Субклиникалық депрессияның белгілері




Презентация қосу
Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы:Депресия кезінде мейіргерлік көмек

Орындаған: Мустафаева К.К
Тобы:В-МІҚқА-01-22(10 ай)
Қабылдаған: Оспанбек.А.К

Шымкент, 2022ж
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
Субклиникалық депрессияның белгілері
Мейірбике науқасты бақылау кезінде психикалық бұзылулардың
Науқас проблемалары
Психоэмоционалды күйзеліске көмектесу
Бақыланбайтын жүйке діріліне көмек (при неконтролируемой нервной
дрожи)
Жылау кезінде көмек
Ашулану кезінде көмектесу
Қорқыныш кезінде көмек
Апатияға көмек
Ступорға көмек
Науқаста сандырақ идеялар немесе галлюцинациялар пайда болған кезде көмек
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Мақсаты
Депрессияның созылмалы аурулары бар
ересектердің жағдайына әсерін және белгілі
бір топтағы депрессияны анықтаудағы
қиындықтарды түсіну.Жеңіл депрессияда
қолданылатын араласулардың спектрі
туралы білу және осы әдістерді қолдануды
үйрену.
Кіріспе
• Депрессия салыстырмалы түрде жиі кездеседі, ең бастысы
— адамның мүмкіндіктерін шектейтін ауру. Ол белгілі бір
белгілермен сипатталады: бұл симптомдардың үйлесімі,
олардың беріктігі және адамның күнделікті өміріне әсері
және негізгі (немесе клиникалық) депрессия деп аталады,
бұл жай көңіл-күйдің төмендеуінен немесе психологиялық
проблемалардан ерекшеленеді. Көңіл — күйдің төмендеуі
және бұрын қуаныш сыйлаған нәрсеге қызығушылықтың
жоғалуы депрессияның негізгі белгілері болып табылады
және кем дегенде екі апта бойы осындай белгілердің біреуі
немесе бірнешеуі кеңес алуға себеп болады.
Негізгі бөлім
• Депрессияның негізгі белгілері анықталды
• Көңіл-күйдің төмендеуі
• Бұрынғы қызығушылықтарын жоғалту және әдеттегі іс-
әрекеттерден ләззат алу мүмкіндігінен;
• Физикалық белсенділік деңгейінің төмендеуі, энергия,
қозғалыстардың сарқылуы.
Субклиникалық депрессияның белгілері

• Назар аударыңыз, депрессияға күдікті науқасты тексеру кезінде сіз тек
симптомдарды санауға назар аудара алмайсыз, сонымен қатар
функционалдық бұзылулардың дәрежесі мен мүгедектіктің болуына
назар аударуыңыз керек.
• Субклиникалық депрессияның белгілері: депрессияның бес симптомы.
• Жеңіл депрессия: симптомсыз, әл-ауқаттың шамалы бұзылуы.
• Орташа депрессия: бұзылған әл-ауқаттың белгілері орташа және ауыр.
• Ауыр депрессия: науқастарда депрессияның барлық белгілері бар, бұл
олардың күнделікті өміріне айтарлықтай әсер етеді.
• Мұндай депрессия психотикалық белгілермен де, онсыз да болады.
Депрессияның қосымша белгілері:
• Шоғырлану, зейін қою қабілетінің төмендеуі;
• Өзін-өзі бағалаудың төмендігі, өзіне деген сенімділіктің
болмауы, өзінің пайдасыздығы туралы сананың пайда
болуы;
• Өзінің жеке басын және қоршаған әлемді бағалаудағы
Пессимизм;
• Суицидтік ойлар, өлім туралы ойлар.
Мейірбике науқасты бақылау кезінде психикалық
бұзылулардың келесі белгілерін анықтай алады:

