Паллиативті көмек принциптері

Презентация қосу

Тақырыбы: ЖИТС/АИТВ бар наукастарга арналган
меиiрбикелiк кутiм мен поллиативтi комектiн мазмуны
максаты

Орындаған: Каирбекова М. Н
Тобы:В-МІҚқА-01-22(10 ай)
Қабылдаған: Оспанбек А.К

Шымкент, 2022ж
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Паллиативті көмек
Паллиативті көмек принциптері
ЖИТС/АИТВ кезінде медбике
көмектері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Паллиативті көмек- өмірге қауіп төндіретін аурулармен
байланысты проблемаларға тап болған пациенттер мен
олардың отбасыларының өмір сүру сапасын жақсартуға
бағытталған тәсіл; ауырсынуды және басқа да
физикалық, психоәлеуметтік және рухани
проблемаларды ерте анықтау, дәл бағалау және емдеу
арқылы азаптың алдын алу және жеңілдету
Негізгі бөлім

• «Паллиативті» термині латынның «pallium»: «бет
перде» немесе «жамылғы» деген сөзінен шыққан.
Бұл паллиативті көмек дегенді білдіреді: тегістеу
– емделмейтін аурудың көрінуін жасыру немесе
«қорғансыз» қалғандарды қорғау үшін сыртқы
қабатын жамылғымен қамтамасыз ету
ЖИТС/АИТВ
АИТВ – адамның иммунтапшылығы вирусы ағзаны
түрлі аурулардан қорғайтын қорғаныштық жүйені
зақымдайды.
АИТВ жұқтырғандар бірнеше жыл бойы өзін сау
сезініп, кәдімгідей өмір сүре береді және өздері
білместен басқа адамдарға ауру жұқтыру көзі болуы
мүмкін.
ЖИТС –
жұқтырылған иммунтапшылығының синдромы.
Ол АИТВ жұқпасының ақырғы кезені.
АИТВ – ның жұғатын жағдайлары
• Қан арқылы;
• Донордың қанын құйғанда немесе мүшелері мен тіндерін өзгелерге ауыстырып
отырғызғанда.
• Қан тамырына есірткілерді енгізген кезде ортақ ине мен шприцтерді қолданғанда.
• Медициналық манипуляциялар кезінде өңделмеген құралдарды пайдаланғанда.
• Татуировка мен пирсинг (құлақ тесу) жасаған кезде өңделмеген құралдарды бірігіп
пайдаланғанда. Бөтен адамдардың тіс щеткасы мен ұстарасын қолданғанда.
• Жыныстық жолмен;
• Кездейсоқ қорғанышсыз (мүшеқапсыз) жыныстық қатынас кезінде.
• АИТВ жұқтырған анадан балаға; – АИТВ жұқтырған анадан баласына жүктілік,
босану және ана сүтімен қоректендірген кезінде.
• АИТВ – ның жұқтырылмайтын жағдайлары
• қол алысып амандасу, достық құшақтасу мен сүйісу арқылы, түшкіру мен жөтелу;
• өндірістік және тұрмыста қолданылатын заттар (компьютер, ас-үйлік ыдыс-аяқтар және
орамал-төсек құралдарымен пайдаланғанда, бір душпен бассейнде, дәретхананы
қолданғанда) арқылы;
• спортпен шұғылданғанда, бір бөлмеде АИТВ-ны жұқтырған адамдармен болғанда;
• қоғамдық көлікте;
• жәндіктердің шағуы, жануарлардың тістеуі арқылы.
Паллиативті көмек кімге керек

Онкология

ВИЧ-инфекция
Паллиативті көмек принциптері
Ауырсынудан және басқа да ауыр белгілерден босатады;
Өмірді құрметтейді және өлімді қалыпты процесс ретінде
қарастырады;
Жеделдетпейді, бірақ өлімді кешіктірмейді;
Пациенттерге күтім жасаудың психологиялық және
рухани аспектілерін біріктіреді;
Пациенттерге өлімге дейін мүмкіндігінше белсенді өмір
сүруге көмектесетін қолдау жүйесін ұсынады;
Науқастың ауруы кезінде және қатты жоғалған кезде
отбасына көмек жүйесін ұсынады;
Пациенттер мен олардың отбасыларының қажеттіліктерін,
оның ішінде ауыр жоғалту кезеңінде қанағаттандыруға
командалық тәсілді қолданады;
Өмір сүру сапасын жақсартуға тырысады, сонымен қатар
аурудың барысына оң әсер етуі мүмкін;
Ол аурудың бастапқы кезеңдерінен бастап, өмірді
ұзартуға арналған емдеу әдістерімен бірге қолданылады
(мысалы, химиотерапия немесе сәулелік терапия);
Мазасыз клиникалық жағдайларды жақсы түсіну және
бақылау үшін қажетті зерттеулерді қамтиды.
Тұтас көзқарас принципі

