Сапалық зерттеудің негізгі әдістері

Презентация қосу

Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы: Сандық мәліметтердің нәтижелерін рәсімдеу. Теориялық
интерпретация: зерттеудің негізгі, тірек түсінігін логикалық талдау.
Нәтижелерді ұсыну және оларды талдау.

Орындаған: Талбудинова А
Тобы:В-МІҚқБ-01-22(10 ай)
Қабылдаған: м. ғ. магистрі Л. Ж. Жақанша

Шымкент, 2022ж
Жоспары
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1 Зерттеуді жүргізу процесі
2 Зерттеу дизайні
3 Сандық зерттеу
4 Іріктеу концепциялары
5 Сандық мәліметтерді жинау құралдары және өлшеу
6 Қолданбалы статистиканы қолданыс
7 Дескриптивті статистика
8 Логикалық шығарылған статистикалық мәліметтер
9 Мәліметтерді интеллектуалды талдау (Data Mining)
10 Сапалық зерттеу әдістемесінің ерекшеліктері
11 Сапалық зерттеудің интерпретациясы
12 Әлеуметтанулық зерттеудегі аралас тәсіл
13 Сандық мәліметтердің нәтижелерін рәсімдеу
14 Сапалық мәліметтердің нәтижелерін рәсімдеу
15 Сыни талдау және зерттеу сапасын бағалау
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
• Қолданылатын зерттеу әдісі мен мәліметтердің түрлеріне байланысты
сараптаманы сандық және сапалық деп бөлуге болады. Сандық
сараптау статистикалық, математикалық және есептеу
процедуралардың көмегімен жасалатын оқиғаларды жүйелік зерттеу
түрінде болады. Үлкен көлемді репрезентативті оқиғалар туралы
жиналған ақпартаттарды әрі қарай статистикалық өңдеу негізінде
құрылымданған мәліметтер алынады. Сапалық аналитиканың мақсаты
әртүрлі құбылыстардың себептері мен мотивтерін терең түсінуді
көздейді. Әдетте бұл үшін репрезентативті емес іріктеудің негізіндн
шектеулі мәліметтерді жинайды, ал сараптауды статистикалық емес
әдістермен жүзеге асырады. Сапалық сараптама іздеуші зерттеуде
пайдалы болады, яғни, сараптамалық зерттеудің бірінші кезеңінде.
Негізгі бөлім
• Әлеуметтанулық зерттеулер әлеуметтік шынайлықты
талдау ретінде. Әлеуметтанулық теория мен далалық
зерттеу. Ғылыми зерттеудің жалпы кестесі. Ғылыми
таным әдістерін пайдалану. Әлеуметтік факт түсінігі.
Зерттеу дизайнінің теориялық және практикалық мақсаты.
Зерттеу сұрақтарының типтері: суреттеуші мен
түсіндіруші. Болжау, корреляция мен себептілік-
салдарлық байланысы. Зерттеу жүргізудің жалпы
логикасы. Білім ақиқаттылық мәселесі. Теорияларды
тестілеу және құру
Зерттеу дизайні
• Зертттеу процесінің кезеңдері: зертеу
мәселелерін анықтау, мақсат қою, зерттеу
сұрақтарын және болжамдар құру.
Әдебиеттерді шолу және екінші реттік
ақпаратты талдау. Ғылыми зерттеулер мен
ақпараттық келісім этикасы. Зерттеу
бағдарламасының негізгі қызметтері:
әдістемелік, әдісті, прогноздық, ұйымдық-
технологиялық
Сандық зерттеулер
• «Сапалық зерттеу» ұғымы. Позитивистік
парадигма сапалық зерттеудің әдіснамалық
базасы ретінде. Мәліметтерді жинау мен
талдау техникасы. Сұраудың қазіргі
технологиясы. «Бетпе-бет» сұрау.
Онлайнзерттеудің техникалық
артықшылықтары мен кемшіліктері.
Іріктеу концепциялары
• Іріктеудің әдістемесі мен әдісі. Іріктеу әдісінің
мәні. Халықтың мақсатты топтарын анықтау.
Іріктеу типтері мен әдістері: кластерлі,
стратифицикациялық, қарапайым
кездейсоқтылық. Квоталық іріктеу. Мақсаттық
(экспертттік) іріктеу. Кіші іріктеу және
бірліктерді таңдау. Репрезентативтілік.
Репрезентативті емес іріктеудің потенциалді