• * сезім мен қабылдаудың бұзылуы (сезімнің бұрмалануы,
галлюцинация);
• * ойлаудың бұзылуы (жеделдетілген немесе баяулаған,
егжей-тегжейлі, үзілген; обсессивті күйлер, супер құнды
идеялар, сандырақтар);
• * есте сақтау қабілетінің бұзылуы (амнезия);
• * интеллекттің бұзылуы (олигофрения, деменция);
• * эмоцияның бұзылуы (эмоциялардың жеткіліксіздігі, қозу,
депрессия, маниакальды күй);
• * сананың бұзылуы (саңырау және күңгірт сананың кейбір
түрлері).
Науқас проблемалары
• Психикалық бұзылулар жүректің, ішектің, тыныс алудың және т.б.
бұзылуларын тудыруы мүмкін, бұл сонымен қатар науқас адамның
сезімдерінде, шағымдарында және мінез-құлқында айқын көрінеді.
• Мәселелерге ерекше назар аударылады:
• * науқас өмір сүру жағдайына қаншалықты бейімделген;
• * ол өзінің сезімдерін, тілектерін басқара ала ма;
• * өз денесінің функцияларына саналы түрде қарауға қабілетті ме.
• * науқас басқа адамдарға қалай қарайды, олармен байланыса ала ма
(қарым-қатынастың тар шеңбері, байланыссыз және т. б.);
• * қоғамдық нормаларды қалай сақтайды;
• * кәсіби дағдылар бар ма;
• * дәстүрлі және ерекше жағдайға қалай жауап береді;
• * өзін қалай біледі;
• * жеке қауіпсіздікті сақтай ма;
• * өзін-өзі қамтамасыз ете ала ма (жеке гигиена).
Психоэмоционалды күйзеліске
көмектесу
• Психоэмоционалды күйзеліске көмектесу (жүйке дірілі, жылау, ашуланшақтық,
қорқыныш, апатия, ступор, апатты реакция)
• Мейірбикенің психоэмоционалды күйзелістегі көмегі, ең алдымен, жүйке
"разрядына"жағдай жасау болып табылады.
• Науқастың назарын оның сәтсіздіктеріне аударуға болмайды.
• Науқастың ашуы, қатыгездігі немесе ренішінің көріністерін медбике олардың
себебін түсініп қабылдауы керек.
• Әйтпесе, жағдайды нашарлататын және мәселені күшейтетін жанжал болуы
мүмкін.
• Сіз әрқашан сабырлы болуыңыз керек, науқаспен бірге күліп, күлуіңіз керек
(бірақ оған емес).
• Жақсы және мейірімді әзіл стрессті, кез-келген жанжалды жағдай мен
тәжірибені керемет түрде жояды.
Бақыланбайтын жүйке діріліне көмек
(при неконтролируемой нервной дрожи)
• Науқасты иығынан ұстап, 10-15 секунд ішінде қатты және
күрт шайқауға болады. Бұл жағдайда сіз онымен сөйлесуді
жалғастыруыңыз керек, әйтпесе ол сіздің әрекеттеріңізді
шабуыл ретінде қабылдауы мүмкін.
• Дегенмен, науқасты тыныштандырмау керек және оны өз
қолына алу үшін сөйлемеу керек.
• Науқасты құшақтап, жылы нәрсемен жабудың қажеті жоқ.
Реакция аяқталғаннан кейін науқасқа демалуға немесе
ұйықтауға мүмкіндік берген жөн.
Жылау кезінде көмек
• Жылау кезінде науқасты жалғыз қалдырмаңыз.
• Сіз онымен физикалық байланыс орнатуыңыз керек
(қолыңызды алыңыз, қолыңызды иығына немесе артына
қойыңыз, басынан сипаңыз және т.б.).
• Ең бастысы-науқасқа сіздің қасыңызда екеніңізді сезіну,
жылауға және сөйлеуге мүмкіндік беру, науқастан "қайғы,
қорқыныш, реніш"шығару.
• Жылау кезінде "белсенді тыңдау" әдістері өте тиімді: мезгіл-
мезгіл "иә", "иә" деп айту, басын изеу, яғни тыңдап,
жанашыр екеніңізді растау; пациентке өз сезімдерін
білдіретін сөз тіркестерінің үзінділерін қайталау; өзінің және
