Сандық зерттеулер

Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы: «Сандық зерттеу» ұғымы. Мәліметтерді жинау мен талдау техникасы

Орындаған: Нарымбаева Ж

Тобы:В-МІҚқБ-01-22(10 ай)

Қабылдаған: м. ғ. магистрі Л. Ж. Жақанша

Шымкент, 2022ж

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

Сапалық әдістердің сандық әдістерден негізгі айырмашылықтары

Әдісті анықтау

Бақылау түрлері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Сандық зерттеулер

Атауынан көрініп тұрғандай, бұл зерттеу түрі әлеуметтік мінез -құлықты есептеуге негізделген әдістер арқылы зерттеуге қатысты. Сандық зерттеулердегі құралдар математикалық сипатта, ал өлшемдер кез келген сандық зерттеулердің негізін құрайды.

Бұл өлшемдер кейіннен сандық талдауға болатын деректерді бақылау мен тіркеуге негіз болады. Субъективті болудың орнына, сандық зерттеулер көп немесе аз объективті емес мәліметтер береді және қарапайым адамдар үшін түсінікті пайыздар немесе статистика сияқты сандық түрде көрсетілуі мүмкін. Зерттеуші нәтижелерді халықтың үлкен тобы туралы жалпылау үшін пайдаланады.

Негізгі бөлім

зерттеудің сандық және сапалық әдістерінің сипаттамасы

Сандық зерттеулер:адамдардың мінез-құлқының объективті, сандық өлшенетін сипаттамаларын зерттеуге арналған; негізінен сипаттамалық болып табылады; ақпаратты өңдеу табиғаты бойынша сандық реттелген процедуралар арқылы жүзеге асырылады; іріктемеге Ықтималдық теориясы мен математикалық статистикаға негізделген қатаң талаптар қойылады.

Сапалы зерттеулер:арнайы терең ақпарат арқылы алуға арналған; адамдардың мінез-құлқының себептері, көзқарастары туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді; алынған ақпараттың дұрыстығын іріктеуге және математикалық растауға қатаң талаптар қолданылмайды.

Сапалық әдістердің сандық әдістерден негізгі айырмашылықтары

Салыстыру негіздері

Сандық әдістер

Сапалы әдістер

Қолдану мақсаты

Зерттелетін құбылыстың себептерін түсіндіріңіз

Зерттелетін құбылысты түсіну

Зерттеу міндеттері

құбылыстың параметрлерін өлшеңіз;

жеке параметрлер арасында байланыс орнатыңыз

-құбылыстың жалпы көрінісін анықтаңыз;

- оны түсіндіру

Зерттеушінің ұстанымы

"сырттан" бақылаушы

«жанашыр " қатысушы

Зерттеушілердің назарында

Әлеуметтік құрылымдар мен институттар;

объективті факторлар;

жалпы әлеуметтік процестер

адам; субъективті факторлар; ерекше, жеке процестер

Зерттеу процедуралары

Стандартталған; олардың қайталануы күтілуде

Аз стандартталған; сирек қайталанады

Талдау бірліктері

фактілер, оқиғалар, мәлімдемелер, мінез-құлық актілері

жеке тұлға үшін фактілердің субъективті мағыналары

Талдау логикасы

дедуктивті: ұғымдарды операциялық ету арқылы абстракциядан фактілерге дейін

индуктивті: фактілерден тұжырымдамаларға дейін

Талдаудың негізгі әдістері

істерді сәйкестендіру жолымен жіктеу; статистикалық тәсілдермен; жүйелеу

жағдайларды оларды анықтамай сипаттау; анықталған бағаларды жалпылау арқылы; қиял

Бұл зерттеулер келесі түрде ұсынылады:

Статистикалық үлестірулер, шкалалық көрсеткіштер, индекстер және т. б

Пікірлер, құжаттар, топтық пікірталастардың зияткерлік өнімдері және т. б.

Әдісті анықтау

Ақпаратты жинау әдісі ретінде бақылау сандық және сапалық әдістер арасындағы шекаралық позицияны алады. Бақылаудың көптеген түрлерін психологтар жасайды.

Бақылау-зерттеушінің сезім мүшелері анықтай алатын белгілі бір процестерді, әрекеттерді, адамдардың әрекеттерін, оқиғаларды пассивті тіркеу арқылы бастапқы ақпаратты жинау әдісі.