салдары. Іріктеу көлемін есептеу. Іріктеу қателігі.
Іріктеуді бақылау. Іріктеу паспорты.
Сандық мәліметтерді жинау
құралдары
• Зерттеудің оптималді құралын таңдау. Интервалді шкаланы құру.
Қарым-қатынас шкаласы. «Бірыңғайлық» мәселесі. Шкалалардың
деректік және физикалық типтері. Әлеуметтанулық «нөл» мәселесі.
Сенімділік деңгейі және алынған мәліметтерді математикалық
интерпретациясы. Әлеуметтік құбылыстар, процестердің сапалық
және сандық сипаттамаларын өлшеу. Сапалы белгілерді сипаттау
өдшем эталонын іздеу кезеңдері ретінде. Шкалаларды құру әдістері:
шкалаларға тармақтарды жинау үшінэксперттерді қолдану,
бірбағытты континиумді іздеу. Зерттеулерде сапалық өлшемнің
сенімділігі мен қателері. Қателердің пада болу себептері: теориялыұ
концепция, адекватті емес өлшемдер. Қателер түрлері: критикалық
қателер, оларды анықтау мен жою әдістері. SPSS компьютерлік
бағдарламадағы квантификацияның бастапқы белгілерінің маңызды
шектеулері.
Қолданбалы статистиканы
қолданыс
• Статистикалық шешімдер теориясы. Болжамдарды
тексеру: болжамдарды тексерудегі қателіктер түрлері.
SPSS компьютерлік бағдарламадағы статистикалық
талдаудың әмбебап және арнайы әдістері. Қолданбалы
статистиканың әдістері. Тәуелді және тәуелсіз
айнымалыларды анықтау. Сенімділік деңгейі.
Мәліметтерді талдау үшін математикалық әдістерді
қолдану. Алғашқы талдау, топтастыру, типология, SPSS
компьютерлік бағдарламада вариациялық қатарларды
құру.
Дескриптивті статистика
• SPSS компьютерлік бағдарламада статистикалық
талдаудың әмбебап және аранйы әдістері. Қолданбалы
статистика әдістері. Сипаттау статистикасы. Жинақталған
мәліметтерді шығару мен сипаттау. Дискретті талдау
(объектілерді бөлу). Әлеуметтік ақпаратты «қысу»
мәселесі, аса көп ақпаратты белгілерді таңдау. Бірөлшемді
және екіөлшемді талдау. Сипаттау статистиканың негізгі
көрсеткіштері: орта мән (орта арифметикалық, медиана,
мода); орташаланған мән; шашу (мәліметтерді шашу
дипазоны, дисперсия; стандартты (ортаквадратты)
ауытқулар); квартили; сенімділік интервал
Логикалық шығарылған
статистикалық мәліметтер
• Мәліметтерден тұжырымдар алу. Үлгілеуді жіберу.
Шаблондарды анықтау. Т-тест. Вариативті талдау.
Корреляции. Хи-квадрат. Регрессивті талдау.
Қарапайым сызықтық регрессия. Жаңа
айнымалыларды сақтау. Регресссивті түзуді құру.
Осьтерді таңдау. Көптік сызықтық регрессия.
Сызықтық емес регрессия. Бинарлы логистикалық
регрессия. Мультиноминалды логистикалық
регрессия. Реттік регрессия. Қисықтар көмегімен
жақындау. Сараланған бағалау (өлшемдерді бағалау).
Кіші квадраттардың екі сатылы әдісі.
Мәліметтерді интеллектуалды
талдау (Data Mining)
• Мәліметтерді интеллектуалды талдау
құралдары. Мәліметтерді интеллектуалды
талдау әдістері: ассоциация,
классификация, кластеризация, болжау,
дәйекті үлгілер, шешім ағаштары.
Мәліметтерді алы мен дайындау. Үлгілерді
іздестіру.
Сапалық зерттеу әдістемесінің
ерекшеліктері
• «Сапалық зерттеу» ұғымы. Сапалық зерттеудің зерттеу
стратегиясы. Сапалық зерттеудің негізгі тактикасы.
Іріктеу. Сапалық зерттеудің негізгі әдістері. Кейс-стади
немесе жеке қауымдастықтарды зерттеу. Этнографиялық
зерттеу. Биографиялық әдіс және өмір тарихы. Топтық
дискуссия немесе фокус-топ әдісі. Тереңдетілген сұхбат.
Нарративтік сұқбат. Ғылымдағы және практикадағы
