Жүйелік шолу




Презентация қосу
Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы

Тақырыбы: Жүйелік шолу

Орындаған: Ордабаева А.К
Тобы: В-МІКҚА-01-22(10ай)
Қабылдаған: Оспанбек А.К.

Шымкент, 2022ж
I. Кіріспе
II Негізгі бөлім
Жүйелі шолудың кезеңдері:
Мета-талдау дегеніміз
Мета-талдау-дәлелдемелердің шыңы және байыпты
ғылыми зерттеу:
Мета-анализдер қажеттілігінің себептері:
Жүйелі шолулар қалай жүргізіледі
Жүйелі шолулардың артықшылықтары
Жүйелі шолулардың кемшіліктері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
• Жүйелік шолулар (ЖШ)
• бұл ғылыми жұмыс, онда зерттеу нысаны бір мәселе бойынша
бірқатар түпнұсқа зерттеулердің нәтижелері болып табылады, яғни
жүйелі және кездейсоқ қателіктердің мүмкіндігін
төмендететін тәсілдерді қолдана отырып, осы зерттеулердің
нәтижелері талданады;
• берілген тақырып бойынша әртүрлі зерттеулердің нәтижелерін
жалпылау болып табылады және ғылыми жарияланымдардың ең
"оқылатын" нұсқаларының бірі болып табылады, өйткені олар сізді
қызықтыратын мәселемен тез және толық танысуға мүмкіндік береді.
• Жүйелі шолу дегеніміз - барлық біріншілік
зерттеу қазіргі заманғы әдістердің көмегімен
жүргізілетін іздеу және олардың емдеудің
нәтижесін,
әрекеттін тиімділіқ олардың сапасын бағала
йтын синтетикалық зерттеу.
• Ерекше клиникалық зерттеулердің
қорытындылары жинақталатын ғылыми
зерттеу.
Мақсаты
• ЖШ мақсаты - бұрын жүргізілген
зерттеулердің нәтижелерін үйлесімді және
бейтарап зерделеу
Негізгі бөлім
• Сапалы жүйелі шолу бір проблема
немесе жүйе бойынша бастапқы
зерттеулердің нәтижелері қарастырылады,
бірақ статистикалық талдау жүргізілмеген.
Жүйелі шолудың кезеңдері:
• Шолу тақырыбы бойынша барлық мақалаларды
іздеу
• Барлық мақалалардың ішінен ең сенімдісін
анықтау
• Мақаланы енгізілген критерий бойынша бағалау
• Зерттеу қорытындыларын біріктіру
• - сапалық
• - сандық - мета-анализ
• Қорытындыны бағалау
Мета-талдау дегеніміз
• Мета-талдау бөлек жүргізілуі мүмкін
немесе кеңірек жүйелі шолудың бөлігі
болуы мүмкін.
• Мета-талдау-бұл емдеудің тиімділігі
туралы ақпарат алудың барлық мүмкін
әдістерінің ішінде өте сенімді, әсіресе егер
ол рандомизацияланған бақыланатын
сынақтарда жүргізілсе.
Мета-талдау-дәлелдемелердің шыңы және байыпты
ғылыми зерттеу:

• Мета-талдау-дәлелдемелердің шыңы және байыпты
ғылыми зерттеу:
• барлық ғылыми зерттеулердің нәтижелері негізінде
анықталған жиынтық әсерді сандық бағалау (H. Davies,
Crombie I. 1999);
• әдебиеттерді сандық жүйелі шолу немесе жиынтық
статистикалық мәліметтерді алу үшін бастапқы
деректердің сандық синтезі.
Мета-талдау (meta-analysis)
• Бір тақырыпқа арналған бірнеше
зерттеулердің нәтижелерін жинақтау
• Ол негізінен жүйелі шолулар негізінде жасалады.
Статистикалық талдау әдісі, оның барысында бірнеше
зерттеулердің нәтижелері біріктіріледі, ал қорытынды баға
бір өлшенген көрсеткіш түрінде ұсынылады (бұл ретте
үлкен салмақ әдетте ірі зерттеулерге немесе жоғары
әдіснамалық сападағы зерттеулерге беріледі).
Мета-анализдер қажеттілігінің себептері:

