Дәлелді медицинадағы зерттеулер

Презентация қосу

Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы: Дәлелді медицинадағы
зерттеулер

Орындаған: Нарымбаева Ж
Тобы:В-МІҚқБ-01-22(10 ай)
Қабылдаған: м. ғ. магистрі Л. Ж. Жақанша

Шымкент, 2022ж
Жоспар

• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Ғылыми түсінудің методологиясы, әдістемесі
• Дәлелді медицинаның терминдері
• Клиникалық зерттеулердің жіктелісі
• Дәлелді медицинадағы әртүрлі зерттеу әдістерінің артықшылықтары
мен кемшіліктері.
• Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
• Ғылыми түсінудің методологиясы, әдістемесі
• Эмпириялық жол – білімді сынақ немесе
бақылау жүргізу жолымен алады

• Теориялық жол – білімді логикалық ойлау
жолымен алады

• Теория тәжірибемен дәлелденуі керек
• J.M.Last 1995ж. анықтамасы бойынша денсаулықты
нығайтып, қайта қалпына келтіру іс-шараларын
ұйымдастыру үшін популяцияда немесе мақсатты
топтарда аурулар мен факторларды таратып, аурудың
дамуын тежеп, денсаулықты қайта қалпына келтіру
мүмкіншілігін зерттейтін саланың бірі бұл
эпидемиология деген еді.
• Санитарлық статистика – бұл адам
ауруының негізгі себебі анық
болмағанда, оны миазм
теориясымен байланыстырған: су,
ауа және жердің залалды
эманациясынан улану.
• Микробиология дамуымен қатар
инфекциялық аурулардың эпидемиология
кезеңіде дамыды.
• ХХ-шы ғасырдың ортасында эпидемиология
енді барлық аурулардың дамуын және
себептерін зерттей бастады. Бұл даму «қара
жәшік» теориясы болып аталды, яғни ішкі
әсері бар «кіріс» деп қаралса, ал аурудың
дамуын «шығыс» деп қараған, бірақ іште
болып жатқан объектінің барысы бізге
беймәлім.
Клиникалық эпидемиология термині
эпидемиолог Арчи Кокран есімімен
байланысты, ол клиниканы үйренуде
эпидемиологиялық әдістерді және
медицина тәжірибесінде емге
араласу бағасының тиімділігін
қолданған.
Клиникалық эпидемиология
клиникаға тән сұрақтар қойып,
сенімді факторларға негізделіп
клиникалық шешім қабылдайды.
Клиникалық эпидемиология

• ДМ эпидемиологияда қолданалытын
зерттеулер жұргізу тәсілдеріне
негізделген.
• Қазіргі эпидемиологияның жана
түсінігі “клиникалық эпидемиология”
терминімен белгіленеді.
• Бұл термин екі “туыстас” пайда болған
“клиникалық медицина” және “
эпидемиология”
Клиникалық эпидемиология

• “Клиникалық” сұрақтарға жауап беруге
бағытталған.
• “Эпидемиологиялық” себебі оның көптеген
тәсілдере эпидемиологтармен жасалған.
• “Клиникалық эпидемиологияның мақсаты ”
әділ қорытынды жасауға мұнкіндік беретін
клиникалық бақылаулардың тәсілдерін жасау
мен қолдану.
Клиникалық эпидемиология

• Эпидемиологияда негізделген тәсіл-
салыстыру.
• Ол мүмкіндіктер қатынасы,
зертелердін жағдайлар дамуының
ықтималдықтарының қатынысы
сияқты өлшемдерді математикалық
жолымен есептеулер арқылы
жүргізіледі.
Эпидемиологияда негізделген тәсіл

• Тестелеу
• Экспериментальды тәсіл
Арнаулы зерттеулер; сұхбат алу,
сауалнама жүргізу
Клиникалық эпидемиология,
принципы
• КЭ-нің негізгі принципі – бұл зерттеуде
белгілі бір клиникалық нәтижені бағалау.
- КЭ клиникалық құбылысты зерттеу ұшін
сандық тәсіл қолданылады.
- Зерттеуді жүргізу үшін белгілі бір ерекшілігі
бар популяцияны тандау.
• Жүйелі қате
• Кездейсоқ қате.
• Зерттеудің нақтылығы мен дұрыстығын
анықтаудың.
• Зерттеудің қорытындасын жалпылау,
Клиникалық эпидемиология,
принципы
• КЭ-нің негізгі принципі – бұл зерттеуде
белгілі бір клиникалық нәтижені бағалау.
Клиникалық нәтиже төмендегідей болады:
өлім (Death), ауру (Disease), дискомфорт
(Discomfort), инвалидизация (Disability),
қанағаттанбағандық (Dissatisfaction) –
(ағылшын тілінде – 5 D).
Клиникалық эпидемиология,
принципы
• Клиникалық нәтиже жанама (суррогаттық) және
тікелей болып бөлінеді.

Тікелей критерийге мыналар жатады: сауығу,
өлім-жітімнің азаюы және асқынуы, ауруханада
емделу мерзімінің қысқаруы, өмір сүру сапасының
жақсаруы, асқынудың алдын алу.
Клиникалық эпидемиология,
принципы
• Жанамаға қандай да бір зерттелген
көрсеткіштердің оң нәтиже беруі жатады
(мысалы, төмендеген артериялық
қысымның жоғарылауы,), қандағы
биологиялық субстанцияның деңгейі
қалыпты жағдайда болуы, ферменттердің
белсенділігінің және т.б.).

