Әдістемені әзірлеу




Презентация қосу
Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы: Эксперименталды зерттеулердің әдістемесі
және жоспарлау үрдісі.Эксперименттік зерттеулерді
метрологиялық қамтамасыз ету.

Орындаған:Туреханова Ш
Тобы:В-МІҚқА-01-22(10 ай)
Қабылдаған: Оспанбек А.К

Шымкент, 2022ж
Жоспар
• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Эксперименттік зерттеу
• Әдістемені әзірлеу
• Эксперимент жүргізу
• Эксперимент әдісі
• Метрологиялық қамтамасыз етуэксперименттік зерттеулер
• Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе

• Әдістеме-бұл белгілі бір ретпен орналастырылған
психикалық және физикалық операциялардың жиынтығы,
оған сәйкес зерттеу мақсатына қол жеткізіледі.
• Әдістемені әзірлеу кезіндеэксперимент жүргізу
қарастырылуы керек:
• - алдын ала мақсатты бақылау жүргізузерттелетін
объектіге немесе құбылысқа оның бастапқы деректерін
анықтау мақсатында (өзгермелі факторларды,
гипотезаларды таңдау);
• - эксперимент мүмкін болатын оңтайлы жағдайларды
жасау (эксперименттік әсер ету үшін объектілерді таңдау,
кездейсоқ факторлардың әсерін жою);
• - зерттелетін құбылыстың даму барысын жүйелі бақылау
және фактілерді нақты сипаттау;
• - өлшеу шектерін анықтау;
• - өлшеулер мен бағалауларды жүйелі тіркеуді
жүргізуфактілерді әртүрлі тәсілдермен және
тәсілдермен;
• - кросс-әсерлерді, қайталанатын жағдайларды
құру,шарттар мен олардың сипатының өзгеруі;
• - бұрын алынған деректерді растау немесе теріске
шығару мақсатында күрделі жағдайлар жасау;
• - эмпирикалық зерттеуден алынған нақты
материалды логикалық жалпылауға, талдауға және
теориялық өңдеуге көшу.
Негізгі бөлім
• Эксперименттік зерттеудің дұрыс жасалған әдісі оның
құндылығын алдын-ала анықтайды.
• Сондықтан техниканы әзірлеу, таңдау, анықтау әсіресе
мұқият жүргізілуі керек.
• Зерттеуші эксперимент әдісін таңдағанда оның практикалық
жарамдылығына көз жеткізуі керек.
• Әдістеме эксперимент жүргізу процесін егжей-тегжейлі
әзірлейді, бақылаулар мен бақылаулар тізбегі
жасаладыөлшеу операциялары, эксперимент жүргізу үшін
таңдалған құралдарды ескере отырып, әр операция жеке-
жеке егжей-тегжейлі сипатталады, операциялардың сапасын
бақылау әдістері негізделедіөлшеулердің ең аз (бұрын
белгіленген) саны олардың берілген дәлдігі мен жоғары
сенімділігі.
• Әдістемеде математикаға ерекше назар
аудару керекдеректерді өңдеу және талдау
әдістері, мысалы, байланыстарды
жуықтауәр түрлі сипаттамалар арасында,
эмпирикалық белгілеуәр түрлі
критерийлерді белгілеу. Критерийлердің
сезімталдығы немесе сезімталдығы ауқымы
тұрақтандырылуы керек.
• Эксперимент жоспарын жасау кезінде
әрқашан қажетсенімділік пен дәлдікті
жоғалтпай оны жеңілдетуге тырысыңыз.
• Эксперимент әдісі-бұл әр түрлі жүйедәйекті және тиімді
тәсілдер немесе әдістер тәжірибені жүзеге асыру.
• Әрбір экспериментатор жоспар немесе бағдарлама жасауы
керекэксперимент жүргізу, оған мыналар кіреді:
• - эксперименттің мақсаты мен міндеттерін қою;
• - эксперимент көлемін, тәжірибелер санын негіздеу;
• - әр түрлі факторларды таңдау;
• - факторлардың өзгеру реттілігін анықтау;
• - тәжірибелерді іске асыру тәртібі;
• - факторлардың өзгеру қадамын таңдау, болашақ
эксперименттік нүктелер арасындағы аралықтарды
белгілеу;
• - эксперименттің сипаттамасы;
• - өлшеу құралдарының негіздемесі;
• - эксперимент нәтижелерін өңдеу және талдау тәсілдерін
негіздеу
• Эксперимент жүргізу-бұл ең маңызды және
