Фоли қышқылы

Презентация қосу

Қан жүйесіне әсер ететін
препараттар
В12-тапшылықты анемия
Анемия
• Анемия – шеткі қанның бірлік көлемінде
• гемоглобин мен эритроциттердің төмендеуі
салдарынан туындайтын симптомдар
жиынтығы
Темір тапшылықты анемия
• Организмде темірдің төмендеуімен
сипатталатын патологиялық жағдай
• Себебі:
• Темірдің түсуіне кедергі жағдайлар:
• Қан кету,жүктілік,бойдың тез өсуі
• Организмге жеткіліксіз түсуі
• Сіңірілудің бұзылуы (аш ішектегі
қабынулық,атрофиялық процесстер)
Патогенезі
• Темір-гем құрамына кіретін
қосылыс,ол гемоглобин құрамында
оттегін байланыстыра
алады,миоглобин құрамында бұлшық
еттердің жиырылуын, тін
клеткаларында тотығу үрдістерін
қамтамасыз етеді
(цитохром,каталаза,пероксидаза)
• Темірдің қорда жиналуы:
• Ферритин және гемосидерин
• Темірдің тасымалдануы:
• Трансферрин
Трансферрин әсері
• Трансферрин жасушаның
трансферинді рецепторларымен
әсерлесіп, цитоплазмаға өтіп, қышқыл
ортада эндосом темірді бөліп
шығарады. Капсула трансфериннің
рецепторларын реттейді, ағазадағы
темірге байланысты.
Трансферрин әсері
• темір көп болып кеткенде трансферинді
рецепторлар синтезі төмендеп, ферритин
өнімдері үдейді. Трансферрин сүйек
кемігіне, ретикуло- эндотелииге, қаңқа
бұлшық еттеріне Ғе3+ таңдамалы түрде
жеткізеді.
Гемоглобинді анемиясынының ауырлық дәрежесі үшке бөлінеді:

• Жеңіл – 110-90г/л;
• Орташа – 90-70г/л;
• Ауыр – 70 г/л төмен.
• Темірдің сорылуы 12 елі ішекте және аш
ішектің жоғарғы бөлімінде сорылады.
Темір дәрілерімен емдеу.

• Темір жетіспеушілік анемиясы бар
науқастар темір дәрісімен емдейтін
патогенетикалық терапия жүргізілуі керек.
Медицина тәжірибесінде Ғе2+
металорганикалық ферроцендерін,
органикалық емес тұздарын, хелатты
байланыстар мен күрделі полинуклеарлы
Ғе3+ гидрооксидті комплекстерін
қолданады.
Темір препараттарын қабылдау тәртібі

• Дәрілері, капсулаларды шайнамай 1 сағат
тамақ алдында немесе 2 сағат тамақтан
кейін шайнамай жұтады. Оларды кальций
тұздарымен, фосфаттармен, сүтпен,
тетрациклинмен, шаймен, кофе, жұмыртқа,
бұршақты тағамдармен, фитинді
қышқылдармен беруге болмайды. Қан
кетулер тоқтамаса темірмен емдеу әсерін
әлсіретеді
Ішке қолданылатын дәрілер.Темір дәрілерінің
қысқа әсерлі сульфат (Ғе2+) тотығы
Дәрілер Шығарылу түрі Элемантарлы темір Құрамы
құралы
Актиферрин Капсулалар 34,5 мг серин
Сироп 34 мг 5 мл.де серин, глюкоза фруктоза
Тамшылар 0,8мг 1 мл-де серин, глюкоза фруктоза,
коли сорбат
Актиферрин- композитум Капсулалар 34,5 серин, фоли қышқылы,
цианкобаламин
Феньсольс Капсула 45 мг Аскорбин қышқылы және
тотемді рибофлавин, тиамин
мононитрат, пиридоксин
гидроксиді
Ферро- фольгамма Капсула 37 мг Аскорбин, фоли қышқылы,
цианкобаламин
Ферроплекс Драже 10 мг Аскорбин қышқылы
Темір дәрілерінің ұзақ әсерлі сульфат
(Ғе2+) тотығы
Гемофер- Драже 105 мг Аскорбин
пролонгатум қышқылы
Сорбифер дурулес Драже 100 мг

Тардиферон Таблетка 80 мг Мукопротеаза,
аскорбин қышқылы
Гино- тардиферон Таблетка 80 мг Мукопротеаза,
аскорбин қышқылы
Ферро- градумент Таблетка 105 мг Мукопротеаза,
аскорбин, фоли
қышқылы
Ферроград Таблетка 105 мг

Ферроград С Таблетка 105 мг Натрий аскорбат

Ферроград Фолик Таблетка 105 мг Фоли қышқылы
Темір дәрілерінің хлоридінің (Ғе2+)
тотығы
Дәрілер Шығарылу түрі Элемантарлы темір Құрамы
құралы
Гемофер Тамшы 44мг 1мл