• Суррогатты соңғы нүкте клиникалық
тиімділіктің немесе терапиялық іс-шара
зияндылығының тура көрсеткіші
болмайды, бірақ сирек кездесетін және
соң болатын нәтижені болжауы мүмкін.
Клиникалық эпидемиология, принципы
• КЭ клиникалық құбылысты зерттеу ұшін
сандық тәсіл қолданылады. Сандық тәсіл
қателерді бағалауға, клиникалық нәтіжені
цифрлық эквивалентте беруге негізделген.

• Жүйелі қате – қорытындының шынайы
мағынасынан жүйелі турде ауыткуы:
- іріктеуге байланысты жүйелі қате.
- өлшеуге байланысты жүйеле қате.
- әсер ететән факторларға байланысты
жүйелі қате
Клиникалық эпидемиология, принципы

• Кездейсоқ қате. Популяцияны іріктеу
кезінде корытындының ауткуын
кездейсоқ вариация, клиникалык
бақылаудың ке келген сатысында
кездеседі.
Клиникалық эпидемиология,
принципы
• Зерттеудің нақтылығы мен дұрыстығын
анықтаудың.

3 «неғізі» «үш киті»
- жасырын рандомизация
- жеткілікті іріктеу
- жасырын үш жақты зерттеу
Клиникалық эпидемиология,
принципы
• Зерттеудің қорытындасын жалпылау,
жиынтақтау – сырткы сипаттама, басқа
топталыпға зерттеудің нәтижесін колдану.
• КЭ КЕЛЕСІ ПРИНЦИП- ЗЕРТТЕУДІ ЖҮРГІЗУ
ҮШІН БЕЛГІЛІ БІР ЕРЕКШІЛІГІБАР
ПОПУЛЯЦИЯНЫ ТАНДАУ.
Популяция – дегенңміз белгілі бір географиялық
аймақта тұратын адамбар тобы немесе белгілі
бір ортақ топтастырылғандар
• Ғылыми зерттеуге алудың критерийлері -
зерттеушіні қызықтыратын топта ең маңызды,
ең басты факторлардың және сипаттамалардың
болуы.

• Ғылыми зерттеуден шығарудың критерийлері -
зерттеудің бағасына әсер ететін барлық
факторлар мен сипаттамаларды жою
Қорытынды
• Не себепті клиникалық эпидемиология тақырыбында
алып таңдалды деген сұрақтар туындайды.ХХ-шы
ғасырдың ортасында эпидемиология енді барлық
аурулардың дамуын және себептерін зерттей бастады.
Бұл даму «қара жәшік» теориясы болып аталды, яғни
ішкі әсері бар «кіріс» деп қаралса, ал аурудың
дамуын «шығыс» деп қараған, бірақ іште болып
жатқан объектінің барысы бізге беймәлім.
• Санитарлық статистика – бұл адам ауруының негізгі
себебі анық болмағанда, оны миазм теориясымен
байланыстырған: су, ауа және жердің залалды
эманациясынан улану.
Әдебиеттер
•Основы доказательной медицины : учеб. пособие: пер. с англ / Т. Гринхальх. -
Электрон.текстовые дан. ( 3,41 Мб). - М. : ГЭОТАР-МЕДиа, 2006. . эл. опт.диск
(CD-ROM). - Режим доступа: http://depositfiles.com
•ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНАДАҒЫ СҰРАҚТАР МЕН ЖАУАПТАРДербісалина Г.А.,
Махаметова М.Г., Ахметова Д.Н., Бекбергенова Ж.Б. ,2020.
•ДӘЛЕЛДІ МЕЙІРГЕР ІСІ НЕГІЗДЕРІБекбергенова Ж.Б., Дербісалина Г.А.,
Үмбетжанова А.Е., Жүнісова.,2019.
•ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА НЕГІЗДЕРІСәрсенбаева Г.Ж. , 2019.
•ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА НЕГІЗДЕРІ БОЙЫНША АҚПАРАТТЫ-
ДИДАКТИКАЛЫҚ ЖИНАҚКалиева Ш.С., Сагадатова Т.К. , 2019.
•ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА НЕГІЗДЕРІДербісалина Г.Ә. , 2019
•ДОКАЗАТЕЛЬНАЯ МЕДИЦИНА В ВОПРОСАХ И ОТВЕТАХДербисалина
Г.А., Ахметова Д.Н., Бекбергенова Ж.Б., Тулешова Г.Т. ,2020.
•ОСНОВЫ ДОКАЗАТЕЛЬНОЙ СЕСТРИНСКОЙ ПРАКТИКИБекбергенова Ж.Б.,
Дербисалина Г.А., Умбетжанова А.Е., Жунусова.,2019.
•Дәлелді медицина негіздері : Оқу құралы. . - Қарағанды: АҚНҰР,
2019.Сәрсенбаева, Г.Ж.
Гринхальх, Т.Основы доказательной медицины. - 4-е изд., перераб. и доп. -
Москва: ГЭОТАР-Медиа, 2019.

Ұқсас жұмыстар

Клиникалық зерттеулердің жіктелісі

Алтын стандарт және клиникалық сынақтардың ақпараттылығы

Дәлелді медицинаның артықшылықтары

Мейіргер ісіндегі клиникалық ойлау негіздері

ҚР және ТМД елдеріндегі дәлелді медицина орталықтары

Қолданбалы зерттеулер

Клиникалық зерттеулер

Аралық талдау

Медицинадағы бағдарламалау технологиясы

Сапалық клиникалық зерттеулерге арналған мақалалар

Пәндер