Жіті холецистит

Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті.

Шымкент кампусы

Жоғары медициналық білімнен кейінгі білім беру факультеті

Жалпы дәрігерлік практика №2 кафедрасы

Тақырыбы: Оң қабырға асты аймағының ауырсынуы және оның ерекшеліктеріне байланысты күдік туатын нозобірліктер. Жіті холецистит.

Қабылдаған:Джубанишбаева Тойжанай

Орындаған:Махамбет Оразкул

Тобы:ЖТД-22-22

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Холецистит жіктелуі

2. Жіті холецистит клиникасы

3. Жіті холециститтің басқа аурулармен салыстырмалы диагностикасы

4. Жіті холецистит емдеу шаралары

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер

Жоспар

2. Жасуша анықтамасының

пайда болуы.

3. Жасуша анықтамасының

дамуы.

1838ж-Т. Шванн, И. Шлейден

жасуша туралы білімді

және бүкіл анықтамалардың барлығын

жинақтап біріктіріп,

өсімдіктер мен жануар

ағзалары жасушадан

тұратынын, құрылысы

жағына ұқсас екеннін

анықтаған.

1858ж-Р. Вирхов сенімді

болды, әрбір жаңа

жасуша тек қана басқа

жасушаның бөлінуінен

пайда

болады деді.

1858ж-К. Бэр анықтады,

яғни бүкіл ағза өзінің

дамуын бір жасушадан

бастайды деді.

Кіріспе

Өт қабы -қапшыққа ұқсас келген көлемі шамамен 30-80 см3 алмұрт тәрізді бұлшықет-эпителий қапшығы. Ол серозды қабықпен бауырдың төменгі бетіне бекітілген, сондықтан бауырмен байланысатын өт қабының жоғарғы және алдыңғы беттерінде серозды қабық болмайды. Бұл беттер адвентициалды қабықтың борпылдақ дәнекер тінінің көмегімен айқын бөлінген. Бос өт қабының шырышты қабаты көптеген қатпарлармен жабылған. Мүше толған кезде олар қысқа, тегістелген болады; олардың арасындағы қашықтық артады. Денесі өт қабының мойына жалғасады . Ол өт жолына тарылады және жалпы бауыр жолымен біріктіріліп, жалпы өт жолын құрайды.

2. Жасуша анықтамасының

пайда болуы.

3. Жасуша анықтамасының

дамуы.

1838ж-Т. Шванн, И. Шлейден

жасуша туралы білімді

және бүкіл анықтамалардың барлығын

жинақтап біріктіріп,

өсімдіктер мен жануар

ағзалары жасушадан

тұратынын, құрылысы

жағына ұқсас екеннін

анықтаған.

1858ж-Р. Вирхов сенімді

болды, әрбір жаңа

жасуша тек қана басқа

жасушаның бөлінуінен

пайда

болады деді.

1858ж-К. Бэр анықтады,

яғни бүкіл ағза өзінің

дамуын бір жасушадан

бастайды деді.

Өттің өту жолдары

Бауыр жасушалары арқылы түзілген өт, үздіксіз өтті бойынан өткізүші бастапқы өттік түтікшелер, одан әрі үлесше аралық түтікшелер, сегменттік, зоналық, бөліктік түтікшелер арқылы бауырдан шығады. Бауырдан шыққан соң, бауырдың меншікті оң және сол өт түтіктері қосылып, жалпы бауыр түтігін ductus hepaticus comminus, одан әрі өтқуықтың түтігімен ductus cysticus қосылып, жалпы өт түтігін ductus choledochus түзіп, он екі елі ішекке қарай бағыт алады. Он екі елі ішектің төмендеген бөлігінің ішкі қапталында ұйқыбездің түтігімен қосылып, он екі елі ішектің үлкен бүртігінің ішінде ampulla hepatopanreatica ға ашылады. Өт түтігі мен ұйқыбез түтігінің қосылған жерінді, он екі елі ішектің дөңгелек бұлшықеттік қабаты өт түтігінің қысқыш бұлшықетін құрауға қатысады.