оның сезімдері туралы айту.
• Науқасты тыныштандырудың, оған сұрақтар қоюдың және
ештеңе ұсынудың қажеті жоқ.
Ашулану кезінде көмектесу
• Истерикалық ұстама бірнеше минуттан 2-3 сағатқа дейін созылуы мүмкін.
• Негізгі белгілері:
• 1) сана сақталады,
• 2) шамадан тыс қозу - көптеген қозғалыстар, театрландырылған позалар;
сөйлеу тез және эмоционалды, айқайлау және жылау.
• Бұл жағдайда сіз артық адамдарды ("көрермендерді") алып тастауыңыз керек,
тыныш жағдай жасауыңыз керек.
• Егер ол қызмет көрсетуші персоналға қауіп төндірмесе, науқаспен жалғыз
болған жөн.
• Сіз күтпеген жерден науқасты қатты таң қалдыратын әрекет жасай аласыз
(оны бетінен ұрып, су құйыңыз, затты құлатып, оған айқайлаңыз және т.б.).
Науқаспен сөйлесу бұйрықты қысқа сөз тіркестерімен, сенімді тонмен ("су
ішіңіз", "бетіңізді жуыңыз") болуы керек.
• Сіз оның тілектерін қанағаттандыра алмайсыз.Ашуланғаннан кейін депресия
болғандықтан, науқасты төсекке жатқызу керек.
Қорқыныш кезінде көмек
• Дүрбелең қорқынышы зардап шегушіні қашуға,
ұйқышылдыққа немесе керісінше қозуға, агрессивті мінез-
құлыққа итермелеуі мүмкін.
• Бұл жағдайда адам өзін нашар басқарады, не істеп жатқанын
және айналасында не болып жатқанын түсінбейді.
• Бұл жағдайда науқастың қолын білегіне қоюға болады, сонда
ол тыныштықты сезінеді.
• Терең және біркелкі тыныс алуды ұсыныңыз.
• Науқаспен сөйлескенде оны мұқият тыңдаңыз,
қызығушылықты, түсіністік пен эмпатияны атап көрсетіңіз.
Дененің ең тығыз бұлшықеттеріне жеңіл массаж жасаңыз.
Апатияға көмек
• Апатия-бұл шаршау сезімі, онда сіз қозғалғыңыз да, сөйлегіңіз де
келмейді, қозғалыстар мен сөздер үлкен қиындықпен беріледі.
• Жүректе-бос, немқұрайлылық, тіпті сезімдерді көрсетуге күш жоқ. Егер
науқас осы жағдайда қолдаусыз және көмексіз қалса, онда апатия
депрессияға айналуы мүмкін.
• Апатия жағдайында науқас бірнеше сағаттан бірнеше аптаға дейін
болуы мүмкін.
• Бұл жағдайда сіз оған бірнеше қарапайым сұрақтар қоюыңыз керек:
"сіздің атыңыз кім?"; "Сіз өзіңізді қалай сезінесіз?"; "Сіз жегіңіз келе
ме?».
• Оны мұқият тыңдап, сөйлесіңіз.
• Демалыс орнына апарыңыз, ыңғайлы орналасуға көмектесіңіз (аяқ
киімді шешіп алыңыз).
• Науқасты кез-келген бірлескен іс-әрекетке тартқан жөн (серуендеу, шай
немесе кофе ішуге бару, музыка тыңдау, бейнеролик көру және т. б.)
Ступорға көмек
• Ступор (ұйқышылдық) -- бұл қатты жүйке соққысынан кейін пайда болатын
дененің реакциясы.
• Ол бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін созылуы мүмкін.
• Ступордың негізгі белгілері-белгілі бір қалыпта толық қозғалмау жағдайы;
жеке бұлшықет топтарының кернеуі мүмкін.
• Бұл жағдайда науқасқа екі қолындағы саусақтарды бүгіп, оларды алақанның
түбіне басу ұсынылады (бас бармақтарды сыртқа шығару керек).
• Бас бармақ пен сұқ саусақтың ұшымен маңдайда, көздің үстінде, шаш сызығы
мен қастың дәл ортасында орналасқан нүктелерді уқалаңыз.
• Науқасқа айту құлақ тыныш, баяу және айқын күшті эмоциялар тудыруы
мүмкін нәрсе.
Байланыс орнату және қолдау мүмкіндігін шектеуге көмектесу.
Позитивті диалогты қолдау

