Жасөспірімдер арасындағы суицидтің алдын алу
Жасөспірімдер арасындағы суицидтің алдын алу
Статистические данные по суицидальным проявлениям несовершеннолетних Павлодарской области (2014, 2015, 10 мес. 2016г. г. )
Причины суицида
«Суицид» латын тілінен алынған «өзін-өзі өлтіру, өзіне қол салу» деген мағынаны білдіреді. Тағы бір синонимдік мағынасы - қасақана өз өмірін қию. Қазіргі таңда өзіне-өзі қол салу мінез-құлқы біржақты патологиялық тұрғыдан қарастырылмайды. Бұл әрекет көп жағдайда есі дұрыс адамның мінез-құлқыда болады. Сонымен бірге, өзіне-өзі қол салуға қатысты әрекет.
Суицид-бұл қашып кетумен теңелетін жай, проблеманы шешуден қашу, біздің өміріміздің әралуандығын құрайтын жаза және абыройсыздық, қорлану және үмітсіздіқ, түңілуден, қазадан, көңілі қалғандықтан, өзіне өзі құрметі жоғалғандықтан қашуды білдіреді.
Адамның өзін-өзі өлтіру құбылысын суицид дейді. Кейбір психолог ғылымдарының жорамалдауынша, жастарды суицидке итермелейтін факторлардың бірі - бұқаралық сипатталған әділетсіздік. Жеке адамның әділетсіздігі - қоғамдағы әділетсіздіктің құрамдас бөлігі. Қоғамдық демократиялық пен жариялықтың болмауы оның кейбір мүшесін еріксіз әділетсіз жолдарға түсуге итермелейді.
“Өзіне-өзі қол жұмсау- жәрдем тілеу, бірақ оны ешкім естімеген . . . ”
«…Самоубийство - мольба
о помощи, которую никто
не услышал…»
Р. Алеев
Әлемде статистика бойынша 500 миллион адам өздеріне-өздері қол жұмсайды. 2800 балалар мен жасөспірімдер 12 жастан 19 жасқа дейін өз өмірлерін қияды.
11 жасқа дейінгі балалар өздеріне -өздері қол жұмсамайды.
Аутоагрессиялық жағдайлар «өлім инстинкті» өзінің «Меніне» бағытталған, балалар 11 жастан 18 жасқа жеткенде өздеріне қол жұмсауы мүмкін.
Жеткіншектік / жасөспірімдік кезең Бұл кезеңді әр бала әртүрлі бастан кешіреді: Мысалы: кейбіреулер 12 -15 жас аралығында бұл кезеңді тәмамдаса, енді біреулерде 11 жастан 20 жасқа дейін созылуы мүмкін.
Себебі, бұл кезең балалардың
Темекіге әуестік
Арақ-шараппен таныстық
Нашақорлық
Қылмысқа бару
Ұрлық
Әлеуметтік желілерде жиі отыру
Қобалжу, қорқу
Депрессия
Өзіне қол жұмсау
секілді нәрселермен әуестенуі үшін ең
қолайлы кезең болып табылады.
1. ҚАРСЫЛЫҚ
Қарсылықтың мағынасы кешіре алмаудан, өзін ренжіткен адамды жазалау үшін, оған өз өмірін қию арқылы зиян келтіру.
Өзіне өзі қол жұмсаудың себебі
2. ШАҚЫРУ
Өзіне көңіл аударуын, аяушылық сезім білдіруін қажет ету: «Қараңдаршы, мен өзімді жаман сезініп тұрмын».
Өзіне өзі қол жұмсаудың себебі
3. ҚАШУ
Басына қауіп-қатер төнгенде жазалаудан қорқып, немесе қатты күйзелгенде /созылмалы ауруға шалдыққан жағдайда/
Өзіне өзі қол жұмсаудың себебі
4. ӨЗІН-ӨЗІ ЖАЗАЛАУ
-бұл қарсылық ішкі жан дүниесімен байланысты,, ұялу сезімдері және өзін кешірместей кінәлі санау.
Өзіне өзі қол жұмсаудың себебі
5. БАС ТАРТУ
Толық тізе бүгу, суицидтік себептерге мойынсұну. Өзіне қол жұмсау ұзақ уақыт жоспарланады, шешім қабылданады.
Өзіне өзі қол жұмсаудың себебі
Жеке тұлғаның патологиялық психогендік қалыптасуы
Пайда болады:
Тәрбиенің дұрыс берілмеуі және келеңсіз жағдайлардың өршуі;
Өмірде кездесетін қиыншылықтарды уайымдап, қамығу;
невроздың, депрессияның
ұзаққа созылуы;
Созылмалы аурулар /дефектов
органов чувств и тела/.
Жасөспірімдер арасындағы өзіне-өзі қол жұмсаудың жиі кездесетін басты себебі-отбасындағы ата-аналармен тіл табыса алмаушылық.
Әлеуметтік желілердегі ақпараттар
Екінші орында - жақын адамын жоғалту қорқынышы /жауапсыз махаббат/. мектептегі мұғалімдермен, оқушылармен конфликтілер
Үшінші орында- қарым-қатынастағы әділетсіздік, жазықсыз жазалау.
15% суицидтке барғандар қайтадан өздеріне қол жұмсаған.
Ой - түрткі
- “Я решил покончить с собой”.