Бақылау түрлері

Бақылаудың бірнеше формалары бар, оларды келесі белгілер бойынша жіктеуге болады.

қоршаған ортаның сипаты бойынша:

· далалық бақылау, нақты өмірлік жағдайда;

* зертханалық бақылау;

* зертханалық-далалық.

II. Зерттелетін процестегі зерттеушінің орны бойынша:

зерттеушінің тікелей қатысуымен бақылау.

· байқауды бақылаушы тараптан жүзеге асырады

III. Бақылау объектісін қабылдау тәсілі бойынша:

а) бақыланатын оқиғаларды тікелей бақылаушы тіркейтін жеке бақылау;

б) бақыланатын оқиғалар аспаптардың көмегімен тіркелген кезде жеке емес бақылау.

Бақылау: оң және теріс жақтары

Бақылау сауалнамаға қарағанда әлдеқайда аз қолданылады, бірақ оның сауалнамаға қарағанда бірқатар артықшылықтары бар:объектінің ынтымақтастыққа деген тілектерінен Тәуелсіздік;

жоғары объективтілік қамтамасыз етіледі;

бейсаналық мінез-құлықты бағалау мүмкіндігі (сөрелердегі өнімді таңдау) ; қоршаған ортаны есепке алу мүмкіндігі (әсіресе құрылғылар пайдаланылса) . Бірақ бақылау, кез-келген әдіс сияқты, кемшіліктерсіз емес: көбінесе олар барлық сапалы зерттеулерге тән. Тікелей бақылау процесінде әдетте белгілі бір жағдайларда шағын топ зерттеледі және алынған мәліметтердің репрезентативтілігі туралы сұрақ туындайды. Бақылау өте көп уақытты қажет ететін әдіс болуы мүмкін.

Бақылау нәтижелерін рәсімдеу көбінесе бақылаудың өзінен екі есе көп уақытты алады. Іріктеменің өкілдігін қамтамасыз ету қиын (бақылау процесінде тек есептегішке келгендер ғана тіркеледі) . Қиындықтар мен субъективті сипат бар. Бақылаушының жеке басы нәтижелерге әсер етуі мүмкін.

Сандық зерттеулер әдетте салыстырмалы түрде үлкен көлемде жұмыс істейді. Осыған байланысты, статистикалық талдау, регрессиялар немесе тіпті үлкен деректер беру әдістері сияқты әдістерді қолдану арқылы сенімді қорытынды жасау және зерттелген айнымалылар арасындағы

Сауалнамалар - сандық зерттеулер жүргізуге болатын ең негізгі құралдар. Оның негізгі мақсаты - белгілі бір санда статистикалық деңгейде ең көп таралған жауаптар болып табылатын түсіну мақсатында қатысушылардың азды-көпті санына сұрақтар қою.

Сапалық және сандық зерттеулердің айырмашылықтары

Зерттеулердің сапалық және сандық айырмашылықтары зерттеудің мақсаттары мен қолданылуынан бастап олардың психометриялық қасиеттеріне дейін әр түрлі жолмен жүреді. Олардың әрқайсысы өз кезегінде, оны белгілі бір жағдайларда неғұрлым қолайлы ететін артықшылықтар мен кемшіліктер.

Сандық аспектілерге назар аудара отырып, сандық әдістер шындықтың көптеген нақты аспектілерін нақты және бақыланатын түрде өлшеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар бұл мүмкіндік береді деректерді пайдаланып статистикалық талдаулар жүргізубұл өз кезегінде әр түрлі мәліметтер жиынтығын салыстыруға және нәтижелерді жалпылауға мүмкіндік береді.

Керісінше, сапалы зерттеулерде негізінен тілдік деректер, атап айтқанда баяндау регистрлері қолданылады. Талдау әдістері әлдеқайда натуралистік сипатқа ие және тек жеке емес, контекст пен зерттелетін құбылысты құрайтын элементтер арасындағы қатынастарға үлкен мән беріледі.

Сапалық және сандық зерттеулер

• Зерттеудің дизайны алдын ала дайын емес және сапалы зерттеулерде біртіндеп дамиды және дамиды, ал дизайн мен құрылым сандық зерттеулерде бұрыннан бар.

• Сандық зерттеулерде алынған мәліметтер сандық түрде пайызбен және сандармен көрсетіледі, ал сапалы зерттеулер нәтижесінде алынған мәліметтер мәтін немесе сурет түрінде болады

• Сандық зерттеулердегі деректер тиімді, бірақ адам табиғаты мен мінез -құлқының шын мәнін түсіне алмауы мүмкін, ал сапалық деректер адам табиғатын тұтастай қамти алады.