• Аурудың дамуымен күтуші персонал мен науқас арасындағы
қарым-қатынас қиындай түсуі мүмкін.
• Бұл жағдайда позитивті (достық) және сындарлы диалог
үшін келесі шарттар ұсынылады.
• Сіз байсалды, сыпайы, мейірімді және жанашыр болуыңыз
керек.
• Науқасқа аты (әкесінің аты) бойынша құрметпен жүгіну.
• Науқасты құшақтап, сүйіспеншілік пен жан жылуын
көрсетіңіз, егер бұл оны шектемесе.
• Сонымен қатар, тым мейірімді немесе күлкілі болмаңыз,
өйткені бұл оны тітіркендіріп, алаңдатуы мүмкін.
• Науқастың ағымдағы күнгі психикалық жағдайын білу
жақсы;
Науқаста сандырақ идеялар немесе
галлюцинациялар пайда болған кезде көмек

• Сандырақ идеялары бар науқаспен дұрыс қарым-қатынасты қамтамасыз
ету (мысалы, науқас оны қудалағандай сезінеді, уланғысы келеді, зиян
келтіреді және т. б.), визуалды және есту галлюцинациялары (науқас
шынымен жоқ нәрсені көре немесе ести алады, мысалы, бөлмеде
сөйлесетін адамдардың фигуралары немесе дауыстары).
• Науқасты мұқият және шыдамдылықпен тыңдаңыз, өйткені ол алдамшы
идеяларды шындық ретінде қабылдайды, әр түрлі қорқыныш тудырады
(мысалы, көзіне жас алған науқас емделмейді деп сендіреді, бірақ бәрі
одан құтылу, өлу үшін жасайды).
• Науқасты қандай да бір жолмен сендіруге тырыспау керек, бірақ сіз оның
сандырақ сөздерімен келісе алмайсыз.
• Көбінесе бұл жағдайларда пациентке оның барлық болжамдары дұрыс
емес, қорқыныш мүлдем негізсіз және науқас болғандықтан емделу керек
екенін айту керек.
Қорытынды
• Депрессия созылмалы соматикалық
аурулары бар науқастарда сау адамдарға
қарағанда әлдеқайда жиі кездеседі. Бұл өмір
сапасына айтарлықтай әсер етеді, негізгі
аурудың белсенділігі мен болжамын
нашарлатады, нәтижесінде оның өлімге
әсері болуы мүмкін. Барлық медбикелер
депрессияны тануда және пациенттердің
осал тобын басқаруда шешуші рөл атқарады.
Пайдаланылған әдебиеттер
Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру мед. колледждер мен училищелерге арналған
оқу құралы / Н. Ю. Корягина [ж. б.]; ред. басқ. З. Е. Сопина; жауапты ред. С. Қ. Мұратбекова; қаз
тіліне ауд. А. Р. Құспанова, Б. Т. Алпыспаева ; РФ білім және ғыл. министрлігі. - М. : ГЭОТАР -
Медиа, 2015. -
Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері: оқу құралы = Алгоритмы
сестринских манипуляций : учебное пособие/- М. : "Литтерра", 2016. -
Мухина, С. А. "Мейірбикелік іс негіздері" пәнінен Тәжірибелік басшылық : медициналық
училищелер мен колледждерге арналған оқу құралы.- М. : ГЭОТАР - Медиа, 2014.
Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері [Электронный ресурс] : оқу
құралы = Алгоритмы сестринских манипуляций : увеб. пособие / Л. М. Адилова. - Электрон.
текстовые дан. (39.5Мб). - М. : "Литтерра", 2016.
Дуйсенова, А. М. Мейірбике ісі мамандығында оқитын студенттердің медициналық әлеуметтік
сипаттамасы [Электронный ресурс] : дис. ... магистр акад. дәрежесін алу / А. М. Дуйсенова. -
Электрон. текстовые дан. (4,37Гб). - Шымкент : ОҚМА, 2015.
Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру [Электронный ресурс] : мед. колледждер мен
училищелерге арн. оқу құралы / Н. Ю. Корягина [т/б.] ; қазақ тіл. ауд. А. Р. Куспанова. - Электрон.
текстовые дан. (42.7Мб). - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015.
Қаныбеков, А. Емшара және таңу бөлмелерінің мейірбикелерінің іс - әрекеттері: оқулық / А.
Қаныбеков, А. Қаныбекова. - Алматы : Эверо, 2017.

Ұқсас жұмыстар
Инвазиялық аурулар
Депрессия әрекеттері
Депрессия туралы
Суицидтік мінез құлықтың психалогиялық ерекшелігі
Фототерапия тарихы
Қалқанша безінің құрылымын ультрадыбысты зерттеу негізінде созылмалы аутоиммунды тиреоидиттің жиілігін бағалау
Аурудың пайда болуын тудыруы мүмкін кейбір химиялық препараттарды қолдану
Булану аппараттары
Эмоционалды күю синдромы
АФФЕКТИВТІ БҰЗЫЛЫСТАР
Пәндер