- “Надоело”. Сколько можно! Сыт по горло!”
- “Лучше умереть!”
- “Пожил - и хватит!”
- “Ненавижу свою жизнь”.
- “Ненавижу всех и всё!”
- “Единственный выход - умереть!”
- “Больше не могу!”
- “Больше ты меня не увидишь!”
- “Если мы больше не увидимся, спасибо за все”.
- “Выхожу из игры. Надоело!”
Белсенді қарсылық - агрессия, тыңдамау, дөрекілік, лақтыру, қирату т. б. іс-әрекеттері.
Пассивті қарсылық-тамақтан бас тарту, үйден кету, сөйлесуден қашқақтау, энурез, тұйықталу, эмоционалдық реакциялардың бұзылуы, суицидке әрекет жасау.
1. ДИАГНОСТИКА
2. ЖАСӨСПІРІМДЕРМЕН ЖҰМЫС
3. АТА-АНАЛАРМЕН ЖҰМЫС
4. МҰҒАЛІМДЕРМЕН ЖҰМЫС
СУИЦИДТІҢ АЛДЫН-АЛУ БАҒДАРЛАМАСЫ
профилактикалық
консультация
коррекциялық жұмыс
ДИАГНОСТИКА:
Мінезіндегі ерекшеліктер.
Эмоционалды-психологиялық жағдайы.
Суицидке бейімділігі.
Мұғалімдермен және құрбыларымен өзара
қарым-қатынасы.
Отбасы мүшелерімен өзара қарым-қатынасы
Оқу-тәрбие үрдісіне бейімделу ерекшеліктері.
Баланы өзіне-өзі қол жұмсаудан сақтап қалу үшін, оған өмірді бағалай білуін үйрету керек!
Өмірді бағалай білу үшін:
Бізге түсінісушілікпен қарап, көңіл жиі бөлгендерін қалаймыз;
Бізді жақсы көрулерін қалаймыз.
Біз тек әрбір адамның бойындағы жақсылығына ғана назар аударып, оларды қандай болса, сол қалпында қабылдауымыз керек.
Естеріңізде болсын!
Әлеуметтік желілерге көңіл аударыңыз.
Ата-ананың, мұғалімнің қолдауынсыз жасөспірім өзіне
қиын деген проблемаларды шеше алмайды.
Жылы сөз араңызды жақындатады.
Баламен сөйлескенде, пікір таластырғанда
қорқытып, үрейін ұшырмаңыз. Ол баланың тұйық
болуына әкеліп тірейді. Сөйлесу барысында оған кезек
беріп, ойын білдіруге мүмкіндік жасаңыз.
Мәселелерді шешуге көмектесіңіз. Баланың
басында бір проблема болса оны шешудің дұрыс
жолын таңдауға септігіңізді тигізіңіз.
Жастықтың қызуымен қате шешім
қабылдауына тосқауыл жасау тек сіздердің
қолыңыздан ғана келеді.
Құшақтау. Егер сіз балаңыздың жабырқағанын байқасаңыз, ең алдымен сіз балаға керегінше оны бауырыңызға тартып, құшақтаңыз. Жеткілікті болғанда ол өзі құшағыңыздан шығады. Сіз тек қана оны құшақтаңыз. Егер жасөспірім бала болса ол сізге құшақтатпайтын да шығар, олай болған жағдайда оның қолынан ұстап, жанында отырыңыз. Белгілі отбасы терапевті Вирджиния Сатир баланы күніне бірнеше рет құшақтауға ұсыныс жасаған. Ол төрт рет құшақтаған әркімнің өмірде амандығы үшін қажет, ал өзін жақсы сезіну үшін күніне құшаққа алу сегізден кем болмау керек. Ал баланың ақыл-ойы /интеллектісі/ дамуы үшін күніне 12 рет! Бір айта кететін жайт бұл тек қана балаға ғана емес, үлкендерге де қажет. Баланың қолын ұстағанда өзі қолын алмағанша ұстау қажет. Бала білуі керек, қандай жағдай болса да ата-анасының, мұғалімнің оны түсініп, қабылдайтынын. Мұндай белгілер баланың өсіп келе жатқан ағзасына қорек сияқты қажет. Олар оны эмоцияналдық түрде қоректендіріп, баланың психологиялық дамуына көмектеседі. Егер бала осындай белгілерді алмаса, онда эмоциялық проблемелар пайда болып, тәртібінде ауытқушылықтар не болмаса /нервно-психические/ жүйке жүйесі-психикалық ауруларына әкеліп соқтырады.
Адам баласының қасиетті міндеті - дүниеге ұрпақ әкеліп, артына із қалдыру. Бала тәрбиесі - қиын да күрделі үрдіс. Баласының жақсы болғанын армандамайтын ата-ана жоқ. Тіпті баласының болашағы үшін отқа да, суға да түсіп, жарғақ құлақтары жастыққа тимей жүрген ата-анаға “Сіз балаңыздың бір жарым жыл тәрбиесін өткізіп алдыңыз, баланы іште жатқаннан бастап тәрбиелеу керек”, деп даналарымыз айтқан екен.
Обратиться к значимым людям (родители, братья, сёстра, друзья и т. д. ) ;
К психологу места учёбы/работы;
К психологу других учреждений;
Телефоны доверия.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz