Сөйлеу тілін тексерудің жалпы нұсқаулары

Дайындаған: Аман Н,

Бауржанова Э,

Жұмахан А.

Логопедия өзінің алғашқы қалыптасу кезінде жеке классификациясы болмаған және осы классификация жайында мәселе көтерілмеген де. Өйткені сол кезде логопедия еуропалық медицинаның тіл кемістіктерін зерттеуіндегі үлкен жетістіктерінің әсерінде болды және ХІХ ғасырдың аяғында ХХ ғасырдың басында солардың қалыптасқан классификациясына сүйенетін.

Алғашқы классификациялардың бірін Куссмауль (1877) құрастырған. Ол тіл кемістіктерінің түрлері жайында бұрыннан қалыптасқан көзқарастарға сындық талдау жасап тіл кемістіктері туралы түсініктерді жүйелеп, терминологиясын ретке келтірді. Бұл топтастыру кейіннен клиникалық деп аталды.

Адольф Куссмауль

(1822-1902)

Осы топтастыру ХХ ғасырдың басында көптеген шетелдік, рессейлік ғалымдардың жүргізген зерттеу жұмыстарының модификацияларының негізіне алынды:

Г. Гуцман

В. Олтушевский

С. М. Доброгаев

Э. Фрешеьс

-Р. Е. Левина

Қазіргі кезде логопедиялық бір-бірін толықтыратын тіл кемістіктерін топтастырудың 2 түрі:

Клиникалық-педагогикалық

Психологиялық-педагогикалық

Жалпы сөйлеу тілінің дамымауы - есту қабілеті мен ой-өрісі әдеттегідей дамыған балалардың мағыналық жеке қатысты сөйлеу тілі құрамының компоненттерінің бұзылуынан болатын әртүрлі күрделі тіл кемшіліктері. . Жалпы сөйлеу тілінің дамымауы алалия, афазия, ринолалия, дизартрия сияқты күрделі сөйлеу патологиялардың түрлерінде де байқалады

Сөйлеу тілін тексеру үш кезеңнен тұрады:

Бағдарлау

Логопед бұл кезеңде баланың құжаттарымен танысады, ата-анасымен әңгіме барысында анамнез жинақтайды.

Логопед баланың сөйлеу тілінің барлық компоненттерін тексеріп сөйлеу тілінің қорытындысын анықтайды.

Баланы оқу процесінде бақылау арқылы ақаулықтың байқалуын, өзгерістерін анықтайды. Тексерудің мазмұны және оны ұйымдастыру баланың сөйлеу деңгейіне байланысты болады

Тексерудің негізгі мақсаттары мен міндеттері

танымдық тұлғалық ерекшеліктерін анықтау

Ата -анамен, құжаттармен байланыс

іс-әрекетінің денгейін анықтап жас өлшеріне сәйкестендіру

байланыстырып сөйлеуін анықтау

тіл жүйесінің компоненттерін меңгеру денгейін анықтау

Шеткі сөйлеу аппаратының 3 бөлігі:

Демалу бөлігі

Дыбыс шығару бөлігі

Дыбысты құбылтып- өзгерту бөлігі

Бас сүйегінде орналасқан нервтер арқылы орталық сөйлеу аппаратынан перифериялық сөйлеу аппаратына импульстер тарайды. Нерв импульстері сөйлеу органдарының қозғалысын жүзеге асырады. Осы аталған күрделі жүйе сөйлеу механизмінің бір бөлігі болып табылады

Перифериялық сөйлеу аппараты үш бөлімнен тұрады:

Тыныс алу

Дауыс шығару

Артикулация

1. Тыныс алу бөліміне көкірек клеткасы, бронха және трахея жатады. Бұл бөлім сөйлеу актісі кезіндегі тыныс алуды, дем шығаруды реттейді. 2. Дауыс шығару бөлімі кеңірдек пен оның қатпарларынан тұрады.

Артикуляциялық бөлім тіл, ерін, жақ сүйектері, жұмсақ және қатты таңдай, альвеолдардан тұрады. Көрсетілген сөйлеу қызметін атқарушы органдардың бірлескен жұмысы сөйлеу органының физиологиясын құрайды.