Салыстырмалы көрсеткіштер




Презентация қосу
АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
https://atu.kz/
«Кәсіпорын экономикасы» пәні

НЕГІЗГІ ҚОР ЖӘНЕ ОНЫҢ
ӨНДІРІСТЕГІ РӨЛІ

Орындаған: Құлахмет Жібек
Нышанбек Шынарым
Қабылдаған: Агыбаева Н.Б.
Топ: ТХ 20-12
Жоспар:
1.Негізгі қорлар: түсінігі, құрамы және құрылымы;
2.Негізгі қорларды бағалау түрлері;
3.Негізгі қорлардың тозуы;
4. Амортизация түсінігі және амортизациялық аударым-
дарды есептеу әдістері;
5.Негізгі қорларды тиімді пайдаланудың көрсеткіштері.
Кәсіпорынның негізгі қорлары – бұл тозуына
байланысты өзінің өзқұнын дайын өнімге жартылай
көшіретін еңбек құралдарының құндық көрінісі.

Негізгі капиталдың қайта өндірілуінің заңы -
өндіріске енгізілген негізгі капиталдың құны толықтай
қайта өндіріліп, еңбек құралдарының техникалық
жаңаруына мүмкіншілікті қамтамасыз етеді.
Классификациялануы

Негізгі қорлар
(қызмет ету салалары бойынша құрылымы)

Өндірістік Өндірістік емес

Негізгі қорлар
(экономика секторлары бойынша)

Тауар өндіретін салалар Нарықтық және нарықтық емес
қызмет көрсетумен айналысатын
салалар
Негізгі қорлар

Активті бөлігі Пассивті бөлігі
Негізгі құралдар

1) Ғимараттар;
2) Құрылғылар;
3) Өткізуші құралдар;
4) Машиналар және жабдықтар;
5) Транспорттық құралдар;
6) Инструментер, инвентарь;
7) Басқасы.
Негізгі қорларды базалық бағалау

Бастапқы құны(толық)
көтерме бағасын, жеткізу Бастапқы құны(толық)
шығынын және монтаждау
қайта бағалау кезінде,
және құруға жұмсалған қайта қалпына келтіру
шығандарды қосқандағы бағасын көрсетеді
құнымен алынады.

Қайта қалпына келу құны
(толық)
бастапқы құны мен есептелген
тозудың айырмашылығы ретінде
анықталады
Негізгі қорларды қайта бағалау әдістері

Сарапшылық әдіс
Кәсіпорындарда және
салаларда тәжірибес мол Индексті әдіс
инженерлер мен Қайта бағалау объектінің
экономистер санынан баланстық құны (олардың
арнайы комиссия құралады. бар болуы мен қозғалысы
Негізгі қорлардың қайта негізінде бухесептеу
қалпына келу құны еңбек мәліметтерінде негізгі
құралдарының әр қорлар кәсіпорынның
объектілерін балансында есептеледі)
инвентаризациялау бағалар индексіне
бойынша көбейтіледі
есептеледі(еңбексыйымдыл
ық және қымбат іс-шаралар)
Негізгі қорлардың тозуы эксплуатация және бос тұру
процессі кезінде болатын негізгі қорлардың тұтынушылық
қасиеттері мен құнының толықтай немесе жартылай
айырылуы

Тозу

Физикалық Моральді
(техникалық қасиеттері (негізгі қорлардың салыстырмалы
мен сипаттамаларынан түрде арзан және қуаттылығы
айырылуы) жоғары түрлерінің пайда
болуынан құнсыздануы)
Негізгі қорлардың амортизациясы негізгі қорларды
қайта құруға бағытталған негізгі қорлар құнының өндірілген
өнім құнына бірқалыпты аудару процессі.
Амортизациялық қор негізгі қорларды қайта қалпына
келтіруге немесе кең ауқымды қайта қалпына келтіруге
арналған ерекше ақшалық резерв
Негізгі қорларды тиімді пайдаланудың
көрсеткіштерінің жүйесі

Жалпылама Құндық

Көрсеткіштер

Табиғи Салыстырмалы
Салыстырмалы көрсеткіштер

Экстенсивті Интенсивті
қолданылуы қолданылуы

1. Кезекшілік коэффициенті 1. Жабдықтың
2. Жұмыс істемейтін интенсивті жүктілік
жабдықтар үлесі коэффициенті
3. Жоспарлы уақыт қорына 2. Қуаттылықты
қатысты жабдықтардың % қолдану
тұрып қалулары коэффициенті
4. Уақыт қолдану
коэффициенті
5. Тәуліктегі жабдықтардың
жұмыс сағатының орта саны
Қорытындылар

Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары– тозуына
байланысты өзқұнын дайын өнімге бөліктеп көшіретін және
өндірістік циклге қатысу кезінде өзінің табиғи құрылымын
сақтайтын еңбек құралдары

Кәсіпорынның негізгі қорлары түрлері, бағыты
немесе өндіріс процессіне қатысу сипаттамасы
бойынша классификацияланады.

Негізгі қорлар өндірістік-шаруашылық қызмет
бағытына қарай пассивті және активті болып
бөлінеді.
Негізгі өндірістік қорлардың тиімді пайдалануын
бағалау үшін бірнеше көрсеткіштер тобы қолданылады:
салыстырмалы, құндық, жалпылама және табиғи
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Куатова Д.Я. Экономика предприятия. Практический
курс: учеб.пособие.- Алматы, 2015.- 384 с.
2. Обзор инновационного развития Казахстана
/Европейская экон. комис. ООН. - Нью-Йорк ; Женева:
ООН, 2012.- 174 с.
3. Антикризисное управление предприятием : учебное
пособие / В.В. Жариков, И.А.Жариков, А.И. Евсейчев. –
Тамбов : Изд-во Тамб. гос. техн. ун-та, 2009. – 128 с.
4. Т.А. Фролова Экономика предприятия Конспект
лекций. Таганрог: Изд-во ТТИ ФЮУ, 2012.
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Динамикалық шама түрлері
Медициналық статистика
ҚАРЖЫ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ТАЛДАУ
БАСҚАРУШЫЛЫҚ ТАЛДАУДЫҢ НЕГІЗДЕРІ
Экономикалық көрсеткіштерді есептеу
ЭЛИМИНАЦИЯНЫҢ ЕКІ НЕГІЗГІ ӘДІСІ БАР - ТІЗБЕКТІ АЛМАСТЫРУ ӘДІСІ ЖӘНЕ АБСОЛЮТТІК АЙЫРМАЛАР, САЛЫСТЫРМАЛЫ АЙЫРМАЛАР ӘДІСІ
Абсолютті шамалар
Өсіңкілік қатардың түрлері
Сервис кәсіпорынының негізгі қорлары
Өнімнің өзіндік құнын төмендету, пайда, рентабельділікті арттыру әдістері
Пәндер