мәселелердің төрт тобына назар аударуды қамтиды:
Физикалық-белгілері (дімкәстік шағымдары), мысалы:
ауырсыну, жөтел, шаршау, қызба
Психологиялық-мазасыздық, қорқыныш, қайғы, ашу
Әлеуметтік-отбасының қажеттіліктері, тамақтануға,
жұмысқа, тұрғын үйге және қарым-қатынасқа байланысты
проблемалар
Рухани-өмір мен өлімнің мәні, тыныштық /үйлесімділік пен
келісім қажеттілігі туралы сұрақтар.
Күтім
Дене терісін мұқият тексеріңіз – абсцесс/тері инфекциясы бар
ма.
Сұрақтар қойыңыз сананың шатасуы
ұстамалар (ұстамалар/құрысулар)
Құсу
Дененің сусызданғанын тексеріңіз.
Көп мөлшерде ішу (мүмкін болса, күніне кемінде алты-сегіз
кесе).
Науқасты жылы суға малынған губкамен сүртіңіз.
Ауа айналымын қамтамасыз ету үшін терезені ашыңыз;
мүмкін болса, желдеткішті қолданыңыз немесе науқасты газет
немесе кітаппен ораңыз.
Науқасты тек жеңіл киім киюге көндіріңіз.
Бөртпе және қышу
Күтім
Құрғақ теріге-ылғалдандырғыштар немесе майлы желе.
Сабынмен жиі жуудан аулақ болыңыз;
оның орнына сұйық кремдер сияқты ылғалдандырғыштар бар.
Натрий бикарбонатының ерітіндісімен жуу (бір стакан суға бір шай
қасық) жалпыланған қышу үшін тиімді болуы мүмкін.
Жуу кезінде суық суды емес, жылы суды қолданыңыз.
Терінің зардап шеккен аймағын желдеткішпен салқындатыңыз.
Қышу кезінде каламин лосьоны көмектесе алады.
Егер пациент қышып кетсе, оның тырнақтары қысқа кесіліп, тырнақ
файлымен өңделгеніне көз жеткізіңіз.
Күн ванналары кейбір тері зақымдануы үшін пайдалы, ал
басқаларында зиянды болуы мүмкін. .
Жаралар
Күтім
Дене картасында жаралардың мөлшері мен орнын белгілеңіз.
Олардың жағдайын бақылаңыз(ол жақсарады немесе
нашарлайды)
Күн сайын жараларды тұзды ерітіндімен шайыңыз.
Кәсіби таңу материалын қолданыңыз
Кәдімгі анальгетиктердің көмегімен ауырсынуды
жеңілдетіңіз.
Жағымсыз иісі бар жаралармен сіз метронидазол
таблеткаларын ұнтаққа ұсақтап, оны күн сайын таңғыштың
астына себіңіз.
Жалпы ережелерге сәйкес хирургиялық емдеу
Құрысулар
Күтім
Шабуыл кезінде:
науқастың ауа жолдарын қорғаңыз.
Науқастың өткір заттармен зиян тигізбеуін немесе күйіп
қалмауын қамтамасыз етіңіз.
Шабуылдан кейін:
Науқасқа дұрыс және ыңғайлы жағдай беріңіз.
Ол қалпына келгенше онымен бірге болыңыз.
Ұстамалардың ұзақтығы мен жиілігіне назар аударыңыз.
Науқасқа және оған қамқорлық жасайтындарға ұстаманың
себептерін түсіндіріңіз.
Жалпы ережелерге сәйкес дәрі-дәрмекпен емдеу
Сананың
шатасуы
Күтім
Науқаспен мүмкіндігінше тыныш және сенімді болуға тырысыңыз.
Науқастың туысы немесе жақын досы болуы маңызды.
Науқаспен қарым-қатынас жасайтын адамдардың (әсіресе бейтаныс
адамдардың) санын азайтыңыз.
Егер бұл пациенттің қауіпсіздігі үшін өте қажет болмаса, пациенттің
бостандығын шектеу шараларынан аулақ болыңыз (шектеулер әдетте
қозуды арттырады).
Мүмкіндігінше науқасты таныс ортада ұстаңыз.
Науқасқа қай жерде екенін, бүгін қандай күн, сағат және оның
жанында кім екенін еске түсіріңіз.
Дененің сусызданғанын тексеріңіз.
Қажет болса, регидратация ерітіндісін ауызша тағайындаңыз.
Қызуды алыңыз
Мазасыздық және
ұйқысыздық
