Қант диабетімен ауыратын науқастардың негізгі проблемалары

Презентация қосу

Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы: Қант диабеті, диффузды токсикалық зоб,
Аддисон аурулары кезіндегі мамандандырылған
мейіргерлік көмек

Орындаған: Талбудинова А
Тобы:В-МІҚқБ-01-22(10 ай)
Қабылдаған: м. ғ. магистрі Л. Ж. Жақанша

Шымкент, 2023ж
I. Кіріспе
Негізгі бөлім
Қант диабетімен ауыратын науқастардың негізгі
проблемалары:
Мейіргерлік күтім
Пациентке инсулинлі шприц- қаламсапты қолдануды
Диффузды токсикалық зобтағы мейірбикелік көмек
Аддисон сырқаты
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
• Диабет (лат. diabetes mellitus) —
бұл қанда қант мөлшерінің көбейіп кетуінен пайда
болатын дерт. Бұл аурумен жас та, кемел жастағылар да,
кәрі де ауырады. Әсіресе жасөспірім кездегі диабет ауруы
өте қиын, мұндай жаста диабетпен ауырғандарға арнаулы
дәрі (инсулин) қолдану ұсынылады. Әйтсе де бұл ауру 40-
тан асқан, тамақты шектен тыс ішіп, толыса бастаған
адамдарға тән болып келеді. Қант диабеті - көмірсутек,
май, ақуыздың зат алмасуының созылмалы бұзылуы, яғни
қанға көп мөлшерде қант түйіршегінің бөлінуі болып
табылады.
Негізгі бөлім
• Қант диабетімен ауыратын науқастарға күтім
жасау кезінде жеткілікті физикалық
белсенділік, ағзада қабылданған көмірсулар
мен инсулин (немесе қантты түсіретін
таблеткалар) арасындағы тепе-теңдікті сақтау
қажет. Сіз көмірсулардың мөлшерін азайтып,
диеталық терапияны енгізу арқылы
калорияны тұтынуды жалпы бақылауды
жүзеге асыра аласыз, бірақ бұл қосымша әдіс.
Мақсаты
Мейіргерлік күтімнің мақсаты
науқастарға ауруына байланысты көмек
көрсету. Яғни палатадағы науқасқа жүріп
тұрып қозғалуға, тазалығына және де
дәрігер тағайындаған препараттарды
уақытылы қабылдауын қадағалауға көмек
қолын созады
Қант диабетімен ауыратын науқастардың
негізгі проблемалары:

• Шөлдеу
• Ауыздан ацетонның иісі.
• Жүрек айнуы, құсу
Мейіргерлік күтім
• 1 типті қант диабетімен ауыратын
науқастарды оңалту тәулік бойы
мейірбикелік күтімді, белгілі бір уақытта
қатаң дозада белгілі бір препараттарды
енгізуді қажет етеді. Көбінесе егде жастағы
адам күнделікті өзін - өзі күте алмайды
және барлық қажетті оңалту шараларын
жүргізе алмайды. Үйде жақын адамдар
емдеуді дұрыс жүргізбеуі мүмкін, бұл
асқынуларға әкеледі.
Қант диабеті
Диабет — бұл қанда қант мөлшерінің көбейіп кетуінен пайда
болатын дерт.

ҚАНТ ДИАБЕТІНІҢ ЕКІ ТҮРІ БАР:
Инсулинге тәуелді – ҚД 1 түрі, негізінен жас адамдарды
зақымдайды.Оның себебі, иммунитеттің төмендеуі немесе вирустық
жұқпалы аурудың салдарынан асқазан асты безі жасушаларының
өлімі. Ағза бұл жағдайда өздігінен инсулин түзуге қабілетсіз.
Инсулинге тәуелсіз – ҚД 2 түрі. Аурудың бұл түрінде инсулин
асқазан асты безімен керек деңгейде шығарылмай, асқындырып
шығарылады. Бірақ ағзадағы жасушалар оған сезімталдығын
жоғалтқандықтан, қабылдай алмайды. Диабеттің екінші түрі -
семіздікпен қиналатын, жасы 40-тан асқан адамдардың арасындағы
тұқымқуалаушы ауру.
Глюкометрді қолдану жиілігі біліңіз:
•Қант диабетінің бірінші типінде-күніне 2 рет;
•Қант диабетінің II типінде –күніне 2 рет;
Егер қандағы қант мөлшері қалпына келмей жатса күніне 8
тексеру жүргіху керек (тамаққа дейін,тамақтан 2 сағаттан
кейін,тамақтан 5 сағаттан соң, ашқарынға таңертең,
кешке, физикалық күш түскенде, ауырғанда).