2. Жасуша анықтамасының

пайда болуы.

3. Жасуша анықтамасының

дамуы.

1838ж-Т. Шванн, И. Шлейден

жасуша туралы білімді

және бүкіл анықтамалардың барлығын

жинақтап біріктіріп,

өсімдіктер мен жануар

ағзалары жасушадан

тұратынын, құрылысы

жағына ұқсас екеннін

анықтаған.

1858ж-Р. Вирхов сенімді

болды, әрбір жаңа

жасуша тек қана басқа

жасушаның бөлінуінен

пайда

болады деді.

1858ж-К. Бэр анықтады,

яғни бүкіл ағза өзінің

дамуын бір жасушадан

бастайды деді.

Өтқуықты меншікті бауыр артериясының тармағы өтқуық артериясы, a. cystica қанмен қамтамасық етеді. Веналық қан аттас веналар арқылы қақпа венасына ағады.

Қан 65-85 жағдайда қақпа венасы арқылы, ал 15-35 жағдайда бауыр артериясы арқылы келеді. Қантамыр өт қалтасының мойын бөлігіне келгенде екіге бөлінеді:Өт қалтасының жоғарғы бөлігімен және төменгі бөлігімен.

Өтқуық кезбе нервпен және бауыр өрімімен (симпатикалық) нервтенеді.

өт қабы мен өт жолдарының нервтері диафрагма нервісімен және мойын өрімінің нервісімен байланысты .

Лимфа ағымы бауыр қақпасындағы лимфа түйіндерінен және бауырдың өзіндік лимфа жүйесі арқылы қамтамасыз етіледі.

Қанмен қамтамасыз етілуі

Жіті холецистит - өтқабы қабырғасының зақымдалуына, өтқабында тастардың түзілуіне, билиарлық жүйенің моторлық-тондық бұзылыстарына алып келетін қабыну ауруы.

өт қабында тастың болуына байланысты

Пайда болу себебі:

инфекциялық

аурулар, сепсис

қуық артерия-сының тромбозы

ащы тағамдарды жеу асқазан аурулары

Майлы тағам көп қолдану

Туа біткен себептер: дуоденалды иілімінің жабысқағы, Трейц байламының аномалиясы, қозғалғыш он екі елі ішек, сақина тәрізді ұйқы безі, он екі елі ішектің төмен түсуі мен созылмалы артерио-мезентериалды компрессия.

Экстрадуоденалды себептер: асқазан ісігімен дуоденалды бөлімінің компрессиясы, сонымен бірге, лимфа түйіндерімен, аортаныңқұрсақтық бөлігінің аневризмасымен ұйқы безі кистасымен қысылуы.

Он екі елі ішек ішілік патология: ісіктер, дивертикул, пептикалық жара, туберкулез. Он екі елі ішектің бөгде заттарымен, өт тастарымен, паразиттермен бітелуі. Асқазан мен жіңішке ішекке жасалған операциялардан кейін дамыған аурулар.

Жіті холецистит жіктелуі

Жіті холецистит Классификациясы

клиникасы

Ауру басталуы келесі синдромдармен беріледі:

• Ауырсыну

• Диспепсиялық

• Қабынулық

• Асқазан ішек жолдарының функциясы бұзылуы

• Липидті алмасудың бұзылуы (клинико-лабароторлы көрсеткіштер)

• Холецистостатикалық(Жалпы өт жолының бітелуі)

• Үрдіске басқа ағзалар мен жүйелер қосылуы.

