Айналым қаражаттары

Кәсіпорынның айналым капиталы

Дәріс жоспары:

Лекция 7

1 Айналым капиталы: ұғымы, құрамы және құрылымы

2. Айналым капиталының қаржыландыру көздері

Лекция 8

3. Айналым капиталының айналымдылығын сипаттайтын көрсеткіштер

4. Айналым капиталын мөлшерлеу.

1 Айналым капиталы -

бұл өндірістік айналым қорларын құру, пайдалану және үздіксіз өндірістік процесстер мен өнімді өткізуді қамтамасыз ету үшін авансыланған ақшалай қаражаттардың жиынтығы, олар тек бір ғана өндірістік кезеңде қызмет етеді және өзінің құнын өндірстік тұтыну тәсіліне тәуелсіз тікелей дайын өнімге апарады.

2 Айналым қаражаттарының айналуы

өткізу

еңбек заттар

Аяқталмаған өндіріс

тауар

ақша

Өндірістік процесс

Айналым қаражаттары келесідей айналым кезеңдерінен өтеді:

және бұл айналымды мына формула арқылы жазуға болады:

А - ЕЗ . . . Ө . . . - Т - А '

3 Айналым қаражаттарының құрамы мен топтастырылуы

Топтастырылу белгілері

Топтастырылуы

Қызмет жасау сферасы

Өндіріс сферасындағы АҚ

Айналыс сферасындағы АҚ

Қалыптасу көздері

Меншік АҚ

Несиелік АҚ

Тартылған АҚ

Жоспарлау дәрежесі

Нормаланатын АҚ

Нормаланбайтын АҚ

Айналым қаражаттары

Өндірістік айналым қорлары

Айналыс қорлары

Өндірістік запастар - өндірістік процесті жүргізу үшін дайындалатын еңбек заттары. Олардың құрамына мына элементерді кіргізуге болады: шикізатар, негізгі және көмекші материалдар, сатып алынатын жартылай фабрикаттар, отын, жөндеуге арналған қосалқы материалдар, арзан бағалы және тез тозатын заттар және т. б.

Аяқталмаған өндіріс және кәсіпорынның өзі шығарған жартыйлай фабрикаттар - кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша өндіріс процессіндегі кез-келген өңделу сатысындағы еңбек заттары (бөлшектер, тораптар және т. б. )

Болашақ мерзім шығындары - осы кезеңде шығарылып жатқан бірақ болашақ мерзімнің өніміне жататын өнімдерді өндіріске дайындау мен игеруге кететін шығындар.

Өтімділік тұрғысынан айналым қаражатын бөлуге болады:

1 дереу сатылатын активтер (кәсіпорынның кассасындағы және банктегі шоттардағы ақша, бағалы қағаздардың кейбір түрлері) ;

2 тез сатылатын активтер (дебиторлық берешек, қысқа мерзімді қаржылық салымдар, депозиттер, қайта сатуға арналған тауарлар) ;

3 баяу сатылатын активтер (барлық түрдегі қорлар) ;

4 қиын сатылатын активтер (ұзақ мерзімді активтер) .

4 Айналым қаражаттарын нормалау

Меншікті айналым қаржатының нормативі - бұл өндіріс қызметінің үздіксіз орындалуын қамтамасыз ететін тұрақты минимальды запасты, сонымен бірге аяқталмаған өндіріс және болашақ мерзім шығындарын жасау үшін жеткілікті болатын кәсіпорынның ақша қаражаты.

Нормалау процессінің кезеңдері:

Айналым қаражаттарының нормативі

1) Өндірістік запастағы АҚ (негізгі және қосалқы материалдар, сатып алынатын жартылайфабрикаттар және т. б. ) нормативі мына формула арқылы анықталады::

Нзi - айналым қаржатының i- ші элементінің күн бойынша запас нормасы, күн;

Мij - j период уақытындағы i түрлі бағалы материалдың ақша түріндегі шығыны, тенге;

Ккj - j периодтағы күнтізбелік күндер саны.