сапалық зерттеулер. Сапалық зерттеулердің объективтігі.
Әлеуметтанулық зерттеулерде сапалық әдістерді қолдану.
Сапалық әдістерді маркетингтік, гендерлік және басқа да
зерттеулерде қолдану.
Сапалық зерттеудің
интерпретациясы
• Интерптетавті парадигма сапалық зерттеудің методологиялық
базасы ретінде. Сапалық мәліметтердің объективтілік мәселесі.
Сапалық зерттеудегі теориялау тәсілдері. Категориялау мен
мәндер классификациясы. Мағыналардың тығыздалуы.
Кодтау. Тематикалық даму. Мәліметтерді интерпретациялау.
Интерпретациялардың көптүрлігі. Интерпретацияның
валидтігі. Нәтижелердің сенімділігі, репрезентативтігі және
валидтігі. Сапалық берілгендерді талдау стратегиясының
өрлеу және төмендеу стратегияларының өзара байланысы.
Талдау индукциясы әдісі. Теорияға шығу жолдары. Реттік
аппроксимация. Иллюстративтік әдіс. Талдаулық салыстыру.
Домендерді талдау. Идеалдық түрлер.
Әлеуметтанулық зерттеудегі
аралас тәсіл
• Сапалық және сандық зерттеулердің қарама-қарсы
қойылуы. Зерттеудің сапалық және сандық әдіснамасын
сынамалы талдау. Сапалық және сандық зерттеулердің
өзара байланысы. Зерттеу процесінің барлық кезеңдерінде
сапалық және сандық ыңғайлардың өзара байланысы.
Комплекстік әдістеменің ерекшелігі. Теориялық және
әдістемелік триангуляция ұғымы. Бір міндетті шешудің
түрлі кезеңдерінде сандық және сапалық әдістерді
қолданудың үш аралас стратегиясы. Олардың ретімен
қолданылуы. Олардың параллельдік қолданылуы. Әрбір
міндетті шешуге сәйкес әдістерді таңдау (прагматизм).
Сандық мәліметтердің
нәтижелерін рәсімдеу
• Теориялық интерпретация: зерттеудің
негізгі, тірек түсінігін логикалық талдау.
Нәтижелерді ұсыну және оларды талдау.
Басылымдарда эмпиркалық мәліметтерді
жариялау. Кесте түрінде мәліметтерді
жариялау. Диаграмма, графиктер түрінде
мәліметтерді жариялау. Жүйелі
түрдеболжамдарды дәлелдеу
Сапалық мәліметтердің
нәтижелерін рәсімдеу
• Танымал әлеуметтік феномендердің ертеректе немесе ерекше
детальдарін сипаттау. Объект туралы түсініктің дамуы:
жалпылама әлеуметтік феноменді түсіну үшін жеке
аспектілер мәнін анықтау. Талдау және этнографиялық
арасындағы баланс. Ақпаратты сөзбе сөз өндіру нақты бір
мәдениеттің бірігей “үлгісі” ретінде. Өнделген мәтіндер:
мәліметтерді қысқарту мен құру, арнайы эпизодтарға,
тақырыптарға акцент жасау. Пікір қалдырылған бастапқы
мәтіндер. Поляк шаруалары туралы Томас пен Знанецкийдің
еңбектеріндегі алғашқы мәтіндер. Мәтіннің авторлық
интерпретациясы: аргументтер мен авторлық тұжырымдама.
Есеп жазудың батыстық және ресейлік стилі.
Сыни талдау және зерттеу
есептері
• Зерттеуді сыни шолу. Сыни ревью жүргізуге
арналған тексеріс парағы: мақала тақырыбының
мазмұнына сәйкестігі: абстрактіде зерттеуді
нақты және қысқаша сипаттау. Кіріспеде
мәселені жарықтау және зерттеудің алғысөзі.
Зерттеу әдістерін сипаттау. Зерттеу барысында
алынған фактілерді сипаттау. Алынған
нәтижелердің маңыздылығы. Бұрында
жарияланған жұмыстардың қолданысы.
Қорытынды
• Қазіргі әлеуметтанулық білімді есепке алу негізінде студенттердің ғылыми
зерттеулердің әдіснамасы, әлеуметтанулық зерттеулердің дизайны және
берілгендерді талдаудың әдіснамасына қатысты білімдерін тереңдету және жүйеге
келтіру; - жоғары деңгейде сапалық және сандық зерттеулердің, сонымен қатар
