Әлеуметтік талдау негізінде болжам ұсынылатын әлеум

ӘЛЕУМЕТТАНУЛЫҚ ЗЕРТТЕУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Тексерген: Тұрсынбаева Б. Ж.

Орындаған: Кусманов А. К

Әлеуметтанулық зерттеу дизайны және мәселесі

Орындаған: Дайырбек Сұлтан

Тобы: 1402-12-10

Қабылдаған: Сыздық М. Н.

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті

ӘЛЕУМЕТТІК ЗЕРТТЕУ - қоғамды біртұтас әлеуметтік-мәдени жүйе ретінде қарастыратын және бастапқы социологиялық ақпараттарды жинаудың, өңдеп, талдаудың айрықша әдістері мен тәсілдеріне сүйене жүргізілетін зерттеу түрі.

Ол әр алуан негіздемелер бойынша бірнеше түрге:

теориялық және эмпириялық

жүргізілу жиілігіне орай бір мәртелік және қайталанбалы

танымдық мақсаттары мен міндеттеріне, (пилотаждық, зондаждық)

зерттеу барысында алатын білім ауқымы мен тереңдігіне қарай баяндамалық және таңдамалық

зерттеу масштабына орай жергілікті, аймақтық, жалпы мемлекеттік және халықаралық

Бұл зерттеулердің қай-қайсысы да арнаулы даярлықты қажет ететін, күрделі, жан-жақты, көп салалы процесс.

Ол жүйелі үш негізгі сатыны құрайды:

Әлеуметтік зерттеу бағдарламасын әзірлеуді;

Бастапқы социологиялық ақпараттарды жинауды;

Жинақталған. деректерді өңдеп, талдауды, қорытуды және ұйғарым түйіп, ұсыныстар мен болжаулар жасауды қамтиды;

Социологиялық зерттеу түрлері мыналарға байланысты:

Мақсаты және теориялық бағдары.

Социологиялық зерттеудің екінші бір түрлері: материалды таңдау әдісі.

Үшінші түрі зертеудің динамикасы мен статистикасынан анықталады.

Нақты социологиялық зерттеу арнайы құжатқа - социологиялық зерттеу бағдарламасына сәйкес жүргізіледі.

Егер әлеуметтік мәселені белгілі құралдармен шешуге болса, онда бұл тәжірибелік мәселе болып табылады. Ғылыми мәселелерді шешудің ерекшелігіне жаңа білім алу, сондай-ақ мәселенің тәжірибе аспектісін ғылымимен ұштастыру жатады.

Зерттеу мәселесін тұжырымдау үрдісінде едәуір толық және айқынды көрініс алуға тырысады. Шын әлеуметтік жағдайды көрсетпейтін немесе бұрын шешілеген қиындықтарды алға мақсат етіп қоюдан бас тарту керек.

Кең жоспарлы мәселелерді қоюдан да бас тартқан жөн, себебі бір зерттеу шеңберінде бірнеше мәселерді шешу мақсатсыз болып келеді.

Әлеуметтік болжам

Ол зерттелетін объектіні алдын-ала талдау негізінде ұсынылатын әлеум. деректер, құбылыстар мен процестер туралы ғылыми тұрғыдан дәлелді, әйтсе де, растау мен теріске шығаруды қажетсінетін әлеуметтік жорамалдар жасайды.

Әлеуметтік болжам үш тәсілмен жүзеге асады

Экстраполюстеу (яки, ықтимал ауытқуларды есепке алу) ;

модельдеу (тиісті үлгілерді жасау) ;

эксперттік сауалдама (сарапшыларды сауалдамаға қатыстыру) ;

әлеуметтік жоспарлау ұғымы

Осы әлеумттік болжам атауымен тікелей сабақтасып, желілесіп жатады. өйткені, ол әлеумттік даму процестерінің мақсат-міндеттерін, оны жүзеге асыру жолдарының ғылыми негізделген көрсеткіштерін қамтиды. Әлеум. жоспарлау қажеттілігі бір салаға тән ерекшеліктердің әлеумттік-эконмикалық мәселелермен тығыз байланыстылығынан туындайды.

әлеуметтік бақылау

Басқару жүйесінің маңызды бөлігі қоғамның қалыпты қызмет етіп, қолайсыз жағдайларға жол бермеу үшін әлеум. бақылаудың маңызы зор. Бұл - арнайы, жүйелі де тікелей қабылдап, түсінуге, таңдап алынған әлеум. объектінің нақты әлеуметтік зерттеулер үшін қажетті сипаттамаларын тіркеуге байланысты эмпириялық (нақты) деректерді жинау әдісі.

әлеуметтік бақылау

Ол - кең мағынасында, қоғамның бақылау түрлерін қамтиды, ол тар мағынада - әлеуметтік пікір, яғни адамның іс-қимылы мен тәртібіне берілетін баға ретінде түсіндіріледі. Әлеуметтік пікір мен қоғамдық сана өзара байланысты әрі адам мүддесінің материалдық жай-күйінен өрбиді. Көбінесе, әрқилы әлеуметтік топтардың бүгінгі күн проблемаларына, деректері мен құбылыстарына айқын немесе жасырын көзқарастары түрінде кездеседі.

Жалпы, Әлеуметтік зерттеулерді жүргізіп, қоғамдық пікірді екшеу барысында қолданылатын әдістер көп. Сол зерттеулердің ішіне әлеуметтік сауалдама, әлеуметтік эксперимент тәрізді түрлері де кіреді.