Күтім
Науқастарды не мазалайтыны туралы сөйлесуге шақырыңыз :Олардың ауру
немесе қорқыныш туралы сұрақтары бар ма?
Отбасылық қатынастарда қиындықтар бар ма?
Тамақтану немесе қаржылық мәселелер туралы алаңдаушылық бар ма?
Діни немесе рухани идеяларға қатысты алаңдаушылықтар бар ма?
Сіз барлық сұрақтарға жауап бере алмауыңыз мүмкін, бірақ сіздің белсенді
назарыңыз бен қолдауыңыз пациенттерге көмектеседі.
Пациент және оның отбасы мүшелері сізге сеніп тапсырған ақпаратқа
қатысты құпиялылықты сақтаңыз.
Пациенттердің аурудың кейбір аспектілерін түсінбеуіне назар аударыңыз.
Оның діни қауымдастығынан біреуді шақыру орынды ма?
Егер сіз немесе басқа топ мүшесі науқасқа қайта барсаңыз пайдалы бола ма?
Депрессия
Күтім
Науқастың ыңғайлы екеніне көз жеткізіңіз, ауырсыну оны
азаптамайды.
Науқастан оны алаңдатуы мүмкін басқа физикалық белгілер
туралы сұраңыз.
Егер пациент мазасыздық пен депрессияны игерсе:Оны кез-
келген қиындықтармен күресу жолындағы кез-келген кішкентай
қадамды атап өтуге шақырыңыз және оған ұнайтын кез-келген
нәрсені жоспарлаңыз.
Науқастың уайымдарын талқылау үшін күн сайын белгілі бір
уақытты бөлу пайдалы, сондықтан ол олар туралы бір күн
ойламайды.
Егер науқас сенуші болса, оның діни қоғамдастығы мүшесінің
келуі көмектесе алады.
Күтім
Егер науқаста өз-өзіне қол жұмсау туралы ойлар болса:
Бұл туралы сұраудан қорықпаңыз – сіз өзіңіздің сұрағыңызға зиян
тигізбейсіз.
Мысалы: "сіз өзіңізді аяқтағыңыз келген жаман нәрсе болды ма?
"немесе" сіз енді өмір сүргіңіз келмейді деп ойладыңыз ба?
”Науқастар әрдайым олардың жанында біреу болса, өздерін
сенімді сезінеді.
Науқаспен біреу оның дәрі-дәрмектерін қадағалайтыны туралы
келісу қажет болуы мүмкін.
Егер алаңдауға себеп болса, науқасқа қамқорлық жасайтындарды
көмек сұрауға шақырыңыз
Нашар тәбет және
салмақ жоғалту
Күтім
Жиі тамақтандырыңыз, бірақ кішкене бөліктерде.
Егер науқаста қатерлі ісік немесе СПИД өте дамыған түрі болса,
оның денесі тамақтан пайда көре алмайды.
Бұл жағдайда:Отбасы мүшелеріне тәбеттің төмендеуі аурудың
табиғи элементі екенін және науқасты көбірек жеуге
мәжбүрлеудің қажеті жоқ екенін түсіндіріңіз:
бұл оның күндерін ұзартпайды немесе денсаулығын
жақсартпайды.
Науқастың аз жейтіндігі туралы алаңдаушылық тамақтану
кезінде қосымша шиеленіс пен қайғы-қасіретті тудыруы
мүмкін.
Науқасқа тамақ мөлшерін және оған ұнайтын тағамдарды
ұсыныңыз.
Күтім
Мүмкіндігінше сүт немесе йогурт сияқты ақуызға бай жоғары
калориялы тағамдарды беріңіз.
Бұлшықет күшін барынша арттыру үшін мотор белсенділігі мен
жеңіл жаттығуларды қолданыңыз, бірақ өзіңізді шаршатпаңыз.
Терінің күйін және қысымның пайда болуы мүмкін жерлерді
мұқият қадағалаңыз.
Салмақ жоғалту кезінде тері зақымдалуға бейім
Ауыз қуысының
қабынуы және
жұтылу
қиындықтары
Күтім
Құрғақтық, қабыну, кандидоз, жаралар және т. б. бар-жоғын тексеру үшін
ауыз қуысын, тістерді, қызыл иек пен таңдайды үнемі тексеріп отырыңыз.
Тамақтанғаннан кейін және түнде тістеріңізді щеткамен немесе жұмсақ
щеткамен тазалаңыз.
