Өсу қарқыны




Презентация қосу
Қазақстан бойынша көмір өндіру, млн. тонна

Жылдар 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Өндірілген 138,0 142,0 146,0 148,0 151,0 154,0
көмір
Нақты (абсолюттік) өсім
Тұрақты тәсіл
Δн=Уi-У0
Δн- нақты өсім
Уi- ағымдағы уақыттың дәрежесі
У0- тұрақты базалық уақыттың дәрежесі
i- қатардың реттік номері
Тізбекті тәсіл
Δн=Уi-Уi-1
Уi-1- ағымдағы уақыттың алдында тұрған
дәрежесі
Тұрақты тәсіл Тізбектелген тәсіл
2011ж. 142,0-138,0=4,0 142,0-138,0=4,0
2012ж. 146,0-138,0=8,0 146,0-142,0=4,0
2013ж. 148,0-138,0=10,0 148,0-146,0=2,0
2014ж. 151,0-138,0=13,0 151,0-148,0=3,0
2015ж. 154,0-138,0=16,0 154,0-151,0=3,0
Осы келтірілген уақыттағы нақты өсімнің шамасы 16,0 млн
тоннаға тең (тұрақты тәсіл)
Δн=Уn-У1=154,0-138,0=16,0 млн. тн.
Ал егер нақты өсім тізбектелген тәсілмен есептелсе, онда ол
осы барлық уақыттағы өсімнің қосындысына тең болады
Δн=∑Δн=4+4+2+3+3=16 млн.тн.
Өсу қарқыны
Тұрақты тәсіл Тізбектелген тәсіл
Кө =Уi/У0 Кө =Уi/Уi-1
2011ж 142/138=1,029=102,9% 142/138=1.029=102.9%
2012ж.146/138=1,058=105,8% 146/142=1.028=102.8%
2013ж.148/138=1,072=107,2% 148/146=1.014=101.4%
2014ж.151/138=1,094=109,4% 151/148=1.020=102.0%
2015ж.154/138=1,116=111,6% 154/151=1.020=102.0%

1) Тізбектелініп есептелінген коэффициенттердің көбейтіндісі тұрақты коэффициентке тең болады

Кө= Кө2011* Кө2012 *Кө2013* Кө2014 *Кө2015=
1,029*1,028*1,014*1,020*1,020= 1,116
2) Тұрақты екі коэффициенттің бір- біріне қатынасы
тізбектелген коэффициентке тең болады
Кө= Кө2010-2015/ Кө2010-2014=1,116/1,094=1,020
Өсім қарқыны
Тұрақты тәсіл Тізбектелген тәсіл
Δө=Δн/ У0*100% Δө=Δн/ Уi-1 *100%
2011ж. 4,0/138,0*100=2,9% 4,0/138,0*100=2,9%
2012ж. 8,0/138,0*100=5,8% 4,0/142,0*100=2,8%
2013ж. 10,0/138,0*100=7,2% 2,0/146,0*100=1,4%
2014ж. 13,0/138,0*100=9,4% 3,0/148,0*100=2,0%
2015ж. 16,0/138,0*100=11,6% 3,0/151,0*100=2,0%
Бір процент өсімнің нақты мәні
Тізбектелген тәсіл
А%= Δн /Δө немесе А%= Уi-1/100
2011ж. 4,0/2,9=1,38 138,0/100=1,38
2012ж. 4,0/2,8=1,42 142,0-100=1,42
2013ж. 2,0/1,4=1,43 146,0/100=1,46
2014ж. 3,0/2,0=1,5 148,0/100=1,48
2015 ж. 3,0/2,0=1,5 151,0/100=1,51
154,0/100=1,54
Қазақстан бойынша көмір өндірудің өсіңкілік көрсеткіштері

Жылд Өндірі Нақты өсім, Өсу Өсім Бір %
ар лген млн. тн. қарқыны, % қарқыны, % өсімні
көмір, 2010 Алды 2010 Алды 2010 Алды ң
млн. ж ңғы ж ж ңғы ж ж ңғы нақты
тн. салы салыс салыс салыс салыс ж мәні,
с-да -да -да -да -да салы млн.т
с-да

2010 138,0 - - - - - - -
2011 142,0 4,0 4,0 102,9 102,9 2,9 2,9 1,38
2012 146,0 8,0 4,0 105,8 102,8 5,8 2,8 1,42
2013 148,0 10,0 2,0 107,2 101,4 7,2 1,4 1,46
2014 151,0 13,0 3,0 109,4 102,0 9,4 2,0 1,48
Ў=У1+У2+У3…+Уn=∑У/n=
=138,0+142,0+146,0+148,0+151,0+154,0/6==879,0/6=146,5млн.т.
Егер көрсеткіштер белгілі бір екі уақыттың басқы немесе
соңғы мерзімімен берілген болса, онда қатардың орташа
дәрежесін табу үшін төмендегі формуланы қолданамыз
Ў= Уi+ Уi+1/n
Уi- бастапқы мерзімнің басқы немесе соңғы мәні
Уi+1- келесі мерзімнің басқы немесе соңғы мәні
Мысалы, ҚР-ның халық саны 2010 жылдың басында 16,9
млн. адам, ал 2011- жылдың басында 16,7 млн. адам болды.
Ў= 16,9+16,7/2=16,8 млн. адам
Бірінші тәсіл
Егер мезгілді қатардағы көрсетілген
көрсеткіштердің мезгіл аралықтарының қашықтығы
бірдей мөлшерде берілген болса, онда орташа
дәрежесі мына формулалармен есептеледі
Ў= 1/2У1+1/2У2+1/2У3+…+1/2Уn/n-1 н/е
Ў=У1+У2/2+У2+У3/2…+Уn-1+Уn/2/n-1
Мысалы, әр айдың басында зауыт қоймасында
қалған заттардың қалдықтары төмендегідей, (мың.тг)
Ў=1/2У1+У2+У3+…+1/2Уn/n-1
Ў=1/2*24,6+28,4+25,2+1/2*30,8/4-1=81,3/3=27,1 мың.тг.
Орташа нақты өсім
Бірінші тәсіл
Δн=∑ Δн /n=
=4,0+4,0+2,0+3,0+3,0/5=16,0/5=3,2млн.тг.
Екінші тәсіл
Δн=Уn-У1/n-1=154,0-138,0/6-1=
=16,0/5=3,2млн.т
Орташа өсу қарқыны
Кө=√

Ұқсас жұмыстар
Өсіңкілік (динамикалық) қатарлар
Динамикалық қатарлар туралы түсінік және оның түрлері
Өсіңкілік қатардың түрлері
ДИНАМИКАЛЫҚ ҚАТАРЛАР
Өсіңкілік қатарлар статистикада
Динамикалық шама түрлері
Қазақстан салық жүйесі
Өсіңкілік қатарлар
Матрицалық, экономикалық, математикалық модельдеу
Механикалық іріктеу тәсілі
Пәндер