Темір дәрілерінің глюконатының (Ғе2+) тотығы

макрофер Көпіршікті таблетка 75 мг Фоли қышқылы

Ферроглюконат Таблетка 36 мг
Темір дәрілерінің фумаратының (Ғе2+)
тотығы
Дәрілер Шығарылу түрі Элемантарлы темір Құрамы
құралы
Ферратат комп Капсула 50 мг Фоли қышқылы
Хеферол Капсула 100 мг
фералид Таблетка 12 мг Дихлороуиникотинамид,
темір
ферлатум Сұйықтық 40 мг 15 ml

Суспензия 40 мг Темір сукцинат протеин
Ионды емес темір дәрілерінің
гидроксиполимальтозды комплексінің тотығы
(Ғе2+)
Дәрілер Шығарылу түрі Элемантарлы темір Құрамы
құралы
Мальтофер Шайнайтын таблеткалар 100 мг

Сироп 50мг 5 ml

Мальтоферфол Шайнайтын дәрілер 10 мг Фоли қышқылы

Тотема Ампула 1 ml 5 мг Марганец,мыс, глюконат,
глюкоза
Феррум лек Шайнайтын дәрі 100 мг

Сироп 50мг 5 ml
Бұлшық етке енгізетін темір
дәрілерінің (Ғе 3+) тотығы
Дәрілер Шығарылу түрі Элемантарлы темір Құрамы
құралы
Жектофер (эктофер) Сұйықтық 1 ml 50 мг Темір сорбитолды комплекс
декстрин сұйықтығындағы
цитрат
Фарбитол Сұйықтық 1 ml 50 мг Темір сорбиталды комплекс

Феррум лек Сұйықтық 1 ml 50 мг Мальтозалы комплекс
Тамыр ішіне енгізуге арналған темір
дәрілерінің (Ғе 3+) тотығы
Дәрілер Шығарылу түрі Элемантарлы темір Құрамы
құралы
ферковен Сұйықтық 1 ml 20 мг Темір сахараты және
көмірсутегіндегі
сұйықтығындағы глюконат
кобальты
феррлецит Сұйықтық 5 ml 62,5 мг Натрий- темір глюконатты
комплекс
Феррум лек Сұйықтық 5 ml-100мг Темір сахараты
Темір дәрілерінің уытты әсерлері

• Темір дәрілерін ішке қабылдағанда
тәбеттің төмендеуі, іштің ауруы, жүрек
айну, құсу, шаншу, диарея немесе іш қату
жүреді. Ішек ішінде темір иондары кілегей
қабаттың белогын депатурлеп қабынуды
дамытады
• Темір тісті, үлкен дәретті, зәрді қара түске
бояйды. Мұнда темір сульфиді (ҒеS) күкірт
сутегімен реакцияға түседі.
Темір дәрілерінің уытты әсерлері

• Балаларда темір дәрісін көп мөлшерде ұзақ
ішкенде фосфордың ассимиляциясының
бұзылуынан рахитты шақырады. Екі
валентті темір үш валенттіге тотыққанда
еркін радикалдар түзеліп, олар липидтер
мембранасында асқын тотығуын
шақырады, жасуша белогының ДНҚ,РНҚ
модификацииялайды
Темір дәрілерінің уытты әсерлері

• Темір дәрілерін бұлшық етке енгізгенде
инфильтрат түзеліп, ауырсынады, кейде
қатерлі ісіктермен шаптың лимфа
депопатиясы болады. Темірді тамыр ішіне
енгізгенде тамырдың флебиті, бас ауру, бас
айналу, жүрек айну, құсу, ауызда темірдің
дәмінің келуі, тахикардия, лихорадка,
лимфаденопатия, бөрітпелер, артериалгия
болуы мүмкін.
Темір дәрілерінің уытты әсерлері