• Құрылтай мәліметтерін оқымағанның өзінде
кәзіргі кезде жыл сайын әлемде 2 млн.
медициналық мақалалар басылымға шығады. Бұл
жағдайда нақты ғылыми әдістер мен
статистикалық өңдеу қолданылып сарапталған
мағлұматтар қажет.
• · Мета-анализдер мен сапалы шолулар арасында
сәйкестік емес мысалдар кездесуі мүмкін
Анықтама !!!
• Жүйелі шолулар медициналық зерттеулерді талдаудың бір
түрі болып табылады, оның мәні белгілі бір тақырыптағы
барлық қол жетімді мақалаларды, мысалы, белгілі бір
дәрі-дәрмектің тиімділігі туралы тақырыптық іріктеуге
және зерттеуге байланысты.
• Мета-талдау жүйелі шолулардың бір түрі болып
табылады. Ол ұқсас зерттеулердің сандық талдауын
біріктіреді және өздігінен де, жүйелі шолудың бөлігі бола
алады.
Жүйелік шолу
• Тиісті жүйелі шолулар жүргізетін зерттеушілер әдетте
сарапшылар болып табылады және медициналық
деректерді талдай отырып, белгілі зерттеу хаттамасына
сәйкес жұмыс істейді.
• Жүйелі шолулардың қорытындылары жақсы әдіснаманың
және қарастырылатын жағдайлардың үлкен үлгісінің
арқасында жеке зерттеудің деректеріне қарағанда
әлдеқайда маңызды.
• Осы тұжырымдардың негізінде гайдлайндарда
(клиникалық нұсқаулықтарда) ұсыныстар жасалады,
сонымен қатар жаңа препарат өндірісін қаржыландыру
керек пе деген сияқты негізгі экономикалық мәселелер
шешіледі.
Жүйелі шолулар қалай жүргізіледі
• Мұндай зерттеулерді жүргізу қатаң стандартталған.
• Мысалы, медицина институты жүйелі шолулар жүргізудің егжей-
тегжейлі қадамдық стандартын жариялады .
• Осы хаттаманың орындалуын бақылайтын органдардың бірі-АҚШ-
тың алдын алу қызметтері тапсырма күші (USPSTF).Жүргізілген
жүйелі шолулар халықаралық медициналық қауымдастықтың
мойындауына ие болған және сенімді бедел мен өлшемге айналған
Кохран кітапханасында (Кокрановской библиотеке) жарияланады.
• Ондағы жүйелі шолуды жариялау оның қатаң ғылыми хаттаманың
барлық талаптарын сақтай отырып жүргізілгендігінің жеткілікті
дәлелі болып табылады.
Жүйелі шолулардың артықшылықтары
• Егер қазіргі заманғы ғылыми зерттеулердің кез – келгені
негізінен медициналық сұрақтарға нақты жауап бере
алатын болса, онда бұл жүйелі шолулар.
• Шолу, зерттеу кезінде белгілі болған барлық нәрсені
қорытындылай келе, олар мүмкін болатын ең сенімді
қорытынды береді.
• Бұл қорытынды терапияның, алдын-алудың және т.б.
нақты мәселесіне қатысты болуы мүмкін.
• Белгілі бір препараттың тиімділігі мен қауіпсіздігі туралы
жүйелі шолулардың қорытындылары әсіресе жоғары
мәнге ие
Жүйелі шолудың артықшылықтары

– Нақты дәлелденген қорытынды
– Жеке сезімталдылық мәселесінің әсері
– Ақпараттық желілердің дамуы мен кәсіби
қатынастың кеңеюі
Жүйелі шолулар
• Дәлелдердің үлкен көлемін қорытындылай келе, жүйелі
шолулар тәжірибешілерге медициналық әдебиеттегі соңғы
оқиғаларды түсінуге көмектеседі.
• Олар алынған деректерді қолдану салаларын ұсынады
(шолу қорытындыларында) және қосымша зерттеулер
жүргізуді қажет ететін білімдегі олқылықтарды
анықтайды.
• Шолу қорытындылары жеке зерттеулерге қарағанда
сенімдірек.
• Пікірлер практикалық дәрігердің қарама-қайшы
зерттеулерді түсіну қажеттілігін толығымен жояды.
Жүйелі шолулар
• Жүйелі шолулар нәтижелердің "ойдан
шығарылуына" қатысты барлық күдіктерді
жояды, олардың математикалық қуаты мен
дәлдігі өте жоғары.
• Жүйелі шолулар, басқалармен қатар,
салыстырмалы түрде төмен бағаға ие-
мұндай шолуды жаңа клиникалық зерттеуге
қарағанда арзанырақ және жылдамырақ
жүргізу.
Жүйелік қатеге себеп болуы
• Дәрігерлер арасында кең таралған-олардың сәтті
нәтижелерін кеңінен тарату және сәтсіздіктерін жасыру.
Сонымен қатар, тіпті медициналық журнал редакторлары
мен рецензенттер арасында да теріс нәтижелермен
зерттеулерді жариялаудан бас тарту және оқырмандарды
қуанту үшін оң нәтижелерді көрсету үрдісі байқалады.
• Екінші мәселе, егер оң нәтиже белгілі болса, ғалымдар өз
зерттеулерін қаржыландыруға оңай қол жеткізе алады.
Керісінше, егер нәтиже теріс болуы мүмкін болса - мұндай
зерттеу қаржыландыруды табу қиынырақ.
Жүйелі шолулардың кемшіліктері