көп уақытты қажет ететін кезең, оны орындау
кезінде тәжірибенің дәйектілігі өте маңызды.
Эксперимент көлемін анықтағаннан кейін
өлшеу құралдарының, материалдардың
тізбесін, орындаушылардың тізімін,
күнтізбелік жоспар мен шығыстар сметасын
жасайды.
• Процесті анықтайтын барлық факторлар арнайы ережелерге сәйкес
бір уақытта өзгереді, ал эксперимент нәтижелері кейбір статикалық
қасиеттері бар математикалық модель түрінде ұсынылады
• Осылайша, жоспарлаудың бірнеше кезеңдерін бөлуге болады
эксперимент:
• – жиналған ақпаратты жинау және талдау;
• - кіріс және шығыс айнымалыларын, эксперимент аймағын таңдау;-
эксперименттік деректер ұсынылатын математикалық модельді
таңдау;
• - эксперимент жоспары және оңтайлылық критерийін таңдау;
• - деректерді талдау және әдісті анықтау;
• - эксперимент жүргізу;
• - алынған эксперименттік деректер үшін статикалық алғышарттарды
тексеру;
• - алынған нәтижелерді өңдеу;
• - алынған нәтижелерді пайдалану бойынша интерпретация және
ұсыныстар.
Метрологиялық қамтамасыз
етуэксперименттік зерттеулер
• Өлшеу эксперименттік зерттеулерде өте
маңызды орын алады.
• Өлшеу дегеніміз-арнайы техникалық
құралдардың көмегімен физикалық
шаманың мәнін тәжірибелік жолмен табу.
• Метрология өлшеу теориясы мен
практикасымен айналысады.
• Бұл ғылымөлшемдер, олардың бірлігін
қамтамасыз ету әдістері мен құралдары және
қажетті дәлдікке жету жолдары туралы.
Метрология негіздеріне мыналар жатады:
• - жалпы өлшеу теориясы;
• - физикалық шамалардың бірліктері, яғни
анықтамасы бойынша бірлікке тең сандық
мән берілген шамалар.
• Өлшенетін шама болған кезде өлшемдер статикалық болуы
мүмкін уақыт пен динамикалық өзгермейді. Өлшемдер де бар
тікелей және жанама.
• Тікелей өлшеу кезінде қажетті мән тікелей тәжірибелерден
белгіленеді.
• Жанама-функционалды түрде тікелей өлшемдермен
анықталатын басқа шамалардан, мысалы дененің тығыздығын
оның массасы мен көлемі арқылы өлшеу.
• Абсолютті және салыстырмалы өлшемдер де ерекшеленеді.
• Абсолютті-өлшенетін шама бірліктеріндегі тікелей өлшемдер.
Салыстырмалы-өлшенетін шаманың аттас шамаға қатынасымен
ұсынылған өлшемдербастапқы ретінде қабылданатын шама.
• Тікелей бағалау әдісі.
• Ол шаманың мәнін өлшеу құралының санау құрылғысы арқылы тікелей
анықтайды тікелей әрекет ету (мысалы, теру шкаласындағы массаны
өлшеу).
• Өлшеммен салыстыру әдісі
• Оны пайдалану кезінде өлшенетін шама қайталанатын өлшеммен
салыстырылады (мысалы, салмақ тепе-теңдігімен рычагтық таразыдағы
массаны өлшеу).
• Нөлдік әдіс аспапқа нөлге дейін әсер етудің нәтиже әсері үшін
қолданылады, мысалы, электрлік өлшеу оның толық тепе-теңдігі бар
көпірдің кедергісі.
• Дифференциалды әдіс мыналарға негізделген өлшеу құрылғы өлшенетін
және белгілі шаманың айырмашылығына әсер етеді, мысалы, тексеру
кезінде орындалатын өлшемдер ұзындық өлшемдері компараторлардағы
үлгілі өлшеммен салыстырылады.
• Сәйкестік әдісі.
• Өлшенетін шама мен қайталанатын
• Өлшем шамасы арасындағы айырмашылық периодтық сигналдарды
немесе шкала белгілерінің сәйкестігін қолдана отырып өлшенеді.
• Ауыстыру әдісі.
• Оны пайдалану кезінде өлшенген шамаолар белгілі мөлшерде
ауыстырылады, мысалы, өлшеммен көбейтіледіөлшенетін масса мен
шәйнекті кезектесіп үй-жаймен өлшеу арқылысол таразы.
• Өлшеу қондырғысы немесе стенд.
• Бұл ерекше жүйеүшін арналған негізгі және қосалқы өлшеу
құралдарыныңбір немесе бірнеше шамаларды өлшеу.
• Қондырғылар өндіре аладыөлшеу нәтижелерін автоматты түрде
