Мәліметтерді сынап бағалау

Презентация қосу

Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы
Зерттеу жұмыстарына әдеби шолу

Тақырыбы: Дәлелді медицина 5 кезеңі

Орындаған: Мустафаева К.К
Тобы:В-МІҚқА-01-22(10 ай)
Қабылдаған: Оспанбек.А.К

Шымкент, 2022ж
Өзектілігі
• Дәлелді медицина бірнеше рет ғылым атағына ие болды, бірақ бұл мәртебеге лайық па
белгісіз. Ғылым философиясында ғылымның табиғаты туралы төрт негізгі теория тарихи
түрде танылған: индуктивизм, фальсификация, Кунов парадигмалары және зерттеу
бағдарламалары. Егер дәлелді медицина ғылым болса, білім туралы мәлімдемелер осы
теориялардың біріне сәйкес келетін процесті қолдану арқылы алынуы керек. Мақалада бұл
жағдайдың бар-жоғы талданады.
• Бірінші бөлімде ғылымның табиғаты туралы әртүрлі теориялар берілген.
• Екінші бөлімде дәлелді медицина ғылым деп тұжырымдау рандомизацияланған бақыланатын
зерттеулер мен Мета-анализдерден алынған білім туралы мәлімдемелер ғылым деп
түсіндіріледі.
• Үшінші бөлімде дәлелді медицина шеңберінде бағаланатын білімге деген талаптар
индуктивизм, жалғандық, Кунов парадигмалары және зерттеу бағдарламалары тұрғысынан
қарастырылады. Қорытынды бөлімде ықтимал қарсы аргументтер қарастырылады. Дәлелді
медицина бағалайтын білімге деген талаптарды индуктивизм, жалғандық, Кун
парадигмалары немесе зерттеу бағдарламалары ақтамайды деп айтылады. Егер бұл бір
нәрсенің ғылым екенін немесе жоқтығын бағалаудың негізгі критерийлері болса, онда дәлелді
медицина бұл критерийлерге сәйкес келмейді. Кунов парадигмалары немесе зерттеу
бағдарламалары. Егер бұл бір нәрсенің ғылым екенін немесе жоқтығын бағалаудың негізгі
критерийлері болса, онда дәлелді медицина бұл критерийлерге сәйкес келмейді. Кунов
парадигмалары немесе зерттеу бағдарламалары. Егер бұл бір нәрсенің ғылым екенін немесе
жоқтығын бағалаудың негізгі критерийлері болса, онда дәлелді медицина бұл критерийлерге
сәйкес келмейді.
Зерттеудің мақсаты
• Жарияланған Медициналық әдебиеттердің жылдам өсуі клиниктердің өз
салаларындағы жетістіктерге ілесуіне жол бермейді. Бұл эссені жылдам
қарауға және зерттеу сапасын сыни бағалаусыз зерттеу қорытындысына әкелуі
мүмкін.
• Дәлелді медицинаны (ДМ) қолдану-бұл әдебиеттерді оқудың дерексіз міндетін
белгілі бір клиникалық контексте медициналық көмек көрсету үшін
әдебиеттерді қолданудың практикалық әдісіне айналдыру процесі, сонымен
бірге олардың білімдерін кеңейту.
• ДМ 4 кезеңнен тұрады:
• (1) белгілі бір мәселеде клиникалық проблеманы қою;
• (2) әдебиеттегі дәлелдерді іздеу;
• (3) дәлелдемелерді олардың дұрыстығына сыни бағалау; және
• (4) пациенттің жағдайы, қалауы және құндылықтары контекстінде деректерді
қолдану. Бұл шолуда біз мысал ретінде жақында жарияланған миастения
грависіндегі тимэктомия зерттеуін қолданамыз және ішкі жарамдылықты,
дәлдікті және сыртқы жарамдылықты бағалау кезеңдерінен жүйелі түрде
өтеміз.
Зерттеудің материалдары мен әдістері

Дәлелді медицинаның кезеңдері:

Зерттеуге қажетті мәселені құру,оның атауын
анықтау

Мақсаттың сұрақтарына жауап іздеу

Алынған мәліметтерге баға беру

Клиникалық тәжірбиеге енгізу

Деректі жауаптардың қаншалықты шындыққы
жанасатынын дәлелдеу керек
Дәлелді Медицина дегеніміз
• • Ол- нақты науқасқа емдеу әдісін таңдау кезінде дәлелденген ең жақсы
клиникалық зерттеулердің қорытындыларын пайдалану;
• бұрынғы емдеу, диагностикалау әдістерінен нақты айырмашылығымен
ерекшеленетін,дәрігерлерден критикалық бағалауды талап ететін
клиникалық медицинаның жаңа бағыты;
• • жаңа ғылым емес, бірақ медициналық ақпаратқа талдау жасау, оларды
іздестіру, жалпылау, қолданудың жаңа технологиясы;
• • ғылыми зерттеулер мен клиникалық тәжірибе арасына жол салу;
• • ДМ клиникалық тәжірибеде дәлелденген және науқастың қажеттілігі мен
талабына сай жасалған ең жақсы ғылыми дәлелдемелердің интеграциясы”
• • Дәлелді медицина (ДМ) – медициналық көмектің және барлық денсаулық
сақтау жүйесінің сапасын жақсарту үшін өмірлік маңызы бар
медицинаның дамып келе жатқан бағыты.
• Дәлілдемелі медицина (Evidence-based medicine) -
қазіргі уақыттың маңызды жетістіктерінің бірі, қазіргі
кездегі клиникалық тәжірибені белгілеу үшін
арналған термин.
Дәлелдемелерге негізделетін медицина (ДМ)-
клиникалық зерттеулерді жүргізуге және бағалауға,
олардың нәтижелерін қолдануға арналған
методологиялық әдістер жиынтығы. Қарапайым
сөзбен айтқанда ДМ дегеніміз -науқасты жүргізгенде
қазіргі кездегі тек қана оған қажет әдістерді қолдану.
ДМ негізгі аспектілері
1. Жауабын табуға болатын, ақпараттарға
қажеттілікті сұрақтарға алмастыру
2. Осы сұрақтарға жауап алуда жақсы
мәліметтерді негіздеу
3. Дәлелденетін мәліметтердің сенімділік
және пайдалылық пәніне критикалық
баға беру.
4. Осы бағалау нәтижелерін клиникалық
тәжрибеге енгізу.
5. Істелген жұмыс нәтижелерін бағалау
ДМ-нің бірінші кезеңі
Медик-студенттер ,әсіресе, кіші курстарда шынайы медициналық мақалаларға өте аз мән береді.Мұның
себебі көп, дегенмен, ең бастысы олар науқасты емдеу және олармен байланысты мәселелерді шешуге
қатыспайды. Оқу бағдарламаларында белгілі бір тапсырмаларды шешу тапсырылған күннің өзінде
студенттерді бірінші болып қызықтыратын нәрсе- қалыпты физиология және жеке бір аурулар мен
жағдайлардың жалпы патофизиологиялық механизмі. Негізгі принциптермен танысқан соң диагностика
әдістері мен емнің болжамын талқылауға кезек келеді. Студенттер белгілі бір науқас үшін маңызды
мәселелерге тап келгенде ғана мынадай сұрақтарға қызығушылық танытады, мәселен: қант диабеті
ағымының ерекшеліктері, науқастағы полиурияның себептері мен емдеу тактикасы сияқты. Ал күнделікті
жауапкершілікті мойнына алып,клиникалық шешімдерді қабылдайтын тәжірибелі дәрігерлерде, керісінше,
басқаша сұрақтар туындайды.Оларды ауруларды диагностикалау принципі емес, белгілі бір
диагностикалық тесттің нәтижесін интерпретациялау көбірек қызықтырады, сол сияқты созылмалы
аурудың жалпы болжамы , нақты бір науқастың келешегі, барлық емдеу әдістерінің түрлері емес, екі
альтернативті варианттардың салыстырмалы артықшылықтары мен кемшіліктеріне көңіл бөледі.

Студенттерде туындайтын сұрақтарды «жалпы» сұрақтарға, ал дәрігерлерде туындайтын сұрақтарды
«жеке» сұрақтарға жатқызуға болады. Көптеген жағдайларда, жеке сұрақтарды сауатты құрастыру, жалпы
сұрақтарды нақты түсінген жағдайда ғана мүмкін болады.

Дұрыс қойылған сұрақтар бүкіл дәлелді медицинаның негізін құрайды.