14-бет

клиникасы

Ауру жедел басталады, әсіресе түнде оң қабырға астында толғақ тәрізді ауырсынуддың, субфебрильді температураның пайда болуымен сипатталады. Ауырсыну кейде бірнеше сағатқа созылады. Оң жаққа жатқанда ауырсыну күшейеді. Лоқсу, құсу болуы мүмкін. Интоксикация белгілері анық: тері түсі боз, шырышты және тері қабаты құрғақ, басы ауырады, тәбетә төмен, іш қатадауы болады, тахикардия, кей науқастарда естен танулар, менингеальды симптомдар, сарғаюлар болуы мүмкін. Пальпацияда алдыңғы іштің бұлшықеттерінің тартылуы байқалады. Ортнер, Мерфи, Щеткин-Блюмберг симптомдары оң. ЖҚА-де- нейтрофильді лейкоцитоз, ЭТЖ-ның жоғарылауы.

Иррадиациясы

Ауыру сезімі иррадиациясы оң жақ иыққа, иық үстіне(Березнегевский-Элекер симптомы), жауырын астына, арқаның оң жақ жартысына, мойынға, желкеге, төс сүйегінің ішкі бетіне, жүректің орналасқан аймағына тарайды. Мұндай иррадиация болу себебі өт қабы мен өт жолдарының нервтері диафрагма нервісімен және мойын өрімінің нервісімен байланысты болуда.

Төс - бұғана - шықшыт бұлшықеттерін саусақпен басқан кезде ауырсыну болады(Мюсси симптомы) немесе өт қабының тұсы ауырады (Георгиевский симптомы) .

С. П. Боткиннің айтуы бойынша холециститтің «стенокардиялық» түрінде иррадиация жүрек аймағына, төстің артқы жағына берілуі мүмкін.

клиникасы

Өт жолдарының патологиясында ауырсыну анықталатын нүктелер

Холециститтің ауырсыну нүктелер.

1 - өт қабының нүктесі

(Маккензи) ;

2-Мюсси нүктесі;

3-Бергман нүктесі;

4-Лапинский нүктесі;

5- шүйде нүктесі;

6-Йонаш нүктесі;

7-Харитонон нүктесі;

8- оң тізеасты

шұңқырының нүктесі

Жіті холециститтің морфологиялық жіктелуі:

Катаральды

Гангреонозды

Флегманозды

Катаралды холецистит. Оң қабырға астының ауырсынуы, оң жауырынға, иыққа және мойынның оң білегіне берілуі, науқасты жеңілдік алып келмейтін құсу мазалайды. , аздағантахикардия, тілі ақ жабынмен жабылған. Пальпацияда оң қабырғаасты, өт қуығыпроекциясында ауру сезімі, қабырғаасты бұлшықеттерінің қатаюы әлсіз болады. Мерфи, Ортнер, Мюсси симптомдары оң мәнді, өт қуығы ұлғаймайған. Қуықтың кілегей қабаты ісінген, қалыңдайды, лейкоциттермен, лимфоцитті клеткалар (жасушалар) және макрофагтар жиналады. Өт қуығында сулы өтті экссудат жиналады, құрамында кілегей, лейкоциттер мен эпителий кездеседі. Егер жедел үдерісс толығымен жойылып жазылса, барлық белгілер қалпына келіп қайталанбайды. Ал толығымен жойылмаса, үдерісс созылмалы түріне өтеді.

Жіті холецистит жіктелуі

Флегмонозды холецистит. Ауру сезімі күштірек болады, тыныс алғанда, жөтелгенде, дене қалпын ауыстырғанда күшейеді. Жүрек айну, құсу көп ретті болады, дене температурасы 38-39°С-қа дейін көтеріледі, тахикардия минутына 100 ретке дейін соғады. Тілі ақ жабынмен жабылған, құрғақ. Іші ішектердің парезі нәтижесінен кебіңкі, ішек шулары әлсіреген. Пальпацияда оң қабырға асты ауырсынады, бұлшықет қорғанысы айқын, жиі ұлғайған өт қуығы анықталады. Жоғарғы оң квадрантта оң мәнді Щеткин- Блюмберг симптомы, Ортнер, Мерфи, Мюсси симптомдары болады. Лейкоцитоз 18000-ға дейін, солға ығысуымен, ЭТЖ жоғарылаған. Өт қуығы ұлғайған, ісінген, оның сірлі жабындысында фибрин пленкасы түзіледі. Өт қуығының қабырғасы қалыңдайды 0, 5-1 см-ге дейін, тамырішілік абсцестер түзіледі.