Анализ нəтіжесінің дұрыс көрсетпеуінің себептері:
•қанды дұрыс мөлшерде алмау;
•Тест-жолақтарын дұрыс сақтамау(қараңғы құрғақ жерде
сақтау керек);
•Глюкометр таза сақтамау.

Глюкометр жұмысының дұрыстығын қалай тексереміз?
•Глюкометрмен тез арада 3 рет өлшеу керек;
•Глюкозаға клиникада анализ жасатыңыз жəне
глюкометрмен 3 рет өлшеңіз;
Диабет ауруында ең маңызды құрал глюкометр.
Глюкометр қандағы қант мөлшерін анықтауға мүмкіндік береді.
Глюкометрді қолдану ережесі:
1.Қолыңызды жылы сабынды сумен жуып,кептіріңіз;
2.Тексеруге құралдарды дайындаңыз (глюкометр,иучка-
скарификатор, тест-жолақтары, 70%спирт, мақта шариктері );
3.Тест-жолсғын глюктметрге қосыңыз;
4.Саусақ ұшын спиртті мақтамен өңбеңіз;
5.Саусақ ұшын ручка-скарификатормен тесіңіз;
6.Анализ нəтижесін күтіңіз (15 секундта экранда көрсетіледі);
7.Анализ нəтижесін күнделікке тіркеңіз.
Пациентке инсулинлі шприц-
қаламсапты қолдануды үйретеміз:
•Футлярды ашамыз,қаламсапты
аламыз,қақпағын ашамыз;
•Инесін саламыз;
•Инсулин араласуы үшін
қаламсапты жоғары – төмен
қозғаймыз;
•Инеде ауа қалмас үшін 2 БР
дозаға келтіріп жібереміз;
• Керекті дозаға келтіріп, иыққа
немесе іш аймағына (кіндік
айналасы), сан аймағына егеміз; Мән
береміз: егу барысында бас бармақ
және сұқ саусақ көмегімен иньекция
орнын қысамыз.
• Бас бармақ және сұқ саусақты
босатып 7- 10секунд күтеміз.
• Инені алып, қақпағын жауып
футлярға саламыз.
•Инъекциялар іштің оң және сол жағына, қолдың сыртқы
жағына шынтақтан жоғары, жамбастың сыртқы және ішкі
жағына енгізіледі.
•Емделмейтін жаралардың пайда болуын болдырмау үшін
инъекция орнын өзгерту керек.
• Инсулиннің қанға тез енуі үшін пациент енгізгеннен кейін
аздап қозғалуы керек.
Диабеттік табан
• Диабеттік аяқ — қантты диабеттің кеш асқынуы, шеткі жүйкелердің,
тамырлардың, тері мен жұмсақ тіндердің, сүйектер мен буындардың
өзгерістерімен қатар дамитын аяқ ұшының іріңді-некрозды үдерістері, ойық
жаралары және сүйек-буынның зақымдануы түріндегі патологиялық ахуал.
Гигиеналық шаралар.
Аяқтарды мұқият жуу мен кептіру – күн сайынғы міндетті рәсім.
Аяқтардағы сезімталдық бұзылған кезде шомылатын кездегі су
температурасын мұқият бақылау керек. Қыс айларында қатты мұздауға жол
беруге болмайды. Шұлықтар мен ұйықтарды алмастыру күніне екі рет
жүргізілуі тиіс. Қатты қысатын резеңкесіз, табиғи материалдардан жасалған
шұлықтарды сатып алған жақсы, шұлықты жамалғаннан кейін пайдалануға
болмайды.Табандардың сезімталдығы төмендегендіктен, диабеттен зардап
шегетін адамдарға жағажайда, орманда және тіпті үйде де жалаң аяқ жүру
ұсынылмайды, өйткені табанда пайда болған жарақатты байқамай қалуға
болады.
