Бронхопневмония ауруының этиологиясы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ЖОҒАРҒЫ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ М. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ «Аграрлық» факультеті «Ветеринарлық медицина» кафедрасы

Студент :Қыдыр Д. Н

Тобы: АП-19-8К2.

Жетекшісі:Тұтқышбай И. А

Тақырыбы:Ірі қара малдың бронхопневмония ауруын диагностикалау, емдеу.

Бронхопневмония ауруының этиологиясы

Бронхопневмония (катаральды пневмония) - Bronchopneumonia - бронхтар мен өкпенің қабынуы, катаральды экссудаттың пайда болуымен және бронхтар мен альвеола қуыстарының эксудатпен толтырылуымен бірге жүреді. Ауру барлық түрдегі жануарлар арасында және барлық географиялық аймақтарда кең таралған. Жас жануарлар емізу, өсіру және бордақылау кезеңінде жиі ауырады. Ірі фермаларда, мамандандырылған шаруашылықтарда және өнеркәсіптік кешендерде жануарларды ұстаудың ветеринариялық-санитариялық қағидалары бұзылған кезде бронхопневмония жекелеген кезеңдерде барлық мал басының 30-40% -дейін қамтитын жаппай сипатта болуы мүмкін.

Этиологиясы. Бронхопневмония - бұл полиэтиологиялық ауру және әдетте денеге қарсылықты әлсірететін қолайсыз факторлардың (стресстердің) аралас әсерінен пайда болады. Көбінесе бронхопневмонияның сыртқы (экзогендік) факторлары суық тию және тыныс алу жолдарының тітіркенуімен байланысты басқалар болып табылады. Бұл бөлмедегі ылғалдылықтың жоғарылауы, дымқыл едендер мен қабырғалар, цемент немесе асфальт жылытылмаған едендерде қоқыссыз ұстау, сызбалар, бөлмедегі аммиактың, күкіртсутектің және т. б. ерте көктемде және күзде ауа-райының тұрақсыздығына және ауа температурасының күрт өзгеруіне байланысты тәулік ішінде ауру айтарлықтай артады.

Мамандандырылған шаруашылықтарда және ірі қара малды бордақылау және бордақылау жөніндегі өнеркәсіптік кешендерде аурудың пайда болу және таралу себептері жиынтықтау қағидалары мен зоогигненикалық ұстау нормативтерінің әртүрлі бұзылуы болуы мүмкін: жеткізуші шаруашылықтан кешенге тасымалдау кезінде гипотермия және суық тию, кешенге келіп түскен жануарларды жылытылмайтын тамбурлар мен үй-жайларда жуу, үй-жайларда ұстау жағдайларының күрт айырмашылығы жеткізуші шаруашылықпен салыстырғанда кешенді, жылытусыз ылғалды үй-жайларда, сондай-ақ суық ауа ағындары кезінде металл торлы және цемент едендерде ұстау, тым жылы және ылғалды үй-жайларда ұстаған кезде тым суық сумен суару т. б.

Бронхопневмонияның пайда болуына жануарлар ағзасының табиғи төзімділігін төмендететін факторлар да ықпал етеді: дамымаған, гипотрофиялық, жас жануарлардың өміршеңдігінің төмендеуімен, диетадағы ақуыздың, жеке аминқышқылдарының, дәрумендердің, минералды компоненттердің жетіспеушілігі, серуендеудің болмауы, табиғи немесе жасанды ультракүлгін сәулеленудің болмауы, жас кезінде (әсіресе уыз кезеңінде) асқазан-ішек ауруларымен ауыру.

Бронхопневмонияның пайда болуы мен дамуында бактериялық микрофлора үлкен рөл атқарады; бронхопневмониядан зардап шеккен және құлаған жануарлардың көпшілігінде пневмониялық ошақтардан, трахеялық және бронхиалды шырыштан әртүрлі микроорганизмдерді ажыратуға болады: пневмококктар, стафилококктар, стрептококктар, сарциндер, протеус, ашытқы тәрізді саңырауқұлақтар, микоплазмалар, кейде қар таяқшасы және т. б. көп жағдайда этиологиядағы бактериялық микрофлора бронхопневмония қайталама, күрделі рөл атқарады. Алайда, белгілі бір жағдайларда бұл аурудың негізгі себебі болуы мүмкін. Бұл микробтардың вирулентті немесе токсигендік қасиеттерінің жоғарылауымен, олардың ингаляциялық ауадағы үлкен концентрациясымен, микробтардың ассоциациясының өзгеруімен, ағза бұрын кездеспеген микробтардың өкпеге енуімен, бұл жануарлардың әртүрлі қайта құрылуымен және фермаларды басқа шаруашылықтардан жас жануарлармен толықтырумен байланысты болуы мүмкін.

