Қанды жүректен денеге




Презентация қосу
Сабақтың мақсаты:
8.1.3.8 жануарлар жүрегінің құрылысы мен қантамырлар жүйелерінің маңызын сипаттау
8.1.3.9 қантамыр қабырғасының құрылысы мен олардың қызметі арасындағы байланысты
орнату
Бағалау критерийлері:
жануарлар үшін қантамырлар жүйесінің маңызын түсіндіреді
Жануарлар жүрегінің құрылысын сипаттайды
Қантамырларының айырмашылықтарын анықтайды
Адамның қан айналым жүйесі
қанайналым

Жүрек қантамыралар
Қантамырлар

Артериялар Веналар капиллярлар
1. Қанды жүректен денеге 1. Қанды денеден жүреке 1. Денедегі ең ұсақ
қарай тасымалдайды. қарай тасымалдайды. қантамырлар.
2. Қан жоғары қысыммен 2. Қан төмен қысыммен 2. Қабырғасы жұқа
ағады. ағады. эпителийден құралады.
3. Қан қозғалысы кезінде 3. Қан қозғалысы кезінде 3. Қан мен ұлпа арасында газ,
тамыр соғысы сезіледі. әлсіз тамыр соғысы қоректік заттар және
4. Қабырғасы қалың сезіледі. қалдық заттардың
5. Оттекке бай қан ағады. 4. Қабырғасы артерияға алмасуын қамтамасыз
6. Қақпақшалары болмайды қарағанда жұқа. етеді.
5. Көмір қышқыл газына бай
қан ағады.
6. Қақпақшалары болады.
Қантамырлардың құрылысы
Шұбалшаңның қан айналым жүйесі

1. Денесі кішкентай
2. Жүрегі болмайды
3. Алдыңғы 5 тамыр қанды денеге
тасымалдайды.
4. Қан негізгі екі тамыр арқылы ағады
Жүрекше қантамырлар 5. Бұл екі тамыр бір бірімен сақиналы
тамырлармен жалғасқан.
Былқылдақденелердің қанайналым жүйесі

Аорта Жүрек
1. Жүрегі болады.
2. Жүрегі 2 немесе 3 куысты болады
3. Қантамырлары дене куысына ашылады
(ашық қанайналым жүйесі).
4. Дене куысына өткен қан мүшелермен
әрекеттесіп, зат алмасу процесі жүреді.
5. Кейін қан қайта қан тамырларға жиналады.

Желбезек
Буынаяқтылардың қанайналым жүйесі

Остиа (жүректегі тесік)
1. Көп камералы жүрегі болады.
Арқа қантамыры
2. Арқасында түтікше тәрізді жүрегі болады.
3. Қантамырлары дене куысына ашылады жүрек
(ашық қанайналым жүйесі).
4. Қантамырларының ұшы дене куысына
ашылады.
5. Дене куысына өткен қан мүшелермен
әрекеттесіп, зат алмасу процесі жүреді. Дене
6. Кейін қан қайта қан тамырларға жиналады. куысы
• Жүректен шыққан қанның қысымы өте жоғары,
сондықтан қан тамырларының қабырғасы тығыз, мықты,
серпімді болуы керек
• Бұлшық еттер жиырылып, босаңсу арқылы қан
тамырлары қуысының диаметрін реттеп отырады соған
байланысты қан мүшелерге тарайды
• Сілемейлі қабықша үйкелісті азайтып және қан
тамырларының қабырғасына қосымша беріктік қасиет
береді
Тапсырма
№ Қызметтік ерекшеліктері Артерия Капилляр Вена
1 Қанды жүректен алып шығады
2 Қысымы ең төмен қан ағады
3 Қанды жүрекке әкеледі
4 Газ алмасу жүріледі
5 Қабырғасы бірқабатты болғандықтан заттардың
диффузиясы оңай жүріледі
6 Көмірқышқыл газына қаныққан қанды тасымалдайды
7 Қысымы жоғары қан ағады
8 Зат алмасудың соңғы өнімдері бөлінеді
9 Вена мен артерияны қосады
10 Жүректен қатты ығысып айдалған қан ағатындықтан
қабырғасы серпімді, әрі қалың
11 Қанның кері ағуына кедергі болатын қақпақшалары
болады
12 Оттегіне қаныққан қанды тасымалдайды
Анықтама беріңіз:
• 1-топ
Перикард
• 2-топ
Миокард
• 3-топ
Эндокард
Кері байланыс

3-Мен бүгінгі сабақта....
жақсы түсіндім, көңіл
күйім көтеріңкі болды
2-Мен бүгінгі
сабақта .... жартылай
ғана түсіндім, көңіл
күйім орташа болды
1-Мен бүгінгі сабақта...
түсінбедім, көңіл күйім
нашар болды
Үй жұмысы

&22. Жүрек және қантамырлар тақырыбы бойынша
5 тест құрастыру

Ұқсас жұмыстар
Қан айналым шеңбері
Вена қан тамырлары
Жүрек қан тамырлар жүйесі туралы ақпарат
Капилярлар артерия қан тамырлары вена қан тамырларын байланыстыратын шаштың жуандығынан бірнеше есе жіңішке қан тамырлар
Адам қан тамырлары
Адамның тамырлар жүйесі
Жүректің жұмысы
Жүрек пен қан тамырлар жүйесі
Қан патологиясы,қан тамырлар жүйесі
Қанның тамырлар бойымен қозғалысының гемодинамикалық заңдылықтары
Пәндер