Тіс пастасын немесе ауызды жуыңыз.
Қатты ауырсынумен тіс щеткасын қолданбаған дұрыс.
Тамақтанғаннан кейін және түнде аузыңызды ерітіндімен шайыңыз (мысалы:
бір стакан қайнаған және салқындатылған суға бір шымшым тұз немесе ас
содасы; бір литр қайнатылған және салқындатылған суға бір шай қасық сірке
суы немесе лимон шырыны).
Күтім
Назогастральды зонд-бас немесе мойын ісіктері бар кейбір
науқастарға сұйық тағамды назогастральды түтік арқылы беруге
болады.
Тығынның алдын алу үшін зондты үнемі сумен жуып отыру керек.
Қорытынды
Қорытындылай келе ЖИТС/АИТВ ауыратын
науқастарға күтім жасау арқылы ауырпашылықты
жеңілдетуге мүмкіндік береді. Күтім жасау
барысында қиындықтарға тап болуы мүмкін, сол
қиындықтарды пациентпен бірлесе отырып жеңе
білу жауапкершілікті талап етеді. Пациенттер
агресивті болуы мүмкін, көңіліне жол таба білу
медицина қызметкерінің шеберлігінің
шыңдалғанның белгісі.
Пайдаланылған әдебиеттер
• Мухина, С. А. "Мейірбикелік іс негіздері" пәнінен Тәжірибелік басшылық : медициналық
училищелер мен колледждерге арналған оқу құралы.- М. : ГЭОТАР - Медиа, 2014.
• Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері [Электронный ресурс]
: оқу құралы = Алгоритмы сестринских манипуляций : увеб. пособие / Л. М. Адилова. -
Электрон. текстовые дан. (39.5Мб). - М. : "Литтерра", 2016.
• Дуйсенова, А. М. Мейірбике ісі мамандығында оқитын студенттердің медициналық
әлеуметтік сипаттамасы [Электронный ресурс] : дис. ... магистр акад. дәрежесін алу / А. М.
Дуйсенова. - Электрон. текстовые дан. (4,37Гб). - Шымкент : ОҚМА, 2015.
• Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру [Электронный ресурс] : мед.
колледждер мен училищелерге арн. оқу құралы / Н. Ю. Корягина [т/б.] ; қазақ тіл. ауд. А. Р.
Куспанова. - Электрон. текстовые дан. (42.7Мб). - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015.
• Қаныбеков, А. Емшара және таңу бөлмелерінің мейірбикелерінің іс - әрекеттері: оқулық / А.
Қаныбеков, А. Қаныбекова. - Алматы : Эверо, 2017. - 200 бет. с.
• Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері: оқу құралы =
Алгоритмы сестринских манипуляций : учебное пособие/- М. : "Литтерра", 2016. - 248 бет с.
• Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру мед. колледждер мен училищелерге
арналған оқу құралы / Н. Ю. Корягина [ж. б.]; ред. басқ. З. Е. Сопина; жауапты ред. С. Қ.
Мұратбекова; қаз тіліне ауд. А. Р. Құспанова, Б. Т. Алпыспаева ; РФ білім және ғыл.
министрлігі. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015. - 432 бет

Ұқсас жұмыстар

Онкологиялық науқастарға арналған мейірбикелік күтім мен паллиативті көмектің ерекшеліктері

Паллиативті көмек пен мейірбикелік күтімге мұқтаж науқастардың категориясы

Мамандандырылған мейірбикелік күтім

Шымкент медицина институты

Онкологиялық пациенттерге ауырсыну кезіндегі паллиативті көмек

Хоспис және паллиативті көмек

Паллиативті терапия

Паллиативті көмектің көрсеткіштері

Инкурабельді пациент

Паллиативті көмек пен мейірбикелік күтім этика және деонтология

Пәндер