ұлттық аграрлық университеті және т.б. жоғары оқу
орындарының арнайы кафедралары шұғылданады.
Өсімдіктер физиологиясы алдымен ботаниканың
ажырамас бөлігі ретінде дамыды. Оның тәуелсіз
ғылымға айналуы 1800 жылдан басталады, сол
кезде швейцариялық Аббот ж. Сенебье "Өсімдіктер
физиологиясы"деп аталатын өсімдік өмірі туралы
алғашқы кітабын жазды. Осыдан ғылымның өзі
пайда болды.

Өсімдіктердің өмірін зерттеу үшін алғашқы ғалымдар
әртүрлі жағдайларда бақылауларды қолданды.
Физиологтар ағзадағы процестерді сипаттап қана
қоймай, олардың механизмдері мен өзара
әрекеттесуін зерттеуі керек болғандықтан, тек
бақылау ғана емес, сонымен қатар әртүрлі
тәжірибелер жүргізу қажет.
Содан бері белгілі бір
Тәжірибені жүргізу үшін
өсімдіктер көбінесе
далада, сондай — ақ
жылыжайларда,
жылыжайларда,
вегетациялық үйлерде
Тәжірибелер табиғи өсіріледі, онда әртүрлі
немесе жасанды жағдайда жағдайлар жасалады:
жүргізілді және жүзеге температура, жарық және
асырылады. 1837 жылы т.б. осылайша,
француз Ж. Б. Буссенго әр эксперимент-бұл
түрлі заттар (топырақ, құм, процестерді бақылау
Өсімдіктер физиологиясы- су мәдениеті) қосылған
эксперименттік ғылым, жасанды түрде
құнарсыз топырақ, құм
эксперимент-оның негізгі немесе сумен толтырылған анықталған немесе
әдісі. ыдыстарда өсімдіктерді өзгертілген жағдайларда.
өсіру әдісін ойлап тапты.
Бұл әдіс вегетациялық
деп аталды.
Өсімдіктер Физиологиясы дамуына 18 ғ-дың аяғында
фотосинтез процесінің ашылуы (Джозеф Пристли,
Ж.Сенебье) негіз болды.
19 ғ-дың 2-жартысында өсімдіктердің минералды заттармен
қоректенуі (Юстус фон Либих), бұршақ тұқымдас өсімдіктердің
түйнек бактериялармен селбесе тіршілік етуінің нәтижесінде атмосф.
азоттың сіңірілуі (Жан Батист Буссенго, Герман Гельригель) ашылды
Үлес қосқандар
• Бұл ғылым саласының дамуына үлес қосқан
ғалымдар: Л.Добрунов, Т.Дарқанбаев, Ф.Полымбетова, І.Рақымбаев, т.б.
Каучукке бай көксағыз бен таусағыздың физиология ерекшеліктері
(Добрунов) зерттелді. Тың және тыңайған жерлерді игеру кезінде бидайдың
минералды қоректену ерекшеліктерін ескере отырып, фосформен қамтамасыз
етудің тиімді жолдары (Добрунов, Полымбетова, Л.Мамонов) ұсынылды.
Қант қызылшасының физиология ерекшеліктері зерттеліп, оның өнімі мен
қанттылығын арттыру жолдары анықталып, өндіріске (Полымбетова)
енгізілді. Жаздық, күздік бидайдың ыстыққа, қуаңшылық пен аязға төзімділігі
зерттеліп, оның жоғары өнім беретін сорттары (Полымбетова, Е.Богданова,
т.б.) шығарылды. Қапшағай су қоймасы аймағында күрішті тиімді өсірудің
жаңа технологиясы (Добрунов, Б.Сәрсенбаев, О.Таранов) жасалды.
Өсімдіктер физиологиясы өсімдіктердің тамақтануы туралы ғылым ретінде пайда болды. XIX
ғасырдағы оның дамуының негізгі кезеңдері. XVIII ғасырдың аяғында ашылған фотосинтезді
зерттеумен байланысты.

