Тірі организмді классификациялау ерекшеліктері

Бактериялардың филогенетикалық жіктелуі

Бактериялардың филогенетикалық жіктелуі - бактериялардың әр түрлі топтарының арасындағы байланысты және олардың эволюциялық даму тарихын көрсететін прокариоттар жүйесін құру идеясына негізделген. Филогенетикалық жіктеудің ең қолайлы жүйесі - бұл РНҚ нуклеотидтер тізбегін салыстыруға және таксономияның кейбір генетикалық критерийлеріне сәйкестігіне негізделген жүйе, атап айтқанда, нуклеотидтер тізбегін анықтау (реттілік), ДНҚ -дағы GC жұптарының салыстырмалы мазмұны

Бактериялардың қазіргі таксономиясы басқа микроорганизмдердің жіктелуі сияқты проблемалармен сипатталады. Филогенетикалық жіктеу жүйесін құруда жеткен жетістіктерге қарамастан, фенотиптік классификация өзінің маңыздылығын сақтап қалды, бұл организмдерді сәйкестендіруге ыңғайлы. Қазіргі уақытта прокариоттардың егжей -тегжейлі эволюциялық жүйесі жоқ.

Филогенетикалық классификация жіктеу жүйесі 16S -рРНҚ -дағы нуклеотидтер тізбегін салыстыруға негізделген, прокариоттардың көп томдық энциклопедиясының негізін құрайды - Бергейдің детерминативті бактериология жөніндегі нұсқаулығы, оның бірінші томы 2001 ж.

Рибосомалық РНҚ -ның тек бір генінің нуклеотидтік тізбегін зерттеуге негізделген бұл филогенетикалық жүйе - көптеген организмдерге оларды анықтау үшін тапсырыс беруге арналған техникалық ыңғайлы және дамыған жүйелердің бірі ғана. Тек осы ерекшелікті ескере отырып, бактериялардың логикалық дұрыс таксономиясын құру мүмкін емес.

Бұл жұмыста барлық прокариоттар олардың 16S рРНҚ құрылымына байланысты 26 филогенетикалық «тармақтарға» (топтарға) бөлінеді. Соның ішінде 23 топты эубактериялар, ал үшеуін архейлер ұсынады. Бұл топтардың негізгі бөлігінде прокариоттардың таза дақылдар ретінде оқшауланбаған және егжей -тегжейлі зерттелмеген түрлері бар.

Эубактериялардың 23 тобының екеуі грамоң бактериялармен, қалған топтар грамтеріс бактериялармен ұсынылған.

Өсімдіктерді классификациялау ерекшеліктері

Орындаған: Пернебекқызы Жансая, Төленді Ляззат

Өсімдіктер систематикасы - осы кезде өскен және қазбадан табылған өсімдіктерді туыстық жақындығына қарай систематикалық топтарға бөлетін ботаника ғылымының бір саласы. Өсімдіктер систематикасысының алдына қоятын мақсатына сай флористикалық немесе классификациялық, систематикалық, филогенетикалық зерттеу салалары бар.

Классификациялық өсімдіктер систематикасы әр түрлі өсімдік организмдерін ұқсастық және ерекшеліктеріне қарай таксон деп аталатын топтарға жіктейді. Классификациялық зерттеулерінің негізіне «түр» таксоны алынады. Бір-бірімен туыстық тегі жақын түрлер туысқа, ал бұлар тұқымдасқа біріктіріледі. Бір-бірімен туыстығы жақын тұқымдастар қатар деп аталатын ірі топқа, ал қатарлар бұдан ірі топ - класс және бұның өзі бөлімге біріктіріледі. Өсімдіктер систематикасыжетік болуы үшін белгілі бір таксон ішіндегі топтты ұқсастығы мен айырмашылығына қарай 1-2 немесе бұдан да көп тармаққа топтап жіктеледі.

Қыналар бөлімі

Қыналар - өсімдіктердің ішіндегі ең көп тараған, күй талғамайтын, ерекше құрылысты организмдер тобы. Бұлар - балдырлар мен саңырауқұлақтардың селбесіп тіршілік етуінің нәтижесінде құралған морфологиялық, физиологиялық және экологиялық өз алдына жеке қасиеттері бар өсімдік.

Мүктәрізділер бөлімі

Псилофиттер бөлімі

Плаун тәрізділер бөлімі

Плаунтәріздестер - тең және әр түрлі споралы өсімдіктер. Тең споралы плаунтәріздестердің кең тараған өкілі - шоқпарбас плаун. Ол қарағайлы ормандарда жиі кездеседі. Төселіп өсетін сабақтан жоғары қарай - ұсақ жапырақтары бар өркендер, ал төмен қарай қосалқы тамырлар жетіледі. Күзге қарай жоғары бағытталып, тік өсетін өркендердің ұшында екіден (сиректеу 3-5-тен) спора түзетін масақтары дамиды. Плаун сабағының ішкі құрылысы өте қарапайым. Сабақтың сыртын жұқа өң жауып тұрады. Оның астында жақсы жетілген қабық қабатты болады. Қабықтың сыртқы қабатында тірек ұлпасы бар. Сабақтың ортаңғы бөлігін шеңберлі шоқ алып жатады.

Қырық буындылар немесе бунақтылар бөлімі

Қырықбуындар - егістік арамшөптері. Олар топырақты бүлінуден сақтайды. Қырықбуындардың бірқатар түрлері - улы өсімдіктер. Далалық қырықбуын - дәрілік өсімдік. Ол халық медицинасында ертеден қолданылып келеді. Дәрілік шикізат ретінде жасыл сабақтарын жинап, келтіреді. Дәрілік шикізаты қанайналымның әлсіздігінен болатын ісікке, несеп жүргізуге қолданылады. Сонымен бірге қырықбуынның споралар түзетін масақтары мен сабақтарын тамаққа пайдаланады.

Папоротник тәрiздiлер тең споралы және әр түрлi споралы өсiмдiктер. Қазақстанда кездесетiндерi көпжылдық шөптесiн өсiмдiктер. Олардың кең тараған өкiлдерiнiң бiрi еркек усасыр папоротнигi (щитовник мужской - Dryоpteris filix - mass) . Ол ылғалды көлеңкелi жерлерде, орман шетiнде және сайлар мен жыраларда өседi.

Жалаңаш тұқымдылар бөлімі

Ашық тұқымдылар, жалаңаш тұқымдылар (Cymospermae) - тұқымы мен тұқым бүрі жеміс жапырақшасының үстінде ашық жататын жоғары сатыдағы өсімдіктердің ежелгі тобы. Олар девон, тас көмір, пермь кезеңдерінде пайда болған. А. т-дың 600-дей түрі саговниктәрізділер Cycadophyta, гинкготәрізділер (qіnkgophyta), қылқан жапырақтылар (Conіferophyta) және Qnetophyta гнеттәрізділер немесе қабықты тұқымдылар (Qnetophуta) болып 4 топқа бірігеді.

Жабық тұқымдылар немесе гүлді өсімдіктер

Жабық тұқымды өсімдіктердің басты ерекшелігі - гүлінің, жемісінің болуы, гүлінде аналықтың болуы. Спорофиттегі споралар түрі өзгерген өркен - гүлдерде пайда болады. Микроспоралар тозаңқаптағы тозаң ұясында, ал мегаспоралар аналық түйініндегі тұқым бүрінде дамып жетіледі. споралар спорангий ішіндегі гаметофиттерде өсе бастайды. Аталық гаметофит-тозаң - екі клеткадан, ал аналық гаметофит-ұрық қалтасы - сегіз клеткадан тұрады.