Дұрыс құрастырылған сұрақ науқастың бірінші кезектегі мүддесіне көп көңіл бөліп, күткен жауаптың
оптимальді түрін анықтайды және уақыт үнемделеді.
Дұрыс құрастырылған негізгі сұрақ екі бөлімнен тұрады:

негізгі сұрақтың түбірі (кім,не,қайда,неге,қалай?) деген сұрақтарға жауап береді
және етістік.

Клиникалық маңызды қосымша сұрақтар төрт компоненттен тұрады:

( англ. PICO):

Patient-науқас және/немесе мәселе
Intervention- іс-әрекет жасау
Compаrison-салыстыру (егер қажет болса)
Outcome-нәтиже
Науқас (немесе науқастың
ерекшеліктері(жасы,жынысы,мамандығ
популяция) ы)

емі, диагностикасы, ағзаға әсер ету
Іс-әрекет факторлары

салыстырамыз,плацебо,араласуды
Салыстыру шектеу немесе оның басқа түрі

іс-әрекеттің нәтижесі қандай?
Нәтиже сауығу,госпитализация,өлім және т.б.
Клиникалық сұрақтардың типтері:

• емдеу және емдеу тәсілдерін бағалау туралы

Клиникалық нәтиже:

• науқастың денсаулығының жақсаруы немесе асқыну мүмкіндігінің төмендеуі туралы

Профилактика:

• ауру даму мүмкіндігі және скрининг туралы

Қауіп факторларын бағалау:

• емдеу әдістерін жүргізген кездегі мүмкін болатын кері әсерлерін бағалау, ауру немесе өлім.

Диагностика:

• әртүлі диагностикалық әдістерді бағалау.

Болжам:

• аурудың әрі қарай ағымын анықтау және бағалау.

Қауіпсіздік:

• кері әсерлері туралы

Этиологиясы

• аурудың себептері мен қауіп факторлары.
PICO сұрақтары
Пациенттің сипаттамалары(жасы,
Пациент немесе популяция жынысы, нәсілі т.б.)

әрекет ету немесе әрекет ету Емі , диагностикалық тестілер,әсер
факторлары ету факторлары

Немен салыстырылады?, әрекеттің
Салыстыру болмауы,плацебо, әрекеттің басқа
түрлері

әрекеттің тиімділігі қандай?
Ақыр-соңы Сауығу, госпитализация, өлім
саны т.б.
ДМ-нің екінші кезеңі

Мәліметтерді іздеу. Бұл кезде іздеудің 2 режимі бар:шынайы түпнұсқа
(оригиналді) зерттеу мен әдістемелік іріктеуден өткен және ДМ-нің
компьютерлік базалары мен журналдарында баспаға шығарылған
түрлері.Бұл режим түрлерінің екеуі де артықшылықтар мен кемшіліктерге
ие.
ДМ -ге арналған базалардан (ACP Journal Сlub,Cochrane Collaboration Date
Base,басқада ДМ-ге арналған журналдар мен журнал секциялары) іздеу,
әдетте, оңайға соғады, кейде басқа жерлерде жоқ ақпараттарды табуға
мүмкіндік береді және ақпарат көзінің бір жүйеде болуы олардың
критикалық бағалануын жеңілдетеді.
Теріс жағына олардың толық еместігі (осы тақырып бойынша жүйелі
шолудың болмауы бұл салада жұмыс жүргізілмегендігін көрсетпейді), қол
жетімділіктің төмендігі ( Medline-мен салыстырғанда),белгілі бір науқасқа
сәйкес келетін ақпарат табудың қиындығы, баспаға шығуына дейін
ақпараттың ескіріп қалуы жатады. (Medline базасы,EMBASE, «Ресей
медицинасы»).
Жаңа ақпарат көздері:MEDLINE,EMBASE,Cochrane
Library,Best Evidence,PubMed,Medmir.