• Күрделі асқынуларға анафилактикалық
шоктар, тырысу синдромымен
энцефалопатия, гликолиз, гемохроматоз,
лейкоцитоз, бүйрек патолбиялары болуы
мүмкін
ҚАРСЫ КӨРСЕТІЛІМДЕРІ
• Темір дәрілері ағзада темір қалыпты
немесе шамадан көп болған гипохромды
анемияда,
• сүйек миындағы темірдің утилизациясы
бұзылғанда (гемахрамотоз, апластикалық,
• гемолитикалық анемияда) лейкозда
салуға болмайды.
•
ҚАРСЫ КӨРСЕТІЛІМДЕРІ
• Сонымен қатар темірді парентеральды жолмен
ауыр тәж тамырларының жетіспеушілігінде,
• артериалды гипертензияда,
• жедел гломерулонефритте,
• белсенді пиоленефритте,
• гепатитте, бүйрек, бауыр жетіспеушілігінде,
аллергиялық ауруларда тағайындауға
болмайды.
В12-тапшылықты анемия
• В12—нің гипо және авитаминозының ішкі
себебі әр түрлі патологиялық жағдайдағы ішкі
фактор мөлшерінің азаюы болады.
• Созылмалы ауыр гастриттегі, асқазанның
кілегей қабатының атрофиясында, полинозда,
мерезбен ауыратын науқастарда;
• Асқазан резекциясында және алынғандарда;
• Ішкі факторға аутоантидия өндірілгенде.
•
Авитаминоз
• Авитаминоз сол сияқты ішек ауруларында,
панкреатитте, жалпақ құрттармен
ауырғанда, соқыр ішек синдромында
(қарапайымдар мен патогенді бактериялар
витамин В12 үнемі қорек етеді) дамиды
Макроциторлы анемия
• Макроциторлы анемияны емдеуге витамин
В12 үлкен мөлшерде күнде немесе күнара 6-
12 ай бойы салынады. Неврологиялық
асқынуы бар науқастарға,
тромбоцитопенияда, лейкопенияда
эритроциторлы масса витамин В12, Фоли
қышқылы берілу керек.
Макроциторлы анемия
• Ем жақсы жүрсе, эритроцитті нормобластер 10-
20 күнде қалпына келсе, нерв жүйесінің
қызметі бірнеше айдан кейін қалпына келеді.
В12 терапиясының әсерсіз болуы ағзада Ғе
жетіспегенде,
• қабыну ауруларында,
• ісіктерде,
• гипотериозда,
• бүйрек жетіспеушілігінде болады.
Қолданылуы
• Витамин В12-ні геморрогиядан кейінгі
анемияда, опластикалық анемияда, диабетті
невритте, үш тармақты невритте,
радикулитте, параличте, психикалық
ауруларда, гепатит пен циррозда
тағайындалады. Кобомамид
миокардиодистрофия мен миокардит пен
миокардит комплексінде бірге береді
Жанама әсерлері
• Оксикобаламин антидот ретінде цианидпен
уланғанда, нитропурсид натримен уланғанда
тағайындалады. Витамин В12 науқастар жақсы
көтереді сирек эритроциттер, тромбоциттердің,
лейкоциттердің қанның ұюын, нервті
қозғыштықты, тахикардияны үдетіп, жүректің
ауырсынуын, аритмияны, аллергиялық
реакциялар шақырады. Оксикобаламин
цианкобаламинге қарағанда қанның ұюын аз
шақырады
Фоли қышқылы
• Орташа тәуліктік фоли қышқылының
қажеттілігі 50 мкг, жүктілікте (400-800мкг)
дейін жоғарылайды. Енгізу кезінде (300-600
мкг) жоғарылайды және гемолитикалық
анемияда, ауыр операциядан кейінгі
жағдайда фоли қышқылына деген
қажеттілік жоғарылайды.
Фоли қышқылы
• Фоли қышқылын бірінші жарты жылында
тәулігіне 40 мкг, екінші жарты жылдығында
120 мкг/тәу 2 ден 12 жаста –200мкг/тәу
қабылдау керек. Фоли қышқылы
өсімдіктердің жасыл жапырағында, жеміс-
жидектерде, дәнді- дақылдарда, ірімшікте,
бауырда кездеседі, ішек
микрофлораларымен синтезделеді
Жетіспеушілік себептері
• Фоли қышқылының жетіспеушілігі ішек
пен бауыр ауруларында, ішімдікті көп
қолданғанда, гемолитикалық анемияда
болады. Оның сорылуын оральды
концентративтер мен эпилепсияға қарсы
дәрілер азайтады. Фолатредуктазаның
ингибиторлары болып метотрексат пен
триметроприм болып табылады. Фоли
қышқылын плацента арқылы ұрыққа
белсенді тасымалданады. Сүтпен 50-60 мкг/
Жетіспеушілік себептері
• Фоли қышқылының авитаминозының
белгілеріне- макроциторлы анемия,
лейкопения, диарея, салмақтың азаюы жатады.
Неврологиялық бұзылыстарға
тітіркендіргішпен, ұйқышылдықпен, ақылдың
төмендеуімен көрінеді. Макроциторлы анемия
фоли қышқылын қабылдаған науқастарда 10-12
аптадан кейін пайда болады, бұл фолаттардың
ағзадағы қоры аз екенін көрсетеді.
Қолданылуы
• Медицинада фоли қышқылының
синтетикалық дәрісін ішке қолданылады.
Профилактика үшін дамымаған балаларға,
жүктілікте, емізулі және жасанды
тамақтанатын балаларға, парентеральды
тамақтануда, гемолитикалық және
постгеморрагиялық темір жетіспеушілік
анемияда, антибиотик қабылдағанда
қолданылады.
Қолданылуы
• Макроциторлы анемияда витамин В12 мен
фоли қышқылын бірге береді. Адекватты
емдеуде эритропоэз 48 сағаттан кейін
қалпына келсе, ретикулоциттер 3 күнде
қалпына келеді, диарея тоқтайды.

Ұқсас жұмыстар

Темір тапшылығы анемиясы

Дәрумендер жіктелуі

Ас бұршақ

ВИТАМИНДЕР ӨНДІРІСІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ

Анар шырыны

Еттің құрамы және қасиеті

Эдуард Мане шығармашылығы

Қарт адамдардың тамақтануы

Жануарлар ағзасының микрофлорасы

Жылқы етіне түсініктеме беру

Пәндер