Флегмонозды холецистит

Гангренозды холецистит. Айқын интоксикация симптомдары мен жергілікті немесе жалпы іріңді перитонит белгілері болады. Жиі ішек микроорганизмдері, кейде анаэробты микробтармен шақырылған. Ол өт қуығындағықан нәтижесінде дамиды. Көп жағдайда ересек адамдарда кездеседі, жиі ұйқы безі сөлінің ферментативті активтілігінің күшеюмен байланысты. Ал, қарт адамдарда құрсақ қолқасының атеросклероздық өзгерісі нәтижесінде дамыған өт қапшығының қанмен қамтамасыз етілуінің жетіспей бұзылысынаалып келеді. Өт қуығы қабырғасының некрозы жиі түбінде, денесінде болады және тас пен үйкеліп жұқаруы оның перфорациясына дейін асқындырады. Тоталды некрозы өте сирек кездеседі. Ол жиі өт қуығының бұратылып, айналып кетуінде кездеседі. Өтартериясы тромбоз болғанда, өт қуығын толық некрозға алып келмейді, себебі, бұл артерия жалғыз емес, өт қуығына басқада артериялар қанмен қамтамасыз етеді.

Гангреонозды холецистит

Диагностикалық критерийлер Жалпы симптомдар - эпигастрий жəне оң жақ қабырға астындағы оң иық пен жауырын аралығына берілетін жіті (тұрақты) үдемелі күшейіп, 30 минуттан бірнеше сағатқа дейін созылатын ауырсыну; лоқсу, құсу, кекіру, метеоризм, майлы тағамнан бас тартау, тері мен склераның сарғыштығы, субфебрильді дене температурасы.

Шағымдары мен анамнез Анамнезі мен қарап-тексеру кезінде келесі жағдайларға көңіл бөлу:

Шағымдары: кенеттен дамыған шаншутəрізді немесе оң жақ құрсақүсті аймағындағы ұзақ уақыт ауырып, ауру сезімі біртіндеп күшейген ауырсыну. Ауырсынулар оң жақ қабырғалық доғаның астында, іштің доғарғы оң жақтық квадрантында орналасады. Ауру сезімі белбеу тəрізді болуы мүмкін, арқаға беріледі, патологиялық үрдіс дамыған сайын ауру сезімі шыдатпайтын, тұрақты сипатқа иеленеді; лоқсу жəне бір реттік құсу; дене қызуының 38-39 градусқа дейін көтерілуі.

Физикалық зерттеу

Симптомдар: қарағанда терілік жабындылардың аздап сарғайғанын анықтауға болады. Ол ұстамадан кейін 2 күнге созылуы мүмкін. Сарғыштықтың сипаты обтурациялық болады, ол көбінесе Ligamentum hepatoduodenale жəне бауыр қақпасында ұзақ уақыт бойы қабынулық инфильтраттың болуына байланысты дамиды. Кейбір жағдайларда екіншілік холангит немесе холедохолитиаз сарғыштықтың себебі болуы мүмкін.

Ішті қарап тексергенде науқас тыныс алғанда іштің оң жағын аяйды, беткей пальпация кезінде ішастардың қозу симптомдары оң болады (көбінесе флегмоноздық немесе гангреноздық жіті холецистит кезінде) . Ішті пальпациялағанда келесі симптомдар анықталады: Мерфи симптомы - оң жақ қабырғаасты аймағына басқанда тынысты еріксіз тоқтату. Кер симптомы - оң жақ қабырғаасты аймағындағы ауырсынудың ішке дем алғанда күрт күшеюі. Ортнер симптомы - қолбасының ішкі жиегімен оң қабырғалық доғаға жай соққылағанда ауырсыну. Мюсси нүктесіне (төс-емізіктəрізді бұлшықет аяқшаларының теріге проекцияларының арасында орналасқан) басқанда ауырсыну.

