Жеке тұлғаның дамуының көпөлшемділігі: тұқымқуалау, қоршаған орта, тәрбие және құндылық бағдарлары

Скачать

Жеке тұлғаны дамытудың көп өлшемділігі. Адам дамуының, қалыптасуының, білімінің факторларының өзара байланысы

Жоспары

Жеке тұлғаның дамуына әсер ететін факторлар: тұқым қуалаушылық, қоршаған орта, тәрбие

Жеке тұлғаның құңдылық бағдарлары, дүниетаным, белсенділігі, қозғаушы күштері

Жеке тұлғаның дамуына әсер ететін факторлар: тұқым қуалаушылық, қоршаған орта, тәрбие

I

Тұлға дамуы, процесс ретінде, индивидтің психофизиологиялық ерекшеліктерімен, оның өзінің белсенділігімен, ішкі қарама-қайшылықтарымен және сыртқы әлеуметтік жағдайлармен шартталады

Л. И. Божович «ішкі даму процестері мен сыртқы жағдайлардың өзінше үйлесімі» деп атап көрсетеді.

Б. Г. Ананьевтің тұжырымдауынша адам даму көптеген факторлардың өзара әрекетімен шартталады: тұқымқуалаушылық, қоршаған орта (әлеуметтік, табиғи), тәрбие және оның өзінің іс-әрекеті.

II

I

Тұлға дамуын зерттеудегі педагогика үшін ең маңызды мәселелер - интеллектуалдық, арнайы қабілеттердің және моралдік қасиеттердің тұқым қуалауы.

Интеллектуалдық қабілеттердің тұқымқуалауы туралы мәселе көп сұрақтар туғызады. Көптеген ғалымдар адамның интеллект деңгейі оның шыққан тегінен тәуелді емес дейді. Дегенмен тұқымқуалаушылықтың адамның интеллектуалдық дамуына кері әсерін тигізуі мүмкін екендігін мойындау қажет.

Қабілетті тұлғаның жеке-психологиялық ерекшелігі, белгілі бір іс-әрекетті нәтижелі орындау шарты десек, нышанды қабілетті дамытуға қажетті потенциалдық мүмкіндіктер деуге болады. Эксперименталдық зерттеу нәтижелері қабілет емес, тек нышандар тұқым қуалайды деген тұжырымды дәлелдейді.

▼

▼

Жеке тұлғаның құңдылық бағдарлары, дүниетаным, белсенділігі, қозғаушы күштері

II

Психология-педагогикалық әдебиеттерге талдау жасай келе, тұлғаның дүниетаным ұйытқысын құру, ғылыми сенімді қалыптастыру құбылыстарының мәселесін мынындай етіп бөлуге мәжбүр етеді:

- объективті мазмұны, маңызды қасиеті бар сыртқы дүние туралы дүниетаным білімі болуы және оны меңгеру;

- олардың мағынасы мен құндылығын түсіну;

- олардың талаптарынан шығатын міндеттерге, шынайылыққа сенімділік;

- индивидтің қажеттілігі мен қызығушылығын есепке ала отырып, меңгерілген білімді негіздеу;

- құбылыстар мен әлеуметтік фактілерді бағалау және ғылыми талдаудың тәсілдерін меңгеру,

Г. Н. Филонов бойынша тұлғалық іс-әрекетті тұрғыдан оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруды төмендегідей қарастырады:

шынайы дүниені жеке тұлғаның рухани-тәжірибелік тұрғыдан меңгеру негізіндегі іс-әрекетін мойындауы және оның адам санасындағы адекватты бейнеленуі;

тұтастықтықтың жеке тұлғаның интеллектуальдық эмоциональды-еріктік және іс-әрекет тәжірибе саласына әсерін іске асыру;

жеке тұлғаның дүниетанымын қалыптастыру жүйесінде тәрбие процесін дараландыру, еңбек және оқытуда жеке тұлға мен ұжымнын өзара әсерінің органикалық біртұтастығы;

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс