Темперамент түрлері мен мінез - құлықтың психологиялық құрылымы

Презентация қосу

“Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық
университеті”
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

Темперамент түрлері мен мінез-құлықтың
психологиялық құрылымы

Қабылдаған: Байжуманова Н.С.
Орындаған: Кентай А.А.
Тобы: АиУ-21-1
Темперамент түрлері мен мінез-құлықтың
психологиялық құрылымы
• Бұрын кейбір психологтар темперамент табиғатын
адамның эмоциялық саласына байланысты түсіндіретін.
Шындығында, темперамент тек эмоциялық жағдайлардан
ғана байқалмайды, ол ақыл-ой және ерік үрдістерінен де
көрініп жатады. Адам темпераментті туралы сөз болғанда
жекеленген психикалық үрдістердің динамикасы жайлы
айтылмайды, мұнда жеке адамның тұтас мінез-құлқы бар
синдромы (жүйесі) жөнінде сөз болады.
• Сөйтіп темперамент — адамның жүйке қызметінің
қасиеттерінен көрінетін, мінез-құлқының импульсивті-
динамикалық көрінісінің жалпылама сипаттамасы болып
табылады.
Темперамент түрлері мен мінез-құлықтың
психологиялық құрылымы
ХОЛЕРИК ТЕМПЕРАМЕНТІ. Бұл типтің өкілі аса САНГВИНИК ТЕМПЕРАМЕНТІ. Бұл темпераменттің өкілін И.П.Павлов қызу
қозғыштығымен, соған орай мінез-құлқының ұшқалақтығымен қанды, іскер адам деп санайды. Бірақ ол ылғи қызықты іспен айналысқанда ғана
көзге түседі. Холерик қарым-қатыста — күйгелек, бір беткей, осындай күйде болады. Мұндай іс жоқ кезде ол жабырқаңқы, сылбыр жүреді.
шабуылға жаны құмар, іс-әрекетте — пысық. Холериктер жұмысты
үзіп-үзіп істегенді ұнатады. Олар айналысқан ісіне жан-тәнімен Сангвиникке қимыл қозғалыста – белсенділік, өмір жағдайының өзгеруіне жеңіл
беріледі. Осы жолда кездескен қиындықтың бәрін жеңуге даяр бейімдеушілік тән. Ол адамдармен тез тіл тауып, шүйіркелесе кетеді, жұртты
тұрады, кедергілерді жеңіп, мақсатына жетеді. Қайрат-жігері жатырқамайды. Ұжым ішінде сангвиник көңілді ақ-жарқын, іске бар ықыласымен
мұқалы, өз мүмкіндігіне сенімі кетсе, еңсесі түсіп, еш нәрсеге кірісетін, әуесқой адам. Осылайша жалындап тұрғанымен іске зауқы болмаса, яғни
мойны жар бермей қояды. Осылайша, тек көңілі ауғанда істеушілік, күнделікті күйбеңі, төзімділікпен ерінбей-жалықпай істеуді қажет ететін жұмыс тап
оның жүйке қызметінің бір қалыпты тепе-тең еместігінен болады. болғанда суынып қалады.

МЕЛАНХОЛИК ТЕМПЕРАМЕНТІ — бұл типтің өкілдері аса сезімтал соның салдарынан
ФЛЕГМАТИК — салмақты адам, ол күшін босқа сарп етпейді, жаны тез жараланғыш келеді. Меланхоликтер тұйық,қиын жағдайлардан жол тауып шығуға
бастаған істі аяғына жеткізеді. Ол бөспелікті сүймейді. Жұртпен олақ, адамдардан оқшау жүргенді ұнатады. Ол қауіпті жағдайлардан қорқады.
қарым-қатынасы да бір сарынды жүріп жатады.
Қозу және тежелу үрдістерінің әлсіздігі бұлардың бір-бірімен тең келмеуі, кез келген күшті
Баяулық пен селқостық — флегматиктің осал жағы. Оған ырғалып, әсер -меланхоликтің қимыл қозғалысын баяулатып, онда шектен тыс тежелу туғызады.
жырғалуға, жиналып, қамдануға біраз уақыт қажет. Селқостық Меланхоликті әлсіз тітіркендіргіштер де мазалайды, одан да зор әсер алады, сондықтан да ол
оның стереотиптерінің оралымсыздығынан мінез-құлқының ұсак-түйектің бәріне де қатты мұңаяды немесе қатты қуанады. Психологтар мұны
оңтайлы еместігінен, жаңа жағдайға тез үйлесе меланхоликтердің күшті сезіне білу қабілетінен деп есептейді. Үйреншікті жақсы, тату ұжым
қоймайтындығынан жақсы байқалады. Дегенмен, бұл қасиет арасында меланхоликтер өзін жақсы ұстайды, жұртпен қарым-қатысқа түсіп, алған ісін
мінездің тұрақтылығын көрсетеді, істі аспай-саспай тыңғылықты нәтижелі орындай алады, кедергілерді жеңіп, табандылық көрсетеді. Темпераменттің негізгі
аяқтауға мүмкіндік береді. Флегматиктер ұзақ уақыт жұмыс істеуге төрт типінің өкілдері бір қалыпты жағдайдың өзінде өздерін түрліше ұстайды екен.
сабырлық пен әрекет етуге төзімді болады. Осылайша темперамент адамның белсенділік сипатынан, мінез-құлықтың түрлі қалпынан
үнемі өзгерістегі сыртқы ортаға бейімделе алу жағдайынан көрініп отырады.
Жеке тұлғаның психологиялық ерекшеліктерін сипаттайтын
«қажеттілік», «қызығушылық» ұғымдарын талдау

ҚАЖЕТТІЛІК - жеке адамның, әлеуметтік топтың, ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҚ - бір нәрсе туралы жағдайға қарай
қоғамның тіршілік әрекетін қамтамасыз ету үшін білуге құмарлық, дүниедегі заттар мен құбылыстарды танып-
объективті түрде керек нәрсеге мүқтаждық; белсенді білуге бағытталған адамның жеке ерекшеліктерінің бір
әрекеттің ішкі қозғаушысы. Қажеттіліктер субъект пен көрінісі. Адамның іс-әрекетіне, көзқарасы мен
оның қызметінің өзара байланысын көрсетеді, талғамына, мұрат-мүддесіне байланысты қызығушылықтары
әуестіктен, мүдделерден, мақсаттардан және мінез- әр түрлі болады. Қызығушылық тұрақты қасиетке айналғанда
құлықтан көрініс табады. Қажеттіліктер - адам ғана адам өз іс-әрекетінен жақсы нәтиже шығара алады.
тұлғасының, қоғамның жалпы өмір сүруін және
дамуын қолдау үшін объективті кажетті нәрселерді Қызығушылық мазмұны мен бағытына қарай:
кажетсіну. Қажеттіліктер биологиялық және материалдық,
әлеуметтік болып бөлінеді, олар экономика мен қоғамдық,
мәдениет дәрежесіне байланысты. Қажеттіліктерді саяси,
қанағаттандыру мақсатты іс-әрекеттің нәтижесінде кәсіптік,
іске асады. Қажеттілікті тәрбиелеу тұлғаны танымдық,
қалыптастырудың орталық міндеттердің бірі болып эстетикалық болып сараланады.
табылады.
Қабілет пен дарындылық ұғымдарын талдап,
Венн диаграммасын толтыру
ҚАБІЛЕТ – тұлғаның қызмет түрлерін атқару тәсілдерін жетік меңгеруінен көрініс табатын, оларды
игеру мүмкіндігін шарттастыратын, жемісті нәтижеге қол жеткізу мүмкіндіктерін көрсететін дара
– психологиялық ерекшелігі.

ДАРЫНДЫЛЫҚ –
қызметтің табысты орындауын қамтамасыз ететін қабілеттердің сапалы өзіндік байланыстыруы;
адам мүмкіндіктерінің кендігі мен қызмет өзіндігін айқындайтын жалпы қабілеттер немесе қабілеттердің
жалпы сәттері;
ақыл әлеуеті, немесе парасаттылығы, оқуға деген танымдық мұмкіндіктері мен қабілеттердің біртұтастық
жеке сипаттамасы;
қабілеттердің, табиғи көрсеткіштердің жиынтығы, қабілет табиғи себептерінің айқындалу және өзіндікі
деңгейінің сипаттамасы;
таланттық – қызметіндегі ұлы жетістіктер үшін қажетті ішкі шарттардың бірі.
Дарындылық терминінің көпмағыналылығы адам қабілеттері саласы мәселесінің көпаспектілігіне сілтейді.
Дарындылық қабілеттер саласының жалпы сипаттамасындай, кешенді зерттеуді талап етеді:
психофизиологиялық, дифференциалды-психологиялық және әлеуметтік-психологиялық педагогикалық.

Ұқсас жұмыстар

Тұлға психологиясы

Темперамент және мінез

Әлемдік психология ғылымындағы негізгі бағыттар

Мәдениет тілі

Сыртқы функция Ішкі функциялар

БАЛАЛАРДЫ ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ҚОСУ

Мінездің типтері

Девиантты мінез - құлық

Психикалық құбылыстар

Конституционалды теориялар

Пәндер