Щеткин-Блюмберг жергілікті симптомы.

Диагностикасы

Лабораторлық зерттеулер

Лабораторлық зерттеу мəліметтері: лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылауы ауру басталғаннан 2 тəуліктен кейін, өтқуық эмпиемасы кезінде нейтрофилдік лейкоцитоз. Жіті холециститпен науқастарда сарысуда сілтілік фосфотаза мөлшерінің жоғарылауы 23% жағдайда, билирубин - 45%, АСТ - 40%, АЛТ - 13%.

Несепте сарғыштық кезінде уробилиноген, ал сарғыштық кезінде - билирубин анықталады.

Диагностикасы

Иснструменталдық зерттеулер

Инструменталдық зерттеулер мəлімттері:

Рентгенографияның тиімділігі аз. Шолу рентгендік суретте кейде контрасттық тастар анықталады. Холецистография теріс нəтиже береді, себебі холецистит өтқуық түтігінің тығындалуымен жүреді.

Өтқуықты УДЗ тастың барын, ағзаның көлемін, оның қабырғасының қалыңдығын, өтқуық жанындағы инфильтратты, өтқуық ішіндегі өттің концистенциясын анықтауға мүмкіндік береді.

Кеуделік тор рентгенографиясы мен ЭКГ дифференциалды диагностика өткізу үшін жүргізіледі.

Диагностикасы

Жалпы шолу рентгенограммасы

Ұйқы безінде көптеген кальцификаттар кездеседі

22-бет

Ең алдымен холециститті аппендициттен айыру қажет. Аппендикс оң жамбаста орналасса өт оң қабырғалар астында орналасады. Созылып төменге ығысқан қабынса іш ауыруы да төменге ауысады, ал аппендикс жоғары көтерілсе, бауырға жабысса ол холециститте ауыратын орында байқаладыда, осы екі науқасты бір бірінен айыруды қиындандырады.

Аппендицитпен көбінесе жастар ауырса холециститпен қартаң тар әйелдер жиі ауырады.

Холецистит тағамдану режімін бұзумен сәйкес басталса, аппендициттің ауыру сезімінің иррадиациясы тән өзгеше. Бауыр ісінуі, өт нүктесінің, көз сарғаюы аппендицитке тән емес көріністер болады.

Жедел панкреатитте - ауырсыну сезімі сол жауырында, сол қабырғалар астында, төс шеміршегі тұсында.

Зәрде диастазаның 32-64 бірліктен 1000, тіпті одан да жоғары көтерілуі байқалады.

Қарынның ауруында - диагнозды дұрыс анықтау үшін анамнездің маңызы зор. Үлтабар ішегімен өт қуығының бір-біріне жақын ораналасуы диагнозды әдәуір қиындатады.

Ойық жара ауруында іш ауырсынуы тағам қабылдаумен сәйкестік білдірсе холециститте бұл сәйкестік жоқ. Ойық жарада кұсықта қан көрінуі мүмкін, қарын қышқылы жоғары, холециститте - төмен. Холециститте дене қызуы жоғары, ойық жарада бұзылмаған.

Ұқсас жұмыстар

Жедел холецистит

Зондтық шаралар

Зонд арқылы тамақтандыру

Жануарлар ішкі аурулары клиникалық балаумен пәні

Созылмалы аурулары бар балаларды диспансерлік бақылау

Балалар ауруы

Холангиттің этиологиясы, патогенезі және емдеу

Жіті қабынуды тәжрибеде үлгілеу

Созылмалы гастрит

Ауру сезімдік

Пәндер