Диффузды токсикалық зобтағы мейірбикелік көмек.
Диффузды уытты зоб (Базедов ауруы, тиреотоксикоз) - қалқанша безінің
гормондарының секрециясының жоғарылауымен сипатталатын ауру.
Аурудың этиологиясында тұқым қуалайтын бейімділік маңызды.
Аурудың пайда болуында да маңызды: психотробумалар, инфекциялар
(тамақ ауруы, тұмау, ревматизм). күн радиациясы, жүктілік және босану,
орталық жүйке жүйесінің (ОЖЖ) органикалық зақымдануы, басқа
эндокриндік бездердің аурулары.
Диффузды уытты зобтағы мейірбикелік процесс:
Науқастың проблемалары:
А. бар (нақты):
-ашуланшақтық;
-- жылау:
-- реніш:
-- жүрек соғысы, жүрек аймағындағы үзілістер:
-- ентігу; көздің ауыруы;
-- дене салмағының төмендеуі:
-- терлеудің жоғарылауы;
-- аяқ-қолдың дірілдеуі;
-- әлсіздік, тез шаршау;
-- ұйқының бұзылуы;
-- жылуға төзімділік нашар.
-Б. Потенциалдар:
-- "тиреотоксикалық дағдарыстың" даму қаупі;
-- қан айналымы жеткіліксіздігі құбылыстарымен "тиреотоксикалық жүрек";
-- хирургиялық емдеу немесе радиоактивті йодпен емдеу мүмкіндігінен
қорқу.
Мейірбикелік іс-шаралар, соның ішінде науқастың отбасымен жұмыс:
1.Науқасқа физикалық және психикалық тыныштықты қамтамасыз етіңіз
(оны бөлек бөлмеге орналастырған жөн).
2. Тітіркендіргіш факторларды жою-жарқын жарық, шу және т. б.
3. Науқаспен қарым-қатынас кезінде деонтологиялық принциптерді сақтау.
4. Аурудың мәні және оның себептері туралы әңгімелесу.
5. Құрамында ақуыз мен дәрумендер көп, кофе, күшті шай шектеулі толық
тамақтануды ұсыныңыз. шоколад, алкоголь.
6. Жеңіл және кеңірек киім киюді ұсыныңыз.
7. Палатаның тұрақты желдетілуін қамтамасыз етіңіз.
8. Дәрігер тағайындаған дәрілік препараттар (дозасы, қабылдау
ерекшеліктері, жанама әсерлері, төзімділігі) туралы хабардар ету.
9. Бақылау:- режим мен диетаны сақтау;- дене салмағы;- жүрек соғу жиілігі
мен ритағы;- қан қысымы;- дене температурасы;- терінің жағдайы;- дәрігер
тағайындаған дәрілік препараттарды қабылдау.
10. Пациенттің қосымша зерттеу әдістеріне дайындалуын қамтамасыз ету
биохимиялық қан анализі, қалқанша безінің радиоактивті йодты жинақтау
сынағы, сцинтиграфия. УДЗ.
11. Науқастың мінез-құлқындағы өзгерістердің себептерін түсіндіре отырып,
пациенттің туыстарымен әңгімелесу, оларды тыныштандыру, пациентпен
мұқият және төзімді болуды ұсыну.
Аддисон сырқаты – пайда болу үшін
бүйрек үсті безінің 9/10 бөлігі істен шығуы керек.
Бүйрек үсті безінің зақымдануы көбіне
туберкулезге байланысты .Сонымен қатар ісік
метастаздары ,амилоидоз,әр түрлі жарақат,
және тыртықтар,қан тамырларының
тромбозына байланысты некроз немесе бездің
жетіспеушілігі дамуы да Аддисон ауруына алып
келеді.