Бронхопневмония

Жедел(острый)

Созылмалы(хронический)

Жіті түрде(подострый)

Жіті кезеңінде аурудың бірінші күнінде қабынудың өкпеге ауысуы кезінде жалпы әлсіздік пен апатия, тәбеттің төмендеуі немесе жоғалуы, дене температурасының 1-1. 5 градусқа дейін көтерілуі байқалады. Әлсіреген немесе таусылған жануарларда дене температурасы көп жағдайда көтерілмейді. Аурудың 2-3-ші күнінде ұсақ бронхтар мен өкпенің зақымдану белгілері анықталады: алдымен құрғақ, содан кейін дымқыл терең жөтел, қатты тыныс алу, аралас ентігу, мұрын саңылауларынан серозды-катаральды немесе катаральды ағу, жөтел кезінде катаральды экссудаттың бөлінуі. Аускультация кезінде өкпеде қатты везикулярлы тыныс, ұсақ көпіршікті сырылдар анықталады. Перкуссиямен күңгірттенудің шектеулі аймақтары орнатылады (негізінен апикальды және жүрек лобтары аймағында) . Жануарлардың көпшілігінде жүрек соғу жиілігінің жоғарылауы және екінші тонның жоғарылауы байқалады.

Созылмалы бронхопневмония ұзақ уақытқа созылады, көбінесе өршу және әлсіреу кезеңдерімен сипатталады. Өкпенің зақымдану дәрежесіне байланысты тәбеттің төмендеуі, арықтау, өсудің тежелуі, өнімділік пен өнімділіктің төмендеуі, үнемі жатуға бейімділік, шырышты қабаттардың бозаруы мен цианозы, терінің икемділігінің төмендеуі, жүннің кебуі және басқа белгілер байқалады. Жоғарғы шекаралардағы дене температурасы қалыпты немесе Төмен дәрежелі. Тыныс алу тез және шиеленісті, іштің тыныс алу түрі басым болатын экспираторлық ентігу айқын көрінеді. Жөтел ұзаққа созылады, әдетте тұрғанда пайда болады. Шошқаларда жөтел ұстамаларын байқауға болады (кейде қатарынан 30-40 жөтел) . Аускультация кезінде қатты везикулярлы тыныс алу, құрғақ немесе дымқыл сырылдар естіледі, ал үлкен пневмониялық ошақтардың аймақтарында бронхиалды тыныс алу немесе тыныс алу шуы мүлдем естілмейді. Перкуссиямен апикальды, жүрек және төменгідегі шектеулі доғал аймақтар анықталады

2-сурет. Ауру кезіндегі өзгерістер

Диагноз

Диагноз анамнезге, клиникалық белгілерге және арнайы зертханалық-диагностикалық зерттеу әдістеріне негізделген. Ірі мал шаруашылығы кешендері мен мамандандырылған фермалар жағдайында ерте және дәл диагноз қою ерекше маңызды.

Бронхопневмонияны зерттеудің гематологиялық әдістерімен нейтрофильді лейкоцитоз, солға жылжу, лимфопения, эозинопения, мопоцитоз, жеделдетілген ESR, резервтік сілтіліктің төмендеуі, эритроциттердің каталаза белсенділігінің төмендеуі, қан сарысуындағы альбумин фракциясының салыстырмалы төмендеуі және ақуыздардың глобулиндік фракцияларының жоғарылауы, гемоглобиннің артериялық қанның оттегімен қанығу дәрежесінің төмендеуі анықталады.

Диагностиканың ең объективті және дәл әдісі-рентгендік зерттеу.

1-сурет. Рентгеноскопия әдісінен көрініс.

Емдеу.

Бронхопневмониямен емдеудің максималды тиімділігіне тек кешенді терапияны қолдану арқылы қол жеткізіледі. Өнеркәсіптік мал шаруашылығы кешендері мен ірі фермалар жағдайында емдеу шаралары топтық және жеке терапияның ұтымды үйлесімімен ғана тиімді.

Ұқсас жұмыстар

Өкпенің жедел қабыну аурулары

АУЕСКИ АУРУЫ КЕЗІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН БИОПЕПАРАТ ТУРАЛЫ

АУЕСКИ АУРУЫ КЕЗІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН БИОПЕПАРАТ

Өкпенің ошақты туберкулезі

Қоздырғыштың негізгі көзі - ауру және ауырып жазыл мал

Балалардағы мешел ауруының өту ағымы

Өкпенің инфекциялық аурулары

Кетоз аурулары жайында мағлұматтар

Иценко - Кушинг ауруы

Шошқа аскаридозын, жылқы параскаридозын диагностикалау

Пәндер