• Сандық зерттеулер нәтижелері сандық сипатта болады, ал сапалы зерттеулер нәтижелері субъективті сипатта болады

Сандық зерттеулердің сенімділігі мен сенімділігі ең алдымен деректерді өлшеу және өңдеу үшін қолданылатын әдістер мен құралдарға байланысты. Сапалық әдістеме жағдайында бұл қасиеттер зерттеушілердің қаттылығы мен қабілеттілігімен тығыз байланысты және субъективті болуы мүмкін.

мәліметтерді жинау әдістері

Олар ақпаратты жинау мен өлшеу үшін ұйымдасқан түрде және белгілі бір мақсатта қолданылатын механизмдер мен құралдар. Олар әдетте ғылыми және іскери зерттеулерде, статистикада және маркетингте қолданылады.

Осы әдістердің әрқайсысы әртүрлі типтегі ақпараттарды жинауға мүмкіндік береді. Осы себепті олардың сипаттамаларын білу және мақсатқа сай ақпаратты жинауға мүмкіндік беретіндерді таңдау маңызды.

Мәліметтерді жинау әлеуметтанулық зерттеудің ең басты міндеті. Қазіргі заманғы әлеуметтануда әртүрлі варианттарда қолданылатын эмпиристік әдістердің көптеген түрлері қалыптасты. Олардың біразын әлеуметтанушылар, этнографтардан, статистикадан, психологтардан қабылдап, бүгінде олар әлеуметтану ғылымының зерттеу арсеналына айналды. Қоғамдағы әлеуметтік үрдістер мен құбылыстар туралы фактілер жинақтаудың кеңінен тараған әдістерінінің қатарына: бақылау, сауалнама, сұхбат, құжат талдау, эксперимент талдау.

Бақылау - зерттелетін әлеуметтік фактілерді әдейі, мақсаттық түрде, жүйелі, жоспарлы, тікелей қабылдап жазып отыру арқылы мәліметтер жинақтау әдісі. Ғылыми бақылаулардың ішінен кеңірек тарағаны іштен бақылау. Зерттеуші зерттелетін субъектінің ішінде өмір сүріп немесе жұмыс істеп жүріп ғылыми зерттеу жүргізеді. Осы әдісті қолданудың классикалық үлгісін әлеуметтанушы У. Уайттың зерттеуінен көреміз.

Эксперимент - құбылыстар арасындағы себептік байланыстарды ашуға бағыттылған әлеуметтік мәліметтерді бақыланып, басқарылатын жағдайда жинақтау әдісі. Көбіне тәжірибешінің оқиғалардың табиғи барысына араласу арқылы жүзеге асады. Оның түрлері: натуральды, ойша. Натуральды тәжірибе аз топпен жүргізіледі, және оның екі түрі бар: бақыланатын, бақыланбайтын.

Сауалнама - арнайы құрастырылған сұрақтар арқылы, ғылыми әдіспен таңдаланып алынған респонденттердің пікірлерін анықтап, адамдар тәртібі, ұстанымдары туралы жүйелі мәлімет жинау әдісі. Сауалнама барысында зерттеуші белгілі бір адамдар жиынтығымен зерттелетін мәселелер бойынша ауызша немесе жазбаша сұрақтар арқылы сөйлесіп, алынған мәліметтерді тізіп, статистикалық өңдеуден өткізіп теориялық тұрғыда түсіндіреді.

Жинақталған әлеуметтік мәліметтер құбылыстар мен үрдістердің тенденцияларын анықтап, гипотезаны тексеруге, зерттеу бағдарламасына анықталған міндеттерді шешуге бірден мүмкіндік бермейді. Зерттеу нәтижесінде алынған әлеуметтанулық мәліметтерді өңдеп, белгілі бір түрге келтіріп, талдап, ғылыми тұрғыда түсіндіру қажет. Осы процедураларды орындалғаннан кейін қорытындылар, ұсыныстар жасау мүмкіндігі туады. Бұл әлеуметтанулық зерттеудің соңғы, аяқталу кезеңінде жүзеге асатын жұмыстар. Қорытындылау нәтижесін “әлеуметтанулық ақпарат немесе мәлімет” деп атайды.

Қорытынды