Атмосфера ластануы

Презентация қосу

Отынды жағудың
экологиялық мәселелері

Орындаған: Ғабит Дамир
Атмосфера
Атмосфера (гр. ατμός — «ауа» және гр. σφαῖρα —
«шар») - жердің ауа қабығы. Атмосфера – ауа, химиялық
қоспалар мен су буынан тұратын күрделі жүйе.
Ол биосферадағы физико-химиялық және биологиялық
процестердің жүріуінің шарты және метеорологиялық режимнің
маңызды факторы. Атмосферадағы жекелеген құрамдастардың
қатынасы оның радиатцияға, жылу және су режиміне, өздігінен
тазартуға қабілетін анықтайды. Атмосфераның газдық құрамы, су буы
және әр түрлі қоспалар жер бетіне күн радиациясының өту деңгейін
және жер маңы кеңістігіндегі жылуды ұстап тұруды анықтайды. Егер
атмосферада қоспалар болмаса, онда жер бетіндегі орташа жылдық
температура +15º С емес, -18ºС болар еді. Атмосфераның орташа
қалыңдығы - 150 км.
Атмосфера ластануы
Атмосфераның ластануы — әр түрлі газдардың, қатты және
сұйық заттардың немесе табиғи булар мен қалдықтардың ұсақ
түйіршіктерінің ауаға қосылуы. Бұлардың ішінде газ тектес
заттар атмосфераға шығарылатын ластағыштардың шамамен
90%-ін құрайды. Көп тараған атмосфера
ластағыштарына күкіртті газ (SO2), азот
оксидтері(NO2) , кеміртек оксидтері (иіс газы
СО), хлор, формальдегид (НСНО), фенол-бенз(а)пирен, шаң-
тозаң жатады.
Атмосфера ластануының түрлері
❖ Механикалық ластаушылар - шаң, қоқыс. Олар
органикалық отынды жақ қанда және құрылыс материалдарын
дайындау процестері кезінде пайда болады.
❖ Химиялық ластаушылар - экожүйедегі концентрациясы
нормадан жоғары немесе басқа жақтан енген заттар. Ауаның
мейлінше ластануы өнеркәсіп қажеттілігі үшін отындарды жағу,
үйлерді жылыту, транспорттардың жұмысы кезінде, тұрмыстық
және өндірістік қалдықтарды жағу, қайта өңдеу кезінде
байқалады.
❖ Физикалық ластаушылар - Бұл биосфераға техногендік
себептерден түсетін энергияның артық көздері. Мысалы, жылу
(атмосфераға қызған газдардың бөлінуі); жарық (жасанды
жарықтың әсерінен табиғи жарықтың нашарлауы); шуыл
(шуылдың мүмкін деңгейден артуы); электромагнитті (электр
желісі, радио, теледидар); радиоактивті(атмосфера радиоактивті
заттардың бөлінуі); озон бұзғыш (фреондардың атмосфераға
бөлінуі).
❖ Биологиялық ластаушылар - экожүйеде бұрын болмаған
немесе мөлшері қалыпты жағдайдан аспаған организмдер
түрлері.
Ластаушы заттардың әсерінен туындайтын
аурулар
Адам денсаулығы өте көп факторларға тәуелді,ішкі және
сондай-ақ сыртқы себептермен бірге әркімнің өзінің және
әлеуметтің, мемлекеттің денсаулығына деген кемел, ұтымды да,
тиімді көзқарастарына байланысты. Сонымен, денсаулық көп
факторларға:мәсіл – тұқым,әлеуметтік-экономикалық ,табиғи
орта жағдайлары денсаулық жүйесінің даму деңгейі,әсіресе
адамның өз денсаулығына деген көзқарасына байланысты
болған. Қазіргі кезде табиғаттың қатты ластанғандығынан
адамдар әр түрлі ауруларға ұшырап жатыр.
Ластанудың ең басты себептері өмірдегі қарпайым
қолданыс заттары болып табылады.
Өнеркәсіп мекемелері, Жылу жасаушы қондырғылар,
Көліктер, Ауыл шаруашылық көздері, Табиғи ластану,
Радиоактивті ластанулар
Бұлар атмосфера арқылы ауаға таралып, ауаның құрамын
өзгертіп, адамдарға тыныс жолдары арқылы еніп, уақыт өткен
сайын ағзаны біртіндеп әлсіретумен болоды. Атмосфераны
ластаушылар физикалық күйі бойынша бөлінеді. -газ
тәрізділер[көміртегі, күкірт оксиді] -күрделі химиялық
қосылыстар[шаңдар] -аэрозольдар Бұлар ауаға таралып ауаны
ластап,халықтың тұрмыс жағдайына әсер етеді.
Хлор, фторидтер, гидросульфидтер адам ағзасына
тигізетін әсері
Хлор
Хлормен уланаған кездегі алғашқы белгілері:
Зардап шеккен адам көзінің қарығуына және көзден
жас ағуына шағымданады. Алғашында оны құрғақ,
қоздыратын жөтел қинайды содан соң, кеуде тұсы
ауырады. Ол тез арада қобалжып, үрей пайда болады.
Егер хлордың әсерін тоқтатпаса, 2 – 3 сағаттан кейін
өкпе ісінуі байқалады.
❑ Концентрациялы күкірт қышқылы
Концентрациялы күкірт қышқылы адам терісіне ,
матаға , ағашқа тисе , оны қарайтып күйдіреді. Сол
себептен күкірт қышқылымен жұмыс істегенде өте сақ
болу керек. Теріге немесе матаға тиген күкірт қышқылын
тездетіп сумен жуып, содан соң ас содасы ерітіндісімен
шаю қажет.
Өнеркәсіптік қоқыстар
Қалдықтар– табиғи шикізатты өңдеу нәтижесінде пайда
болатын заттар мен өндірістік жарамсыз шығарылымдар.
Қалдықтардың барлық түрлерін есептегенде
өндірілетін табиғи заттар мен энергияның тек 2%-ы ғана
пайдаға асырылады. Қалған 98%-ы әр түрлі қалдықтарға
айналады
Қышқыл газдар
Қышқыл газдар. Көмір қышқыл газының, күкіртсутектің,
өзге де қышқылдардың немесе қышқыл ангидридтерінің
біршама мол үйірімділігімен сипатталатын газдар. Бұдан
шыққан көмір қышқыл газын арнайы әдістермен тазартады.
Көмір қышқыл газы, негізінен, тамақ (қант, сыра, т.б.)
өнеркәсібінде құрғақ мұз, тағамдарды консервілеу
үшін, өрт сөндіруде, газдандырылған су, емдік көмірқышқыл
ванна дайындауда, химия өнеркәсібінде сода өндіруде
қолданылады.
Назарларыңызға рақмет

Ұқсас жұмыстар

Жердің сыртқы қабаттары

Ластаушы заттарды атмосфераға тастауды бақылау

Жер геосфералары, олардың негізгі қасиеттері. Глобальдық экологиялық өзгерістердің бағытын анықтаушы әлеументтік- экономикалық процестер. Адам әрекетінің атмосфераға әсері, атмосфера күйінің өзгерістері және олардың салдарлары

Атмосфераның ластануы

Жер геосфералары

АВТОКӨЛІКТЕРМЕН ЛАСТАНУЫ

Пәндер