нақты зерттеулерде аралас ыңғайды қолдану жағдайларының артықшылықтары
мен кемшіліктеріне талдау жүргізу және талқылау; - студенттерде ғылыми
ізденістің өзіндік логикасын, зерттеулерде берілгендерді жинау мен талдаудың
этикалық және кәсіби принциптеріне жүгінуді қалыптастыру; - студенттердің
әлеуметтенулік зерттеулер арқылы алынғандарды математикалық өлшеу және
талдау әдістерін қолдану жағдайларын кеңейту; - өзіндік дайындалу және жеке
тапсырмаларды орындау арқылы студенттердің материалдарды игеру деңгейлерін
тереңдету, далалық зерттеулерді ұйымдастыруға комплекстік тұрғыдан келуді
және талдаудың әдіснамасын таңдауды қалыптастыру; - ғылыми және
практикалық мақсаттарда сандық және сапалық әлеуметтанулық берілгендерді
талдауға өрлеу және төмендеу стратегияларының әдістерін өзіндік қолданудың
дағдыларын қалыптастыру және дамыту.
Әдебиеттер
• Негізгі әдебиеттер
• Қаныбеков, А. Емшара және таңу бөлмелерінің мейірбикелерінің іс - әрекеттері: оқулық / А. Қаныбеков, А.
Қаныбекова. - Алматы : Эверо, 2017. - 200 бет. с.
• Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері: оқу құралы = Алгоритмы
сестринских манипуляций : учебное пособие/- М. : "Литтерра", 2016. - 248 бет с.
• Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру мед. колледждер мен училищелерге арналған оқу
құралы / Н. Ю. Корягина [ж. б.]; ред. басқ. З. Е. Сопина; жауапты ред. С. Қ. Мұратбекова; қаз тіліне ауд. А.
Р. Құспанова, Б. Т. Алпыспаева ; РФ білім және ғыл. министрлігі. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015. - 432 бет
• Қосымша әдебиеттер
• Паллиативтік көмек: оқу - әдістемелік құрал / А. А. Сейдахметова [т/б.]. - Шымкент : ОҚМФА, 2016. - 101
бет.
• Нурманова, М. Ш. Сборник стандартов сестринских технологий по дисциплине "Основы сестринского дела"
- Қарағанды : ЖК "Ақнұр", 2013
• Мухина, С. А. "Мейірбикелік іс негіздері" пәнінен Тәжірибелік басшылық : медициналық училищелер мен
колледждерге арналған оқу құралы.- М. : ГЭОТАР - Медиа, 2014. - 496 бет. с.
• Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері [Электронный ресурс] : оқу құралы =
Алгоритмы сестринских манипуляций : увеб. пособие / Л. М. Адилова. - Электрон. текстовые дан. (39.5Мб).
- М. : "Литтерра", 2016. - 248б. с.
• Дуйсенова, А. М. Мейірбике ісі мамандығында оқитын студенттердің медициналық әлеуметтік сипаттамасы
[Электронный ресурс] : дис. ... магистр акад. дәрежесін алу / А. М. Дуйсенова. - Электрон. текстовые дан.
(4,37Гб). - Шымкент : ОҚМА, 2015. - 75бет с
• Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру [Электронный ресурс] : мед. колледждер мен
училищелерге арн. оқу құралы / Н. Ю. Корягина [т/б.] ; қазақ тіл. ауд. А. Р. Куспанова. - Электрон.
текстовые дан. (42.7Мб). - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015. - 432 б. С

Ұқсас жұмыстар

Әлеуметтанулық зерттеудің сандық және сапалық әдістері

Сандык зерттеудің мәліметтерін жинау әдістері

Басқару жүйесінің маңызды бөлігі қоғамның қалыпты қызмет етіп, қолайсыз жағдайларға жол бермеу үшін әлеум

Сандық зерттеулер

Медициналық статистиканың теоретикалық негіздері

Себепті тергеу

Шикізаттан бастап дайын өнімдеріне дейінгі фосфор құрамдас заттарды физика - химиялық әдістермен зерттеу

Мәліметтерді талдау

Физикалық шамалардың өлшем бірліктері

Аралық талдау

Пәндер