Дұрыс құрастырылған клиникалық жеке сұраққа жауап іздеуді
әдістемелік сапаның белгілі бір талаптарына жауап беретін
материалдардан тұратын ақпараттар базасынан іздеген жөн.
Мысалы: Best Evidence,Cochrane Library немесе Clinical
Evidence.
Арнайы талаптарды(фильтрлер) қолдану зерттеу
ақпараттарының базасында жоғары әдістемелік сапаның
болуын қамтамасыз етеді.Бұл ақпараттар базасы қажет
мәліметтерді іздеуді барынша жеңілдетуге бағытталып
ұйымдастырылған.
Оқу мәліметтер базасы

Мұндай ақпараттық ресурстардың мысалы ретінде мынадай мәліметтер базасы:
UpToDate,Scientific және American Medicine бар.Ондағы жазылымдар толық белгілі бір
оқулық бөлімінің жазылу уақытын анықтауға мүмкіндік беретін библиографиялық
тізімдерден тұрады,сонымен қатар, оқушы оригиналді публикациялардың мәтінімен таныса
алады.Электронды түрдегі қол жетімді басқа да оқу мәліметтер базасының
арасында Harrison’s Principles of Internal Medicine де ескерген жөн; мұның көмегімен
көптеген жалпы сұрақтарға жауап табуға болады.Сонымен қатар, тек интернетте ғана бар
медициналық оқулықтар да пайда болды. (мысалы,Emedicine).Жаңа мәліметтер пайда
болған сайын жаңарып отыратын дәлелді ақпараттардың көлемі ұлғаюымен байланысты
электронды ақпарат ресурстары жеке және жалпы сұрақтарға жауап беретін маңызды
дереккөзіне айналды.

MEDLINE. Бұл библиографиялық электронды мәліметтер базасы АҚШ-тың Мемлекеттік
медициналық кітапханасымен ұйымдастырылған және құпталған.Ол арқылы нақты етіп
құрастырылған клиникалық сұрақтарға тиімді жауап алуға мүмкіндік туады.
Best Evidence. Бұл мәліметтер базасында жеке клиникалық сұрақтарды шешуге қажетті
жүйелі шолулар мен оригиналді мақалаларды тез табуға болады.Ол компакт-
дисктерде,сонымен қатар, интернетте қол жетімді және алдын ала өңделген ақпараттардан
тұратын ACP Journal Club және Evidence-Based Medicine журналдарының біріктірілген
электронды нұсқасынан тұрады.2000 жылдың қаңтар айында Солтүстік,Оңтүстік және
Орталық Америкада бұл журналдар бір басылымға ACP Journal Clubбіріктірілген
болатын;сол уақыттан бастап Evidence-Based Medicine АҚШ-та шығарылмайды.Бұл
баспалардың редакция коллегиясы жоғары әдістемелік сапасымен және клиникалық
маңыздылығымен сипатталатын зерттеулерді 170 медициналық журналдарда (әсіресе, кең
тараған аурулар мен жағдайларды диагностикалау және емдеуге арналған) үздіксіз жүйелі
түрде іздеу жүргізеді.

ACP Journal Club және Evidence-Based Medicine құрамына жоғары сапалы зерттеулердің
құрастырылған рефераттары және алынған нәтижелерді практикада қолданудың
болашағын арнайы мамандардың талқылауы мен сипаттамалары кіреді.

Best Evidence мәліметтер базасының Other articles noted («Басқа мақалалар») тақырыбында
дәрігер жоғары әдістемелік сапалы зерттеулерден алынған,бірақ онша сенімге ие емес
мәліметтерді таба алады.
Cochrane Library. Кокрандық әріптестік`(CochraneCollaboration)- бұл
әртүрлі медициналық іс-әрекеттердің қауіпсіздігін және тиімділігін
бағалауға арналған жүйелі шолуларды дайындау,жүргізу,тарату, сонымен
қатар, қажетті ақпараттарды іздеуді тез жүзеге асыратын электронды
мәліметтер базасын дайындаумен айналысатын халықаралық ұйым.Бұл
базаның (Cochrane Library) құрамына емдеудің әртүрлі аспектілерін
бағалауға арналған ең басты РКИ-лердің жүйелі шолуы кіреді.Онда басқа
зерттеулердің нәтижелері (мысалы,болжам немесе диагностиканың жаңа
әдістерін үйренуге арналған) болмайды. Cochrane Library компакт-
дисктерде және интернет сайттарында жарыққа шығып отырады,әр тоқсан
сайын жаңартылады және 3 негізгі тараудан құралған.