Д. Пристли және Я. Ингенгауз (ж. Сенебье, Н.Т. Сауссур, Ж. Б. Буссенго, Ю. Сакс, Д. Майр, А. С.
Фаминцын, К. А. Тимирязев); тамақтану органдары ретінде жапырақтар мен тамырлардың мағынасын
түсіндіру; минералдардың тіршілігін қамтамасыз ету қажеттілігін анықтау; өсімдіктердің минералды
қоректену теориясын дамыту (II. Т. Сауссур, Ж. Б. Буссенго, и. А. Кноп, Ю. Сакс, Ю. Либих)

өсімдіктерде жануарлардың тыныс алуына ұқсас тыныс алуды анықтау (Н. Т. Сауссур, Ж.Б. Буссенго, В.
и. палладия); су мен ерітінділердің түсуін, қозғалысын және шығарылуын зерттеудің басталуы (Т. Найт);
өсімдіктердің тітіркенуін, қозғалысын зерттеу (т. Найт, ч. Дарвин) және өсу (к). Сакс).
А. С. Фаминцын (1835-1918)

• А. С. Фаминцын-Санкт-Петербург
Өсімдіктер физиологиясы
мектебінің ұйымдастырушысы,
Ресей паук академиясының
Өсімдіктер физиологиясы бойынша
алғашқы академик.
К. А. Тимирязев (1843-1920)
Ол фотосинтетикалық процестер
энергияның сақталу және өзгеру
Заңына бағынатындығын дәлелдеді.
1870-1892 жылдары К. А. Тимирязев
— Петровск егіншілік және орман
академиясының профессоры
20 ғасырдағы өсімдіктер
физиологиясы шарықта
у шегі

Өсімдіктер
физиологияс
ы

Көптеген
салаларғ Зертханас
а бөліне ы дамыды
бастады
Өсімідіктердің сулы ортадан қүрлыққа шығуы
олардың қоректену мүшелерінің сыртқы ортамен
жанасатын беттік аудандарына тәуелді етті. Осыған
байланысты есімдіктердің сыртқы пішіндері
қүрделеніп, бөлшектеніп, торамдалып, ұдайы
үлғайыштык қасиет калыптасады.

Өсімдіктердің физиологиясының негізгі міндеті — есімдік
организмнің еміріндегі тіршілік әрекеттерінің ішкі тетіктерін
— механизмдерін, зандылықтарын, сыртқы орта
жағдайларына байланыстылығының негіздерің
ашып, оларды адам қоғамының иінилигіне байланысты
өзгертіп, иегудің өдістерін қалыптастыруға бағытталған.
Осы замандағы физиологиялық ғылыми зерттеулер
төмендегі бағыттарда жүргізіледі

Биохимиялық бағыт

Биофизикалық бағыт

Онтогенездік бағыт-

Эволюциялық бағыт бағыт-
Биофизикалық бағыт — клеткадағы
Биохимиялық бағыт- өсімдіктерде энергетикалық процестерді есімдік
фотосинтез, тыныс алу процестерінде электрофизиологиясының, су алмасудың,
пайда болатын әр түрлі органиқалық тамыр арқылы қоректенудің, фотосинтез
қосындылардың тіршіліктегі маңызын бен тыныс алудың физико-химиялық
зерттейді зандылықтарын зерттейді.

Онтогенездік бағыт- ішкі биохимиялық
және биофикалық процестерге тауеледі
өсімдіктердің дамуының жасына Эвөлюциялық немесе салыстырмалы
байланысты зандылықтарды, бағыт- белгілі түрдің, өкілдің
морфогенезді және өсімдіктің дамуын филогенздік, сыртқы ортанын белгілі
иегерудиң мүмкіндік жолдарын жағдайларында жеке өсімдік дамуының
зерттейді( фотопериодтық, өсімдіктерді ерекшеліктерің ашып, генотип
шынықтыру, жасанды жарықтаөсіру функциясы ретінде онтогенезді
т.б.ө. зерттейді.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:

Ұқсас жұмыстар

Өсімдіктер физиологиясы

Жасуша физиологиясы

Физиологиялық зерттеу тәсілдері

Қоздырғыш тіндердің физиологиялық қасиеттері

Өсімдіктердің биологиясы және биотехнологиясы институты

Анатомияның даму тарихы

Прокариотты және эукариотты жасушалардың жалпы морфологиясы

Өсімдіктің қоректенуі

Экология пәні және оның мазмұны

Атеросклероз сипаттамасы

Пәндер