• Кейде жүйелі шолуға, әсіресе мета-талдауға
енгізілген зерттеулер тек бір кітапханадан
алынады, жалпы жүйелік қатеге ие және басқа да
көптеген пайдалы зерттеулерді қамтымайды.
• Сондықтан деректер сенімсіз.Сондай - ақ, оң
нәтижелер асыра сілтелген және бейтарап немесе
теріс нәтижелер басылған кезде нәтижелерді
ауыстыру әсері сирек емес.
Қорытынды
• Қорытындылай келе Жүйелік шолуда бұл зерттеулердің
нәтижелері, жүйелік қателердің пайда болу мүмкіндігін
азайтатын жолдарды қолдана отырып талданады. Берілген
тақырыптағы түрлі зерттеулердің нәтижелерін
жалпылытады және дәрігерді қызықтырытын мәселемен
тез және толығырық таныстыратындықтан ғылыми
жұмыстардың ең “оқылатын” нұсқасы болып табылады
Пайдаланылған әдебиеттер
• Дәріс кешені- Мейіргер ісіндегі зерттеу негіздері пәні бойынша : дәріс кешені / анестезиология және реаниматология
курсымен мейірбике ісі кафедрасы. – Шымкент : ОҚМФА, 2016.
• Қаныбеков, А. Медбикелердің іс – әрекеттері. 2-бөлім : оқулық бағдарлама / А. Қаныбеков. – Алматы : Эверо, 2016.
• Қаныбеков, А. Медбикелердің іс – әрекеттері. 2-бөлім : оқулық бағдарлама / А. Қаныбеков. – Алматы : Эверо, 2016.
Мухина, С. А. "Мейірбикелік іс негіздері" пәнінен Тәжірибелік басшылық : медициналық училищелер мен
колледждерге арналған оқу құралы.- М. : ГЭОТАР - Медиа, 2014.
Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері [Электронный ресурс] : оқу құралы =
Алгоритмы сестринских манипуляций : увеб. пособие / Л. М. Адилова. - Электрон. текстовые дан. (39.5Мб). - М. :
"Литтерра", 2016.
Дуйсенова, А. М. Мейірбике ісі мамандығында оқитын студенттердің медициналық әлеуметтік сипаттамасы
[Электронный ресурс] : дис. ... магистр акад. дәрежесін алу / А. М. Дуйсенова. - Электрон. текстовые дан. (4,37Гб). -
Шымкент : ОҚМА, 2015.
Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру [Электронный ресурс] : мед. колледждер мен училищелерге
арн. оқу құралы / Н. Ю. Корягина [т/б.] ; қазақ тіл. ауд. А. Р. Куспанова. - Электрон. текстовые дан. (42.7Мб). - М. :
ГЭОТАР - Медиа, 2015.
Қаныбеков, А. Емшара және таңу бөлмелерінің мейірбикелерінің іс - әрекеттері: оқулық / А. Қаныбеков, А.
Қаныбекова. - Алматы : Эверо, 2017. - 200 бет. с.
Адилова, Л. М. Мейіргердің манипуляциялық әрекетінің алгоритмдері: оқу құралы = Алгоритмы сестринских
манипуляций : учебное пособие/- М. : "Литтерра", 2016. -
Мамандандырылған медбикелік күтімді ұйымдастыру мед. колледждер мен училищелерге арналған оқу құралы / Н.
Ю. Корягина [ж. б.]; ред. басқ. З. Е. Сопина; жауапты ред. С. Қ. Мұратбекова; қаз тіліне ауд. А. Р. Құспанова, Б. Т.
Алпыспаева ; РФ білім және ғыл. министрлігі. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015. -

Ұқсас жұмыстар
Қазіргі заманғы бағдарламалық қамтамасыз етуге шолу. Операциялық жүйе
Автоматтандырылған ақпараттық жүйе бір жүйелер масштабта процессті бірнеше қамтитын ұйымдар
Операциялық жүйе түрлері
Рим клубы
Ақпаратты енгізу құрылғылары
Компьютердің миы
Ғылыми зерттеулердің соңғы нүктелері клиникалық (шынайы) және суррогатты (аралық) ақырлары
Операциялық жүйенің қасиеттерін анықтау
БИБЛИОГРАФИЯНЫҢ ТАРИХИ ДАМУ
Клиникалық сынақ
Пәндер