Бірінші тарау- Кокрандық жүйелі шолулардың мәліметтер базасына

(Cochrane Database of Systematic Reviews –CDSR)Кокрандық
әріптестігімен дайындалған барлық жүйелі шолулар,сонымен қатар,
аяқталмаған шолулардың хаттамалары жайлы толық мәліметтер кіреді.
Екінші тарау іс-әрекеттердің тиімділігін бағалауға арналған шолулардың
мәліметтер базасы (Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness - DARE)
Кокрандық әріптестікке кірмейтін авторлардың орындауындағы жүйелі
шолулардан тұрады.Бұл тарау жеке ақпараттық ресурсқа ие және Cochrane
Library тізімінде жоқ қолданушылар үшін мына адресте http://nhscrd.york.ac.uk
қол жетімді;сонымен қатар,ол медициналық көмек көрсетудің экономикалық
және технологиялық аспектілерін бағалауға арналған зерттеулерді іздеуді
жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Үшінші тарау- бақыланатын сынақ реестрі (Cochrane Сontrolled Trials
Registry - CCTR), Кокрандық әріптестіктің мүшелері әртүрлі ақпарат
көздерінен, сонымен қатар, MEDLINE және EMBASE/Excerpta Medica
библиографиялық базасында анықталған және үздіксіз толықтырылып
отыратын клиникалық сынақтардың тізімінен тұрады,

UpToDate. UpToDate оқытудың өте үлкен базасы, тек электронды түрде ғана
берілген,өйткені басылым түрде көлемі өте үлкен.Көптеген сайттар бар.
Мысалы: Атеросклероз орталығы т.б.
ДМ-нің 3-ші кезеңі.Мәліметтерді сынап бағалау.
Сынап (критикалық) бағалау үшін табылған мәліметтердің әдістемелік сапасын бағалайтын
лердің стандартты жинағы қолданылады, сол сияқты әртүрлі жұмыстардың(мәліметтердің)
сенімділігі,нақтылығы,қолданымдылығы,тиімділігі бағаланады.Нақтылықтың үш «киті»:

-салыстыру тобына зерттелушілерді кездейсоқ жасырын таңдау(жасырын,соқыр)
рандомизация);

-таңдау санының жеткілікті дәрежеде болуы;

-жасырын(соқыр) бақылау (ең тиімдісі үш жақты).Нақты нанымды зерттеулер зерттеудің
дұрыс ұйымдастырылмауынан туындаған жүйелі қателерді болдыртпайды, ал статистика (р<..)
тек кездейсоқ қателерді анықтауға мүмкіндік береді.

Әртүрлі жұмыстарды бағалаудың барысын иллюстрациялау үшін D.Sackett әріптестерімен
ұсынған лердің кейбіреулері берілді: [14].

1.Бақылау тобы болды ма?

2. Пациенттерді топтарға бөлу кездейсоқ болды ма?

3.Диагностиканың «Алтын стандартымен» тәуелсіз салыстыру болды ма?

4. Алғашқыда алынған топтарда барлық науқастар зерттелді ме?

5. Емдеуші дәрігер және пациент өзінің қай топқа жататындығын біле ме?
6.Барлық топ бірдей емделді ме? (зерттеліп жатқан препараттан бөлек)

7.Зерттеудің басында топтар бірдей болды ма?

8.Әсер етуі мен кері әсері барлық топтарда бірдей анықталды ма?

9.Науқастарды бақылау ұзақ болды ма? Бақылау барысында шығын қанша
болды ?

10.Кері әсер күшейген кезде ауру дамуының қаупі жоғарылайды ма?

11. Мәліметтер басқа зерттеулермен тексерілді ме?

12.Кері әсердің патологиялық әсерін сипаттау мүмкін бе?

13.Нәтижені бағалаудың объективті критерийлері қолданылды ма?

ДМ қол жетімді дәлелдемелердің ең жақсысын қолдануды ұсынады.Егер табылған
жұмыс жоғарыда көрсетілген критерийлерге толық сәйкес келмей,ал жоғары
әдістемелік дәрежеде орындалған жұмыс табылмаса,онда табылған мәліметтерді
қолдануға тура келеді.Дегенмен, мұндай жұмыстарда қателіктердің болу
мүмкіндігі жоғары болатындығын есте ұстаған жөн.
ДМ-нің төртінші кезеңі.
Науқаста анықталған ерекшеліктермен алынған мәліметтерді
интеграциялау.