өңдеуге ыңғайлы сигналдар.
• Эксперимент жүргізу кезінде кейде әртүрлі физикалық шамаларды
бекітетін өлшеу қондырғыларын жасау керек.
• Өлшеу құралы-бұл өлшеу құралықол жетімді нысанда өлшеу
ақпаратының сигналын әзірлеу үшінбақылаушыны тікелей
қабылдау үшін.
• Өлшеу құралдарының сипаттамалары-өлшеу тұрақтылығы, қателік
пен дәлдік мөлшері және сезімталдық.Барлық құрылғылар өлшеу
дәлдігі, көрсеткіштердің тұрақтылығы, сезімталдық, өлшеу шектері
және т. б. бойынша жіктеледі.
• Өлшеу дәлдігі -өлшеудің өлшенетін шаманың нақты мәніне
жақындау дәрежесі.
• Өлшеу қателігі -бұл нақты мән мен өлшеу кезінде алынған
алгебралық айырмашылық. Минималды өлшеулер саны берілген
дәлдік дәрежесін қанағаттандыратын өлшенетін шаманың тұрақты
орташа мәнін қамтамасыз етеді.
Қорытынды
• Әдістеме эксперимент жүргізу процесін егжей-тегжейлі
әзірлейді, бақылаулар мен бақылаулар тізбегі
жасаладыөлшеу операциялары, эксперимент жүргізу үшін
таңдалған құралдарды ескере отырып, әр операция жеке-
жеке егжей-тегжейлі сипатталады, операциялардың
сапасын бақылау әдістері негізделедіөлшеулердің ең аз
(бұрын белгіленген) саны олардың берілген дәлдігі мен
жоғары сенімділігі.
• Эксперимент жоспарын жасау кезінде әрқашан
қажетсенімділік пен дәлдікті жоғалтпай оны жеңілдетуге
тырысыңыз.
Әдебиеттер
• 1. Böcking W., Ahrens U., Kirch W., Milakovic M. First results of the introduction of DRGs in German
y and overview of experience from other DRG countries. J Public Health (Oxf) 2005;13:128-
137. DOI: 10.1007/s10389-005-0103-4.
2. Marx W. Tracking historical papers and their citations. European Science Editing 2012;38(2):35–37
• Основы доказательной медицины : учеб. пособие: пер. с англ / Т. Гринхальх. - Электрон.текстовые дан.
( 3,41 Мб). - М. : ГЭОТАР-МЕДиа, 2006. . эл. опт.диск (CD-ROM). - Режим доступа: http://depositfiles.com
• ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНАДАҒЫ СҰРАҚТАР МЕН ЖАУАПТАРДербісалина Г.А., Махаметова М.Г.,
Ахметова Д.Н., Бекбергенова Ж.Б. ,2020.
• ДӘЛЕЛДІ МЕЙІРГЕР ІСІ НЕГІЗДЕРІБекбергенова Ж.Б., Дербісалина Г.А., Үмбетжанова А.Е.,
Жүнісова.,2019.
• ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА НЕГІЗДЕРІСәрсенбаева Г.Ж. , 2019.
• ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА НЕГІЗДЕРІ БОЙЫНША АҚПАРАТТЫ-ДИДАКТИКАЛЫҚ ЖИНАҚКалиева
Ш.С., Сагадатова Т.К. , 2019.
• ДӘЛЕЛДІ МЕДИЦИНА НЕГІЗДЕРІДербісалина Г.Ә. , 2019
• ДОКАЗАТЕЛЬНАЯ МЕДИЦИНА В ВОПРОСАХ И ОТВЕТАХДербисалина Г.А., Ахметова Д.Н.,
Бекбергенова Ж.Б., Тулешова Г.Т. ,2020.
• ОСНОВЫ ДОКАЗАТЕЛЬНОЙ СЕСТРИНСКОЙ ПРАКТИКИБекбергенова Ж.Б., Дербисалина Г.А.,
Умбетжанова А.Е., Жунусова.,2019.
• Дәлелді медицина негіздері : Оқу құралы. . - Қарағанды: АҚНҰР, 2019.Сәрсенбаева, Г.Ж.
• Гринхальх, Т.Основы доказательной медицины. - 4-е изд., перераб. и доп. - Москва: ГЭОТАР-Медиа,
2019.

Ұқсас жұмыстар
Мұғалімдер тәжірибесі саласындағы білімді жетілдіруге бағытталған ынтымақтастық педагогикалық тәсіл
Эксперименттік биология сабақтарының әдістемесі
Психодиагностикалық әдістемелерге қойылатын талаптар жіктемесі
Қаржы саласындағы мемлекеттік басқару мен жоспарлау
Клиент аватары
Психодиагностика әдістерінің топтастырылуы
Мектеп жасындағы балалардың диагностикасы
Психологиялық зерттеулердің даму принципі мен жүйелі-құрылымдық принциптер
Психология ғылымы, даму тарихы
Баланың физикалық даму көрсеткіштерінің жас ерекшеліктеріне байланысты көрсеткішт
Пәндер