Гигиеналық душты қабылдау
Науқасты баспалдақпен тасымалдау
Дәрменсіз емделушіні жуындыру
Науқастың төсек-орнын ауыстыру
Науқастың тері күтімі және денесін ылғалдап сүрту
Көзді жуу
Мұрын қуысын күту
Қорытынды
Жасы ұлғайған адамдар диабеттің 2-ші түрімен ауруға
бейім келеді. Экология, қатты күйзеліс (стресс), нашар тамақтану
диабеттің 2-ші түрін қоздырушы факторлар ғана. Осы адамдар еш
жері ауырмаса да жылына бір рет қандағы глюкозаның мөлшерін
тексертіп тұруы тиіс. Әр адамның денсаулығы өз қолында. Қант
диабетімен ауыратын науқастарға күтімнің ерекшелігі қандағы
қант мөлшерін тұрақты ұстап тұру және де гигиеналық
талаптардың дұрыс орындалуын қадағалау. Инсулинді дұрыс
пайдалана білуді науқасқа түсіндірме жұмыстарын жүргізу арқылы
үй жағдайында қолдануды үйрету.
Науқастарға көмектесу арқылы қалыпты өмірге бейімділігін
арттырамыз. Науқастың көңіл күйін қалыпқа түсіру, палаталық
күтімді қамтамасыз ету мейірбике жауапкершілігіне жүктеледі,
және де дәрігер тағайындаған препараттарды уақытылы қолдану
арқылы емнің нәтижелі болғанына көз жеткізу.
Пайдаланылған әдебиеттер
• Қаныбеков, А. Емшара және таңу бөлмелерінің мейірбикелерінің іс -
әрекеттері: оқулық / А. Қаныбеков, А. Қаныбекова. - Алматы : Эверо,
2017. - 200 бет. с.
• Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің
алгоритмдері: оқу құралы = Алгоритмы сестринских манипуляций :
учебное пособие/- М. : "Литтерра", 2016. - 248 бет с.
• Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру мед.
колледждер мен училищелерге арналған оқу құралы / Н. Ю. Корягина
[ж. б.]; ред. басқ. З. Е. Сопина; жауапты ред. С. Қ. Мұратбекова; қаз
тіліне ауд. А. Р. Құспанова, Б. Т. Алпыспаева ; РФ білім және ғыл.
министрлігі. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015. - 432 бет
• Паллиативтік көмек: оқу - әдістемелік құрал / А. А. Сейдахметова
[т/б.]. - Шымкент : ОҚМФА, 2016. - 101 бет.
• Нурманова, М. Ш. Сборник стандартов сестринских технологий по
дисциплине "Основы сестринского дела" - Қарағанды : ЖК "Ақнұр",
2013

Ұқсас жұмыстар

Қант диабетімен ауыратындарды өкпе туберкулезіне күдіктену

Қант диабеті бар пациенттерді АББ бойынша бақылау

Қант диабеті бар науқастарға мейірбикелік күтімнің ерекшеліктері

ДИАБЕТ ИНСУЛИННІҢ АСҚАЗАН АСТЫ БЕЗІНЕН ЖЕТКІЛІКТІ МӨЛШЕРДЕ

Мультифакторлы немесе полигенді аурулар. Кездесу жиілігі,статистика

Қант диабеті бар пациенттерге мейіргерлік күтімді ұйымдастыру

Медициналық генетика және кейбір тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу мен емдеу

Оксоқышқылдардың құрылысы

Пульмонология бөлімшесінің мейіргерінің міндеттері

ТАРИХЫ СУСЫННЫҢ ҚҰРАМЫ

Пәндер