Бұл сатыда-нақты бір науқасты емдеу үшін ғылыми зерттеулердің
нәтижесін қолдану және ДМ-нің негізгі ерекшеліктері берілген.
Біріншіден,ДМ-де осы емдеуді қолданудың тиімділігі нақты бір науқас
дәрігердің іс-әрекетінен пайданы сезіну мүмкіншілігіне (әсердің көлемі)
назар аударылады. Тиімділік өлшемі көрсеткіштерінің ішінде үш негізгі
индексті және мүмкіншілік қатынасы (odds ratio) көрсеткішін
ажыратамыз:эксперименталді топтағы мүмкін болатын оң нәтиженің
бақылау тобының мүмкін болатын оң нәтижесіне қатынасы немесе біздің
ұтқан санымыздың ұтылған санымызға қатынасы.Клиникалық зерттеу
жағдайында өлім ұтылысты білдіреді,ал өмір-ұтыс.
Екіншіден,осы тиімділік науқас үшін қаншалықты қажет және зерттеу барысында
алынған нәтиже дәрігер алдын алмақ болған нәтижесіне сәйкес пе?. Осыған
байланысты, ДМ-де шынайы және суррогат нәтижелерге барынша назар
аударылады. «Суррогат нәтиже» -деп шынайы нәтиженің даму қаупін тудыратын
факторлар болып табылатын, физиологиялық немесе биохимиялық көрсеткіштерді
айтады.

D.Sackett өзінің әріптестерімен кезкелген клиницист қолдана алатын жобаны
ұсынды.Бұл әдіс бірнеше қарапайым қадамдардан тұрады:

1.Науқастың қалауын анықтау.Бұл сатыда науқас емдеу нәтижесінде қандай пайда
алып, қандай шығынға ұшырайтындығын қай дәрежеде бағалайтындығы
анықталады.Салыстырмалы бағалау үшін 1 –толық дені сау,ал 0-өлімді білдіретін
визуальді сәйкес шкала қолданылады.

