Өсімдік физиология - сының даму

Өсімдік физиология- сының даму тарихы

Орындағандар:

Шараман Жанель

Сағындық Сания

Қаржанбай Азиза

Өркен Айсулу

Өсімдіктер физиологиясы (гр. φύσις - табиғат және гр. λόγος - ілім) - өсімдіктің өсуін, дамуын, көбеюін, тыныс алуын, қоректенуін, қоршаған ортаның қолайсыз жағдайына бейімделуін молекулалық, клеткалық, ұлпалық, мүше мен мүшеаралық және біртұтас организмдік деңгейде зерттейтін ғылым; ботаника саласы.

Өсімдіктер физиологиясының міндеттері

1937ж. - Өсімдіктер Физиологиясы саласындағы зерттеулер Қазақстанда ҚазҰУда өсімдіктер физиологиясы кафедрасында зерттеле бастады.

1939ж. -КСРО ҒА-ның Қазақ бөлімшесінде өсімдіктер физиологиясы мен биохимиясы бөлімі ашылған соң жүйелі түрде жүргізіле бастады.

1946 ж. Қазақстан ҒА-ның Ботаника институтының, кейіннен 1993ж. Өсімдіктер физиологиясы, генетикасы және биоинженерия институтының құрамына кірді. Қазір өсімдіктер физиологиясы саласындағы зерттеулермен осы институт ҚазҰУ, Қарағанды мемлекеттік университеті, Қазақ ұлттық аграрлық университеті және т. б. жоғары оқу орындарының арнайы кафедралары шұғылданады.

Өсімдіктер физиологиясы алдымен ботаниканың ажырамас бөлігі ретінде дамыды. Оның тәуелсіз ғылымға айналуы 1800 жылдан басталады, сол кезде швейцариялық Аббот ж. Сенебье "Өсімдіктер физиологиясы"деп аталатын өсімдік өмірі туралы алғашқы кітабын жазды. Осыдан ғылымның өзі пайда болды.

Өсімдіктердің өмірін зерттеу үшін алғашқы ғалымдар әртүрлі жағдайларда бақылауларды қолданды.

Физиологтар ағзадағы процестерді сипаттап қана қоймай, олардың механизмдері мен өзара әрекеттесуін зерттеуі керек болғандықтан, тек бақылау ғана емес, сонымен қатар әртүрлі тәжірибелер жүргізу қажет.

Өсімдіктер Физиологиясы дамуына 18 ғ-дың аяғында фотосинтез процесінің ашылуы (Джозеф Пристли, Ж. Сенебье) негіз болды.

19 ғ-дың 2-жартысында өсімдіктердің минералды заттармен қоректенуі (Юстус фон Либих), бұршақ тұқымдас өсімдіктердің түйнек бактериялармен селбесе тіршілік етуінің нәтижесінде атмосф. азоттың сіңірілуі (Жан Батист Буссенго, Герман Гельригель) ашылды

Үлес қосқандар

Бұл ғылым саласының дамуына үлес қосқан ғалымдар: Л. Добрунов, Т. Дарқанбаев, Ф. Полымбетова, І. Рақымбаев, т. б. Каучукке бай көксағыз бен таусағыздың физиология ерекшеліктері (Добрунов) зерттелді. Тың және тыңайған жерлерді игеру кезінде бидайдың минералды қоректену ерекшеліктерін ескере отырып, фосформен қамтамасыз етудің тиімді жолдары (Добрунов, Полымбетова, Л. Мамонов) ұсынылды. Қант қызылшасының физиология ерекшеліктері зерттеліп, оның өнімі мен қанттылығын арттыру жолдары анықталып, өндіріске (Полымбетова) енгізілді. Жаздық, күздік бидайдың ыстыққа, қуаңшылық пен аязға төзімділігі зерттеліп, оның жоғары өнім беретін сорттары (Полымбетова, Е. Богданова, т. б. ) шығарылды. Қапшағай су қоймасы аймағында күрішті тиімді өсірудің жаңа технологиясы (Добрунов, Б. Сәрсенбаев, О. Таранов) жасалды.

А. С. Фаминцын (1835-1918)

А. С. Фаминцын-Санкт-Петербург Өсімдіктер физиологиясы мектебінің ұйымдастырушысы, Ресей паук академиясының Өсімдіктер физиологиясы бойынша алғашқы академик.

К. А. Тимирязев (1843-1920)

Ол фотосинтетикалық процестер энергияның сақталу және өзгеру Заңына бағынатындығын дәлелдеді. 1870-1892 жылдары К. А. Тимирязев - Петровск егіншілік және орман академиясының профессоры

20 ғасырдағы өсімдіктер физиологиясы

Өсімідіктердің сулы ортадан қүрлыққа шығуы олардың қоректену мүшелерінің сыртқы ортамен жанасатын беттік аудандарына тәуелді етті. Осыған байланысты есімдіктердің сыртқы пішіндері қүрделеніп, бөлшектеніп, торамдалып, ұдайы үлғайыштык қасиет калыптасады.

Өсімдіктердің физиологиясының негізгі міндеті - есімдік организмнің еміріндегі тіршілік әрекеттерінің ішкі тетіктерін - механизмдерін, зандылықтарын, сыртқы орта жағдайларына байланыстылығының негіздерің ашып, оларды адам қоғамының иінилигіне байланысты өзгертіп, иегудің өдістерін қалыптастыруға бағытталған.