2. Мүмкін болатын пайданың мүмкін болатын зиянға қатынасы есептеледі, яғни
осы науқаста емнің пайдасы зиянынан жоғарырақ болуы керек.
ДМ-нің бесінші кезеңі.
Әсер етуі мен тиімділігін бағалау
Бұл сатыда клиницист өзінің пациенттермен жұмысын ,
клиникалық сұрақты құрастыра алу қабілетін,қажетті
мәліметтерді тауып практикаға енгізе алу мүмкіншілігін
бағалайды. Тиімді ем мен тиімді дигностикалау арқылы
дәрігердің бос уақыты көбейеді.
Қорытынды.
• Демек Дәлелді медицинаның дәрігерлік тәжірибемізде
алатын орны ерекше екен.
• Ол бізге сұрақтарды дұрыс құруды,мәліметтерді
іздеуді,мәліметтерді сынап бағалауды,науқаста
анықталған ерекшеліктермен алынған мәліметтерді
интеграциялауды, әсер етуі мен тиімділігін бағалауды
кеңінен үйретті десек қателеспейміз.
• Бұл мәліметтер болашақта дәргерлік тәжірибелеріңізде
мол пайдасын тигізеріне кәміл сенемін. Ал дәрігердегі ең
басты бұл мағлұматтарды білуге болған құлшыныс пен
талпыныстар әр дәрігердің өзіне байланысты. Себебі әр
дәрігер жалпы әр адам өмірде үнемі даму үстінде жүру
қажет деп ойлайм (жаңа ақпарат көздерін қылт жібермеу
арқылы).
Пайдаланылған әдебиеттер
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29665019/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30575209/
Тиммерманс с., Берг М. алтын стандарт. Денсаулық сақтаудағы дәлелді медицина және стандарттау мәселелері.
Филадельфия, Пенсильвания: Temple University Press; 2003.
СториДж., Булливант Дж., Корбетт-Нолан А. NHS жаңа проблемалары мен шиеленісті Басқару Денсаулық сақтау
қызметтерін басқару. Оксфорд, Ұлыбритания: Маршрут; 2011.
Хаммерсли М. зерттеу саясаты мен практикасы туралы Миф. Лондон, Ұлыбритания: Sage Publications Ltd; 2013.Spitzer WO,
Bayne RD, Charon KC, et al. Мерзімді медициналық тексеру. Канадалық жедел медициналық тексеру тобы. Кан Мед Ассоц
Й. 1979; 121:1193-1254.Sackett D. клиникалық журналдарды қалай оқуға болады: V: пайдалы терапияны пайдасыз немесе
тіпті зиянды терапиядан ажырату. Кан Мед Ассоц Й. 1981; 124:1156-1162.
Дәлелді медицина басшылығымен Клиникалық жол туралы ақпаратты басқару жүйесін құру.Ван С, Чен Дж, Пенг Ф, Лу
Дж.J Healthc Eng. 2021 2 желтоқсан; 2021: 4425449. дои: 10.1155/2021/4425449. Электрондық жинақ 2021.PMID: 34900187
тегін PMC мақаласы.Клиникалық ақпаратты жылдам таратудың кемшіліктері: пандемия сабақтары.Лау ХВ, Ананд
П.Нейрол Сына Тәжірибесі. 2021 Маусым; 11 (3):e337-e343. doi: 10.1212/CPJ.0000000000000915.PMID: 34484908 тегін PMC
мақаласы.Гемопоэтикалық жасушаларды трансплантациялау және жасушалық терапия туралы жүйелі шолулар:
американдық трансплантология және жасушалық терапия қоғамының, еуропалық қан мен сүйек кемігін трансплантациялау
қоғамының және халықаралық Қан мен сүйек кемігін трансплантациялау орталығының жұмыс комитетінің пікірлері мен
ұсыныстары.Шарма А., Бадави С. М., Зульцер Э. М., Мурти Х. С., Прасад П., Эйса Х., Карпентер П. А., Хамадани М.,
Лабопин М., Шуманс Х., Тичелли А., Фелан Р., Гамильтон Б. К., Бухбиндер Д., Им А., Хантер Р., Бразаускас Р., Бернс Л.
Дж.Ther жасушаларын трансплантациялау. 2021 мамыр; 27 (5):380-388. doi: 10.1016/j.jtct.2020.12.002. Epub 2021 28
қаңтар.PMID: 33965174 тегін PMC мақаласы.LOCATE: тірі дәлелдерді синтездеу үшін дәйексөз әдістерін қолданудың
құндылығын перспективалық бағалау.Гейтс М, Эллиотт С. А., Гейтс А, Себастьянский М, Пиллей Дж., Биали Л., Хартлинг
Л.Syst Rev. 2021 Apr 19;10(1):116. doi: 10.1186/s13643-021-01665-x.PMID: 33875014 тегін PMC мақаласы.Гемопоэтикалық
жасушаларды трансплантациялау және жасушалық терапия туралы жүйелі шолулар: американдық трансплантология және
жасушалық терапия қоғамының, еуропалық қан мен сүйек кемігін трансплантациялау қоғамының және халықаралық Қан
мен сүйек кемігін трансплантациялау орталығының жұмыс комитетінің пікірлері мен ұсыныстары.Шарма А., Бадави С. М.,
Зульцер Э. М., Мурти Х. С., Прасад П., Эйса Х., Карпентер П. А., Хамадани М., Лабопин М., Шуманс Х., Тичелли А.,
Фелан Р., Гамильтон Б. К., Бухбиндер Д., Им А., Хантер Р., Бразаускас Р., Бернс Л. Дж.Сүйек кемігін трансплантациялау.
2021 сәуір; 56 (4): 786-797. doi: 10.1038/s41409-020-01199-1. Epub 2021 29 қаңтар.PMID: 33514917 тегін PMC мақаласы.

Ұқсас жұмыстар

Бағалау критерийлері Мазмұндық сипаты

Тестік тапсырма

Ақтық сайыс

Тағамдық өнім түрлерін ветеринариялықсанитариялық-токсикологиялық бағалау

Мәліметтерді фильтрациялау

Өндірістік қалдықтар

Теріс сандарды қосу

Сапалық зерттеудің негізгі әдістері

ДӘРІС СҰРАҚТАРЫ МЕМЛЕКЕТТІК ЖЕР ҚОЙНАУЫ ҚОРЫН БАСҚАРУ

Дарынды оқушымен АКТ оқушымен жұмыс АКТ жұмыс

Пәндер